Ο καιρός των πειρατών
Τα τελευταία χρόνια ένα φαινόμενο που παραδοσιακά ταυτιζόταν με μια μακρινή, ξεχασμένη εποχή ή έστω με ταινίες του Χόλυγουντ φαίνεται να αναβιώνει σε ένα εντελώς νέο, γεωπολιτικό πλαίσιο — όχι μόνο με επιδρομές πειρατών κατά εμπορικών πλοίων αλλά με στρατιωτικές ενέργειες με κρατική βούλα.
Το πιο πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η επιδρομή και κατάσχεση του τεράστιου δεξαμενόπλοιου Skipper, ανοικτά των ακτών της Βενεζουέλας από τον αμερικανικό στρατό. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ ανέλαβε επισήμως την ευθύνη για την όλη επιχείρηση εντάσσοντας την μάλιστα σε ένα ευρύτερο σχέδιο πίεσης προς την κυβέρνηση της Βενεζουέλας και ισχυριζόμενος πως το πλοίο μετέφερε αργό πετρέλαιο παραβιάζοντας διεθνείς κυρώσεις που είχαν επιβληθεί σε βάρος «τρομοκρατικών οργανώσεων».
Δεν ήταν ωστόσο μόνο η επιδρομή αλλά και η ίδια η φρασεολογία του Ντόναλντ Τραμπ που παρέπεμπε σε ρεσάλτα και πλιάτσικο. «Μόλις κατασχέσαμε ένα δεξαμενόπλοιο στα ανοικτά της Βενεζουέλας, μεγάλο δεξαμενόπλοιο, πολύ μεγάλο, το μεγαλύτερο που έχει κατασχεθεί ποτέ, στην πραγματικότητα». Όταν ρωτήθηκε τι πρόκειται να συμβεί με το πετρέλαιο, ο Τραμπ απάντησε: «Ε, το κρατάμε, υποθέτω».
Επόμενο ήταν η κυβέρνηση της Βενεζουέλας να κάνει λόγο για «κραυγαλέα ληστεία και πράξη διεθνούς πειρατείας», με στόχο να απογυμνώσει τη χώρα από τον πετρελαϊκό της πλούτο. Μια κατάσχεση που, αξίζει να σημειωθεί, έρχεται μόλις μια μέρα αφότου ο Τραμπ δήλωνε στο Politico ότι «οι μέρες του Νικολάς Μαδούρο είναι μετρημένες» και αρνήθηκε να αποκλείσει μια εισβολή χερσαίων δυνάμεων στη Βενεζουέλα. Απείλησε μάλιστα και τον πρόεδρο της γειτονικής Κολομβίας, Γκουστάβο Πέτρο ότι «είναι ο επόμενος».
Από τη Μεσόγειο ως την Καραϊβική
Το αμερικανικό ρεσάλτο στην Καραϊβική δεν αποτελεί όμως μεμονωμένο περιστατικό καθώς φαίνεται να εντάσσεται σε μια γενικότερη τάση. Οι στρατιωτικές επεμβάσεις σε πλοία που πλέουν σε διεθνή ύδατα έχουν αυξηθεί τόσο πολύ τα τελευταία χρόνια ώστε αρκετοί παρατηρητές να μιλούν πια για «πολιτικοποίηση» της πειρατείας.
Ένα προφανές παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη επέμβαση του ισραηλινού στρατού εναντίον του στόλου των διεθνών ακτιβιστών που έπλεαν προς την αποκλεισμένη Λωρίδα της Γάζας μεταφέροντας διεθνή ανθρωπιστική βοήθεια. Περισσότεροι από 400 ακτιβιστές από πάνω από 40 χώρες συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν σε φυλακές της ερήμου Νεγκέβ μέχρι την απέλαση τους. Δεν ήταν φυσικά η πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια που το Ισραήλ πραγματοποιεί παρόμοιες επιθέσεις εναντίον πλοίων που μεταφέρουν ακτιβιστές και βοήθεια προς τη Γάζα.
Η συγκεκριμένη πρακτική βρίσκει όμως όλο και περισσότερους μιμητές. Μόλις την Τετάρτη, ουκρανικά θαλάσσια drones χτύπησαν και έθεσαν εκτός λειτουργίας δεξαμενόπλοιο που μετέφερε ρωσικό πετρέλαιο προς το λιμάνι του Νοβοροσίσκ. Ηταν η τρίτη κατά σειρά επίθεση τις τελευταίες ημέρες εναντίον πλοίων που ανήκουν στο λεγόμενο «σκιώδες στόλο» της Ρωσίας – πλοία που, σύμφωνα με το Κίεβο, βοηθούν τη Μόσχα να εξάγει μεγάλες ποσότητες πετρελαίου που βοηθούν τη Ρωσία να χρηματοδοτεί τον πόλεμό στην Ουκρανία, παρά τις δυτικές κυρώσεις.
Πάνοπλοι πεζοναύτες αντί εξαθλιωμένων ψαράδων
Ετσι, σε μια συγκυρία όπου οι παραδοσιακές απειλές πειρατείας στον Ινδικό Ωκεανό έχουν μειωθεί λόγω διεθνούς συνεργασίας για την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας, νεότερες μορφές «πειρατικών» ενεργειών εμφανίζονται υπό πολιτικό μανδύα. Το φαινόμενο περιλαμβάνει κράτη που χρησιμοποιούν στρατιωτικές ή παραστρατιωτικές δυνάμεις για να παρεμποδίσουν ή να καταλάβουν εμπορικά ή πολιτικά σκάφη, με πρόσχημα την επιβολή κυρώσεων, την προστασία εθνικών συμφερόντων ή την αποτροπή διαμαρτυριών και ανθρωπιστικών ενεργειών.
Συμπερασματικά, η σύγχρονη «πειρατεία» δεν περιορίζεται πλέον σε λεηλασίες από εξαθλιωμένους Σομαλούς ψαράδες στην Ερυθρά Θάλασσα – που κάποια στιγμή είχαν αναδειχτεί με περισσή υποκρισία σε «υπ’αριθμό ‘ένα» κίνδυνο για τη διεθνή νομιμότητα. Εχει εξελιχθεί σε πολιτικό εργαλείο πίεσης και στρατηγικού ελέγχου των θαλάσσιων οδών και αγαθών.
Είτε στρέφεται εναντίον διεθνών ακτιβιστών, είτε δεξαμενόπλοιων, ενέργειες που κάποτε θα περιγραφόταν αντικειμενικά ως πειρατικές σήμερα δικαιολογούνται με περισσότερο ή λιγότερο πειστικά προσχήματα θέτοντας υπό σοβαρή αμφισβήτηση βασικές αρχές του διεθνούς δικαίου και της προστασίας της ελεύθερης ναυσιπλοΐας.
 |
| U.S. Attorney General's Office/X via AP |
Οργή Βενεζουέλας για την κατάσχεση τάνκερ: Σκοπός των ΗΠΑ να αρπάξουν το πετρέλαιο
Η κυβέρνηση της Βενεζουέλας κατηγόρησε χθες τις ΗΠΑ για «θρασεία κλοπή» και «διεθνή πειρατεία», μετά τη σύλληψη από τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις πετρελαιοφόρου δεξαμενόπλοιου στο πλαίσιο της ανάπτυξής τους στην Καραϊβική, με ανακοίνωση που δημοσιοποιήθηκε από τον υπουργό Εξωτερικών Ιβάν Χιλ.
Το Καράκας «καταγγέλλει σθεναρά και καταδικάζει αυτήν που αποτελεί θρασεία κλοπή και ενέργεια διεθνούς πειρατείας, που ανακοινώθηκε δημόσια από τον πρόεδρο των ΗΠΑ (σ.σ. Ντόναλντ Τραμπ), ο οποίος ομολόγησε την επίθεση σε πετρελαιοφόρο δεξαμενόπλοιο στην Καραϊβική θάλασσα», σύμφωνα με το κείμενο.
Στην ανακοίνωση τονίζεται πως με την «εγκληματική ενέργεια» αυτή, ο αμερικανός πρόεδρος Τραμπ επιβεβαιώνει πως «ο σκοπός πάντα ήταν να αρπάξει το πετρέλαιο της Βενεζουέλας χωρίς να πληρώσει τίποτα» και ότι «η επιθετική πολιτική του έναντι της χώρας μας είναι μέρος (...) σχεδίου για να μας αφαιρεθούν τα ενεργειακά πλούτη μας».
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τραμπ ανακοίνωσε νωρίτερα πως «μόλις κατασχέσαμε πετρελαιοφόρο στα ανοικτά της Βενεζουέλας, μεγάλο πετρελαιοφόρο, το πιο μεγάλο που έχει κατασχεθεί ποτέ», χωρίς να δώσει λεπτομέρειες για το σκάφος, την πλοιοκτήτρια ή τον προορισμό του.
Η αμερικανίδα υπουργός Δικαιοσύνης Παμ Μπόντι ανέφερε κατόπιν μέσω X ότι το πλοίο μετέφερε πετρέλαιο στο οποίο επιβάλλονται κυρώσεις, προερχόμενο «από τη Βενεζουέλα και το Ιράν».
Έκανε λόγο για επιχείρηση της ομοσπονδιακής αστυνομίας (FBI) με «υποστήριξη» του υπουργείου Άμυνας, δημοσιοποιώντας βίντεο στο οποίο εικονίζονται οπλισμένοι στρατιωτικοί να αποβιβάζονται στο κατάστρωμα και να απειλούν με τουφέκια το πλήρωμα στη γέφυρα.
Η σύλληψη του δεξαμενόπλοιου —σύμφωνα με ρεπόρτερ του CBS News, πρόκειται για το σκάφος The Skipper, στο οποίο επιβάλλονται κυρώσεις από το 2022 λόγω φερόμενων σχέσεών του με το Ιράν και τη λιβανική Χεζμπολά— καταγράφτηκε καθώς η Ουάσιγκτον, επισήμως στο πλαίσιο επιχείρησης για την καταπολέμηση της διακίνησης ναρκωτικών, δεν σταματά να ενισχύει τις δυνάμεις που έχει αναπτύξει στην Καραϊβική και συνεχίζει να εξαπολύει από τον Σεπτέμβριο πλήγματα εναντίον ταχύπλοων που κατ’ αυτή μεταφέρουν παράνομες ουσίες.
Ο κυριότερος πόρος της Βενεζουέλας είναι το αργό πετρέλαιο, στο οποίο οι ΗΠΑ επέβαλαν εμπάργκο το 2019.
Το Καράκας υποχρεώθηκε έτσι να διαθέτει μεγάλο μέρος της παραγωγής της στη μαύρη αγορά, σε πολύ χαμηλότερες τιμές, ιδίως σε αγοραστές που το πωλούν στην Κίνα.
Η κατάσχεση του δεξαμενόπλοιου αναμένεται να πλήξει τις εξαγωγές αυτές, αποθαρρύνοντας δυνητικούς αγοραστές.
Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο τόνισε χθες, κατά τη διάρκεια διαδήλωσης που οργανώθηκε την ίδια ημέρα με την τελετή απονομής του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης στην αρχηγό της αντιπολίτευσης Μαρία Κορίνα Ματσάδο, πως «απαιτούμε (...) να τερματιστεί η παράνομη και βάρβαρη ανάμιξη των ΗΠΑ στη Βενεζουέλα και στη Λατινική Αμερική».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου