Πηγή: kathimerini.gr

Είναι γνωστό από τον Μάϊο του 2024 ότι το σύνολο των έργων ΑΠΕ που περιμένουν στην «ουρά» για να πάρουν όρους σύνδεσης φτάνει πλέον τα 43-44 GW. Συμπεριλαμβάνοντας και τα σε λειτουργία έργα ΑΠΕ (12,5 GW), προκύπτει το νούμερο των 55,5 – 56,5 GW που είναι πάνω από τους στόχους του 2030 (23,5 GW), αλλά και του 2050, (54,4 GW).[1] Είναι γνωστό επίσης ότι το υπουργείο Ενέργειας και «Περιβάλλοντος» προωθεί κίνητρα για σταθμούς αποθήκευσης που προ εξαμήνου ανερχόταν σε 265 μονάδες συνολικής ισχύος 14,5 GW ενώ το «επενδυτικό» ενδιαφέρον συνεχίζει να αυξάνεται. «Χωρίς φρένα» είναι και η επενδυτική στροφή σε μονάδες ΑΠΕ με μπαταρίες.[2]

Υπουργείο και «επενδυτές» μετρούν με δέος τις περικοπές ενέργειας που γίνονται στην παραγωγή ενέργειας από μονάδες ΑΠΕ, εξ αιτίας της περιορισμένης ζήτησης από τους καταναλωτές. Την ίδια στιγμή οι μηδενικές τιμές, που διαμορφώνονται στο χρηματιστήριο ενέργειας, όχι μόνο δεν φτάνουν στον καταναλωτή αλλά αντίθετα τον φορτώνουν με ακόμα μεγαλύτερα βάρη, με το «τέλος ΑΠΕ» (ΕΤΜΕΑΡ) να είναι μόνο ένα μέρος της επιβάρυνσης από το κόστος της αβεβαιότητας στο σχεδιασμό της αγοράς.[3] Παρ’ όλα αυτά ο Γενικός Γραμματέας του ΥΠΕΝ Αρ. Αϊβαλιώτης δηλώνει ότι η κυβέρνηση δεν είναι διατεθειμένη να δώσει εντολή στον ΑΔΜΗΕ να σταματήσει να δέχεται αιτήματα για όρους σύνδεσης,[4] ενώ, παράλληλα, από τον ΑΔΜΗΕ προχωρούν επενδύσεις 5 δις. στα δίκτυα μεταφοράς για τη σύνδεση νέων μονάδων και τις διακρατικές διασυνδέσεις.

Στην έλλειψη ζήτησης για ηλεκτρικό ρεύμα η κυβέρνηση απαντά με μέτρα αύξησης της ζήτησης.

Στα μέτρα αύξησης της ζήτησης, εκτός από τα διάφορα μέτρα εξηλεκτρισμού στις θερμάνσεις (αντλίες θερμότητας αντί για πετρέλαιο και φυσικό αέριο) στις μεταφορές (ηλεκτρικά αυτοκίνητα) κλπ. και τα μέτρα προσέλκυσης ενεργοβόρων επενδύσεων (data centers), περιλαμβάνεται η προοπτική εξαγωγών ενέργειας και η παραγωγή «πράσινου υδρογόνου», δηλαδή υδρογόνου που παράγεται με ηλεκτρικό ρεύμα από μονάδες ΑΠΕ, με σκοπό την εξαγωγή του στη Γερμανία.[5]

Σήμερα, περισσότερο από το 99% του υδρογόνου που προμηθεύεται η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι «γκρίζου» τύπου, υδρογόνου δηλαδή που παράγεται με φυσικό αέριο ή άλλα ορυκτά καύσιμα. Το «πράσινο» υδρογόνο που παράγεται με ηλεκτρόλυση νερού με χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έχει κόστος σχεδόν τετραπλάσιο από το «γκρίζο» υδρογόνο και ο νέος επίτροπος Ενέργειας, Νταν Γιόργκενσεν αναγνωρίζει ότι απομένει πολλή δουλειά για τη δημιουργία μιας πραγματικής αγοράς «πράσινου» υδρογόνου.[6]

Ειδικά στη Γερμανία, που τον Οκτώβριο το μερίδιο που κάλυψε η παραγωγή ενέργειας από άνθρακα στο συνολικό μείγμα ηλεκτρισμού της χώρας έφτασε το 28%, οι εκτιμήσεις είναι ότι η έξοδος από τον άνθρακα θα αργήσει να έρθει. «Στο νόμο που είχε περάσει η προηγούμενη κυβέρνηση προβλέπονταν ότι μέσα στην επόμενη εξαετία θα κατασκευαστούν 10 GW νέων μονάδων αερίου και 0,5 GW σταθμών υδρογόνου, και παράλληλα θα αναβαθμιστούν 2 GW υφιστάμενων σταθμών αερίου, ώστε να λειτουργούν με υδρογόνο. Στόχος ήταν η ταχύτατη αντικατάσταση των 15 GW μονάδων άνθρακα και 15 GW από λιγνίτη.». Σήμερα η πολιτική αυτή στηρίζεται από τον Ρομπέρ Χάμπεκ, επικεφαλή του υπουργείου Οικονομίας και Ενέργειας, που προωθεί εσπευσμένα πακέτο μέτρων για την κατασκευή μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο με στόχο να ψηφιστεί πριν τις εκλογές, ενώ τα άλλα κόμματα διαμορφώνουν τις δικές τους προτάσεις για τις εκλογές του Φεβρουάριου.[7]

Ακριβό ρεύμα λόγω Ουκρανίας;

Οι ροές ενέργειας στην κεντρική, ανατολική και νότια Ευρώπη έχουν αλλάξει μετά τα πλήγματα που δέχτηκε το παραγωγικό δυναμικό της Ουκρανίας από τις ρωσικές επιδρομές. Η Ουκρανία από εξαγωγική προς τα Βαλκάνια χώρα έχει μετατραπεί εδώ και πολλούς μήνες σε εισαγωγική, αυξάνοντας τη ζήτηση στις διασυνδεδεμένες αγορές. Από τον Ιούνιο οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης καλύπτουν τη ζήτηση στην αγορά της Ουκρανίας και της Ρουμανίας που προκάλεσε ο περιορισμός των ροών ενέργειας από τη Δυτική Ευρώπη μέσω της Αυστρίας και της Ουγγαρίας. Οι τιμές ρεύματος στις χονδρεμπορικές αγορές της Νοτιοανατολικής Ευρώπης διαμορφώνονται σταθερά από τον Ιούλιο σε διπλάσια επίπεδα από αυτά των αγορών της Κεντρικής και Δυτικής Ευρώπης.[8] Έτσι η Ελλάδα, η Βουλγαρία και η Ρουμανία, σε κοινό μέτωπο, από το καλοκαίρι ζητούν την παρέμβαση της Κομισιόν, προβάλλοντας ότι η ενιαία αγορά ηλεκτρικής ενέργειας δυσλειτουργεί, με ένα «σύνορο» που διαχωρίζει την Ανατολική με τη Δυτική Ευρώπη. Ωστόσο η Κομισιόν, δια της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αρνήθηκε ότι η Ουκρανία είναι υπεύθυνη για την άνοδο των τιμών στη ΝΑ Ευρώπη, όπως αρνήθηκε και να δεχτεί να τεθεί πλαφόν στις τιμές χονδρικής της ηλεκτρικής ενέργειας όταν καταγράφονται μεγάλες άνοδοι τιμών των τιμών ρεύματος.[9] Το μόνο βέβαιο μέχρι στιγμής είναι ότι από την πλευρά της Επιτροπής προκρίνονται περισσότερο δημοσιονομικά εργαλεία και λιγότερο κανονιστικά. Με απλά λόγια είπαν: «μην πειράξετε τη λειτουργία της αγοράς, αλλά επιδοτήστε τους πιο αδύναμους».

Πληρώνουμε και για τις εξαγωγές ηλεκτρικού ρεύματος!

Τον Οκτώβριο του 2024 το ελληνικό ηλεκτρικό σύστημα «έκλεισε» καθαρά εξαγωγικό με το 53.6% των ωρών να γίνονται εξαγωγές ηλεκτρικού ρεύματος έναντι 46.4% των ωρών που γινόταν εισαγωγές.[10] Έτσι επαληθεύεται και πρακτικά ότι οι εξαγωγές ενέργειας ακριβαίνουν το ηλεκτρικό ρεύμα. Βέβαια το είχαν πει παράγοντες του ενεργειακού χώρου ότι για τις εξαγωγές ηλεκτρικού ρεύματος πληρώνουν οι καταναλωτές.

Επιφυλάξεις για τις εξαγωγές ηλεκτρικού ρεύματος είχε εκφράσει ο πρόεδρος του του ΣΠΕΦ Δρ. Στέλιος Λουμάκης που υπενθύμισε -μεταξύ άλλων- πως οι εξαγωγές ενέργειας ΑΠΕ δεν πληρώνουν «τέλος ΑΠΕ» (ΕΤΜΕΑΡ).[11]

Το είχε τονίσει ο Α. Πετροπουλέας, Διευθυντής Διαχείρισης Ενέργειας της Elpedison, όταν λαμβάνοντας ως ημέρα αναφοράς την 25η Μαρτίου το μεσημέρι, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι την συγκεκριμένη ημέρα όπου η χώρα μας εξήγαγε 7.700 μεγαβατώρες σε χώρες όπως η Βουλγαρία, η Ρουμανία και η Ουγγαρία, ο Έλληνας καταναλωτής πλήρωσε συνολικά 1.300.000 για τις μεγαβατώρες αυτές.[12]

Το έχει αναφέρει και ο Πρόεδρος του Δ.Σ. & Γενικός Διευθυντής του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας (KAΠE) Δ. Καρδοματέας ότι οι Έλληνες καταναλωτές επιδοτούν τις εξαγωγές.[13]
Δεν το λέει όμως η κυβέρνηση, που προτιμάει να επιδεικνύει λεονταρισμούς στην κατεύθυνση μιας επιδιωκόμενης μεταρρύθμιση της αγοράς ενέργειας ενώ συνεχίζει να πρωτοστατεί στην αθρόα εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ, σταθερή στο στόχο των εξαγωγών ενέργειας και στην «πράσινη μετάβαση» ακόμα κι αν ζημιώνεται η χώρα, η κοινωνία και το περιβάλλον που πληρώνουν τα πειράματα μιας χαοτικής ενεργειακής πολιτικής, όπως είναι κάθε πολιτική που οι όροι της τίθενται από την αγορά.

Άσε που με τις εξαγωγές ενέργειας μειώνονται προσωρινά και οι περικοπές ενέργειας…

Σημειώσεις:

[1] Δεν φτάνουν στους επενδυτές τα «σινιάλα» της αγοράς – Αμείωτος και στον κύκλο Μαΐου ο ρυθμος αιτήσεων για όρους σύνδεσης ΑΠΕ στον ΑΔΜΗΕ – Κοντεύουν πλέον τα 44 GW όσα περιμένουν στην «ουρά», energypress.gr

[2] «Χωρίς φρένα» η επενδυτική στροφή σε μονάδες ΑΠΕ με μπαταρίες – Αιτήσεις για 81 νέα έργα 2,44 Γιγαβάτ στον Κύκλο Οκτωβρίου, energypress.gr

[3] Περικοπές ενέργειας: Τεράστιο το οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος, vannasfakianaki.gr

[4] Φουντώνουν τα ρίσκα για τις ΑΠΕ, τι ζητά η αγορά, euro2day.gr

[5] Θα σώσουμε τώρα την οικονομία της Γερμανίας!, edromos.gr

[6] Στον «αέρα» τα σχέδια της ΕΕ για το υδρογόνο: Πού σκοντάφτουν οι στόχοι – Οι δεσμεύσεις της νέας Κομισιόν, energypress.gr

[7] Το πολιτικό limbo της Γερμανίας και γιατί η «πυξίδα» δείχνει… άνθρακα, energypress.gr

[8] Ακριβό ρεύμα λόγω Ουκρανίας – Παρέμβαση της Κομισιόν ζητεί η Ελλάδα, kathimerini.gr

[9] Κομισιόν: Δεν φταίει η Ουκρανία για τις υψηλές τιμές στην Ελλάδα – Αποκλείεται πλαφόν στη χονδρική, δεκτά ρυθμιζόμενα τιμολόγια στη λιανική, energypress.gr

[10] Εκτινάσσουν τις τιμές χονδρικής οι πολύ υψηλές εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας – Καθαρός εξαγωγέας η Ελλάδα τον Οκτώβριο, energypress.gr