Ηλεκτρικό ρεύμα: Σοκ από την αύξηση - Τα... βάσανα της «ελεύθερης» αγοράς ενέργειας

Είπαν ότι η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας θα ωφελήσει τον καταναλωτή γιατί ο ανταγωνισμός θα ρίξει τις τιμές. Αυτό είναι το δόγμα των οπαδών του κυρίαρχου οικονομικού μοντέλου. Όμως η παγκόσμια ιστορία του καπιταλισμού έχει αποδείξει ότι h απαλευθέρωση της αγοράς σημαίνει αύξηση των τιμών. Το ίδιο συμβαίνει και τώρα. Η απογείωση της χονδρικής τιμής του ρεύματος, που σήμερα αγγίζει το πρωτοφανές επίπεδο των 100 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ενώ ο μέσος όρος τον περασμένο Φεβρουάριο ήταν στα 50 ευρώ, υπολογίζεται ότι θα σημάνει αύξηση κατά 20% στις τιμές της ΔΕΗ. Φρόντισε γι’ αυτό η παρούσα κυβέρνηση. 

Η ραγδαία αύξηση αποδίδεται στη ζήτηση λόγω των υψηλών θερμοκρασιών σε συνδυασμό με την κατακόρυφη αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου και των δικαιωμάτων για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Δεν είναι όμως η μόνη αιτία. Μετά την απόφαση της κυβέρνησης να κλείσουν εσπευσμένα οι σταθμοί λιγνιτικής παραγωγής, το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών της Ελλάδας καλύπτεται από μονάδες που λειτουργούν με εισαγόμενο φυσικό αέριο. Οι τιμές του φυσικού αερίου είχαν πέσει κάθετα, ειδικά στην πρώτη περίοδο της πανδημίας, ρίχνοντας την τιμή χονδρικής πολύ κάτω από τα 40 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Όταν με την έλευση του χειμώνα ξεκίνησε η εφαρμογή του περίφημου «target model», οι τιμές άρχισαν να ανεβαίνουν και έφτασαν στα 90 ευρώ στις αρχές Δεκεμβρίου. Ο τότε υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης υποχρεώθηκε να βγει και να πει πως «δεν θα ανεχτεί παιχνιδάκια», ενώ η αγορά βοούσε για την κερδοσκοπία όχι μόνο σε επίπεδο τιμών χονδρικής αλλά και στο κόστος των μηχανισμών εξισορρόπησης (αποκλίσεις-προσαυξήσεις) που επιφέρουν έσοδα στην απελευθερωμένη αγορά.

Δεν είναι, λοιπόν, μόνο η προσφορά και η ζήτηση, είναι και τα κερδοσκοπικά παιγνίδια (ή “παιχνιδάκια” σύμφωνα με τον υπουργό της ΝΔ) των “ισχυρών” εις βάρος των καταναλωτών. Αλλά ποιος δημιουργεί ευνοϊκό περιβάλλον για την κερδοσκοπία; Οι κυβερνήσεις όπως αυτή του Κυριάκου Μητσοτάκη.

ΠΗΓΗ

Σχετικό για την ιδιωτικοποιημένη Ενέργεια είναι και το ακόλουθο ρεπορτάζ του Μπάμπη Μιχάλη στην "Εφημερίδα των Συντακτών":

Τα... βάσανα της «ελεύθερης» αγοράς ενέργειας

Αρκετοί καταναλωτές στο Τέξας κλήθηκαν από τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας -που διαμορφώνουν τις τιμές τους ανάλογα με τις διακυμάνσεις των τιμών στην αγορά χονδρικής- να πληρώσουν λογαριασμούς έως και… 17.000 δολάρια για κατανάλωση μόλις 4-5 ημερών

Eνώ τα ελληνικά νοικοκυριά αγωνιούν για τα μπιλιέτα που θα τους στείλουν τους επόμενους μήνες οι εταιρείες ηλεκτρικού ρεύματος μετά την πρόσφατη εκτόξευση των τιμών στην «απελευθερωμένη» αγορά χονδρικής με πρόσχημα τον καύσωνα και την υψηλή ζήτηση, στο μακρινό Τέξας οι καταναλωτές δεν χορταίνουν πια από την πολλή ελευθερία.

Η ακόμη πιο απελευθερωμένη αγορά ηλεκτρικής ενέργειας του Τέξας είχε γίνει επίκεντρο παγκόσμιου ενδιαφέροντος τον περασμένο Φεβρουάριο όταν ένα ασυνήθιστο κύμα χιονιά έφερε στα όριά της την κατανάλωση, με αποτέλεσμα παρατεταμένα μπλακ άουτ και κατάρρευση της παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος. Πάνω από 4 εκατομμύρια Τεξανοί έμειναν για μέρες χωρίς φως και θέρμανση ενώ περισσότερα από 12 εκατομμύρια χωρίς πόσιμο νερό.

Τα βάσανα των Τεξανών με την ελεύθερη αγορά και τα «αόρατα χέρια» που τη ρυθμίζουν δεν τέλειωσαν μαζί με τον χειμώνα. Πριν από μερικές ημέρες ο διαχειριστής του δικτύου της πολιτείας (ERCOΤ) διεμήνυσε ότι τα αποθέματα είναι πολύ λίγα για να καλύψουν τη ζήτηση η οποία έχει αυξηθεί λόγω της μεγάλης ζέστης. Οι ειδικοί προειδοποίησαν ωστόσο ότι ο κόσμος θα πρέπει να προετοιμάζεται για κυλιόμενα μπλακ άουτ εν μέσω ξηρασίας και ακραίας ζέστης.

Οι Τεξανοί πήραν μια γεύση την περασμένη εβδομάδα, όταν η θερμοκρασία εκτοξεύθηκε πάνω από τους 38 βαθμούς Κελσίου.

Χωρίς ισχυρό οικονομικό κίνητρο, οι ιδιωτικές εταιρείες -στις οποίες έχει παραδοθεί από το 2000 το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής και παροχής ηλεκτρικής ενέργειας της Πολιτείας- δεν προέβησαν στις απαιτούμενες επενδύσεις για να αυξήσουν την εφεδρική τους δυναμικότητα και να ανταποκριθούν σε ακραίες καιρικές συνθήκες και μεγάλη άνοδο της ζήτησης. Η ERCOT λειτουργεί σήμερα το δίκτυο με περιθώριο εφεδρικής δυναμικότητας περίπου 16%, το μισό του αντίστοιχου μαξιλαριού που έχουν άλλα δίκτυα των ΗΠΑ.

Σε ανάλυσή της νωρίτερα αυτόν τον μήνα η McCullough Research παρατήρησε ότι σε κρίσιμες περιόδους οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας μπορούν να αμειφθούν έως και με 9.000 δολάρια ανά μεγαβάτ. Ωστόσο το οικονομικό τους κίνητρο σε μια τέτοια περίοδο είναι πολύ ισχυρότερο αν η προσφορά τους είναι μικρότερη. Τον Φεβρουάριο για παράδειγμα ένας πυρηνικός σταθμός στο Ν. Τέξας έχασε έναν από τους δύο αντιδραστήρες του με αποτέλεσμα μείωση της παραγωγής του. Ωστόσο το πυρηνικό εργοστάσιο κέρδισε 9 εκατ. δολάρια ανά ώρα από τις πωλήσεις ρεύματος, καθώς οι τιμές εκτινάχθηκαν στα ύψη.