Δομές ενδοχώρας σε πλήρη... αποδόμηση
Η δομή της Ριτσώνας είναι η δεύτερη μεγαλύτερη προσφυγική δομή της ενδοχώρας, με χωρητικότητα σχεδόν 2.900 θέσεις, λίγες εκατοντάδες λιγότερες από τη δομή της Μαλακάσας. Είναι όμως η πιο απομακρυσμένη και απομονωμένη: ο κοντινότερος σταθμός τρένου απέχει 11 χιλιόμετρα, η κοντινότερη στάση λεωφορείου 10 χιλιόμετρα, το ΑΤΜ 12 χιλιόμετρα, το φαρμακείο περίπου 10 χιλιόμετρα και το νοσοκομείο 18 χιλιόμετρα.
Σύμφωνα με την αναλυτική έκθεση «Προσφυγικά καμπς στην ενδοχώρα» που δημοσιοποίησε στις αρχές της εβδομάδας η οργάνωση Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA – Refugees Support Aegean), παρέχοντας μια ακτινογραφία των συνθηκών διαβίωσης στις δομές της ενδοχώρας, οι μεταφορές μέσω του προγράμματος μετακινήσεων προσφύγων της Υπηρεσίας Υποδοχής και Ταυτοποίησης, που χρηματοδοτούνται με ευρωπαϊκά κονδύλια, πάγωσαν στα τέλη Φεβρουαρίου μέχρι τουλάχιστον τα μέσα Μαΐου, ενώ είχαν διακοπεί για το μεγαλύτερο μέρος του 2023 εξαιτίας μη έγκαιρης ανανέωσης των συμβάσεων. Με δεδομένο ότι η απλή μετάβαση με τρένο από τη Ριτσώνα στην Αυλίδα κοστίζει περίπου 5 ευρώ και με το λεωφορείο στη Χαλκίδα 7,5 ευρώ, ενώ η διαδρομή με ταξί προς την Αθήνα 80 ευρώ, εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι το κόστος μετακίνησης εκτός δομής είναι δυσβάσταχτο αν όχι απαγορευτικό.
Αλλωστε, ενώ οι περισσότεροι πρόσφυγες της Ριτσώνας, όπως και των υπόλοιπων δομών της ενδοχώρας, δικαιούνται οικονομικό βοήθημα, χρηματοδοτούμενο με ευρωπαϊκά κονδύλια (75 ευρώ το άτομο μηνιαίως ή λιγότερο όσο αυξάνονται τα άτομα της οικογένειας), στην πράξη δεν το παίρνουν. Από τα 25.483 άτομα που ζητούσαν άσυλο και ζούσαν στις δομές της χώρας στα τέλη του 2023, μόνο τα 9.967 άτομα έπαιρναν οικονομικό βοήθημα και περισσότερα από 15.000 το στερούνταν.
Τα συμπεράσματα της έκθεσης είναι αποκαρδιωτικά για τις συνθήκες που επικρατούν στις δομές, που είναι η μοναδική μορφή υποδοχής για ανθρώπους που ζητούν άσυλο, ύστερα από την κατάργηση των προγραμμάτων φιλοξενίας ευάλωτων προσφύγων σε διαμερίσματα εντός του αστικού ιστού και ξενοδοχεία. «Το σύστημα υποδοχής σε δομές χαρακτηρίζεται από ακατάλληλες συνθήκες υποδοχής, σε χώρους απομακρυσμένους από τον αστικό ιστό και με δυσκολία πρόσβασης σε αυτόν. Ταυτόχρονα εγείρονται σοβαρά ζητήματα για την προστασία της σωματικής και ψυχικής υγείας των αιτούντων άσυλο, που επιδεινώνονται από τη σοβαρή υποστελέχωση, την απουσία παροχής οικονομικού βοηθήματος στην πλειοψηφία των αιτούντων και την απουσία λήψης κατάλληλων μέτρων για την ένταξη των δικαιούχων διεθνούς προστασίας στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο», σημειώνει η RSA.
Aπό τους 16.911 διαμένοντες σε κάποια από τις 27 δομές της ενδοχώρας (12 δομές στη βόρεια Ελλάδα, 12 στη νότια και τρία Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης σε Μαλακάσα, Διαβατά και Φυλάκιο Εβρου), οι 5.941, περίπου ένας στους τρεις, δεν δικαιούνταν, σύμφωνα με το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, όχι μόνο βοήθημα αλλά ούτε σίτιση. Πρόκειται για ανθρώπους που αναγνωρίστηκαν πρόσφυγες αλλά παραμένουν στις δομές, καθώς δεν έχουν πού αλλού να μείνουν, ή για πρόσφυγες που κρίθηκε ότι πρέπει να απελαθούν στην “ασφαλή τρίτη χώρα” Τουρκία για να ζητήσουν εκεί άσυλο, αλλά παραμένουν μετέωροι στην Ελλάδα, καθώς η Τουρκία έχει παγώσει την υποδοχή προσφύγων από τη χώρα μας.
