Εκρηκτική άνοδος σε τρόφιμα, καύσιμα και ενέργεια (ΓΡΑΦΗΜΑ)

Αφροδίτη Τζιαντζή

Σε επίπεδο ευρωζώνης το πληθωριστικό ράλι οφείλεται κατά πρώτο λόγο στις τιμές της ενέργειας, οι οποίες σημειώνουν ετήσια αύξηση 39,2% κι ακολουθούν τρόφιμα-ποτά-καπνός με 7,5%, τα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά με 4,2% και οι υπηρεσίες με 3,5% ● Αναζητούνται λύσεις για να μειωθούν οι τιμές στα καύσιμα.

Νέο ιστορικό ρεκόρ, πάνω από 11%, αναμένεται να έχει καταρρίψει ο πληθωρισμός του Μαΐου, που ανακοινώνεται επισήμως από την ΕΛΣΤΑΤ στις 9 Ιουνίου. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει αβίαστα από τα προκαταρκτικά στοιχεία της Eurostat για τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, ο οποίος διαμορφώθηκε τον Μάιο στο 10,7% για την Ελλάδα, 2,6 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης.

Ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών, που υπολογίζεται με βάση ένα κοινό «καλάθι» αγαθών και υπηρεσιών για όλα τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά, είναι χαμηλότερος από τον Γενικό Δείκτη της ΕΛΣΤΑΤ, που αντιπροσωπεύει τις καταναλωτικές συνήθειες των ελληνικών νοικοκυριών. Ενδεικτικά, τον Απρίλιο ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή στην Ελλάδα ήταν 9,1% και ο Γενικός Δείκτης 10,2%, ενώ τον Μάρτιο 8% και 8,9% αντίστοιχα. Αναλογικά, τον Μάιο μπορεί να φτάσει το 11,6%, γυρίζοντας το ρολόι πίσω στο καλοκαίρι του 1994.

Σε επίπεδο ευρωζώνης το πληθωριστικό ράλι οφείλεται κατά πρώτο λόγο στις τιμές της ενέργειας, οι οποίες σημειώνουν ετήσια αύξηση 39,2%, από 37,5% τον Απρίλιο. Ακολουθούν η κατηγορία τρόφιμα-ποτά-καπνός με 7,5%, τα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά με 4,2% και οι υπηρεσίες με 3,5%.

Η τάση που διαμορφώνεται στην Ελλάδα δείχνει μέχρι στιγμής εκρηκτική άνοδο σε καύσιμα και ενέργεια, που σε τιμές χονδρικής προσεγγίζει ή και ξεπερνά το 100%. Χαρακτηριστικά, τον Απρίλιο ο δείκτης τιμών παραγωγού για την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου αυξήθηκε κατά 89,4% στην εγχώρια αγορά, ενώ τον Μάρτιο οι αυξήσεις στον δείκτη τιμών εισαγωγής στη βιομηχανία ξεπέρασαν το 77% για το αργό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.

Αντίστοιχα τον πρώτο μήνα μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, οι γεωργοί και κτηνοτρόφοι πλήρωσαν ακριβότερα τα αναλώσιμα πάνω από 30% σε σύγκριση με πέρυσι, ενώ πιο τσουχτερά όλων ήταν τα λιπάσματα (+57,2%) και η ενέργεια (+53,7%). Σήμερα, ενώ διανύουμε τον τέταρτο μήνα του πολέμου, οι διακυμάνσεις στις τιμές της ενέργειας κινούνται σε αχαρτογράφητα νερά, κάνοντας σχεδόν αδύνατες τις προβλέψεις. Χαρακτηριστική η χθεσινή νέα εκτόξευση στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου brent, πάνω από τα 124 δολάρια στο βαρέλι -το μόνο σίγουρο, όπως λένε στην «Εφ.Συν.» εκπρόσωποι των πρατηριούχων και των βενζινοπωλών, είναι ότι «τα πράγματα χειροτερεύουν μέρα με τη μέρα».

Βενζίνη με... σταγονόμετρο

«Μόλις παραλάβαμε βενζίνη με νέα αύξηση από τα διυλιστήρια, ανεβάζοντας τον μέσο όρο της τιμής της αμόλυβδης στα πρατήρια της Αττικής στα 2,30 - 2,38 ευρώ το λίτρο. Αν συνεχιστούν οι αυξήσεις με τον ίδιο ρυθμό έρχεται ακόμα πιο κοντά το σενάριο που θέλει τη βενζίνη πάνω από 2,50 ευρώ στα αστικά κέντρα και 3 ευρώ στα νησιά». Η Μαρία Ζάγκα, πρόεδρος των βενζινοπωλών Αττικής φοβάται ότι θα έρθουν μαζικά λουκέτα σε βενζινάδικα, αν δεν ληφθούν δραστικά μέτρα, καθώς ο τζίρος είναι μειωμένος κατά 25-30%, παρά την ιλιγγιώδη αύξηση των τιμών.

Η πρόταση του κλάδου των βενζινοπωλών - πρατηριούχων είναι να διευρυνθεί η επιδότηση στην εργοστασιακή τιμή της βενζίνης, όπως συμβαίνει με το πετρέλαιο κίνησης (12 λεπτά το λίτρο, 15 με ΦΠΑ), τουλάχιστον για το προσεχές διάστημα που συμπίπτει με την κορύφωση της τουριστικής σεζόν. «Με ημίμετρα δεν λύνεται το πρόβλημα. Ειδικά για τα νησιά μια λύση είναι η μείωση του ΦΠΑ, όπως ισχύει σε Χίο και Μυτιλήνη, για να μπορέσει ο κόσμος να μετακινηθεί και να πάει διακοπές. Αλλιώς ακόμα και τα “μπάνια του λαού” θα είναι πολυτέλεια», συνεχίζει η κ Ζάγκα.

Προβληματισμένος δηλώνει και ο αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Αττικής Πρατηριούχων - Εμπόρων Καυσίμων Γιώργος Ασμάτογλου, προσυπογράφοντας την πρόταση για επιδότηση στην αμόλυβδη, στα ίδια πρότυπα με το πετρέλαιο κίνησης. «Διαφορετικά όσοι έχουν πετρελαιοκίνητα Ι.Χ. θα επωφεληθούν και από την επιδότηση και από το fuel pass, δημιουργώντας δύο μέτρα και δύο σταθμά. Το πιο δίκαιο και πιο συμφέρον για το κράτος, αντί για παράταση στο fuel pass είναι η οριζόντια επιδότηση στην τιμή διυλιστηρίου για τη βενζίνη», καταλήγει.

Θέμα... ημερών να δούμε βενζίνη στα 2,60 ευρώ/λίτρο στις πόλεις

Με τη χρηματιστηριακή τιμή της αμόλυβδης βενζίνης για τη ΝΑ Μεσόγειο «εγκλωβισμένη» σε ανοδικό κανάλι από τις αρχές τις χρονιάς και το «παιχνίδι» μόλις τώρα να αρχίζει με κάτι που «θα είναι σαν εμπάργκο, αλλά... δεν θα είναι», μπαίνουμε σε ανεξερεύνητα μονοπάτια. Αν τα συνδυάσεις με τα εξαιρετικά χαμηλά παγκόσμια στρατηγικά αποθέματα και την αδυναμία των παραγωγών για αύξηση του ρυθμού εξόρυξης (ελλείψει σημαντικών επενδύσεων την τελευταία πενταετία), δεν χρειάζεται κάποια ειδική χρυσοπληρωμένη μελέτη για να σημάνει συναγερμός στο οικονομικό επιτελείο και να εξεταστούν σενάρια μείωσης Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης και ΦΠΑ ή... απεξάρτησης από το PLATTS που σε τέτοιες συνθήκες «βελτιώνει» πολλά περιθώρια.

Μια προβολή για τα τέλη Ιουνίου δείχνει ότι από τα χθεσινά επίπεδα των περίπου 1.044 ευρώ/μετρικό τόνο της χονδρικής τιμής διυλιστηρίου (αφορολόγητο), δεν θα ήταν απρόσμενο να δούμε τιμές μεταξύ 1.160 και 1.280+ ευρώ/μ.τ. στις επόμενες 3-4 εβδομάδες. Κι αν προσθέσουμε ενδεικτικά συνολικά 100+ ευρώ για έξοδα διαχείρισης, φορτωτικά, μεταφορικά σε μικρές αποστάσεις, περιθώριο κέρδους εταιρειών πετρελαίου, χονδρεμπόρων και πρατηριούχων, αλλά και τον ειδικό φόρο κατανάλωσης (700 ευρώ/μ.τ.), φτάνουμε σε τιμές προ ΦΠΑ (24%) 1.980 - 2.100 ευρώ/μ.τ. και τελικά τιμές στην αντλία από 2,46 έως 2,61 ευρώ ανά λίτρο τις προσεχείς εβδομάδες στις αστικές περιοχές.

Ετσι όπως έχει αφεθεί η κατάσταση και με βατές γεωπολιτικές εξελίξεις, από τον Ιούλιο με τιμές που δεν τολμάμε καν να σκεφτούμε, η κίνηση αυτοκινήτου θα θεωρείται... τεκμήριο.

Γ.Μ.