Σε μια μικρή τυπική πόλη των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, που ακούει στο όνομα Σπρίνγκφιλντ, οι κάτοικοι καλούνται να αποφασίσουν μέσω ενός δημοψηφίσματος αν συμφωνούν ή όχι στην απέλαση των παράτυπων μεταναστών. Η μεταναστευτική κοινότητα απειλείται, τα μαγαζιά τους κλείνουν και οι ρατσιστικές επιθέσεις εναντίον τους όλο και πληθαίνουν.
Σε ένα άλλο Σπρίνγκφιλντ περίπου 12.000 μετανάστες από την Αϊτή πληροφορούνται -μέσω της τηλεόρασης, από το στόμα ενός πανίσχυρου λευκού άντρα, τέως προέδρου των ΗΠΑ και ενόχου για 34 κακουργηματικές πράξεις- ότι κατηγορούνται πως τρώνε τα κατοικίδια των (γηγενών) κατοίκων. Κάθονται σπίτι. Κλείνουν την τηλεόραση. Κλειδώνουν τις πόρτες. Αγκαλιάζουν τα παιδιά, τις μάνες και τα αδέρφια τους και περιμένουν τον όχλο να εμφανιστεί.
Το πρώτο Σπρίνγκφιλντ είναι μια φανταστική πόλη που ζουν οι χαρακτήρες της σατιρικής τηλεοπτικής σειράς κινουμένων σχεδίων «The Simpsons». Από την άλλη, το δεύτερο Σπρίνγκφιλντ είναι μια αποβιομηχανοποιημένη πόλη του Οχάιο, η οποία έχει βρεθεί στο επίκεντρο μιας πολιτικής θύελλας που βασίζεται στα ψέματα και στον ρατσισμό και καθρεφτίζει τη βαθιά κρίση της αμερικανικής κοινωνίας.
Μπροστά σε 67 εκατομμύρια θεατές κατά τη διάρκεια της τηλεμαχίας που είχε με την Κάμαλα Χάρις στις 10 Σεπτεμβρίου ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι οι μετανάστες στο Σπρίνγκφιλντ του Οχάιο τρώνε σκυλιά και γάτες. Με αυτά τα κατάφωρα ψέματα ο τέως πρόεδρος κατάφερε για άλλη μία φορά να κατασκευάσει τη δική του πραγματικότητα για μια Αμερική όπου μετανάστες εισβάλλουν, βιάζουν, ληστεύουν, τρώνε ζώα, καίνε κτίρια και καταλαμβάνουν τις πόλεις.
Μπορεί οι δηλώσεις του Τραμπ να θεωρήθηκαν ψευδείς την ίδια στιγμή που ειπώθηκαν, παρ’ όλα αυτά είχαν άμεσο αντίκτυπο στη ζωή χιλιάδων μεταναστών και στην ομαλή λειτουργία της πόλης του Σπρίνγκφιλντ: απειλές για βόμβες σε δημόσια κτίρια και σχολεία, ρατσιστική βία, στρατός στους δρόμους, δημοσιογράφοι και πολιτικοί σε κάθε γωνιά της πόλης να παραμονεύουν.
Στην εποχή της παραπληροφόρησης, που ο σατιρικός και ο πολιτικός λόγος αλληλοσυμπληρώνονται και χιλιάδες άνθρωποι βρίσκονται σε κίνδυνο από τα fake news, κρίνεται απαραίτητη τόσο η αμφισβήτηση των κυρίαρχων λόγων όσο και η αντίσταση που πρέπει να προβάλλουμε έναντι της αποκτήνωσης των συνανθρώπων μας.
Η δαιμονοποίηση των μεταναστών και των «Αλλων» (όσων δηλαδή το λευκό το μάτι δεν κατανοεί) δεν είναι κάτι καινούργιο. Το στερεότυπο του μετανάστη που τρώει ζώα χρησιμοποιείται ήδη από τον 18ο αιώνα με έναν και μόνο σκοπό: να προκαλέσει αηδία και τρόμο, έτσι ώστε ο μετανάστης να μεταμορφωθεί σε ένα «άγριο κτήνος», σε ένα «δηλητήριο στο αίμα του έθνους». Μέσω των στερεοτύπων η ιδιότητα του μετανάστη κατασκευάζεται με τα χαρακτηριστικά που του αποδίδουν όσοι έχουν άμεση πρόσβαση στον δημόσιο λόγο, ενώ την ίδια στιγμή τού αφαιρείται η φωνή και η ανθρώπινη υπόσταση. Απανθρωποποιείται και αφήνεται στις ορέξεις όλων εκείνων που τον χρησιμοποιούν για να αποπροσανατολίσουν τους ψηφοφόρους από τα πραγματικά τους προβλήματα.
Η αλήθεια είναι πάντως ότι οι μετανάστες από την Αϊτή που εγκαταστάθηκαν στο Σπρίνγκφιλντ του Οχάιο, όχι μόνο έχουν εγκατασταθεί νόμιμα, αλλά έχουν αλλάξει την ίδια την πόλη προς το καλύτερο. Η ανεργία μειώθηκε, νέες θέσεις εργασίας άνοιξαν, οι μισθοί ανέβηκαν και η πόλη απέκτησε μια ζωντανή κοινότητα που αφήνει το αποτύπωμά της σε πρώην εγκαταλειμμένες γειτονιές με βιβλιοθήκες, εστιατόρια, παντοπωλεία και ραδιοφωνικούς σταθμούς.
Και ενώ τα προγράμματα κοινωνικών παροχών όπως το Medicare άνθησαν λόγω των αιτήσεων από Αϊτινούς μετανάστες, τον Μάρτιο του 2023 τα προγράμματα αυτά τερματίστηκαν και μαζί τους έληξε και η χρηματοδότηση προς κρατικές δομές φροντίδας, που με τη σειρά τους έκλεισαν.
Από τη στιγμή εκείνη οι «προνομιούχοι» κάτοικοι της πόλης αντίκριζαν σιγά σιγά μια σειρά από προβλήματα με δήθεν κύριο υπαίτιο τους μετανάστες. Οι μετανάστες έφταιγαν που τα ενοίκια αυξήθηκαν, που οι δρόμοι γέμισαν άστεγους και τα νοσοκομεία παρέλυαν. Βέβαια αυτά τα προβλήματα δεν σχετίζονται με τη μετανάστευση, αλλά με πολιτικές επιλογές.
Οι κοινότητες των μεταναστών κινδυνεύουν όχι μόνο στις ΗΠΑ, αλλά παντού, και αδυνατούν να φωνάξουν, όχι επειδή δεν μπορούν, αλλά επειδή με κάθε τρόπο τούς στερείται η φωνή. Και εδώ έρχεται το χρέος εκείνων που έχουν ακόμα φωνή λόγω συγκεκριμένων προνομίων, που πρέπει να τα αναγνωρίζουν και να τα χρησιμοποιούν για να χτίσουν έναν κόσμο δικαιότερο. Πρέπει να στεκόμαστε κριτικά απέναντι στην (παρα)πληροφόρηση που έρχεται «εκ των άνω» και την ίδια στιγμή να στεκόμαστε δίπλα σε εκείνους που υποφέρουν, κάνοντας αγώνα να αποκτήσουν τη φωνή και την ορατότητα που δικαιούνται.
Πάντως το Σπρίνγκφιλντ των Simpsons κάτι έχει να μας διδάξει. Αν και οι κάτοικοι ψήφισαν υπέρ της απέλασης των παράτυπων μεταναστών, κανείς τους δεν απελάθηκε. Κανείς, εκτός από έναν Σκοτσέζο τον οποίο βλέπουμε να φεύγει με ένα καράβι από την Αμερική και να φωνάζει: «Αχάριστοι!». Ισως αυτό να είναι το πρώτο βήμα της αντίστασης: να απελάσουμε τον αποικιοκράτη μέσα μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου