Πώς το χρέος μειώνεται… αυξανόμενο (ΠΙΝΑΚΑΣ)

Πάνος Κοσμάς

 

Κατά συρροήν αποσιωπήσεις και απάτες στους κυβερνητικούς πανηγυρισμούς ● Ενώ το χρέος μειώθηκε ως ποσοστό του ΑΕΠ κατά 9,3 ποσοστιαίες μονάδες στην τετραετία διακυβέρνησης της Ν.Δ., ταυτόχρονα ο όγκος του αυξήθηκε πάνω από 25 δισ. ευρώ ● Στον θηριώδη αποπληθωριστή του ΑΕΠ οφείλεται κατά 62% η μείωση ως ποσοστό του ΑΕΠ και μόνο κατά 38% στους πραγματικούς ρυθμούς ανάπτυξης ● Παραμένει το δεύτερο υψηλότερο παγκοσμίως και επιβάρυνε με επιπλέον 2.400 ευρώ κάθε Ελληνα/Ελληνίδα την τελευταία τετραετία Μητσοτάκη ● «Κρυφό» χρέος πάνω από 15 δισ. ευρώ από την αύξηση των εγγυήσεων του Δημοσίου και τα εξοπλιστικά προγράμματα.

Aν η πολιτική προπαγάνδα έχει «εξ ορισμού» στοιχεία εξαπάτησης, παραπλάνησης, αν στηρίζεται συχνά σε αποσιωπήσεις και επιλεκτική ή μονομερή χρήση των πραγματικών στοιχείων, αυτό ισχύει πολύ περισσότερο σε προεκλογική περίοδο και 10 φορές περισσότερο σε θέματα που αφορούν την οικονομία, αφού σε αυτά τα τελευταία οι αποσιωπήσεις, η μονομερής χρήση των στατιστικών στοιχείων και η εξαπάτηση έχουν μεγαλύτερο εύρος εφαρμογής. Των προεκλογικών... κανόνων δεν εξαιρείται προφανώς το δημόσιο χρέος.

Η κυβέρνηση δεν έχασε την ευκαιρία να θριαμβολογήσει για τη μείωσή του το 2022 ως ποσοστού του ΑΕΠ από 193,3% σε 171,3%, αναγορεύοντάς την σε τεκμήριο ορθότητας και αποτελεσματικότητας της κυβερνητικής οικονομικής πολιτικής. Ωστόσο, για πολλούς και σημαντικούς λόγους η κυβέρνηση δεν δικαιούται να θριαμβολογεί για το δημόσιο χρέος. Σε αντίθεση με την «καθαυτό» πολιτική, η οικονομία προσφέρεται για έλεγχο και τεκμηρίωση των όποιων ισχυρισμών με βάση τα επίσημα στατιστικά στοιχεία. Φυσικά, δεν αμφισβητείται η προαναφερθείσα μείωση του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ του 2022 - τεκμαίρεται από τα επίσημα στατιστικά στοιχεία.

Ωστόσο, τα ίδια αυτά στατιστικά στοιχεία τεκμαίρουν επίσης πολλά ακόμη και πολύ σημαντικά (βλέπε σχετικό πίνακα):

1. Το ελληνικό δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι το δεύτερο υψηλότερο στον κόσμο (μετά αυτό της Ιαπωνίας) και το υψηλότερο στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Στον βωμό αυτού του χρέους, στην Ελλάδα μόνη μεταξύ όλων των χωρών-μελών της Ε.Ε. έχει επιβληθεί από τους δανειστές ο ιδιαίτερος, «φωτογραφικός» δημοσιονομικός κανόνας να έχει ετήσιο πρωτογενές πλεόνασμα τουλάχιστον στο ύψος της ετήσιας δαπάνης για τους τόκους (μεταξύ 2,2 και 2,5% του ΑΕΠ).

Στοιχειώδης πολιτική ενσυναίσθηση θα επέβαλλε στον αρχηγό και τα στελέχη της κυβέρνησης να μην πανηγυρίζουν επειδή μειώθηκε ως ποσοστό του ΑΕΠ στα επίπεδα του 2013 και εξακολουθεί να είναι 24 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από τα επίπεδα του 2010, όταν η χώρα μπήκε στα μνημόνια.

2. Το χρέος που πρέπει να αποπληρώσει το Ελληνικό Δημόσιο σε τρίτους (χρέος Γενικής Κυβέρνησης) αυξήθηκε από το 2019 μέχρι και το τέλος του 2022 κατά περισσότερο από 25 δισ. ευρώ. Με λίγα λόγια, ο όγκος του χρέους εξακολουθεί να αυξάνεται. Αυτή η αύξηση του όγκου του ισοδυναμεί με επιπλέον χρέος 2.400 ευρώ στις πλάτες κάθε Ελληνα και Ελληνίδας!

3.Ο συνολικός όγκος του χρέους που το Ελληνικό Δημόσιο πρέπει να αποπληρώσει και για το οποίο πρέπει να πληρώνει τόκους (χρέος Κεντρικής Κυβέρνησης) αυξήθηκε την ίδια περίοδο ακόμη περισσότερο, κατά 36,3 δισ. ευρώ, προσεγγίζοντας τα 400 δισ. ευρώ (392,3 δισ. ευρώ). Το γεγονός ότι δεν λαμβάνεται υπόψη το χρέος της Κεντρικής Κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ οφείλεται στο ότι ένα μέρος του είναι ενδοκυβερνητικό χρέος, δηλαδή χρέος της κεντρικής διοίκησης προς τους φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Αυτή η κατηγορία χρέους αυξήθηκε επίσης στα χρόνια της διακυβέρνησης Μητσοτάκη κατά 11,1 δισ. ευρώ.

Ετσι, η κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι αυτή που επέφερε τη μεγαλύτερη αύξηση στον όγκο του χρέους σε σχέση με οποιαδήποτε κυβέρνηση μετά το 2011! (βλέπε τον σχετικό πίνακα)

4. Η θεαματική μείωση του χρέους της Γενικής Κυβέρνησης ως ποσοστού του ΑΕΠ μεταξύ 2021 και 2022 οφείλεται σε ποσοστό πάνω από 60% στον υψηλό πληθωρισμό (που στην περίπτωση του ΑΕΠ σημαίνει θηριώδη αποπληθωριστή του ΑΕΠ 9,7% το 2022) και κατά λιγότερο από 40% στους ρυθμούς ανάπτυξης. Αυτό δεν σημαίνει ότι η αύξηση του ΑΕΠ δεν είναι πραγματική· σημαίνει όμως ότι οφείλεται σε έναν λόγο, τον πληθωρισμό, που αδυνατίζει ακόμη τα εισοδήματα και τις αντοχές της κοινωνικής πλειονότητας που θα σηκώσει το βάρος της αποπληρωμής του χρέους. Δεν πρόκειται λοιπόν για οικονομικό success story, αλλά για χρηματοδότηση της αποκλιμάκωσης του χρέους με τη μείωση του λαϊκού εισοδήματος.

5. Στην τετραετία της διακυβέρνησης του κ. Μητσοτάκη αυξήθηκαν σημαντικά τα κρυφά βάρη στο χρέος, που έχουν ήδη δρομολογηθεί και θα «σκάσουν» στα επόμενα χρόνια: Πρώτον, αυξήθηκαν οι εγγυήσεις του Δημοσίου προς τις τράπεζες (σχέδιο «Ηρακλής»), ευρύτερα τον ιδιωτικό τομέα και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα) κατά 17,2 δισ. ευρώ (από 14,1 δισ. ευρώ σε 32,3 δισ. ευρώ). Από αυτά, ένα σημαντικό ποσοστό θα καταπέσει και θα γίνει δημόσιο χρέος. Δεύτερον, τα εξοπλιστικά προγράμματα, που δεν άρχισαν ακόμη να «γράφουν» στο χρέος.

6. Ολα αυτά, ενώ η κυβέρνηση της Ν.Δ. είναι η μόνη από το 2010 που «αυτοεπιδοτήθηκε» πολιτικά με υψηλά ελλείμματα και δημοσιονομική «χαλάρωση», που προφανώς έχουν παίξει τον ρόλο τους στη δημοφιλία της.