Ο «Εξορκιστής» και τα δυτικά δαιμόνια

Ο Νικίτα Μιχαλκόφ στον «Εξορκιστή TV», τη θεοσεβούμενη προπαγανδιστική εκπομπή που ενθουσίασε τους Ελληνες οπαδούς της εισβολής στην Ουκρανία

Γράφει ο Τάσος Κωστόπουλος

Η προπαγάνδα του Πούτιν αποκαλύπτει ότι για την εισβολή στην Ουκρανία φταίει το αίτημα «της Δύσης» για ομόφυλους γάμους.

Η νοερή αναζήτηση συμμάχων με βάση την αρχή «ο εχθρός του εχθρού μου» δεν αποτελεί, ως γνωστόν, το πιο αξιόπιστο εγχείρημα. Το δημοσιευμένο ημερολόγιο του γνωστού λογοτέχνη Ασημάκη Πανσέληνου κατά την πρώτη φάση της Κατοχής μάς πληροφορεί λ.χ. πως η απέχθεια για τη βαρβαρότητα και την υποκρισία του βρετανικού ιμπεριαλισμού, αλλά για τη στήριξη απ’ αυτόν τον τελευταίο της άρτι καταρρεύσασας μεταξικής δικτατορίας, είχε κάνει ουκ ολίγους προοδευτικούς, μη κομμουνιστές διανοούμενους να βλέπουν την άνοιξη του 1941 με σχετικά καλό μάτι την «αντιιμπεριαλιστική» σταυροφορία του Βερολίνου, ακόμη και ν’ αναζητούν μακροπρόθεσμες θετικές επιδράσεις της καταναγκαστικής υπαγωγής της χώρας στη γερμανική κυριαρχία. Μολονότι αυτό δεν αποτυπώνεται άμεσα στην εν λόγω πηγή, γνωρίζουμε άλλωστε πως η χιτλερική προπαγάνδα της εποχής είχε φροντίσει να αξιοποιήσει στο έπακρο αυτήν ακριβώς την υγιή και φυσιολογική απέχθεια για τα ανομήματα της Δύσης (με πρώτα και καλύτερα τα εγκλήματα της βρετανικής αποικιοκρατίας), αποσιωπώντας διακριτικά το περιεχόμενο της δικής της αντιπρότασης.

Τελικά, βέβαια, η συνειδητοποίηση της πραγματικής φύσης του κατοχικού καθεστώτος οδήγησε τους περισσότερους από εκείνους τους διανοούμενους –όχι όλους– να μετάσχουν ενεργά στην Αντίσταση. Οι ζυμώσεις και οι προβληματισμοί τους εκείνων των πρώτων ημερών (η αρχική συμπάθειά τους για την ευρωπαϊκή Δύναμη που είχε καταφανώς αδικηθεί από τους νικητές μετά την ήττα της στον προηγούμενο Μεγάλο Πόλεμο, οι αχνές ελπίδες τους πως η σχεδιασμένη οικονομία του Τρίτου Ράιχ πρόσφερε ίσως μιαν –έστω και καπιταλιστική– εναλλακτική λύση στον χρεοκοπημένο φιλελεύθερο καπιταλισμό, κυρίως όμως η απεγνωσμένη εθελοτυφλία τους μπροστά στα ξεκάθαρα χαρακτηριστικά του ναζιστικού κοινωνικοπολιτικού σχεδίου) αποκτούν σήμερα μιαν απρόσμενη επικαιρότητα, με την αντίστοιχη αντιμετώπιση της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία από μια μικρή μερίδα εγχώριων ριζοσπαστών ακτιβιστών και διανοουμένων.

Πούτιν, όπως Λεπέν

Ο Πούτιν δεν είναι φυσικά Χίτλερ, ούτε το πολιτικό του σχέδιο επιδέχεται οποιαδήποτε σύγκριση με τους ριζοσπαστικούς οραματισμούς του αξέχαστου Αδόλφου. Σε γεωπολιτικό επίπεδο στοχεύει απλά στην καθυπόταξη και δορυφοροποίηση των γειτονικών χωρών του «εγγύς εξωτερικού», ως απάντηση στη ΝΑΤΟϊκή προσπάθεια περικύκλωσης της Ρωσίας (Περικύκλωσης που, με τη σειρά της, επιδιώκει την αδρανοποίηση της Μόσχας ενόψει του βασικού στρατιωτικού στόχου της Δύσης στη μεταψυχροπολεμική εποχή: της δυναμικής ανάσχεσης της Κίνας, του πραγματικού ανταγωνιστή που απειλεί τη δυτική ηγεμονία πάνω στην υπόλοιπη υφήλιο).

Στο κοινωνικοπολιτικό δε επίπεδο, το καθεστώς του ευαγγελίζεται απλώς την επάνοδο στις προνεωτερικές αξίες που αποδόμησε ο Διαφωτισμός, η Γαλλική και η Ρωσική Επανάσταση, το σοσιαλιστικό κίνημα, ο φεμινισμός και τα έμφυλα εν γένει κινήματα· ολική επαναφορά που επιδιώκεται μ’ έναν συνδυασμό καταπιεστικών μέτρων και συστηματικής εξιδανίκευσης του τσαρικού και μεσαιωνικού παρελθόντος της χώρας. Η καταστολή των αντιφρονούντων στη σημερινή Ρωσία είναι, τέλος, αδύνατο να συγκριθεί με την ολοκληρωτική κρατική τρομοκρατία του Τρίτου Ράιχ. Περισσότερο θυμίζει τις αντίστοιχες επιδόσεις κάποιων δυτικών Δημοκρατιών απέναντι στον εσωτερικό εχθρό επί Ψυχρού Πολέμου.

❝ «Οποιος δεν παίρνει ρίσκα, δεν πίνει ποτέ σαμπάνια» | Βλαντίμιρ Πούτιν (συνέντευξη στους «Financial Times», 28.06.2019)

Οι φιλοπόλεμες κραυγές που ακούγονται τον τελευταίο καιρό στη Δύση, «να σταματήσουμε τον Πούτιν στο Κίεβο για να μη χρειαστεί να το κάνουμε στα σύνορά μας», αποδεικνύονται έτσι όχι μόνο υπερβολικές αλλά και άκρως επικίνδυνες, καθώς σπρώχνουν προς τον τρίτο παγκόσμιο πόλεμο που οι πάντες (θεωρητικά, τουλάχιστον) απεύχονται. Εξίσου έωλη είναι ωστόσο και η αναγόρευση του ρωσικού ή του κινέζικου εθνικισμού σαν «αντικειμενικά θετικών» παραγόντων εξισορρόπησης του ευρωαμερικανικού ιμπεριαλισμού. Η σημερινή Ρωσία και Κίνα δεν εκπροσωπούν καμιάν απολύτως απελευθερωτική επαγγελία, έστω και ψευδώνυμα (όπως συνέβαινε με τον αλήστου μνήμης «υπαρκτό σοσιαλισμό»), αλλά μια μορφή καπιταλισμού ακόμη πιο αχαλίνωτου και καταπιεστικού από εκείνον της Δύσης. Στο πολιτικό δε πεδίο, το στρατηγικότερο κείμενο που ο Πούτιν έχει απευθύνει στην υπόλοιπη ανθρωπότητα –η ολοσέλιδη συνέντευξή του στους «Financial Times» (28/6/2019, το πλήρες κείμενο της οποίας παραμένει αναρτημένο στην επίσημη ιστοσελίδα του (www.kremlin.ru)– ισοδυναμεί με άτυπη αλλά σαφή διεκδίκηση της ηγεσίας της δυτικής Ακροδεξιάς, μέσω της υιοθέτησης κι αναπαραγωγής μιας ανατριχιαστικά οικείας επιχειρηματολογίας:

«Οι φιλελεύθερες, λεγόμενες, ιδέες έφαγαν τα ψωμιά τους. Με το μεταναστευτικό πρόβλημα να κορυφώνεται, πολλοί παραδέχτηκαν πως η πολυπολιτισμική πολιτική δεν είναι αποτελεσματική κι ότι πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα συμφέροντα του κεντρικού πληθυσμού. Οι φιλελεύθερες ιδέες προϋποθέτουν ότι δεν χρειάζεται να γίνει τίποτα. Οι μετανάστες μπορούν να σκοτώνουν, να λεηλατούν και να βιάζουν ατιμώρητα, επειδή τα δικαιώματά τους ως μεταναστών πρέπει να προστατεύονται. Τι είδους δικαιώματα είν’ αυτά; Οι φιλελεύθερες ιδέες έχουν λοιπόν καταστεί απαρχαιωμένες. Ερχονται σε σύγκρουση με τα συμφέροντα της συντριπτικής πλειοψηφίας του πληθυσμού».

Μια αποκαλυπτική εκπομπή

Ο λόγος που τα θυμηθήκαμε όλα αυτά, είναι ένα προπαγανδιστικό βίντεο που διακινείται τις τελευταίες εβδομάδες από τους εγχώριους υποστηρικτές της ρωσικής εισβολής· όχι μόνο ακροδεξιούς αλλά και αριστερογενείς, ακόμη και κάποιους ακτιβιστές με αξιόλογη προϊστορία στα κοινωνικά κινήματα. Το βίντεο υπογράφεται από τον γνωστό Ρώσο σκηνοθέτη και ηθοποιό Νικίτα Μιχαλκόφ και αποτελεί συρραφή αποσπασμάτων από την τακτική δημοσιογραφική εκπομπή του «Εξορκιστής TV» (Бесогон ТВ), που προβάλλεται από το 2014 στο κρατικό κανάλι πανεθνικής εμβέλειας «Ρωσία 24». Το συγκεκριμένο «έκτακτο επεισόδιο» προβλήθηκε στις 5 Μαρτίου, ως συνοπτική ανακεφαλαίωση της εθνικής γραμμής για την εισβολή στην Ουκρανία.

Κάθε εβδομαδιαίο επεισόδιο του «Εξορκιστή», τον τίτλο του οποίου ο Μιχαλκόφ εμπνεύστηκε από τον Αγιο Νικήτα τον Εξορκιστή (γνωστό στα καθ’ ημάς σαν Αγιο Νικήτα τον Γότθο), μεταδίδεται τις Παρασκευές κι αναμεταδίδεται τρεις φορές μέσα στο Σαββατοκύριακο, για να εμπεδωθούν τα μηνύματά του από το ευρύτερο δυνατό λαϊκό κοινό. Προ ημερών, ο πρόεδρος της Ρωσικής Εταιρείας Στρατιωτικής Ιστορίας (και σύμβουλος του Πούτιν) Βλαντίμιρ Μεντίνσκι εισηγήθηκε μάλιστα τη μετάφραση της εκπομπής «σε όσο το δυνατόν περισσότερες γλώσσες», προκειμένου ν’ αποφευχθεί μια νέα ξενόφερτη εθνική καταστροφή σαν την ανατροπή του τσάρου το 1917  (24/3/2022). Η προβολή του «Εξορκιστή» από την κρατική τηλεόραση είχε σταματήσει πάντως για ένα δεκάμηνο (1/5/2020-5/3/2021), μετά την «αποκάλυψη» του Μιχαλκόφ ότι τα εμβόλια κατά του κορονοϊού δεν είναι παρά ένα καταχθόνιο τέχνασμα του Μπιλ Γκέιτς, για να μας φυτέψει τσιπάκια με τελικό στόχο τη μείωση του ανθρώπινου πληθυσμού.

Το ίδιο το επίμαχο αφιέρωμα της 5ης Μαρτίου, που διακινείται διαδικτυακά με ελληνικούς υπότιτλους, δεν έχει πάντως να ζηλέψει τίποτα από τις αλήστου μνήμης εγχώριες παραγωγές του Βελόπουλου ή του Κασιδιάρη. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα συμπίλημα από «τεκμήρια», όπου οι πιο ακραίες τάσεις της ουκρανικής ακροδεξιάς παρουσιάζονται παραπλανητικά σαν έκφραση της επίσημης θεσμικής πολιτικής πραγματικότητας της Ουκρανίας, προκειμένου να δικαιολογηθεί πολιτικά η εισβολή.