Η έκθεση επισημαίνει ότι πολλές εγκαταστάσεις παρουσιάζουν σοβαρές φθορές και χρειάζονται συντήρηση και επισκευή.
Σημειώνει επίσης ότι στη δομή της Κορίνθου, που είχε δημιουργηθεί στα τέλη του 2019 σαν δομή προσωρινής στέγασης, δεν υπάρχουν κτίσματα ή κοντέινερ, αλλά μεγάλες σκηνές τύπου ραμπ χολ με είκοσι μικρά δωμάτια ανά σκηνή που δεν χωρούν περισσότερα από ένα άτομο, χωρίς μπάνιο, τουαλέτα, κουζίνα ή πρόσβαση σε φυσικό φως.
Αλλες δομές περικλείονται με συρματόπλεγμα και άλλες με τείχος, που στερεί την οπτική επαφή με τον εξωτερικό χώρο, σε άλλες η είσοδος επιτρέπεται μόνο μέσα από μηχανήματα ελέγχου με ακτίνες X και τουρνικέ, όπως στη Μαλακάσα και τη Ριτσώνα, ενώ στο Πολύκαστρο έχει τοποθετηθεί εσωτερική περίφραξη μεταξύ των διαφορετικών ενοτήτων της δομής και κλειστό σύστημα παρακολούθησης όπως αυτό της Σάμου, για το οποίο έχει επιβληθεί στο υπουργείο Μετανάστευσης πρόστιμο περίπου 175.000 ευρώ για παραβίαση του κανονισμού για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Η έκθεση υπογραμμίζει τις σοβαρότατες ελλείψεις στην ιατροφαρμακευτική κάλυψη των προσφύγων στις δομές της ενδοχώρας, ιδίως στις μεγαλύτερες. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, η αναλογία υγειονομικού προσωπικού του ΕΟΔΥ προς τον πληθυσμό των δομών ήταν ένας υπάλληλος για 706 πρόσφυγες στην Κόρινθο, όπου δεν υπάρχει κανένας γιατρός, ένας υπάλληλος για 255 στη Ριτσώνα, για 207 στις Σέρρες, για 206 στο Πολύκαστρο και για 171 στη Μαλακάσα.
Δυσχερής είναι η πρόσβαση των προσφύγων σε δημόσια νοσοκομεία, όχι μόνο λόγω της μεγάλης απόστασης αλλά και λόγω της έλλειψης διερμηνείας. Η έκθεση καταγράφει στα τέλη Απριλίου έλλειψη διερμηνείας στα Νοσοκομεία Χαλκίδας (για σχεδόν δύο έτη), Θήβας, Λιβαδειάς, ΚΑΤ Αθήνας, ενώ στην Αθήνα τα Νοσοκομεία «Αλεξάνδρα», «Ελενα Βενιζέλου» και Παίδων «Αγία Σοφία» έχουν μόνο περιορισμένο αριθμό διερμηνέων σε ελάχιστες γλώσσες, κυρίως αραβικά και φαρσί. Επισημαίνει επίσης ότι οι πρόσφυγες σε νομικό κενό, εξαιτίας της απόρριψης του αιτήματός τους με βάση την αμφιλεγόμενη διαδικασία της ασφαλούς τρίτης χώρας, στερούνται τον Προσωρινό Αριθμό Ασφάλισης και Υγειονομικής Περίθαλψης Αλλοδαπού (ΠΑΑΥΠΑ) και άρα δεν έχουν πρόσβαση στο σύστημα δημόσιας υγείας.
Παρ’ όλες τις ελλείψεις στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και στις υποδομές, στις δομές της ενδοχώρας (εκτός της δομής του Αττικού Αλσους) διαμένουν 1.986 άτομα που έχουν χαρακτηριστεί ευάλωτα και χρειάζονται ειδικές συνθήκες, οι οποίες παραμένει εξαιρετικά αμφίβολο αν παρέχονται. Παρά την ανακοίνωση της κυβέρνησης από το 2022 ότι θα προχωρούσε άμεσα στη θέσπιση εξειδικευμένης τυποποιημένης διαδικασίας για την εκτίμηση της ευάλωτης κατάστασης των προσφύγων, κάτι τέτοιο δεν έχει προχωρήσει. Αγνωστη παραμένει η τύχη του προγράμματος φιλοξενίας 500 ευάλωτων σε διαμερίσματα που είχε εξαγγείλει το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου πριν από δύο χρόνια.
Η οργάνωση υπογραμμίζει την έντονη αντίθεσή της «στη σημερινή στρατηγική που χαρακτηρίζεται από δομές μαζικής διαμονής, απομονωμένες και απομακρυσμένες από την κοινωνία» και ζητά «την πλήρη επαναφορά του μοντέλου της αποκεντρωμένης υποδοχής αιτούντων άσυλο εντός αστικού ιστού».
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ολόκληρη την έκθεση της οργάνωσης Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA – Refugees Support Aegean):
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου