Ένας επιχειρηματικός όμιλος, η «Αειφόρες Τουριστικές Επιχειρήσεις Φαλάσαρνα Α.Ε» η οποία συνδέεται με την οικογένεια Τσατσαρωνάκη, σχεδιάζει να ανεγείρει ξενοδοχείο 850 κλινών στην περιοχή των Φαλασάρνων. Ένα σχέδιο που περιλαμβάνει πολεοδόμηση, όχι μόνο στα ψηλότερα μέρη αλλά και χαμηλά πάνω στην παραλία. Μια επένδυση 69 εκατομμυρίων ευρώ – σύμφωνα με τον όμιλο – η οποία ωστόσο σχεδιάζεται σε μια περιοχή εξαιρετικού φυσικού κάλλους, μοναδικής γεωπεριβαλλοντικής και αρχαιολογικής αξίας, με σπάνια είδη χλωρίδας, όπως τα μοναδικά κρινάκια της άμμου.

Η περιοχή στα Φαλάσαρνα είναι ενταγμένη στο δίκτυο NATURA 2000. Ένα πανευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο ζωνών προστασίας της φύσης που έχει ως στόχο να διασφαλίσει τη µακροπρόθεσµη διατήρηση των πιο πολύτιµων και των πλέον απειλούµενων ειδών και ενδιαιτηµάτων της σε ικανοποιητικό επίπεδο. Η ένταξη ωστόσο μιας περιοχής στο δίκτυο δεν σημαίνει ότι αυτόματα προστατεύεται θεσμικά. Αν δεν διαθέτει ένα αποτελεσματικό και νομικά δεσμευτικό πλαίσιο μέτρων, ο φυσικός της πλούτος δεν μπορεί να προστατευτεί. Στην περιοχή των Φαλασάρνων η σύνταξη Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών και η κύρωσή τους με Προεδρικά Διατάγματα κωλυσιεργούσαν εδώ και 22 χρόνια. Μια καθυστέρηση που μόνο «αθώα» δεν μπορεί να χαρακτηριστεί.

Ποιοι φορείς γνωμοδότησαν αρνητικά και ποιοι θετικά;

Η πρόταση του επιχειρηματικού ομίλου για την επένδυση στα Φαλάσαρνα έχει διχάσει την τοπική κοινωνία. Αρνητικές γνωμοδοτήσεις για την επένδυση έχουν δώσει ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, η Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Κρήτης και το Δημοτικό Συμβούλιο Κισσάμου. Οι ενστάσεις αφορούσαν ζητήματα συμβατότητας της τουριστικής επένδυσης. Η κατασκευή 17.823 τ.μ. τουριστικών και υποστηρικτικών εγκαταστάσεων, είναι ασύμβατα με τα οριζόμενα στο εγκεκριμένο Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο της Κρήτης, δεδομένου ότι η περιοχή έχει αγροτικό χαρακτήρα. Οι κυριότερες ενστάσεις αφορούσαν το δυτικό τμήματα της επένδυσης, όπου υπάρχει οικότοπος προτεραιότητας του απειλούμενου φυτού Androcymbium Rechingeri. Με βάσει δημοσίευμα της εφημερίδας Νέα Κρήτη λαμβάνοντας υπόψη τα υφιστάμενα δεδομένα ύδρευσης της περιοχής και του μεγέθους της δραστηριότητας, ο Δήμος Κισσάμου δήλωσε αδυναμία να παράσχει νερό ύδρευσης τόσο στις αναγκαίες σταθερές ποσότητες όσο και ασφαλές για την δημόσια υγεία.

Θετικά έχει γνωμοδοτήσει μόνο η Επιτροπή Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της Περιφέρειας Κρήτης. Τώρα καλείται το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας να πάρει την τελική απόφαση.  Αναρωτιόμαστε αν αυτή θα στηριχτεί σε περιβαλλοντικά κριτήρια, ή στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων των επονομαζόμενων «στρατηγικών επενδυτών».

Τα Φαλάσαρνα δεν αποτελούν τη μοναδική περίπτωση οικοσυστημάτων που απειλούνται. Ανάλογες περιπτώσεις αποτελούν και η Γυάρος, το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου, το δάσος της Δαδιάς, τα Άγραφα κλπ. Το μοντέλο της τουριστικής μονοκαλλιέργειας εξαπλώνεται και στην υπόλοιπη Κρήτη. Στο Λαφονήσι, στο Στόμιο, στο Μπάλο, στον Παλίγκρεμο, στην Τριόπετρα στο Ρέθυμνο, στη νήσο Χρυσή στο Λασίθι.

Η πρωτοβουλία #save_falasarna

Την ίδια στιγμή που σχεδιάζεται και υλοποιείται ανά την Ελλάδα η μετατροπή οικοσυστημάτων από κοινόχρηστα δημόσια αγαθά σε οικόπεδα επενδυτών, γεννιούνται όλο και περισσότερα κινήματα πολιτών που αποφασίζουν να προστατέψουν τον τόπο τους, όπως η πρωτοβουλία #save_falasarna. Κινήματα που απαρτίζονται από άτομα που έχουν βρεθεί στο παρελθόν σε ανάλογες πρωτοβουλίες. Πολίτες που αποφασίζουν να παρακάμψουν τις δυσκολίες και πιέσεις που ασκεί ένας επενδυτής, που μάλιστα κατάγεται από την περιοχή, να προσπεράσουν τις τοπικές αντιδράσεις και τις κατηγορίες ότι δεν ενδιαφέρονται για την ανάπτυξη του τόπου τους, τις θέσεις εργασίας που θα φέρει μια επένδυση και ότι είναι γραφικοί οικολόγοι που αγωνίζονται μόνο για τα κρινάκια της παραλίας. Ποια είναι τα όπλα της πρωτοβουλίας #save_falasarna; Η ενημέρωση των κατοίκων, η δημιουργία αφισών, ιστοσελίδας, η διανομή ενημερωτικών φυλλαδίων χέρι χέρι και η συλλογή υπογραφών σε διεθνές επίπεδο.

Μια πρωτοβουλία που γεννά ελπίδες για ένα διαφορετικό όραμα στα Φαλάσαρνα, για το δικαίωμα μας να προστατέψουμε το δικαίωμα για ελεύθερες παραλίες, δάση και βουνά.