Eλληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου: Να ανακληθεί η παράνομη απαγόρευση μαρτυρίας δημοσίων υπαλλήλων κατά του ελληνικού δημοσίου σε δίκες όπου το δημόσιο είναι διάδικο - Ανακοίνωση και από το Σωματείο Συμβασιούχων Εργαζομένων στις υπηρεσίες Ασύλου

Με την από 1 Ιουνίου 2021 «εγκύκλιο» με θέμα: «Εξέταση υπαλλήλων ως μαρτύρων σε δικές με δυαδικό το ελληνικό  Δημόσιο» το Γραφείο Νομικού Συμβούλου στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου «ενημερώνει» τους υπαλλήλους του Υπουργείου ότι «αποτελεί πειθαρχικό παράπτωμα και ποινικό αδίκημα» η ένορκη κατάθεσή τους σε βάρος του Ελληνικού Δημοσίου, σε δίκες με διάδικο το Ελληνικό Δημόσιο. «Η ένορκη κατάθεση υπαλλήλων των Υπηρεσιών του Υπουργείου είναι δυνατή μόνο προς επίρρωση των ισχυρισμών του Ελληνικού Δημοσίου […]». Νέα ανακοίνωση του ανωτέρω φορέα περιορίστηκε σε παράθεση ισχυουσών διατάξεων χωρίς να διευκρινίσει το ζήτημα και να ανακαλέσει την προηγούμενη παράνομη «εγκύκλιο».

Η Eλληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου καλεί το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους να ανακαλέσει την ανωτέρω «εγκύκλιο», επειδή είναι πρόδηλα παράνομη και αντισυνταγματική για τους ακόλουθους λόγους:

• Το δικαίωμα μαρτυρίας κάθε πολίτη – και των δημοσίων υπαλλήλων – συνδέεται με τα ακόλουθα θεμελιώδη δικαιώματα: α) ελευθερία της έκφρασης (ΥΚ άρθρ. 45), β) δικαίωμα πληροφόρησης αναφορικά με τα γεγονότα που είναι σε γνώση του μάρτυρα, γ) συμμετοχή με την ιδιότητα του μάρτυρα στην απονομή της δικαιοσύνης σύμφωνα με το άρθρ. 20 παρ. 1 Σ. για την παροχή δικαστικής προστασία κ.α. Πρόκειται για ένα δικαίωμα μεικτό, ατομικό και διαδικαστικό.
• Η «εγκύκλιος» παραβιάζει το νομικό καθεστώς του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους. Το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους δεν επιτρέπεται να ταυτίζεται με τη διοίκηση και τα μέλη του δεν είναι «δικηγόροι» της: οφείλουν να επιτελούν τα καθήκοντά τους, με γνώμονα το Σύνταγμα και τους νόμους (άρθρο 100^Α Σ. και το άρθρ. 37 του ν. 3086/2002 για το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, ΣτΕ 585/2008, σκ. 17).
• Η υποχρέωση μαρτυρικής κατάθεσης μόνο υπέρ του δημοσίου είναι τελείως αντίθετη με την έννοια της απόδειξης που αφορά την αλήθεια πραγματικών γεγονότων (ενώ τιμωρείται η ψευδής κατάθεση με το άρθρ. 224 του ΠΚ, ν. 4619/2019). Το άρθρ. 22 παρ. 2 ν. 3086/2002 για το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους ορίζει ότι η κατάθεση των δημόσιων υπαλλήλων ως μαρτύρων είναι υποχρεωτική και ότι τυχόν άρνηση εκπλήρωσης της υποχρέωσης αυτής συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα. Αλλά, τελείως αυθαίρετα, η υποχρέωση κατάθεσης μετατρέπεται σε υποχρέωση κατάθεσης μόνον υπέρ των συμφερόντων του δημοσίου, με την επίμαχη «εγκύκλιο».
• Οι δημόσιοι υπάλληλοι κατά την άσκηση των καθηκόντων τους έχουν καθήκον αμεροληψίας και αντικειμενικότητας (άρθρ. 29 παρ. 3 Σ., 103 παρ. 1 Σ.). Η αρχή της νομιμότητας διέπει τη δράση τους (άρθρ. 25 παρ .1 ΥΚ, ν. 3528/2007).
• Η δημοσιότητα, η διαφάνεια, η χρηστή διοίκηση, η προστατευόμενη εμπιστοσύνη αποτελούν τον κανόνα, ενώ το απόρρητο και η εμπιστευτικότητα  είναι η εξαίρεση (άρθρ. 26 παρ. 1 ΥΚ). Οι δικονομικές διατάξεις προβλέπουν ότι αποκλείεται να εξεταστούν ως μάρτυρες δημόσιοι υπάλληλοι εφόσον η φύση των θεμάτων απόδειξης επιβάλλει την εχεμύθεια, ο δε αποκλεισμός μπορεί να αρθεί μόνον ύστερα από σχετική έγγραφη άδεια του οικείου υπουργού ή του αρμόδιου οργάνου του οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης ή του νομικού προσώπου. Δεν θεσπίζουν γενική και απόλυτη απαγόρευση μαρτυρίας.

Η Eλληνική Ένωση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου τονίζει ότι:
Το κράτος δεν δικαιούται κατ’ αρχήν να απαγορεύσει σε δημόσιο υπάλληλο τη μαρτυρία σε βάρος του Ελληνικού Δημοσίου σε δίκες στις οποίες το Δημόσιο είναι διάδικος, εκτός αν τίθεται ζήτημα απορρήτου, εχεμύθειας ή υπέρτερου υπηρεσιακού δημοσίου συμφέροντος, το οποίο όμως πρέπει να επικαλεστεί και να αποδείξει το Δημόσιο.

*****

Σωματείο Εργαζομένων Συμβασιούχων στην Υπηρεσία Ασύλου

Το Σωματείο Εργαζόμενων Συμβασιούχων Υπηρεσίας Ασύλου καταδικάζει απερίφραστα την πρωτοφανή προσπάθεια φίμωσης των υπαλλήλων του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου.

 

Σε μία πρωτόγνωρη κίνηση μαζικού εκφοβισμού κοινοποιήθηκε έγγραφο από το Γραφείο Νομικού Συμβούλου στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, το οποίο ενημερώνει τους/ις υπαλλήλους ότι η ένορκη κατάθεση υπαλλήλων του Υπουργείου «...υπέρ των αντιδίκων και εις βάρος των συμφερόντων του ελληνικού δημοσίου, σε δίκες με διάδικο το ελληνικό δημόσιο, συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα και ποινικό αδίκημα, καθώς και ότι η ένορκη κατάθεση υπαλλήλων των Υπηρεσιών του Υπουργείου είναι δυνατή μόνο προς επίρρωση των ισχυρισμών του Ελληνικού Δημοσίου».

 

Το συγκεκριμένο έγγραφο που προωθήθηκε από Προϊσταμένους σε διάφορα τμήματα του Υπουργείου, χωρίς να συνοδεύεται από διευκρινίσεις, χωρίς εξαιρέσεις ή παραπομπές σε νομικές διατάξεις, πρόκειται για ένα αυταρχικό και αντισυνταγματικό κείμενο, καθώς, εκ του Συντάγματος, οι πολίτες έχουν υποχρέωση μαρτυρίας και αληθείας ενώπιον της δικαιοσύνης και το απόρρητο των πληροφοριών για το οποίο δεσμεύονται οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν είναι γενικό και αόριστο.

 

Η συγκεκριμένη κίνηση προκάλεσε σάλο και κινητοποίησε τα αντανακλαστικά πλήθους φορέων, οργανώσεων, κομμάτων και συνδικαλιστών οργάνων, που με τις ανακοινώσεις τους καταφέρθηκαν εναντίον του συγκεκριμένου εγγράφου, αναδεικνύοντας τον έκδηλο αντιδημοκρατικό του χαρακτήρα. Το δελτίο τύπου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους τοποθετήθηκε επί του ζητήματος και διευκρινίζει ότι «Εξυπακούεται ότι οι λειτουργοί του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, κατά τον χειρισμό των δικαστικών υποθέσεων που τους έχουν ανατεθεί, δρουν εντός του πλαισίου που το Σύνταγμα, ο Οργανισμός του ΝΣΚ, αλλά και οι παραπάνω Κώδικες προσδιορίζουν και σε καμία περίπτωση δεν θέτουν- ούτε θα μπορούσαν άλλωστε να θέσουν – πρόσθετους περιορισμούς στους υπαλλήλους που αφορούν στο επιτρεπτό ή στο περιεχόμενο της μαρτυρίας τους».

 

Παρότι το συγκεκριμένο έγγραφο θορύβησε σημαντικό κομμάτι του κοινωνικού συνόλου, η χρονική συγκυρία κατά την οποία επιλέχθηκε να μας κοινοποιηθεί καθόλου τυχαία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Υπενθυμίζουμε ότι πλησιάζει η εκδίκαση των αγωγών ενάντια στο Υπουργείο σχετικά με την εκδικητική απόλυση των συναδέλφων/ισσών που συνέβη τον Μάιο του 2020, οι οποίοι/ες επέστρεψαν στην Υπηρεσία κατόπιν αιτήσεως ασφαλιστικών μέτρων, ενώ παράλληλα εκκρεμούν και άλλες υποθέσεις πρώην και νυν συμβασιούχων του Υπουργείου και της Υπηρεσίας Ασύλου. Το Σωματείο Εργαζόμενων Συμβασιούχων Υπηρεσίας Ασύλου γνωρίζει ότι ο σκοπός του συγκεκριμένου εγγράφου δεν είναι άλλος παρά η δημιουργία κλίματος εκφοβισμού μεταξύ των εργαζομένων και ειδικά όσων συνδικαλίζονται, καθιστώντας πασιφανές ότι στοχεύει στο να αποτρέψει την προσέλευση μαρτύρων στις εργατικές και άλλες διάφορες που εκκρεμούν εναντίον του Υπουργείου.

 

Το μόνο που καταφέρνουν τέτοιου είδους κινήσεις είναι να μας υπενθυμίζουν την ανάγκη καλλιέργειας σχέσεων αλληλεγγύης στους χώρους εργασίας μας ως αντίβαρο στις προκλήσεις και επιθέσεις που δεχόμαστε. Διαρκής υπόσχεση του Σωματείου μας είναι ότι θα συνεχίσει να υπερασπίζεται τους /ις εργαζόμενους/ες και τα συμφέροντα τους απέναντί σε οποιαδήποτε αυθαιρεσία του Υπουργείου και υπενθυμίζουμε στον Υπουργό ότι θα μας βρει απέναντί του ενάντια στον αντιδραστικό κατήφορο.

 

Απαιτούμε την άμεση απόσυρση του από 01.06.2021 εγγράφου και των σχετικών διευκρινιστικών αυτού!

 

Απαιτούμε εξηγήσεις για τον λόγο που συνεχίζει το Υπουργείο να αποστέλλει το από 01.06.2020 έγγραφο στους/ις υπαλλήλους του παρά την σωρεία καταγγελιών.