Η εκδίκαση νέων προσφυγών στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εναντίον αστυνομικών της ΕΛ.ΑΣ για βασανιστήρια δείχνει ότι, παρά τις πρωθυπουργικές και υπουργικές εξαγγελίες περί του αντιθέτου, οι ελληνικές διωκτικές αρχές παραμένουν ανεξέλεγκτες.
Δεκατέσσερις νέες προσφυγές κατά της Ελλάδας για βασανιστήρια που φέρονται να διέπραξαν αστυνομικοί εκδικάζονται στο ΕΔΔΑ (Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του ανθρώπου). Η πρώτη προσφυγή αφορά περιστατικό της 8ης Οκτωβρίου 2016 και κοινοποιήθηκε στην Ελλάδα στις 18 Μαρτίου 2021. Οι υπόλοιπες 13 προσφυγές είναι συνδεδεμένες, αφορούν περιστατικό της 22ας Μαΐου 2020 και κοινοποιήθηκαν στην Ελλάδα στις 7 Μαρτίου 2022.
Βασανισμοί με ρατσιστικό κίνητρο
Σύμφωνα με την πρώτη προσφυγή, αστυνομικοί, στους οποίους περιλαμβανόταν ομάδα ΟΠΚΕ (Ομάδες Πρόληψης και Καταστολής Εγκλήματος), βασάνισαν με ξυλοδαρμό τρεις Έλληνες Ρομά, κατά τη διάρκεια της σύλληψής τους, της μεταφοράς τους και της παραμονής τους στο αστυνομικό τμήμα. Για έναν από τους τρεις, ο ξυλοδαρμός του οδήγησε στη διακομιδή του σε νοσοκομείο σε προεμφραγματική κατάσταση και στη νοσηλεία του στην εντατική. Οι προσφεύγοντες ισχυρίζονται ότι ο βασανισμός τους είχε και ρατσιστικό κίνητρο.
Οι τρεις καταδικάστηκαν σε ποινές κάθειρξης για σειρά αδικημάτων από την ελληνική Δικαιοσύνη, με τη δίκη τους σε δεύτερο βαθμό να εκκρεμεί. Την ίδια στιγμή, η εισαγγελία έθεσε στο αρχείο την έγκληση για τους καταγγελόμενους βασανισμούς που είχε υποβάλει εκ μέρους τους το ΕΠΣΕ (Ελληνικό Παρατηρητήριο Συμφωνιών του Ελσίνκι), το οποίο τους εκπροσωπεί πλέον και στο ΕΔΔΑ. Τους επέβαλε, επίσης, πρόστιμο για ψευδορκία.
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του ΕΠΣΕ, Παναγιώτη Δημητρά, αστυνομικοί, εισαγγελείς και ανακριτές αρνήθηκαν να εξεταστούν οι συλληφθέντες από ιατροδικαστή, παρά τη δική τους επιμονή αλλά και του γιατρού που νοσήλευσε τον έναν. Υποστηρίζει, επίσης, ότι οι τρεις προσφεύγοντες είχαν δεχτεί απειλές από τους αστυνομικούς να αποσύρουν τις καταγγελίες τους, διαφορετικά θα πλήρωναν το τίμημα στο ποινικό δικαστήριο. Ακόμη, ο κ. Δημητράς θεωρεί ότι η αρχειοθέτηση της υπόθεσης των βασανιστηρίων από την εισαγγελία αποτελεί κατάχρηση εξουσίας, ενώ τόνισε στο Manifold ότι η πειθαρχική έρευνα για τις πράξεις των αστυνομικών ήταν γεμάτη αυθαιρεσίες και διήρκεσε, προτού εν τέλει απαλλάξει τους αστυνομικούς, πέντε χρόνια.
Δεδομένου ότι η ενδεικτική προθεσμία ολοκλήρωσης των πειθαρχικών ερευνών, βάσει του Πειθαρχικού Δικαίου, είναι δύο μήνες, η επισήμανση αυτή μοιάζει να συμφωνεί με τη γενικότερη εξαιρετικά προβληματική εικόνα των πειθαρχικών διαδικασιών της ΕΛ.ΑΣ., την οποία έχουμε παρουσιάσει εκτενώς σε προηγούμενο ρεπορτάζ μας.
Ξυλοδαρμό καταγγέλουν κρατούμενοι στη Νιγρίτα
Οι υπόλοιπες προσφυγές αφορούν 13 κρατούμενους στις φυλακές της Νιγρίτας, ελληνικής, γεωργιανής και αρμενικής υπηκοότητας, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι υπέστησαν άγρια βία από αστυνομικούς κατά τη διάρκεια εφόδου στα κελιά τους για τον εντοπισμό μη επιτρεπόμενων και παράνομων αντικειμένων. Σύμφωνα με την τότε ανακοίνωση της ΕΛ.ΑΣ., είχαν βρεθεί ναρκωτικά αλλά και αντικείμενα όπως τηλεοράσεις, ψυγειοκαταψύκτες, ένα κλιματιστικό κ.ά., ενώ είχαν σχηματιστεί δικογραφίες για «αδικήματα που σχετίζονται – κατά περίπτωση – με τα ναρκωτικά, τα όπλα, την προμήθεια κινητού τηλεφώνου και για αντίσταση κατά των αστυνομικών».
Οι κρατούμενοι, από την πλευρά τους, σύμφωνα με τότε δημοσιεύματα, είχαν υποστηρίξει ότι οι αστυνομικοί τους πέταξαν δακρυγόνα όσο αυτοί ήταν κλειδωμένοι στα κελιά και στη συνέχεια τους έσυραν στον διάδρομο, όπου τους ξυλοκόπησαν βάναυσα.
Για την πρώτη προσφυγή, η Ελλάδα έχει ήδη στείλει τις απαντήσεις της στο ΕΔΔΑ, αν και με ελλείψεις σύμφωνα με τον κ. Δημητρά, ενώ για τις υπόλοιπες 13 έχει ακόμη περιθώριο, καθότι της κοινοποιήθηκαν πολύ πρόσφατα.
Οι υποθέσεις αυτές με αντικείμενο την αστυνομική βία είναι οι πρώτες που φτάνουν στο ΕΔΔΑ μετά από αυτές της λεγόμενης «ομάδας Μακαρατζή», για τις οποίες έχουμε δημοσιεύσει αναλυτικό ρεπορτάζ, όπου επισημάναμε τις ομοιότητες της υπόθεσης Μακαρατζής κατά Ελλάδας με την ανθρωποκτονία του Νίκου Σαμπάνη από αστυνομικούς τον Οκτώβριο του 2021.
Η υπόθεση Μακαρατζή ήταν η δεσπόζουσα σε μια ομάδα υποθέσεων του ΕΔΔΑ οι οποίες αφορούν περιστατικά παράνομης βίας των ελληνικών διωκτικών αρχών και την αποτυχία τόσο των πειθαρχικών όσο και των δικαστικών διαδικασιών να τα διερευνήσουν αποτελεσματικά, με τρόπο που να συμβάλλει στην αποτροπή παρόμοιων περιστατικών.
Τον Σεπτέμβριο του 2021, η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, δηλαδή το αρμόδιο όργανο που απαρτίζεται από τους υπουργούς Εξωτερικών και επιτηρεί την εφαρμογή των αποφάσεων του ΕΔΔΑ, αποφάσισε να κλείσει κάποιες υποθέσεις της ομάδας Μακαρατζή, αποτιμώντας τα ατομικά μέτρα που έχουν ληφθεί, όπως λόγου χάρη την εκταμίευση αποζημιώσεων. Σε σχέση με τα γενικά μέτρα, τα οποία σκοπό έχουν να αντιμετωπίσουν το συστημικό πρόβλημα της αστυνομικής βίας και ατιμωρησίας, η επιτροπή Υπουργών διατήρησε την «αυξημένη επιτήρηση» υπό την υπόθεση Σιδηρόπουλος και Παπακώστας κατά Ελλάδας, στην οποία η Ελλάδα είχε καταδικαστεί για τον βασανισμό δύο νεαρών στους οποίους αστυνομικοί έκαναν ηλεκτροσόκ.
Τόσο ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, όσο και ο πρώην υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, έχουν δηλώσει ότι έχουν ληφθεί σημαντικά μέτρα αντιμετώπισης του προβλήματος της αστυνομικής βίας. Οι νέες προσφυγές στο ΕΔΔΑ γεννούν, αν μη τι άλλο, εύλογες υποψίες ότι οι ελληνικές διωκτικές αρχές παραμένουν ανεξέλεγκτες.
Στις πρώτες χώρες με τις περισσότερες προσφυγές στο ΕΔΔΑ η Ελλάδα
Σε πρόσφατη συνεδρίαση της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Παρακολούθησης Αποφάσεων του ΕΔΔΑ της Βουλής των Ελλήνων, ο δικαστής του ΕΔΔΑ Ιωάννης Κτιστάκις παρουσίασε στοιχεία σύμφωνα με τα οποία η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη δεκάδα χωρών του Συμβουλίου της Ευρώπης με τις περισσότερες εκκρεμείς προσφυγές εναντίον της. Συνολικά, εκκρεμούν 2.214 προσφυγές κατά της Ελλάδας. Από το 1991 ως το 2021 η χώρα έχει καταδικαστεί σε 984 υποθέσεις και έχει αθωωθεί σε μόλις 44, ενώ έχει καταβάλει 28.256.237 ευρώ σε αποζημιώσεις.
Ο δικαστής επεσήμανε πως ιδιαίτερο προβληματισμό προκαλεί η αδυναμία της Ελλάδας «να διορθώνει τα πράγματα, να συμμορφώνεται έγκαιρα και ουσιαστικά στις καταδικαστικές αποφάσεις του Στρασβούργου».
Οι καταδικαστικές αποφάσεις, για τις οποίες εκκρεμεί η συμμόρφωση της Ελλάδας σε διάφορα επίπεδα, αφορούν κυρίως τη συμπεριφορά των αστυνομικών· τα ζητήματα των μειονοτικών σωματείων· την ελευθερία έκφρασης· την εκτέλεση των αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας και των εθνικών διοικητικών δικαστηρίων, με τα οποία δεν συμμορφώνεται η διοίκηση· τις συνθήκες κράτησης των μεταναστών· και — κατά συντριπτική πλειονότητα — τις συνθήκες κράτησης στις φυλακές.
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου