Για την επίδοση των Ιδιωτικών και Δημόσιων σχολείων στο PISA
Μια αποκατάσταση της αλήθειας
* Από Dimitris Anastasiou, Professor, Southern Illinois University
(από ανάρτηση στα κοινωνικά δίκτυα)
Ο Σύνδεσμος Ιδιωτικών Σχολείων στην Ελλάδα έβγαλε ανακοίνωση που σύμφωνα με το ESOS έλεγε οι “Οι μαθητές μας πέτυχαν- σε όλα- υψηλότερες βαθμολογίες από́ το μέσο όρο των ιδιωτικών σχολείων του ΟΟΣΑ”. Μάλιστα έδωσαν συγκριτικούς πίνακες για την διαφορά της επίδοσης Ιδιωτικών και Δημόσιων Σχολείων στην Ελλάδα για το 2015, 2018 και 2020.
Μου κίνησε την περιέργεια στην αρχή για έναν λόγο και μετά για άλλον και για άλλον.
Ο πρώτος λόγος είναι ότι οι Εκθέσεις του PISA δεν έχουν μέχρι σήμερα βγάλει αναλυτικούς πίνακες κατά χώρα, ούτε για τα αποτελέσματα του 2015 ούτε του 2018 ούτε του 2022. Αυτά μπορούν να δοθούν μόνο ίσως μετά από ειδικό αίτημα στον ΟΟΣΑ και τους υπεύθυνους του PISA. Οι ιδιοκτήτες των ιδιωτικών στην Ελλάδα τα έχουν όμως.
O δεύτερος λόγος είναι ότι οι Εκθέσεις (Reports) για τα αποτελέσματα του 2022 δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμα. Είμαστε στο 2ο τόμο όταν για το 2018 κυκλοφόρησαν Πέντε (5) Τόμοι και η νύξη για τις διαφορές στα αποτελέσματα του 2018 είναι στον Τέταρτο Τόμο, που δημοσιεύτηκε το 2020.
Ο τρίτος λόγος είναι ότι οι Εκθέσεις (Reports) του PISA και το 2015 και το 2018 αναφέρουν τα εξής:
α. Για το 2015 (επικέντρωση στις Επιστήμες) ο Τόμος 2 αναφέρει (σε μετάφραση): “Σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ… Οι μαθητές σε ιδιωτικά σχολεία σκοράρουν υψηλότερα στις επιστήμες από τους μαθητές σε δημόσια σχολεία, αλλά αφού ληφθεί υπόψη το κοινωνικοοικονομικό προφίλ των μαθητών και των σχολείων, οι μαθητές στα δημόσια σχολεία σκοράρουν υψηλότερα από τους μαθητές των ιδιωτικών σχολείων κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ και σε 22 εκπαιδευτικά συστήματα.” (σελ. 225)
β. Για το 2018 (επικέντρωση στην Ανάγνωση) ο Τόμος 4 αναφέρει (σε μετάφραση): “Αφού συνυπολογίστηκε το κοινωνικοοικονομικό προφίλ των μαθητών και των σχολείων, οι μαθητές στα δημόσια σχολεία σημείωσαν υψηλότερη βαθμολογία σε ανάγνωση από τους μαθητές σε ιδιωτικά σχολεία, κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ (κατά 14 βαθμούς, υπέρ του δημόσιου σχολείου) σε 19 εκπαιδευτικά συστήματα (που κυμαίνονται από 13 βαθμούς υψηλότερη βαθμολογία στην Ινδονησία έως 117 βαθμούς υψηλότερη στη Σερβία). Σε επίπεδο συστήματος, σε όλες τις χώρες και τις οικονομίες, τα σχολικά συστήματα με μεγαλύτερα ποσοστά μαθητών σε ιδιωτικά ανεξάρτητα σχολεία έτειναν να παρουσιάζουν χαμηλότερη μέση επίδοση στην ανάγνωση, τα μαθηματικά και τις θετικές επιστήμες, μετά τον συνυπολογισμό του κατά κεφαλήν ΑΕΠ.” (σελ. 158)
Ο Σύλλογος Ιδιοκτητών Ιδιωτικών Σχολείων όμως αναφέρει: «Οι επιδόσεις των μαθητών των ελληνικών ιδιωτικών σχολείων (ακόμα και μετά την αφαίρεση της επίδρασης του κοινωνικοοικονομικού́ υποβάθρου) είναι για ακόμα μια φορά́ πολύ́ καλύτερες από́ του μέσου όρου”»
Ο μόνος τρόπος να τσεκάρω τη δήλωση αυτή από τα φειδωλά δημόσια στοιχεία που δίνονται για το PISA ήταν ο Πίνακας που παραθέτω που δείχνει τις διαφορές δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων για το 2018 (ΟΟΣΑ 2020, τόμος 4, σελ. 162).
Τι όμως ακόμα μας λέει ο Πίνακας; Ότι η διαφορά της επίδοσης μετά τον στατιστικό συνυπολογισμό της κοινωνικής και πολιτισμικής κατάστασης των μαθητών και των σχολείων είναι περίπου 15 μονάδες υπέρ των δημόσιων σχολείων!
Ναι υπάρχει διαφορά 15 μονάδων υπέρ των δημόσιων σχολείων στην Ελλάδα! Η αιχμή του βέλους είναι άσπρη γιατί η διαφορά δεν είναι στατιστικά σημαντική αν και περίπου 15 μονάδες.
Συμπεράσματα:
1. Με λίγα λόγια τα ιδιωτικά δεν σημειώνουν υψηλότερη επίδοση γιατί παράγουν καλύτερο διδακτικό έργο, αλλά επειδή η κοινωνικοοικονομική κατάσταση μαθητών και σχολείων υπερέχει. Και τα δημόσια τείνουν να παράγουν σχετικά υψηλότερο διδακτικό έργο, εάν συνυπολογιστεί η κοινωνικοοικονομική κατάσταση των μαθητών και των σχολείων. Αυτά λένε τα ίδια τα δεδομένα του PISA.
2. Ο Σύνδεσμος Ιδιωτικών Σχολείων στην Ελλάδα παραπληροφόρησε το κοινό με την ανακοίνωσή του τουλάχιστον για το 2018 (για την Ανάγνωση) -τη μόνη χρονιά που έχουμε κάποια δημόσια δεδομένα από τον ΟΟΣΑ.
3. Η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Παιδείας οφείλει να βγάλει ανακοίνωση και να πληροφορήσει δημοσιογράφους σε εφημερίδες αλλά κυρίως τον κόσμο για το πώς έχουν τα πράγματα, διαψεύδοντας την ανακοίνωση του Συνδέσμου.
-ΣΧΕΤΙΚΟ και το ακόλουθο άρθρο:
Το σχόλιο της Δευτέρας: Τα πτωτικά αποτελέσματα του διαγωνισμού PISA, ή απλά “ό,τι ψάχνεις, βρίσκεις”
της Ειρήνης Γεωργάκη-Κόλλια,
Απογοητεύτηκαν από τα αποτελέσματα του διαγωνισμού PISA σημαντικοί θιασώτες νεοφιλελεύθερων εκπαιδευτικών αναδιαρθρώσεων 1και ανήσυχα τα ελληνικά ΜΜΕ αναφέρθηκαν στην κατιούσα πορεία της ελληνικής εκπαίδευσης. Τα πτωτικά αποτελέσματα ήταν συνολική εικόνα των χωρών που πήραν μέρος και εξηγήθηκε από τον ΟΟΣΑ από το κλείσιμο των σχολείων εξαιτίας της πανδημίας και τις διαιωνίζουσες κοινωνικές ανισότητες. Φέτος προστέθηκαν επιπλέον δείκτες συναισθηματική ευημερίας που μαρτυρούν ότι τα υψηλά σκορ μπορεί να κρύβουν δυστυχισμένους/ες έφηβους/ες με άγχος αποτυχίας2.
Πολλά και σημαντικά έχουν γραφτεί στον Σελιδοδείκτη για τις εξετάσεις PISA, οπότε μόνο συμπληρωματικά και για λόγους επικαιρότητας θα προσθέσουμε δυο τρεις σκέψεις.
- Την πρωτιά των αποτελεσμάτων PISA πήρε η Σιγκαπούρη, χώρα που συστηματικά διαπρέπει στον διαγωνισμό και έχει προσαρμόσει το εκπαιδευτικό της σύστημα στην αποτελεσματικότητα των μαθητών στα κεντρικά σταθμισμένα τεστ χωρίς να έχει καταφέρει να ξεπεράσει τις κοινωνικές ανισότητες, στόχο εξάλλου μιας ευρύτερης κοινωνικής αλλαγής. Η Σιγκαπούρη, όπως και η Φινλανδία που συχνά-πυκνά στον ελληνικό δημόσιο φαντάζει μια εκπαιδευτική όαση, είναι χώρες που τα αναλυτικά τους προγράμματα φτιάχνονται έτσι ώστε να ανταποκρίνονται σε περιεχόμενο και σε τρόπους διδασκαλίας στα κεντρικά σταθμισμένα τεστ τύπου PISA και ταυτόχρονα να διαφοροποιούνται για να καλύψουν μαθησιακά κενά3 4 5. Την ίδια στιγμή δεν ενσωματώνουν κανένα αληθινά ριζοσπαστικό χαρακτηριστικό όπως η δημιουργικότητα, η φαντασία, οι ισχυροί κοινωνικοί δεσμοί, η πολύπλευρη μόρφωση και η κριτική-απελευθερωτική σκέψη.
- Η παγκόσμια εικόνα πτωτικών αποτελεσμάτων αποδεικνύει την αποτυχία του δικού τους εκπαιδευτικού παραδείγματος και την αδυναμία του διαγωνισμού PISA να μετρήσει την πολυπλοκότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας, πρόθεση που μπορεί να μην είχε αλλά τελικά ίσως και να είναι αυτή που τον καθιστά κοινωνικά άχρηστο. Είναι κοινός τόπος των εκπαιδευτικών παγκοσμίως ότι η πανδημία έφερε σκληρό πλήγμα στην εκπαίδευση με εκπαιδευτικούς να παραιτούνται και χιλιάδες μαθητές/τριες να στερούνται βασικής μόρφωσης εξαιτίας των κλειστών σχολείων και της τηλεκπαίδευσης. Παγκόσμια τα πτωτικά αποτελέσματα λοιπόν, παγκόσμια και η παραδοχή της αποτυχίας των κλειστών σχολείων και της τηλεκπαίδευσης.
- Ποια θα είναι η πρόταση του ΟΟΣΑ μετά από αυτά τα αποτελέσματα και πώς θα επηρεάσει τα εκπαιδευτικά συστήματα παγκοσμίως; Στα δημοσιευμένα έγγραφα του διαγωνισμού υπάρχουν κάποια στοιχεία όπως η αύξηση στις ελλείψεις εκπαιδευτικών σε πάνω από τις μισές χώρες 6 και η συνεχής καταβαράθρωση των μη προνομιούχων μαθητών/τριων σε όλους τους τομείς, στοιχεία που, σαν να αποτελούν φυσικό φαινόμενο, λογίζονται ως ένα ακόμα δεδομένο μεταξύ πολλών. Ο ίδιος ο Οργανισμός υποστηρίζει πως είναι νωρίς για προτάσεις και προτείνει στους υπεύθυνους χάραξης εκπαιδευτικής πολιτικής να σκεφτούν σαν επιχειρηματίες και να πάρουν παράδειγμα από τις πετυχημένες χώρες και να το προσαρμόσουν στις δικές τους, γιατί τελικά έτσι . Γιατί αν κάτι έλειπε από ένα εκπαιδευτικό σύστημα ήταν λίγος ακόμα εκπαιδευτικός δανεισμός… Να δούμε τι καπέλο θα σκαρφιστούν ότι ταιριάζει στην ελληνική εκπαίδευση που θα λύσει ως δια μαγείας όλα τα προβλήματα.
Κλείνοντας, να θυμηθούμε τη σοφή ρήση «αν ψάχνεις, βρίσκεις» και να τη μεταποιήσουμε σε «ό,τι ψάχνεις, βρίσκεις». Ας βάλουμε τώρα και λίγη φαντασία για να φανταστούμε μια παγκόσμια έρευνα με τα πιο αξιόπιστα εργαλεία και τους/τις πιο καταρτισμένους/ες επιστήμονες που αναζητούν με αγωνία τρόπους προόδου και κοινωνικής ευημερίας όλων εμάς των από κάτω, όλων των μη προνομιούχων, όλων των μεταναστριών/ων, όλων αυτών που παράγουν τον πλούτο. Μια έρευνα που θα έψαχνε να βρει τι κάνει τους μαθητές/τριες ευτυχισμένους/ες, τι λείπει από τις οικογένειές τους, τι είδους στήριξη χρειάζονται οι εκπαιδευτικοί και πόσες θυσίες κάνουν που ποτέ δεν φαίνονται. Που θα έδειχνε τους δείκτες βαρεμάρας να χτυπάνε κόκκινο και τους δείκτες συναισθηματικής ανάτασης να είναι υπό του μηδενός. Θα έδειχνε τους δείκτες άγχους, τους δείκτες έλλειψης νοήματος, τους δείκτες αγωνίας για το μέλλον. Μπορεί και να έδειχνε πώς συνδέεται η σχολική επιτυχία με το πόσες ώρες εβδομαδιαία γίνεται διάλογος μέσα στην τάξη και αν τελικά τα βλέμματα συνεννόησης χωρίς λόγια την ώρα του μαθήματος οδηγούν σε ακαδημαϊκές επιτυχίες.
ΠΗΓΕΣ
1 https://www.kathimerini.gr/society/562765519/pisa-apogoiteytika-ta-apotelesmata-ton-ellinon-mathiton-ston-teleytaio-diagonismo/
3 Jason Tan, « Education in Singapore: for what, and for whom? », Revue internationale d’éducation de Sèvres [En ligne], | 2014, mis en ligne le 05 juin 2014, consulté le 10 décembre 2023. URL : http://journals.openedition.org/ries/3856 ; DOI : https://doi.org/10.4000/ries.3856
4 Sahlberg, Pasi. (2011). PISA in Finland: An Education Miracle or an Obstacle to Change?. Centre for Education Policy Journal. 1. 119-140. (σελ.131-132).
5 Zongyi Deng & S. Gopinathan (2016) PISA and high-performing education systems: explaining Singapore’s education success, Comparative Education, 52:4, 449-472, DOI: 10.1080/03050068.2016.1219535
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου