Το Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου (International Press Institute) μαζί με τους εταίρους του στο Media Freedom Rapid Response (MFRR) εκφράζει την απογοήτευσή του για την πρόσφατη δικαστική απόφαση σχετικά με την αγωγή SLAPP κατά του ανεξάρτητου ελληνικού μέσου ενημέρωσης Alterthess και μιας από τις δημοσιογράφους του, της Σταυρούλας Πουλημένη.
Το IPI υπενθυμίζει ότι στις αρχές του 2023 δικαστήριο της Αθήνας έκανε εν μέρει δεκτή την αγωγή που κατέθεσε πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος της εταιρείας εξόρυξης χρυσού Hellas Gold, επιδικάζοντας στο συνεργατικό μέσο ενημέρωσης 3.000 ευρώ ως αποζημίωση στον ενάγοντα.
Όπως έχει ήδη αναφερθεί, η αγωγή προέκυψε από δικαστικό ρεπορτάζ που είχε δημοσιεύσει η δημοσιογράφος τον Οκτώβριο του 2020 σχετικά με την πρωτοβάθμια ποινική καταδίκη δύο στελεχών της Hellas Gold για την φερόμενη ρύπανση των υδάτινων πηγών στη Βόρεια Χαλκιδική από την εταιρεία. Μετά από μια πρώτη έφεση, οι καταδίκες επιβεβαιώθηκαν στο Εφετείο τον Σεπτέμβριο του 2021, όπως είχε αναφέρει τότε το Alterthess.
Ένα μήνα αργότερα, τον Οκτώβριο του 2021, ένα από τα στελέχη, ο Ευστάθιος Λιάλιος, κατέθεσε αγωγή που βασίστηκε εν μέρει στον Κανονισμό της ΕΕ για τη Γενική Προστασία Δεδομένων (GDPR), με την οποία ζητούσε αποζημίωση 100.000 ευρώ, υποστηρίζοντας ότι η δημοσιογράφος τον δυσφήμισε και παραβίασε παράνομα τα προσωπικά του δεδομένα, δημοσιεύοντας το πλήρες όνομα και τη θέση του κατά την αναφορά της πρωτόδικης καταδίκης. Έπειτα από δεύτερη έφεση, οι καταδίκες και των δύο στελεχών ανατράπηκαν στη συνέχεια από ανώτερο δικαστήριο τον Μάιο του 2022, όπως ανέφερε τότε και το Alterthess.
Το Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου σημειώνει μεταξύ άλλων αναφερόμενο στην καταδικαστική απόφαση πως «το Πρωτοδικείο της Αθήνας απέρριψε τον ισχυρισμό του Λιάλιου για δυσφήμιση, αλλά τάχθηκε υπέρ του ενάγοντος όσον αφορά τον ισχυρισμό του για παραβίαση του Γενικού Κανονισμού Προσωπικών Δεδομένων, επιδικάζοντας αποζημίωση για “ηθική βλάβη”».
«Αν και η αποζημίωση ήταν σημαντικά χαμηλότερη από τα 100.000 ευρώ που είχε αρχικά ζητηθεί, πιστεύουμε ότι οι επιπτώσεις αυτής της απόφασης ξεπερνούν κατά πολύ τα χρηματικά όρια και αγγίζουν αρχές θεμελιώδεις για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης» σημειώνει το IPI εξηγώντας ότι «με την καταδίκη μιας δημοσιογράφου για τη δημοσιοποίηση λεπτομερειών σχετικά με μια πρωτοβάθμια ποινική καταδίκη, η ετυμηγορία του δικαστηρίου υπονομεύει τις αρχές τόσο της ανοικτής δικαιοσύνης όσο και του δικαστικού ρεπορτάζ. Η εν λόγω δίκη διεξήχθη σε ανοικτή συνεδρίαση, χωρίς περιορισμούς στην ενημέρωση, και η πρωτοβάθμια ετυμηγορία ανακοινώθηκε δημοσίως στο δικαστήριο. Η αναφορά ειδήσεων σχετικά με την καταδίκη, συμπεριλαμβανομένων των ονομάτων και των θέσεων των ατόμων, αποτελεί συνήθη δημοσιογραφική πρακτική σε όλο τον κόσμο» σημειώνει στην ανακοίνωση που συνυπογράφει με άλλες πέντε οργανώσεις για την Ελευθερία του Τύπου.
Σύμφωνα με το IPI, το σκεπτικό του δικαστηρίου ότι η δημοσιογράφος θα έπρεπε να είχε ζητήσει τη συγκατάθεση του ατόμου για τη δημοσίευση του ονόματος και της θέση του «είναι εντελώς αδικαιολόγητο».
Όπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση των έξι οργανώσεων «οι πολίτες που ζουν στη Χαλκιδική και τη Βόρεια Ελλάδα έχουν δικαίωμα να λαμβάνουν έγκαιρη ενημέρωση για τα άτομα που κρίνονται ένοχα σε πρώτο βαθμό, ειδικά όταν πρόκειται για ένα θέμα σοβαρού δημόσιου ενδιαφέροντος, όπως η ρύπανση των υδάτων στην περιοχή τους. Συνεπώς, το δικαίωμα των μέσων ενημέρωσης να δημοσιεύουν τέτοιες πληροφορίες υπερτερεί σαφώς της προσδοκίας ιδιωτικότητας ενός καταδικασθέντος ατόμου. Παρόλο που οι καταδικαστικές αποφάσεις των στελεχών μπορεί αργότερα να ανατράπηκαν, τον Οκτώβριο του 2020 ήταν σαφώς προς το δημόσιο συμφέρον να αναφερθεί το πρώτο στάδιο της δικαστικής διαδικασίας».
Οι διεθνείς οργανώσεις τονίζουν ότι η απόφαση αυτή δημιουργεί ένα επικίνδυνο νομικό προηγούμενο. «Εάν η απόφαση αυτή ισχύσει, θα μπορούσε να προκαλέσει ένα κύμα παρόμοιων αγωγών που θα βασίζονται στον ΓΚΠΔ για τη φίμωση της δημοσιογραφικής πληροφόρησης δημόσιου συμφέροντος και τη διατήρηση ορισμένων πληροφοριών ως μυστικών. Συνεπώς, η απόφαση αυτή κινδυνεύει να ενθαρρύνει άλλα ισχυρά άτομα ή εταιρείες να χρησιμοποιήσουν τους κανονισμούς του ΓΚΠΔ για να προσπαθήσουν να κρατήσουν ορισμένες πληροφορίες ή ονόματα εκτός δημόσιας σφαίρας. Πιστεύουμε, επομένως, ότι η απόφαση αυτή αποτελεί απειλή για την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα, η οποία ήδη βρίσκεται υπό σημαντική πίεση».
Οι οργανώσεις του MFRR αποφάσισαν να παράσχουν χρηματοδότηση για την κάλυψη των νομικών εξόδων που απαιτούνται για την έφεση. Επιπλέον, εκφράζουν την ελπίδα τους ότι το δικαστήριο θα αναγνωρίσει τα ζητήματα που διακυβεύονται και τελικά θα ανατρέψει αυτή την ανησυχητική πρωτοβάθμια απόφαση. Η εξασφάλιση ενός δίκαιου αποτελέσματος θα είναι σημαντική όχι μόνο για τo Alterthess και τη Σταυρούλα Πουλημένη, αλλά και για όλους τους δημοσιογράφους που πραγματοποιούν παρόμοιο έργο στην Ελλάδα.
Δείτε ολόκληρη την ανακοίνωση που υπογράφουν οι παρακάτω οργανώσεις:
ARTICLE 19 Europe
European Centre for Press and Media Freedom (ECPMF)
European Federation of Journalists (EFJ)
Free Press Unlimited (FPU)
International Press Institute (IPI)
OBC Transeuropa (OBCT)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου