Του Γιώργου Μουρμούρη
▸Σε μια περίοδο που οι επιπτώσεις της πανδημίας μοιάζουν να έχουν υποχωρήσει, αυξάνεται η ζήτηση ενώ εμφανίζονται «αρρυθμίες» στην παραγωγή. Το καπιταλιστικό κέρδος θα βγει ξανά από τις τσέπες των λαϊκών στρωμάτων.
Μια έρευνα για τον τρόπο λειτουργίας του χρηματιστηρίου σιτηρών του Σικάγο, τον μακρινό Μεσοπόλεμο, είχε οδηγήσει τον Μπέρτολτ Μπρεχτ, όπως είχε πει ο ίδιος, να διαβάσει για πρώτη φορά Μαρξ. Ο Μπρεχτ προσπαθούσε να κατανοήσει τον τρόπο λειτουργίας ενός μηχανισμού ο οποίος, με τρόπο χαώδη και πρωτογονικό, καθόριζε τις τιμές των προϊόντων διατροφής σε παγκόσμια κλίμακα.
Κάτι λιγότερο από έναν αιώνα αργότερα, πριν ακόμα ξημερώσει η επόμενη ημέρα της κρίσης του κορονοϊού, ο ίδιος ακριβώς μηχανισμός του τζογαρίσματος, με βάση τις εικασίες για την προσφορά και τη ζήτηση με υπόστρωμα και στόχο το καπιταλιστικό κέρδος, εκτινάσσει τις τιμές των προϊόντων. Από τα είδη διατροφής έως τα καύσιμα και τα βασικά καταναλωτικά αγαθά… Το φαινόμενο είναι διεθνές και οι βασικοί παράγοντες που το δημιουργούν κοινοί. Ωστόσο εξειδικεύεται με συγκεκριμένο τρόπο σε κάθε χώρα και βιώνεται με ιδιαίτερη ένταση στην Ελλάδα των ισοπεδωμένων μισθών και της παντελούς αδιαφορίας για στήριξη του λαϊκού εισοδήματος.
Σε διεθνές επίπεδο, η εικόνα θυμίζει σε μικρογραφία την επομένη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Βεβαίως, αυτή τη φορά δεν υπάρχουν κατεστραμμένες παραγωγικές δομές και υποδομές, όμως οι πιο αλληλοδιαπλεκόμενες και αλληλεξαρτώμενες από οποτεδήποτε άλλοτε στην ανθρώπινη ιστορία διεθνείς αγορές δέχτηκαν επί ενάμισι χρόνο καίρια πλήγματα στον «θεμέλιο λίθο» τους: Την ελεύθερη μετακίνηση «προσώπων, αγαθών και υπηρεσιών».
Η επανάκαμψη της ζήτησης, σε μια περίοδο που οι επιπτώσεις της πανδημίαςέχουν υποχωρήσει, έπιασε εξαπίνης τις διεθνείς αγορές οι οποίες κλήθηκαν πολύ γρήγορα να επανεκκινήσουν παραγωγικές δομές που είχαν τεθεί σε καθεστώς αδράνειας ή μειωμένης παραγωγικότητας εν μέσω των lockdown. Η απόκλιση μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, με παρονομαστή βεβαίως το «ιερό» καπιταλιστικό κέρδος, είχε ως αποτέλεσμα την εκρηκτική αύξηση των τιμών την οποία επέτεινε η εκτίναξη των ναύλων για την μεταφορά των προϊόντων μέσω εμπορευματοκιβωτίων.
Η «μαγεία» του καπιταλισμού δεν σταματά εδώ: Με τον παγκόσμιο πρωτογενή τομέα να βασίζεται κατά πολύ μεγάλο ποσοστό στην φτηνή, «ήλιο με ήλιο» εργασία εσωτερικών ή εξωτερικών μεταναστών στις ανά την υφήλιο «Μανωλάδες», σε άθλιες συνθήκες υγιεινής, τα μέτρα που ελήφθησαν για προστασία από τον κορονοϊό (όπου ελήφθησαν) μεταφράστηκαν σε αύξηση του κόστους παραγωγής, η οποία βεβαίως μετακυλίστηκε στους καταναλωτές. Οι καταστροφές στην παραγωγή από την κλιματική αλλαγή και ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας ήρθαν να επιδεινώσουν μία ήδη χαοτική κατάσταση.
