Δικαίωμα στον αξιοπρεπή θάνατο σε μια Ελλάδα με Yγεία που νοσεί - Της Κρυσταλλένιας Μανάβη*

φωτογραφία αρχείου

Λένε κάποιοι, ότι ο πολιτισμός γεννήθηκε από τη στιγμή που οι άνθρωποι άρχισαν να θάβουν τους νεκρούς τους… Το να φερόμαστε τόσο στους νεκρούς μας, όσο και σε εκείνους ετοιμάζονται να περάσουν σύντομα αυτό το κατώφλι με σεβασμό, είναι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε για να θεωρούμαστε άνθρωποι.

Έτσι, ενώ ήδη μετράμε 3 θανάτους ανθρώπων που έμειναν στην τύχη τους, αφήνοντας την τελευταία τους πνοή είτε σε καρότσες, είτε υποφέροντας αβοήθητοι για ώρες, το τελευταίο χτύπημα ήρθε από τις δηλώσεις του υποψήφιου βουλευτή με την Νέα Δημοκρατία, Σπύρο Πνευματικό.

«Δεν σημαίνει ότι δεν αγαπάμε τον άρρωστο αν πάμε και του πούμε ότι δεν έχει νόημα να κάνουμε αυτό για σας. Ένας καρκινοπαθής τελικού σταδίου δεν είναι υποχρεωτικό… Δεν θα τα καταφέρει, δεν έχει καλή πρόγνωση, πρέπει κάποια στιγμή να τραβήξουμε μια γραμμή. Γιατί; Γιατί είναι πάρα πολύ δύσκολο να μπορέσουμε να ανταπεξέλθουμε στα έξοδα που χρειάζονται για την αντιμετώπιση ορισμένων ανθρώπων. Υπάρχει ένα σημείο που δεν έχεις λόγο να κάνεις κάτι παραπάνω. Θα μου πει κάποιος ότι ο καλός Θεός έχει αποφασίσει διαφορετικά. Μα πράγματι, αλήθεια είναι αυτό το πράγμα, στο τέλος της ημέρας όμως τι θα γίνει;»

Οι ασθενείς με καρκίνο τελικού σταδίου, πολλοί συχνά ζουν μαρτυρικές στιγμές. Μαρτυρικές. Μέχρι το τέλος. Το οποίο έχουμε όχι απλά το δικαίωμα, αλλά την υποχρέωση να προσπαθούμε να το απαλύνουμε όσο το δυνατόν περισσότερο. Θα έπρεπε να θέλουμε ως κράτος να το κάνουμε αυτό. Θα έπρεπε η ιατρική κοινότητα -στην οποία ανήκει ο κύριος Πνευματικός- να ψάχνει συνεχώς νέες μορφές στήριξης αυτών των ανθρώπων, που θα μπορούσαν να είναι οι συγγενείς όλων μας (όπως και είναι, για πολλούς που δεν μπορώ να φανταστώ καν το πως άκουσα αυτές τις δηλώσεις). Όχι να τους αποκαλούν, στην ουσία “πεταμένα λεφτά”. Όχι να εισηγούνται την θεσμική τους εγκατάλειψη.

Επομένως κάνοντας έναν πικρό απολογισμό των τελευταίων ημερών, έχουμε έναν θάνατο σε καρότσα στην Κω, μια 19χρονη έγκυο που πέθανε περιμένοντας 5 ώρες ασθενοφόρο, μια τουρίστρια που επίσης περίμενε πάνω από μια ώρα το ασθενοφόρο, και την παραδοχή ότι δεν έχει νόημα να περιθάλπτουμε όσους, να μωρέ, θα πεθάνουν έτσι κι αλλιώς. Είναι θέμα cost - benefit. Όπως γίνεται, είπε, στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το παράδειγμα της Αμερικής, που παρουσιάστηκε ως success story, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς πλέον θεωρείται από τα πιο απάνθρωπα και αποτυχημένα στην ουσία του. Γονείς φεύγουν από το μαιευτήριο έχοντας χάσει το μωρό τους, και τους τραβάνε στα δικαστήρια για τις μάχες των ασφαλιστικών και το ποιος θα πληρώσει, αναγκάζοντας τους να ξαναζουν το τραύμα τους και να κινδυνεύουν να πτωχεύσουν. Πολίτες είτε πεθαίνουν από την έλλειψη ινσουλίνης λόγω κόστους είτε την προμηθεύονται από γειτονικές χώρες. Οι καμπάνιες πολιτών που καταφεύγουν στο Go Fund Me για να μπορέσουν να καλύψουν τα νοσήλια τους, είναι οι περισσότερες από όλες.

Μάλλον η εξαθλίωση του να μην βρίσκουμε ασθενοφόρο δεν είναι αρκετή. Πρέπει να μπούμε και σε αυτά τα μονοπάτια.

Φτάσαμε όντως να μιλάμε για τα αυτονόητα; Το δικαίωμα στην υγεία, αλλά και το δικαίωμα στον αξιοπρεπή θάνατο;

*Πολιτική Επιστήμονας