Έρευνα του Συνηγόρου του Πολίτη καταδεικνύει ότι πολλά ιδιωτικά σχολεία διώχνουν ή δεν δέχονται καν μαθητές που έχουν αναπηρίες ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες για να μη χαλάσει η... βιτρίνα τους

Dreamstime.com

• Αποκλείουν τα παιδιά με αναπηρίες!

 

Ντίνα Δασκαλοπούλου

 

 

Ερευνα του Συνηγόρου του Πολίτη καταδεικνύει ότι πολλά ιδιωτικά σχολεία διώχνουν ή δεν δέχονται καν μαθητές που έχουν αναπηρίες ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες για να μη χαλάσει η... βιτρίνα τους. ● Απαράδεκτες ρατσιστικές πρακτικές επισημαίνει η έκθεση της Βοηθού Συνηγόρου για τα Δικαιώματα του Παιδιού, Θεώνης Κουφονικολάκου. ● Συστάσεις για αλλαγές στον κανονισμό λειτουργίας των ιδιωτικών και για αυστηρότερη εποπτεία από τις διευθύνσεις Εκπαίδευσης.

Aνατριχιαστική - αυτή είναι η λέξη που περιγράφει σωστότερα την εικόνα που αναδύεται μέσα από την έρευνα του Συνηγόρου του Πολίτη για το πώς ακριβώς αντιμετωπίζουν παιδιά με αναπηρίες ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (εεα) ορισμένοι σχολάρχες. Εν ολίγοις, είτε τα διώχνουν ακόμα και πριν ολοκληρώσουν τον κύκλο φοίτησής τους είτε δεν τα δέχονται καν.

Αυτές οι βαθύτατα ρατσιστικές συμπεριφορές κινητοποίησαν τους γονείς των παιδιών οι οποίοι κατέφυγαν στην Ανεξάρτητη Αρχή κάνοντας αναφορά. Ο Συνήγορος έκανε έρευνα και η Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού, Θεώνη Κουφονικολάκου, απευθύνθηκε στο υπουργείο Παιδείας με επιστολή, η οποία φωτίζει όσα συμβαίνουν πίσω από την αστραφτερή εικόνα κάποιων «καλών» σχολείων.

Απαράδεκτα περιστατικά

Σε αντίθεση με τα δημόσια, τα ιδιωτικά σχολεία είναι και επιχειρήσεις κι έτσι φαίνεται πως υπάρχουν ιδιοκτήτες και μάνατζερ που θεωρούν πως μπορούν να θέτουν άτυπα όρους φοίτησης των παιδιών, κάνοντας κραυγαλέες, αντιεκπαιδευτικές και σίγουρα απάνθρωπες διακρίσεις. Κυνηγούν τις υψηλές επιδόσεις του σχολείου τους στις πανελλαδικές εξετάσεις; Κατασκευάζουν μια εικόνα υπεραπόδοσης των μαθητών τους, αφού πρώτα έχουν πετάξει έξω αυτούς που νομίζουν ότι τους χαλούν τη βιτρίνα; Στα σίγουρα πάντως παραβιάζουν κάθε ηθικό κώδικα και τη νομοθεσία, προάγοντας επικίνδυνες για την κοινωνία αντιλήψεις.

Και παραβιάζουν τα δικαιώματα όλων των παιδιών - κι εκείνων που διώχνουν βάναυσα και όσων κρατούν στα σχολεία-γυάλες, αφού, όπως υπογραμμίζει στην επιστολή της η κ. Κουφονικολάκου, «υφίσταται δικαίωμα των παιδιών τυπικής ανάπτυξης σε βιωματική εμπειρία από μικρή ηλικία και συνύπαρξη με συνομηλίκους τους με αναπηρίες ώστε, ως εν δυνάμει ενήλικοι, να έχουν αποδεχτεί τη διαφορετικότητα και την ανθρώπινη ποικιλομορφία πριν από την ενηλικίωσή τους, συμβάλλοντας στη δημιουργία μιας συμπεριληπτικής κοινωνίας. Συνεπώς, είναι εξαιρετικά σημαντικό για όλους τους μαθητές/τριες των ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων να γνωρίζουν ότι δεν αποκλείονται ούτε αποπέμπονται άνθρωποι από ένα κοινωνικό περιβάλλον επειδή έχουν εξειδικευμένες ανάγκες ή μια αναπηρία εκ γενετής ή επίκτητη».

Τι συμβαίνει στην πράξη; Ας δούμε τι αποκάλυψε η έρευνα του Συνηγόρου. Στην πιο φτιασιδωμένη έκφραση ρατσισμού, αφού πρώτα οι γονείς συναντιούνται με τον υπεύθυνο του σχολείου και ενημερώνουν ότι το παιδί τους έχει κάποια αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, το ιδιωτικό σχολείο συνήθως γνωστοποιεί εκ των υστέρων ότι το παιδί τους δεν γίνεται δεκτό λόγω... έλλειψης θέσης, παρότι, εάν είχαν ήδη πληρωθεί οι θέσεις, δεν θα είχε καθοριστεί η συνάντηση εξ αρχής. Σε άλλες περιπτώσεις, ως προϋπόθεση της αίτησης εγγραφής το παιδί «αξιολογείται» από εκπρόσωπο του ιδιωτικού σχολείου και μάλιστα χωρίς οι γονείς του να γνωρίζουν ποια διαγνωστικά εργαλεία χρησιμοποιεί το σχολείο και χωρίς νομικά εχέγγυα σε σχέση με τη διαδικασία, η οποία καθαυτή ενδέχεται να παραβιάζει δικαιώματα του παιδιού, παρότι η αξιολόγηση των εεα εκ του νόμου γίνεται από τα ΚΕΔΑΣΥ και για τους μαθητές ιδιωτικών σχολείων.

Dreamstime.com

Οσο προχωρά κάποιος την ανάγνωση της έρευνας του Συνηγόρου τόσο πιο πολύ θυμώνει. Σε άλλες περιπτώσεις το σχολείο διώχνει το παιδί ακριβώς επειδή διαπιστώνει ότι έχει ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή επειδή έχει χαμηλότερη από το αναμενόμενο επίδοση. Με διάφορες αιτιολογίες, οι σχολάρχες ξεριζώνουν παιδιά από τα σχολεία, τους φίλους τους και την εκπαιδευτική κοινότητά τους όταν τελειώσει το Νηπιαγωγείο ή από την Πρωτοβάθμια στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση - κι αυτό ακόμα κι αν το παιδάκι έχει ήδη φοιτήσει στο σχολείο και οι γονείς του έχουν κάνει κατά τι πλουσιότερο τον ιδιοκτήτη του. Αλλα ιδιωτικά σχολεία δεν παρέχουν ειδικά μέτρα υποστήριξης σε μαθητή με αναπηρία ή εεα, ο οποίος είτε συνεχίζει τη φοίτησή του χωρίς υποστήριξη είτε αποπέμπεται.

Αν κάποιος γνωρίζει λίγο το οικοσύστημα των ιδιωτικών σχολείων και διαβάσει την έρευνα της Ανεξάρτητης Αρχής, θα διαπιστώσει ότι κάποια από αυτά εδώ και δεκαετίες ακολουθούν τις ίδιες απαράδεκτες πρακτικές όπως αυτή που κατήγγειλαν γονείς στον Συνήγορο: το παιδί τους πηγαίνει στο Νήπιο και το σχολείο απέκλεισε την επανεγγραφή του λόγω... αμφισβήτησης της «σχολικής ετοιμότητάς» του - σημειωτέον ότι το παιδί δεν έχει καν διαγνωστεί με αναπηρία ή εεα και δεν χρήζει ειδικής εκπαιδευτικής υποστήριξης. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό για ένα παιδάκι 4 ετών; Αγνωστoι αι βουλαί του σχολάρχου...

Το πόσο βαθιά συστημικό είναι το πρόβλημα αποδεικνύεται από το γεγονός πως -όπως τονίζει η Αρχή- «οι κανονισμοί λειτουργίας ιδιωτικών σχολείων εγκρίνονται από τις διευθύνσεις Εκπαίδευσης, παρότι αντιτίθενται σε διατάξεις νόμων αυξημένης τυπικής ισχύος καθώς παραλείπουν τη ρύθμιση καταστάσεων σε σχέση με μαθητές με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, τις οποίες, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, οφείλουν να ρυθμίζουν. Οπως τονίζει η Αρχή, εσωτερικοί κανονισμοί λειτουργίας ιδιωτικών σχολείων που δεν συνάδουν με την ισχύουσα νομοθεσία δεν έχουν αναθεωρηθεί και δεν έχουν τεθεί εκ νέου προς έγκριση στην αρμόδια υπηρεσία, ενώ δεν προκύπτει επιβολή κυρώσεων σύμφωνα με όσα ορίζονται στη νομοθεσία.

Αντιφατικοί κανονισμοί

Ετσι, στον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας των σχολείων οι όροι μπορεί να είναι αντιφατικοί ή να υποκρύπτουν πρακτική αποπομπής παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες ή άλλες εεα, παρότι στον ίδιο κανονισμό μπορεί να αναφέρεται ρητά ότι γίνονται δεκτοί/ές οι μαθητές/τριες με μαθησιακές δυσκολίες και υποστηρίζονται αντίστοιχα με τα δημόσια σχολεία. Σε άλλες περιπτώσεις, όροι στον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας του ιδιωτικού σχολείου συχνά δημιουργούν ουσιώδη πλάνη, κατά τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα, παραβιάζοντας συν τοις άλλοις το συνταγματικό δικαίωμα των γονιών να αποφασίσουν για το πλαίσιο εκπαίδευσης του παιδιού τους και το εγγράφουν σε ιδιωτικό σχολείο θεωρώντας ότι θα φοιτήσει σε ένα σταθερό εκπαιδευτικό περιβάλλον.

Η Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού, Θεώνη Κουφονικολάκου | theoni koufonikolakou

Η Αρχή απηύθυνε προς το υπουργείο Παιδείας συστάσεις. Οπως πληροφόρησε την Αρχή το υπουργείο, προτίθεται να εκδώσει εγκύκλιο προσεχώς, επισημαίνοντας την ευθύνη για την εποπτεία, τον έλεγχο και την επιβολή κυρώσεων από τις διευθύνσεις Εκπαίδευσης, τον επανέλεγχο των εσωτερικών κανονισμών λειτουργίας όλων των ιδιωτικών και ξένων σχολείων και την αναπομπή τους σε περίπτωση αντίθεσης συγκεκριμένου όρου προς ρητή διάταξη νόμου. Τέλος, θα εξεταστεί η έκδοση Υ.Α. σε σχέση με τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας των ιδιωτικών σχολείων ώστε να συνάδει με το εθνικό δίκαιο.

Ολόκληρη την έρευνα του Συνηγόρου του Πολίτη μπορείτε να τη διαβάσετε εδώ