Στην Ελλάδα, όπου μετά την «εποχή των μνημονίων» το επιχειρηματικό κέρδος έχει αναχθεί σε κυρίαρχο, σχεδόν αποκλειστικό κριτήριο χάραξης πολιτικής από τις κυβερνήσεις, το διεθνές κύμα ανατιμήσεων μεταφέρθηκε ήδη, χωρίς τη μεσολάβηση οποιουδήποτε θεσμικού «φίλτρου», στους καταναλωτές.
"Οι αυξήσεις στο κρέας αγγίζουν το 17%, στα οπωροκηπευτικά το 15%, στα όσπρια 8%"
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά (ΕΒΕΠ) Βασίλη Κορκίδη, ο οποίος επικαλείται στοιχεία του γραφείου έρευνας αγοράς IRI και της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), ήδη οι αυξήσεις στο κρέας αγγίζουν το 17%(!), στα οπωροκηπευτικά το 15%, στα όσπρια 8%, στη ζάχαρη και τα βρεφικά γάλατα 6%, στα τυριά και έλαια 5% και στα είδη ατομικής υγιεινής 1%. Και αυτά ενώ οι τιμές στην Ελλάδα ήταν ήδη εξωφρενικά υψηλές σε σχέση με τους μισθούς, ενώ οι προγραμματισμένες αυξήσεις-ψίχουλα στον κατώτατο μισθό ακυρώθηκαν για του χρόνου.
Δεν αποτελούν βεβαίως οι διεθνείς εξελίξεις την μοναδική αιτία για τις ανατιμήσεις στην χώρα μας. Σύμφωνα με όσα ανέφερε σε τηλεοπτική του συνέντευξη ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Καταναλωτών Γιώργος Λεχουρίτης, αυξήσεις στα ράφια των σούπερ μάρκετ είχαν αρχίσει να καταγράφονται ήδη από τον Ιανουάριο. Πρόκειται για την ίδια ακριβώς περίοδο που ο συγκεκριμένος κλάδος είχε μόλις καταγράψει αύξηση κερδών κατά 9,7%, με τον τζίρο το 2020 να εκτινάσσεται στα 11,34 δισ. ευρώ! Η μείωση του ΦΠΑ στα προϊόντα των υπεραγορών άλλωστε, το 2019, μετατράπηκε σε κέρδος για τους επιχειρηματίες, και όχι σε μειώσεις στις τιμές στα ράφια προς όφελος των καταναλωτών.
Για τους εργαζόμενους, οι αυξήσεις στους μισθούς και το χτύπημα του καπιταλιστικού κέρδους αποτελούν εκ των ων ουκ άνευ για να μην δουν να βυθίζεται περαιτέρω το βιοτικό τους επίπεδο.
Γεωργιάδης: «Διεθνές φαινόμενο»… καπιταλιστικό!
Από την πλευρά της κυβέρνησης, ο αρμόδιος υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης εμφανίστηκε την Δευτέρα 7 Ιουνίου σε ρόλο Πόντιου Πιλάτου, δηλώνοντας ότι οι αυξήσεις αποτελούν ένα διεθνές φαινόμενο, κλείνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο το μάτι στους «αετονύχηδες» που αφήνονται ελεύθεροι να «χαρατσώνουν» τα λαϊκά στρώματα, μεταβιβάζοντάς τους εμμέσως το κόστος της πανδημίας του κορονοϊού.
«Οι ανατιμήσεις είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο πολύ μεγάλο, διότι μετά την πανδημία έχουμε τεράστια αύξηση στα ναύλα. Για ένα κοντέινερ τα ναύλα έχουν ανέβει περίπου 500%. Και έχουμε και αύξηση σχεδόν σε όλες τις πρώτες ύλες σε όλο τον πλανήτη. Ως Ελλάδα δεν μπορούμε να εξαιρεθούμε των ανατιμήσεων που γίνονται στον πλανήτη. Δεν είναι θέμα κυβερνητικής απόφασης. Είναι πιθανό ενδεχόμενο να υπάρχουν πληθωριστικές πιέσεις σε όλη την ευρωζώνη», τόνισε χαρακτηριστικά μεταξύ άλλων ο Άδωνις Γεωργιάδης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου