Πριν από λίγες ημέρες, το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας (ΚΥΣΕΑ) αποφάσισε την αναστολή εξέτασης αιτημάτων διεθνούς προστασίας των Σύρων, μέχρι να ξεκαθαρίσει η πολιτική κατάσταση στη Συρία. Διευκρινίστηκε, επίσης, ότι αναστέλλεται η έκδοση των αποφάσεων για τους Σύρους αιτούντες διεθνή προστασία και ότι η παραλαβή αιτήσεων καθώς και οι συνεντεύξεις γι’ αυτούς τους αιτούντες θα γίνονται κανονικά.
Ο διοικητής της Υπηρεσίας Ασύλου στην Ελλάδα, Μάριος Καλέας, συμπλήρωσε ότι «χρειαζόμαστε συγκεκριμένες αξιόπιστες πηγές και αναφορές και δεν αναφέρομαι σε δημοσιογραφική κάλυψη του γεγονότος. Αναφερόμαστε σε υλικό της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για το Ασυλο και ούτω καθεξής. Κάτι τέτοιο στην παρούσα φάση δεν έχουμε στα χέρια μας, αλλά και δεν μπορούμε να προχωρήσουμε στην έκδοση αποφάσεων». Η απόφαση της κυβέρνησης συνέπεσε με ανάλογες αποφάσεις και άλλων κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Κροατία, η Σουηδία, η Δανία, αλλά και άλλων χωρών εκτός Ενωσης, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ελβετία και η Νορβηγία.
Ωστόσο, η πλειονότητα των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν ανέστειλε την εξέταση αυτών των αιτήσεων των Σύρων, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε για το ίδιο ζήτημα ότι «προς το παρόν, υποστηρίζουμε, σύμφωνα με την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για ασφαλείς, εθελοντικές και αξιοπρεπείς επιστροφές στη Συρία».
Ομως η απόφαση αυτή είναι επιχειρησιακά λανθασμένη για τους ακόλουθους λόγους:
α) Οι πληροφορίες για τη Συρία, ως χώρα καταγωγής των αιτούντων, αντλούνται με βάση ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα, όπως είναι, για παράδειγμα, τα σχετικά πρότυπα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ασύλου και της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
β) Ολες οι πληροφορίες για τις χώρες καταγωγής είναι αποδεκτές στην εξέταση των αιτήσεων διεθνούς προστασίας εφόσον πληρούνται τα διεθνή πρότυπα ποιότητας, σχετικότητας, αξιοπιστίας, ακρίβειας, ουδετερότητας των πληροφοριών κ.λπ.
γ) Το 2021 προέκυψε μια απολύτως ανάλογη αλλαγή καθεστώτος στο Αφγανιστάν, με νικητές τους υπερσυντηρητικούς ισλαμιστές, Ταλιμπάν, και ουδεμία τέτοια αντίδραση έδειξαν (καλώς!) η Ελλάδα και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, συνεχίζοντας να εξετάζουν κανονικά τις αιτήσεις ασύλου των Αφγανών στην Ευρώπη, που είναι, επίσης, πολλές.
Συνεπώς είναι απολύτως εφικτές αυτή την περίοδο η εξέταση των αιτήσεων και η έκδοση αποφάσεων για τους Σύρους αιτούντες διεθνή προστασία. Περαιτέρω, οι νέες οδηγίες από την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ασύλου θα εκδοθούν ύστερα από αρκετούς μήνες και, μέχρι τότε, θα δημιουργηθεί σημαντικό απόθεμα αιτήσεων Σύρων (backlog) που έχουν συσσωρευθεί (ήδη περί τις 9.400 αιτήσεις «παγώνουν») και θα συσσωρεύονται στο μεταξύ, με αποτέλεσμα τη χωρίς λόγο μεγάλη καθυστέρηση χιλιάδων αιτήσεων διεθνούς προστασίας.
Αν εξετάζονταν οι αιτήσεις τώρα, οι υπηρεσίες ασύλου των κρατών-μελών της Ενωσης δεν θα μπορούσαν να βρουν πληροφορίες αυτή την περίοδο που να επιτρέπουν την ασφαλή και αξιοπρεπή επιστροφή των Σύρων, όπως απαιτεί το κοινοτικό δίκαιο, επομένως δεν θα μπορούσαν να απορρίψουν τις αιτήσεις, ούτε οι ευρωπαϊκές αρχές να επιστρέψουν αναγκαστικά κανέναν Σύρο/α στη Συρία. Ετσι η χορήγηση καθεστώτος επικουρικής προστασίας, που είναι καθεστώς ευρωπαϊκής προστασίας υποδεέστερο του ασύλου αλλά προβλεπόμενο από το κοινοτικό δίκαιο, σε κάθε αιτούντα/ούσα Σύρο/α για 1 ή 2 χρόνια μπορεί να είναι μια εύλογη και δίκαιη απόφαση μέχρι να ξεκαθαριστεί η κατάσταση, οπότε θα επανεξεταστούν όλα αυτά τα αιτήματα.
Τα κριτήρια για την απόδοση επικουρικής προστασίας στους/στις Σύρους/ες προβλέπονται σε σχετική κοινοτική οδηγία και μπορούν να δοθούν μέσω επιχειρησιακών οδηγιών της Υπηρεσίας Ασύλου στους υπαλλήλους της. Αλλωστε, όταν ξεκίνησε ο πόλεμος στη Συρία το 2011, δεν υπήρχαν οδηγίες για τη Συρία, και τόσο οι τότε Επιτροπές Προσφυγών (β’ βαθμός ασύλου) όσο και η Υπηρεσία Ασύλου (από το 2013) έδιναν ακριβώς αυτό το καθεστώς (επικουρική προστασία) στους Σύρους, άρα υπάρχει διοικητικό προηγούμενο στην Ελλάδα επί του ίδιου θέματος. Τα ίδια ισχύουν και για τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Συνεπώς, με βάση τα προεκτεθέντα, τα επιχειρήματα κρατών-μελών ότι αναστέλλουν τις αιτήσεις μέχρι να αποφασίσει η Ευρωπαϊκή Ενωση ή να ξεκαθαρίσει η κατάσταση στη Συρία στερούνται βάση και δείχνουν ότι ήταν πρόσχημα σε μια αυθαίρετη, μη βάσιμη αναστολή της εξέτασης των αιτήσεων διεθνούς προστασίας των Σύρων. Μάλιστα διάφοροι κυβερνητικοί αξιωματούχοι στην Ελλάδα και στην Ευρώπη μίλησαν εντελώς πρόωρα για επιστροφές των Σύρων στη Συρία, «κλείνοντας το μάτι» με επικίνδυνο τρόπο στην Ακροδεξιά που ζητά μαζικές απελάσεις και μιλά με ρατσιστικό τρόπο για αλλοίωση του πολιτισμού των Ευρωπαίων από τους μουσουλμάνους!
Σημαντικές επιστροφές Σύρων αιτούντων διεθνή προστασία στη Συρία, ακόμα και οι εθελοντικές, με πρωτοβουλία των κυβερνήσεων, είναι εξαιρετικά απίθανες στο ορατό μέλλον καθώς κανένας και καμία δεν θα επιστρέψουν σε μια χώρα που δεν εξασφαλίζει βασική ασφάλεια και αξιοπρεπή διαβίωση. Τέτοιες αποφάσεις των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων «ρίχνουν νερό στον μύλο» της Ακροδεξιάς και θα πρέπει να αποφεύγονται, ενώ υπάρχει η ρεαλιστική, νόμιμη και ανθρωπιστική λύση της επικουρικής προστασίας που προχωρά τις υποθέσεις των Σύρων, δεν επιβαρύνονται οι υπηρεσίες ασύλου με χιλιάδες εκκρεμότητες αιτημάτων που δεν μπορούν, με βάση τον νόμο, να τα απορρίψουν, ενώ, παράλληλα, προστατεύει πραγματικά τους Σύρους πρόσφυγες με τίτλο διαμονής και τηρεί έτσι το προσφυγικό δίκαιο.
* Δικηγόρος, ειδικός στο προσφυγικό δίκαιο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου