Ετήσια Έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας: Εξαιρετικά ζοφερή παγκόσμια συνθήκη - Καυστικές αναφορές και για την Ελλάδα

«Σε κανένα άλλο μέρος δεν ήταν πιο εμφανής η παρακμή του κόσμου όσο στο Αφγανιστάν» σχολιάζει η γ.γ. της Διεθνούς Αμνηστίας | AP Photo/Mstyslav Chernov

Η Διεθνής Αμνηστία για τις σύγχρονες δυστοπίες

Γράφει η Βίκυ Καπετανοπούλου

Μια εξαιρετικά ζοφερή παγκόσμια συνθήκη παρουσιάζει η ετήσια έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας για το 2021/2022, η οποία «αγγίζει» και την εισβολή στην Ουκρανία και τις συνέπειές της. ● Καυστικές αναφορές και στην Ελλάδα.

Ιδιαιτέρως καυστική είναι φέτος η ετήσια έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον κόσμο το 2021/22. Δημοσιοποιήθηκε χθες ως απολογισμός της περσινής χρονιάς, όπως πάντα, ραπίζοντας πρώτα από όλους πολιτικούς ηγέτες και εταιρικούς κολοσσούς που «βάζουν το κέρδος και την εξουσία πάνω από τους ανθρώπους, προδίδοντας τις υποσχέσεις για δίκαιη ανάκαμψη από την πανδημία». Στη συνέντευξη Τύπου για την παρουσίαση της έκθεσης στο Γιοχάνεσμπουργκ δεν έλειψε πάντως και εκτενής αναφορά για τον εν εξελίξει πόλεμο στην Ουκρανία.

«Οσα συμβαίνουν στην Ουκρανία είναι επανάληψη όσων έχουμε δει στη Συρία», τόνισε η (Γαλλίδα) γ.γ. της οργάνωσης, Ανιές Καλαμάρ, κατηγορώντας τη Ρωσία για εγκλήματα πολέμου ειδικά στη Μαριούπολη την οποία και συνέκρινε ευθέως με το Χαλέπι.

Η γ.γ. της οργάνωσης, Ανιές Καλαμάρ | AP Photo/Denis Farrell

«Βρισκόμαστε πέρα από επιθέσεις χωρίς διακρίσεις. Βρισκόμαστε εν μέσω εσκεμμένων επιθέσεων σε πολιτικές υποδομές», εξήγησε. «Η πολιορκία της Μαριούπολης, η άρνηση εκκένωσης για ανθρωπιστικούς λόγους και διαφυγής για ανθρωπιστικούς λόγους καθώς και η στόχευση πολιτών ισοδυναμούν με εγκλήματα πολέμου, σύμφωνα με έρευνα της Διεθνούς Αμνηστίας» που θα δοθεί σύντομα στη δημοσιότητα, συμπλήρωσε, υποστηρίζοντας ότι η Ρωσία μετατρέπει ανθρωπιστικούς διαδρόμους σε «παγίδες θανάτου». «Η κρίση στην Ουκρανία αυτή τη στιγμή, η εισβολή […] συνιστά παραβίαση του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, του είδους που είδαμε όταν οι ΗΠΑ εισέβαλαν στο Ιράκ».

Αδρανείς θεσμοί

Η Καλαμάρ δεν μάσησε τα λόγια της ούτε για το «παραλυμένο διεθνές σύστημα» και την «επαίσχυντη αδράνεια» θεσμών, όπως το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, με απότοκο να επιτρέπεται (και) στη Ρωσία να ενεργεί χωρίς λογοδοσία. Με ειρωνεία μάλιστα μίλησε για «Συμβούλιο Ανασφαλείας» (Insecurity Council), αφού ως θεσμός έχει επανειλημμένα αποτύχει να δράσει «επαρκώς μπροστά σε θηριωδίες», όχι μόνο στην Ουκρανία αλλά σε χώρες όπως η Συρία, η Αιθιοπία, η Μιανμάρ, η Υεμένη και το Αφγανιστάν.

Δίνοντας συνέντευξη κατόπιν στο γαλλικό κανάλι France 24, κατακεραύνωσε «την αποτυχία μας να μεταρρυθμίσουμε πολυμερείς θεσμούς», υπογραμμίζοντας ότι η χρήση βέτο έχει σημάνει πρακτικά πως το Συμβούλιο Ασφαλείας είναι «ανήμπορο να αντιμετωπίσει συρράξεις» σε αρκετά κράτη.

«Σε κανένα άλλο μέρος δεν ήταν πιο εμφανής η παρακμή του κόσμου όσο στο Αφγανιστάν, όπου -μετά την αποχώρηση όλων των διεθνών στρατευμάτων, την κατάρρευση της κυβέρνησης και την κατάληψη της χώρας από τους Ταλιμπάν- αφέθηκαν να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους Αφγανές γυναίκες και Αφγανοί άντρες στην πρώτη γραμμή του αγώνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις δημοκρατικές αξίες», γράφει χαρακτηριστικά η γ.γ. της Διεθνούς Αμνηστίας στον πρόλογο της πολυσέλιδης έκθεσης.

Μετά από δυο χρόνια πανδημίας δε, «από τη σκοπιά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το 2021 ήταν σε μεγάλο βαθμό μια ιστορία προδοσίας στους διαδρόμους της εξουσίας», καυτηριάζει η οργάνωση. «Πουλώντας ψεύτικες υποσχέσεις για δίκαιη ανάκαμψη από την Covid-19 και για αντιμετώπιση των βαθιά ριζωμένων ανισοτήτων, […] πλούσια κράτη συνέργησαν με εταιρικούς κολοσσούς για να παραπλανήσουν τους ανθρώπους […] σε μια από τις μεγαλύτερες προδοσίες της εποχής μας», καταγγέλλει χωρίς περιστροφές. Μεταξύ πλείστων άλλων διαπιστώνει πως η συνέργεια κρατών και εταιρειών όχι απλά δεν βελτίωσε την κατάσταση, αλλά οδήγησε σε ακόμα πιο βαθιά παγκόσμια ανισότητα με βασικές αιτίες τη «βλαπτική εταιρική απληστία», τον «βάναυσο εθνικό εγωισμό» και την «παραμέληση της υγείας και των δημόσιων υποδομών», παρά τις μεγαλόστομες δεσμεύσεις περί του αντιθέτου.

«Το 2021 θα έπρεπε να είναι έτος επούλωσης και ανάκαμψης. Αντ’ αυτού έγινε εκκολαπτήριο βαθύτερης ανισότητας και μεγαλύτερης αστάθειας», αφήνοντας βαριά κληρονομιά για τα επόμενα χρόνια και πλήττοντας ακόμα περισσότερο «τις πιο περιθωριοποιημένες κοινότητες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της ενδημικής φτώχειας».

Οι δε ελπίδες που γέννησε η ταχεία ανάπτυξη εμβολίων κατά της Covid «υπονομεύονται από τον ιδιοτελή εθνικισμό και την εταιρική απληστία», με αποτέλεσμα «παρά την επαρκή παραγωγή για έναν πλήρη εμβολιασμό του κόσμου το 2021, μέχρι το τέλος του έτους λιγότερο από το 4% των ανθρώπων που ζουν σε χώρες με χαμηλό εισόδημα να έχουν εμβολιαστεί πλήρως».

Στόκαραν δόσεις

Πλούσιες χώρες αντίθετα, όπως τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ, «συσσώρευσαν περισσότερες δόσεις από όσες χρειάζονταν, ενώ έκαναν τα στραβά μάτια καθώς οι μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες έβαζαν τα κέρδη πάνω από τους ανθρώπους, αρνούμενες να μοιραστούν την τεχνολογία τους για να καταστεί δυνατή η ευρύτερη διανομή των εμβολίων.

Το 2021, η Pfizer, η BioNTech και η Moderna προέβλεπαν κέρδη που έφταναν τα 54 δισεκατομμύρια δολάρια, παρείχαν όμως λιγότερο από το 2% των εμβολίων τους σε χώρες με χαμηλό εισόδημα», επισημαίνει η Διεθνής Αμνηστία.

Παράλληλα, «εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook, το Instagram και το Twitter, παρείχαν πρόσφορο έδαφος για παραπληροφόρηση ως προς την Covid, επιτρέποντας την άνθηση της διστακτικότητας για τα εμβόλια. Ορισμένοι πολιτικοί ηγέτες λειτούργησαν επίσης ως υπερδιακινητές παραπληροφόρησης, καλλιεργώντας δυσπιστία και φόβο για δικό τους πολιτικό όφελος». Τουλάχιστον 67 χώρες πέρασαν δε νέους νόμους για να περιορίσουν κι άλλο τις ελευθερίες των πολιτών, «χρησιμοποιώντας συχνά την πανδημία ως δικαιολογία». «Η επίμονη αντίσταση που προσφέρουν τα λαϊκά κινήματα σε όλο τον κόσμο είναι φάρος ελπίδας», καταλήγει η οργάνωση. Αν οι κυβερνήσεις εξακολουθήσουν να μην υλοποιούν όσα υποσχέθηκαν, «τότε δεν μας μένουν πολλές επιλογές. Πρέπει να πολεμήσουμε κάθε προσπάθειά τους να μας φιμώσουν και πρέπει να αντισταθούμε σε κάθε προδοσία τους».

Τα «άπλυτα» της Ελλάδας

Για την Ελλάδα η έκθεση γράφει επιγραμματικά: «Συνεχίστηκαν οι αναφορές για παράνομη χρήση βίας κατά ειρηνικών διαδηλωτριών/-ών. Ενας Ρομά άντρας πυροβολήθηκε θανάσιμα κατά τη διάρκεια καταδίωξης από την αστυνομία.

Οι επαναπροωθήσεις και οι παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων κατά των προσφυγισσών/-ύγων και των μεταναστριών/-ών συνεχίστηκαν, παρά τις συστηματικές διαψεύσεις των Αρχών. Η καταστολή των Αρχών κατά των ΜΚΟ και όσων εργάζονται για τη βοήθεια των προσφυγισσών/-ύγων συνεχίστηκε.

Οι παραβιάσεις των δικαιωμάτων των αντιρρησιών συνείδησης για τη στρατιωτική υπηρεσία συνεχίστηκαν. Ενώ η βία κατά των γυναικών κλιμακωνόταν, το κοινοβούλιο ψήφισε ένα αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο για την επιμέλεια των παιδιών που θέτει σε μεγαλύτερο κίνδυνο τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας».  

• Διαβάστε ολόκληρη την ετήσια έκθεση εδώ και εδώ.

• Διαβάστε την ειδική ενότητα για την Ελλάδα εδώ.