Χαρακτηριστικά δείγματα:

● Μια αιμοσταγής ανάρτηση του 2014 στον ιστότοπο του ακροδεξιού κόμματος «Ελευθερία» (που πήρε μόλις 2,1% στις βουλευτικές και 1,6% στις προεδρικές εκλογές του 2019) περιγράφεται από τον Μιχαλκόφ σαν «αυτό που λένε δημόσια αυτοί που ανέλαβαν την εξουσία» στην ανεξάρτητη Ουκρανία. Τηρουμένων των αναλογιών, είναι σαν να δικαιολογούσε κανείς μια τουρκική εισβολή στην Ελλάδα ως νόμιμη απάντηση σε κάποιο τουρκοφαγικό δημοσίευμα της «Χρυσής Αυγής»!

● Σαν εξίσου αντιπροσωπευτικό δείγμα της ουκρανικής κοινωνίας αξιοποιείται το ιδιωτικό βιντεάκι κάποιου Ουκρανού φασίστα, που βάζει τη δίχρονη κόρη του να λέει ότι «θα σφάξει βρωμορώσους». Για την πραγματική αξία ενός τέτοιου ντοκουμέντου, θυμίζουμε συγκριτικά ότι στη δημοκρατική Ελλάδα του 2010, με κυβέρνηση Γιώργου Παπανδρέου, ολόκληρη μονάδα του Λιμενικού φώναζε στην επίσημη παρέλαση επί της Πανεπιστημίου πως «θα ράψει ρούχα με δέρματα» Αλβανών και «Σκοπιανών».

● Το τσαλαπάτημα μιας ρωσικής σημαίας από έναν Ουκρανό πιτσιρικά σε κάποια διαδήλωση θεωρείται ιεροσυλία άξια κάθε συλλογικής τιμωρίας: «Πώς θα αντιδρούσε ο ανεκτικός κόσμος αν το κάναμε εμείς; Αλλά όταν δεν το κάναμε εμείς, αντέδρασε με κάποιο τρόπο; Οχι. Με κανέναν απολύτως». Βάσει της ίδιας λογικής, οι ΗΠΑ θα έπρεπε να είχαν ισοπεδώσει τη χώρα μας από καιρό.

● Το εθνικιστικό κήρυγμα μιας Ουκρανής σε κάποιο σχολείο, σύμφωνα με το οποίο όσα παιδιά φέρουν ρωσικά υποκοριστικά δεν είναι Ουκρανόπουλα και δεν έχουν θέση στη χώρα, αναγορεύεται σε απόδειξη της «συστηματικής δουλειάς» που έγινε την τελευταία τριακονταετία για «να ανατραφεί μια ολόκληρη γενιά Ουκρανών που μισεί τη Ρωσία». Στην πραγματικότητα, το συγκεκριμένο συμβάν (του 2010) ήταν τόσο αντιπροσωπευτικό της ουκρανικής καθημερινότητας, ώστε η αποκάλυψή του προκάλεσε δημόσιο σκάνδαλο. Η βιντεοσκοπημένη ρατσίστρια λέγεται Ιρίνα Φαριόν και το 2012-2014 χρημάτισε βουλευτίνα της ακροδεξιάς «Ελευθερίας». Δεν κατάφερε όμως να επανεκλεγεί: το 2014 ήρθε τρίτη με 16% και το 2019 πέμπτη με 10% στη μονοεδρική περιφέρειά της. Οι κραυγές της σε μια συγκέντρωση του 2014, κατά το αποκορύφωμα του πολέμου στο Ντονμπάς, ότι στόχο των Ουκρανών πατριωτών πρέπει να αποτελεί η καταστροφή της Μόσχας, επιστρατεύονται λίγο παρακάτω σαν τυπική «ομιλία καθοδηγητή του λαού της Ουκρανίας». Πόσο ακριβής θα ήταν ένας τέτοιος χαρακτηρισμός για παρεμφερή ουρλιαχτά του Λαγού ή του Κασιδιάρη;

● Η σημαντικότερη απάτη, που δεν περιορίζεται στο συγκεκριμένο βίντεο αλλά συγκροτεί τη σπονδυλική στήλη της προπαγάνδας των εισβολέων, είναι ωστόσο το περίφημο νούμερο των «14.000 θυμάτων του ουκρανικού νεοφασισμού», η υποτιθέμενη «γενοκτονία» των Ρώσων της Ανατολικής Ουκρανίας που έπρεπε να τερματιστεί με κάθε μέσο. Στην πραγματικότητα, σε 13.719 ανέρχονται όλα ανεξαιρέτως τα θύματα όλων των πλευρών, μαχητές και πολίτες, από το 2014 που ξεκίνησε ο πόλεμος στο Ντονμπάς μέχρι τα τέλη του 2021. Τα τρία τέταρτα των πεσόντων ήταν πολεμιστές που χάθηκαν σε μάχες ή ενέδρες (4.711 κυβερνητικοί και 5.795 αυτονομιστές, σύνολο 10.506)· οι σκοτωμένοι πολίτες κατά το ίδιο διάστημα εκατέρωθεν ήταν 3.393, το 90% των οποίων (3.044) βρήκαν τον θάνατο κατά τον πόλεμο του 2014-2015 και μόλις 349 σε επεισόδια ή άλλα συμβάντα της τελευταίας επταετίας. Μέσα στο 2021, μάλιστα, οι πολίτες που σκοτώθηκαν από εχθροπραξίες δεν ξεπέρασαν (σύμφωνα με την αναλυτική καταμέτρηση του ΟΗΕ) όλοι κι όλοι τους επτά. Ποια «γενοκτονία»;

Ξεχάστε, επίσης, όσα έχετε ακούσει για τους φασίστες του «Τάγματος Αζόφ» και του «Δεξιού Τομέα». Για τον Εξορκιστή μας, το κακό βρίσκεται στην ίδια την ανεξαρτητοποίηση της Ουκρανίας το 1991, με τη σύμφωνη γνώμη της τότε ρωσικής κυβέρνησης. Αυτό είναι το ιστορικό λάθος που πρέπει να διορθωθεί με τα όπλα, με φύλο συκής την επίκληση αόριστων «πληροφοριών» που θυμίζουν τα αντίστοιχα αμερικανικά «στοιχεία» για τα όπλα μαζικής καταστροφής του Σαντάμ:

«Ο πόλεμος είναι φρικτός. Δεν γνωρίζω κανένα λογικό άνθρωπο που να θεωρεί τον πόλεμο κάτι καλό. Αλλά και η Ουκρανία και οι ΗΠΑ και η Ευρώπη ξεκίνησαν αυτόν τον πόλεμο το 1991. Υπολογίστε πόσα χρόνια. Και ακριβώς γι’ αυτό, όταν οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες βρήκαν αδιάσειστες αποδείξεις ότι είχε οριστεί προθεσμία, ώρα και τόπος επίθεσης του ουκρανικού στρατού στο Ντονμπάς, πάρθηκαν αυτές οι δύσκολες αποφάσεις. Οι επιλογές ήταν δύο. Ή θα υπερασπιστούμε τον εαυτό μας ή θα εξαφανιστούμε τελείως».

Το βαρύ πυροβολικό της ανάλυσης του Μιχαλκόφ αποτελεί ωστόσο ο εντοπισμός των βαθύτερων αιτίων της σύρραξης. Μη φανταστείτε κανένα οικονομικό ή έστω γεωπολιτικό σκεπτικό. Γι’ αυτόν, το σφαγείο της Ουκρανίας δεν είναι παρά η ύστατη μάχη ανάμεσα στην εκφυλισμένη Δύση της ομοφυλόφιλης απελευθέρωσης και τη θεοσεβούμενη, αρρενωπή παραδοσιακή ορθοδοξία.

Οι πολίτες της Μαριούπολης, της Χερσώνας και του Χάρκοβο πεθαίνουν για να μην υποστούν την ντροπή των gay pride parade: «Τώρα, για όσους θέλουν και μπορούν να μελετήσουν το πρόβλημα, όχι με συγκυριακά κριτήρια, εγώ προσωπικά είμαι πεπεισμένος ότι δεν πρόκειται για πόλεμο Ρωσίας - Ουκρανίας, δεν είναι πόλεμος με την Ευρώπη, την Αμερική. Οχι. Δεν είναι πόλεμος για τη δημοκρατία, όπως θέλουν να μας πείσουν οι συνάδελφοί μας [εννοεί: δημοσιογράφοι]. Οχι. Είναι η οικουμενική και ίσως η τελευταία απόπειρα επίθεσης του δυτικού πολιτισμού στον ρωσικό κόσμο, στην ορθόδοξη ηθική, στις παραδοσιακές αξίες. Ο άνθρωπος που γεννιέται και ζει σύμφωνα μ’ αυτούς τους ηθικούς κανόνες και τις παραδόσεις, δεν θα αποδεχθεί ποτέ αυτό που θέλουν και μας προτείνουν, ξεκινώντας από την ευλογία της Εκκλησίας στους ομόφυλους γάμους, μέχρι τη νομιμοποίηση του φασισμού».

Αν η παραπάνω συλλογιστική δεν σας θυμίζει και τόσο αντιφασισμό, μην ανησυχείτε. Στο νοητικό σύμπαν του ρωσορθόδοξου φονταμενταλισμού, «φασίστες» και «ναζί» δεν είναι ό,τι ακριβώς ξέρουμε οι υπόλοιποι, αλλά κάτι πολύ διαφορετικό: η αιχμή του δόρατος της «άθεης Δύσης» ενάντια στην «Αγία Ρωσία»· μια ιστορία που δεν ξεκινά με τον Χίτλερ αλλά με τη Γαλλική Επανάσταση και τις στρατιές του Ναπολέοντα που λεηλατούσαν μοναστήρια κι εκκλησίες. Εν μέρει τουλάχιστον, η σύγχυση αυτή οφείλεται και στη συνειδητή επιλογή της σοβιετικής ηγεσίας, να ταυτίσει το 1941 τη Βέρμαχτ με τα γαλλικά στρατεύματα του προηγούμενου αιώνα. Ο χαρακτηρισμός του Β΄ Παγκοσμίου σαν «Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου» παρέπεμπε σ’ αυτήν ακριβώς την ιστορική παράδοση: μέχρι τότε, «Πατριωτικός Πόλεμος» αποκαλούνταν η αντίσταση στον Ναπολέοντα, ενώ και η εμπλοκή της Ρωσίας στον Α΄ Παγκόσμιο είχε αναγορευθεί από τον τσάρο Νικόλαο σε «Δεύτερο Πατριωτικό Πόλεμο». Το γνωστότερο δε σοβιετικό εμβατήριο της εποχής, που ξεκινά με τον στίχο «Σήκω, πελώρια χώρα!», φέρει τον τίτλο «Ιερός Πόλεμος» (священная война).

Η χαμένη τιμή της δουλοπαροικίας

Ενας πολιτικοποιημένος Ελληνας θεατής δεν είναι φυσικά υποχρεωμένος να γνωρίζει ποια είναι η Ιρίνα Φαριόν· θα όφειλε όμως, λογικά, να διατηρεί στοιχειώδη ανακλαστικά απέναντι σ’ ένα τέτοιο ακροδεξιό κήρυγμα, που αναπαράγει όλα τα φασιστικά στερεότυπα στο όνομα ενός επίπλαστου «αντιφασισμού» (Για την ιστορία: στις τελευταίες ουκρανικές εκλογές του 2019, οι φασίστες της «Ελευθερίας» πήραν 4,7%· σ’ εκείνες της Κριμαίας, την ίδια χρονιά, το εξίσου φασιστικό «Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα Ρωσίας» του Ζιρινόφσκι απέσπασε ένα πανηγυρικό 16,84%). Πόσο μάλλον, όταν ο ίδιος ο Μιχαλκόφ διαθέτει μιαν άκρως προβληματική πολιτικοϊδεολογική προϊστορία.

Περήφανος για τον αριστοκράτη προπάππου του που χρημάτισε κυβερνήτης της τσαρικής επαρχίας του Γιάροσλαβ, ο Μιχαλκόφ ακολούθησε επί ΕΣΣΔ μια συμβατικότατη καριέρα, επιλέγοντας την πιο ακίνδυνη θεματολογία. Στα χρόνια της περεστρόικα, όταν χαλούσε ο κόσμος από την ενασχόληση των διανοουμένων με κάθε είδους απαγορευμένα θέματα, αυτός βάσταγε πισινή σκηνοθετώντας… Τσέχοφ. Απαξ και κατέρρευσε όμως οριστικά ο «υπαρκτός», βρήκε ξαφνικά το αντικομμουνιστικό φως του, γυρίζοντας τον «Ψεύτη ήλιο» (1994) και φροντίζοντας να βρίσκεται πάντα στη σωστή πλευρά των πολιτικών αντιπαραθέσεων, έστω και την τελευταία στιγμή: σύμβουλος του Ρώσου αντιπροέδρου Αλεξάντρ Ρουτσκόι (1991-1993), δεν δίστασε να μεταπηδήσει στο στρατόπεδο του Γιέλτσιν όταν αυτός επιβλήθηκε στους αντιφρονούντες βομβαρδίζοντας το Κοινοβούλιο και συλλαμβάνοντας τον Ρουτσκόι. Μετά την άνοδο του Πούτιν στην εξουσία το 1999 θα υποστηρίξει δημόσια την αιματηρή «ειρήνευση» της Τσετσενίας και το 2006-2011 θα χρηματίσει πρόεδρος του «κοινωνικού συμβουλίου» του υπουργείου Αμυνας· το 2007, πάλι, προσυπογράφει ανοιχτή επιστολή που καλούσε τον Πούτιν να παραμείνει στην προεδρία, παραβιάζοντας το ρωσικό Σύνταγμα.

Το αφεντικό θα τον ανταμείψει χρηματοδοτώντας την ακριβότερη κινηματογραφική παραγωγή της ρωσικής ιστορίας: δυο τραγελαφικές υπερπατριωτικές συνέχειες του «Ψεύτη ήλιου» (2010-2011) που θυμίζουν κακογυρισμένο Τζέιμς Πάρις, έγιναν δεκτές από την ντόπια και διεθνή κριτική με ατέλειωτο ξεφώνημα κι από το κοινό με παγερή αδιαφορία. Οι επόμενες δημιουργίες του είχαν ακόμη χειρότερη τύχη. Ο καλλιτέχνης ανήκε πια στο παρελθόν, παραχωρώντας οριστικά τη θέση του σ’ έναν δευτεροκλασάτο προπαγανδιστή και πολιτικό της ρωσικής Ακροδεξιάς.

Μεγαλομέτοχος της εταιρείας UralDimond και διαφόρων άλλων κολοσσών, με ατομικό εισόδημα 529 εκατομμυρίων ρουβλίων το 2017, ο Μιχαλκόφ συνέταξε το 2010 ένα πολυσέλιδο «Μανιφέστο του Πεφωτισμένου Συντηρητισμού» με βασικές επιταγές την «επιβολή και διατήρηση του νόμου και της τάξης στη χώρα», τη «διασφάλιση της πολιτισμικής και εθνικής ασφάλειας», την «αναβίωση της ισχύος του ρωσικού κράτους», την «αποκατάσταση κι ενίσχυση της ηθικής εξουσίας των αρχών», την «ενστάλαξη στους πολίτες του σεβασμού για τον νόμο, την εργασία, τη γη και την ατομική ιδιοκτησία» και άλλα συναφή (Никита Михалков, «Право и правда. Манифест просвещенного консерватизма», Μόσχα 2010). Ως βασικό στόχο έθετε την απόσπαση ψηφοφόρων από το άκρως κομφορμιστικό και τύποις αντιπολιτευόμενο Κ.Κ. Ρωσικής Ομοσπονδίας. Οπως ο ίδιος παραδέχτηκε δημόσια, το «Μανιφέστο» του προκάλεσε όμως «ευρύτατη δημόσια κατακραυγή» και προτίμησε να στραφεί σε άλλου είδους ζύμωση. Ξεκίνησε το 2011 με το μπλογκ «Νικήτας ο Εξορκιστής» και ακολούθησε το 2014 η ομώνυμη τηλεοπτική εκπομπή.

Το εθνοθρησκευτικό στίγμα των κηρυγμάτων του είναι προφανές. Το 2011 απέδωσε λ.χ. το πυρηνικό ατύχημα της Φουκουσίμα στην «αθεΐα» των Γιαπωνέζων. Το 2013, πάλι, υποστήριξε την επαναθέσπιση από τον Πούτιν μιας εκδοχής της μισητής «πραπίσκα» (του εσωτερικού διαβατηρίου που είχαν καθιερώσει οι τσάροι, κατάργησε ο Λένιν το 1917, επανέφερε ο Στάλιν το 1932 και ξανακατάργησε ο Γέλτσιν το 1993), με βάση ένα πρωτοφανές σκεπτικό: την εθνική ανάγκη ιστορικής και πολιτικής αποκατάστασης του θεσμού της δουλοπαροικίας, ως της μορφής εκείνης συλλογικής οργάνωσης που κατεξοχήν «ταιριάζει» στις διαχρονικές ανάγκες της Ρωσίας!

«Οι μπολσεβίκοι», διακήρυξε, «έκαναν κάτι τρομακτικό: ξερίζωσαν από τη μνήμη του λαού την πολιτισμική κληρονομιά μας, τις αναμνήσεις για όλα εκείνα τα καλά και λαμπερά που είχε ο ρωσικός λαός, συμπεριλαμβανομένης της μνήμης της δουλοπαροικίας. Καθήκον μας είναι η αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας. Καθ’ υπόδειξιν των μπολσεβίκων, στη Ρωσία τώρα πιστεύουν πως η δουλοπαροικία ήταν κάτι σαν τη βορειοαμερικανική δουλεία. Αυτή όμως δεν ήταν καθόλου μια σχέση δούλου και αφεντικού, αλλά γιων και πατέρα. Πολλοί χωρικοί δεν ήθελαν καμιά “ελευθερία”. Ναι, κάποιες φορές ο γαιοκτήμονας μαστίγωνε τον χωρικό· όπως ακριβώς κι ένας πατέρας δέρνει το ανυπάκουο παιδί του. Τι ακριβώς ήταν όμως πραγματικά η δουλοπαροικία; Δουλοπαροικία είναι ο πατριωτισμός, στερεωμένος με χαρτιά. Ο άνθρωπος ήταν δεμένος με τη μητέρα-γη του όχι μόνο από την αίσθηση του χρέους, αλλά και εγγράφως. Δουλοπαροικία θα πει λαϊκή σωφροσύνη, θα πει 400 χρόνια της ιστορίας μας. Και τώρα, όταν μου προτείνουν να διαγράψω αυτά τα 400 χρόνια από την ιστορία μας, εγώ απαντώ: “Αδέρφια, αυτό άραγε νομίζετε, πως οι πρόγονοί μας ήτανε βλάκες;” Είμαι πολύ χαρούμενος που ο Πούτιν αναγεννά τώρα την ιστορική μας μνήμη. Ο νόμος για το εσωτερικό διαβατήριο είναι ό,τι ακριβώς στερείται ο λαός μας, που έχει αποκοπεί από τις ρίζες του, από τη γη».