Αμείλικτα ερωτήματα αλλά και αποκαλύψεις σχετικά με την αποτυχημένη χρήση του περίφημου συστήματος επιτήρησης από τις ελληνικές αρχές στα σύνορα
Με αφορμή την πρόσφατη τραγωδία με τους πρόσφυγες στον Έβρο η Deutsche Welle τονίζει ότι πως εγείρονται ερωτήματα σχετικά με το πώς οι ελληνικές αρχές χρησιμοποιούν την τεχνολογία επιτήρηση, που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωσης, για αποστολές έρευνας και διάσωσης.
Η έρευνα της γερμανικής εφημερίδας ξεκινά από τη διάσωσή των 38 ανθρώπων από την νησίδα του ποταμού ύστερα από εβδομάδες κατά τις οποίες είχαν δώσει στην ΕΛ.ΑΣ. τις συντεταγμένες της τοποθεσίας τους και τη διεθνή διάσταση, που πήρε η υπόθεση, σε απαγορευμένη στρατιωτική ζώνη των ελληνοτουρκικών συνόρων.
Οι ελληνικές αρχές δημοσίευσαν δηλώσεις στα μέσα ενημέρωσης λέγοντας ότι είχαν πραγματοποιήσει «διαδοχικές έρευνες, με κάθε κατάλληλο τεχνικό μέσο», αλλά δεν κατάφεραν να εντοπίσουν την ομάδα, αφού εγχώρια και ξένα μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν πως ένα μικρό κορίτσι από τη Συρία πέθανε ενώ περίμενε βοήθεια. Το δημοσίευμα αναφέρεται και στην αμφισβήτηση του θανάτου της πεντάχρονης Μαρίας από κυβερνητικούς αξιωματούχους.
Θα μπορούσαν να είχαν διασωθεί νωρίτερα
Και θέτει το ερώτημα αν οι αιτούντες άσυλο θα μπορούσαν να είχαν διασωθεί νωρίτερα με δεδομένο ότι λιγότερο από δύο χιλιόμετρα μακριά από την τοποθεσία των προσφύγων, σε δρόμο που εκτείνεται παράλληλα με τη νησίδα, βρίσκεται πυλώνας παρακολούθησης εξοπλισμένος με ραντάρ, αισθητήρες θερμότητας και κάμερες, ο οποίος θεωρείται μέρος του πρόσφατα διευρυμένου συστήματος επιτήρησης, που θα μπορούσε να είχε χρησιμοποιήσει η ελληνική αστυνομία για να εντοπίσει τους αιτούντες άσυλο.
Η DW επισημαίνει σε αυτό το σημείο πως τα τελευταία χρόνια η χώρα μας έχει διοχετεύσει εκατομμύρια σε συστήματα υψηλής τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένων drones, αισθητήρων και καμερών, με στόχο τον εντοπισμό και την αποτροπή μεταναστών που επιχειρούν να μπουν στη χώρα. Αν και τμήματα του Αυτοματοποιημένου Συστήματος Επιτήρησης Συνόρων (ABSS) υπάρχουν εδώ και χρόνια, οι ελληνικές αρχές, με χρηματοδότηση από την Ε.Ε., ανέλαβαν πρόσφατα ένα έργο 15 εκατομμυρίων ευρώ για την επέκταση του συστήματος στη συνοριακή περιοχή του Έβρου.
Από την έρευνα της DW, σε συνεργασία με ανεξάρτητους ερευνητές που της έδωσαν κατ' αποκλειστικότητα υλικό και ευρήματα, φαίνεται ότι η άμεση διάσωση της ομάδας θα ήταν δυνατή με το πρόσφατα διευρυμένο σύστημα επιτήρησης τελευταίας τεχνολογίας. Ως εκ τούτου αυτό έρχεται σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς της ελληνικής αστυνομίας τόσο για τη συγκεκριμένη όσο και για άλλες αποστολές έρευνας και διάσωσης στην περιοχή.
Γνώριζαν οι ελληνικές αρχές πού βρίσκονταν οι πρόσφυγες;
«Είναι παράλογο το γεγονός ότι η ελληνική αστυνομία και η κυβέρνηση σε αυτό το περιστατικό, και παρόμοια νωρίτερα φέτος, λένε ότι δεν μπορούν να εντοπίσουν ανθρώπους σε νησίδες. Έχουν την τεχνολογία και η περιοχή περιπολείται έντονα τόσο από αστυνομία όσο και από στρατό», δηλώνει η Λένα Καραμανίδου, ακτιβίστρια, ανεξάρτητη ερευνήτρια αλλά και κάτοικος με πολύ καλή γνώση της περιοχής που πέρασε μήνες χαρτογραφώντας τις άγνωστες θέσεις των πυλώνων του ABSS.
Η Καραμανίδου μαζί με τον επίσης ανεξάρτητο ερευνητή Φοίβο Συμεωνίδη και τον Λάζλο Κόβατς, ο οποίος συνεργάζεται εθελοντικά με ομάδες παρακολούθησης των συνόρων, χρησιμοποίησαν δορυφορικές εικόνες και προχώρησαν σε επιτόπια έρευνα στην περιοχή ώστε να επαληθεύσουν την ύπαρξη των πυλώνων.
Η DW επιβεβαίωσε τη θέση πολλών πυλώνων, όταν έκανε ρεπορτάζ στην περιοχή τον Απρίλιο και τον Ιούλιο του 2002, αφού ανέλυσε επίσης δορυφορικές εικόνες, εξέτασε δεκάδες ελληνικές και ευρωπαϊκές καταγραφές -κάποιες ελήφθησαν μέσω αιτημάτων δημόσιας καταγραφής- και πραγματοποίησε επιτόπια έρευνα για αρκετούς μήνες στον Έβρο.
Μια μέτρηση της απόστασης μεταξύ ενός από τους πυλώνες και της εν λόγω νησίδας, σε συνδυασμό με ανάλυση δημοσίως διαθέσιμων τεχνικών προδιαγραφών που περιέχονται στα αστυνομικά έγγραφα, δείχνει ότι το σύστημα θα έπρεπε να ήταν σε θέση να ανιχνεύσει τους πρόσφυγες και να εξασφαλίσει την ταχεία διάσωσή τους.
Η DW επικοινώνησε με την Space Hellas S.A., την ελληνική ιδιωτική εταιρεία που συμφώνησε να επεκτείνει το ABSS, για να ρωτήσει εάν το σύστημα που παραδόθηκε στην ελληνική αστυνομία ταιριάζει με τεχνικές περιγραφές σε αστυνομικά έγγραφα και σε δημοσιεύματα των ελληνικών ΜΜΕ. Η εταιρεία αρνήθηκε να σχολιάσει, επικαλούμενη την εμπιστευτικότητα. Το γερμανικό μέσο επικοινώνησε επανειλημμένα με την ΕΛ.ΑΣ. για να πάρει σχόλιο για τα πορίσματα της έρευνάς της αλλά εκπρόσωπος της αστυνομίας παρέπεμψε σε δελτία τύπου, τα οποία δεν αφορούσαν τις ερωτήσεις που τέθηκαν.
Παρακολούθηση όλο το εικοσιτετράωρο
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, που επικαλείται έγγραφα της ίδιας της αστυνομίας, το ανανεωμένο σύστημα δίνει στις ελληνικές αρχές τη δυνατότητα να μένουν «ενημερωμένες σε πραγματικό χρόνο» και «με μεγάλη ακρίβεια» για τις «επιτόπιες συνθήκες σε όλο το μήκος των ποτάμιων συνόρων της χώρας μας με την Τουρκία».
Η DW γράφει πως δεδομένα από τους πυλώνες, που προέρχονται από βίντεο βίντεο και ραντάρ, τροφοδοτούνται σε τοπικά και περιφερειακά κέντρα παρακολούθησης, τα οποία είναι στελεχωμένα για την παρακολούθηση του πλάνα όλο το εικοσιτετράωρο, με τις πληροφορίες να καταλήγουν στο Εθνικό Κέντρο Συντονισμού στην Αθήνα, που αποτελεί μέρος του EUROSUR, του Ευρωπαϊκού Συστήματος Επιτήρησης Συνόρων, το οποίο στοχεύει στη διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των αρχών και της Frontex. Ο σε επίσημα έγγραφα δεδηλωμένος δηλωμένος στόχος της υποδομής επιτήρησης είναι να «αποτρέψει και να καταπολεμήσει τις παράνομες διελεύσεις» στην Ελλάδα και να διασφαλίσει «την προστασία και τη διάσωση της ζωής των μεταναστών».
Όμως, από την πλευρά του ο αρμόδιος υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Τάκης Θεοδωρικάκος, ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχουν στοιχεία παρακολούθησης για τους εγκλωβισμένους αιτούντες άσυλο. Στη σχετική συνεδρίαση της 30ης Αυγούστου στη Βουλή φέρεται να υπαινίχθηκε πως το ABSS είχε χρησιμοποιηθεί στην επιχείρηση έρευνας και διάσωσης, αλλά και πως «δεν υπήρχαν δεδομένα στο σύστημα ηλεκτρονικής επιτήρησης ότι άνθρωποι βρίσκονταν [στη νησίδα]». Παράλληλα, είπε πως το σύστημα είχε αναπτυχθεί με επιτυχία σε πολλές προσπάθειες αποτροπής προκειμένου να σταματήσει η είσοδος 36.000 ατόμων στην Ελλάδα μέσω των συνόρων του Έβρου μόνο τον Αύγουστο.
Το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, αυτό παρέπεμψε στην ελληνική αστυνομία σε ό,τι αφορά για το ABSS. «Είναι προφανές ότι η χώρα μας εκπλήρωσε γρήγορα το ανθρωπιστικό της καθήκον, προσφέροντας υγειονομική περίθαλψη και δυνατότητα υποβολής αιτήματος ασύλου στην ομάδα των 38 μεταναστών μόλις εισήλθαν στην ελληνική επικράτεια», απάντησε το υπουργείο στη DW μέσω e-mail.
Δεν ζητήθηκε συνδρομή της Frontex
Όταν
η Frontex ρωτήθηκε σχετικά απάντησε το εξής: «Προσφέραμε την υποστήριξή
μας στις ελληνικές αρχές, αλλά μας διαβεβαίωσαν ότι είχαν την κατάσταση
υπό έλεγχο». «Το Αυτοματοποιημένο Σύστημα Παρακολούθησης Συνόρων στον
Έβρο λειτουργεί από την Ελληνική Αστυνομία και η Frontex δεν έχει άμεση
πρόσβαση σε αυτό», έγραψε εκπρόσωπος της υπηρεσίας, η οποία έχει βρεθεί
εκτεθειμένη ύστερα από σειρά αποκαλύψεων για συγκάλυψη επαναπροωθήσεων
από τις ελληνικές αρχές.
Στο δημοσίευμα σημειώνεται πως το 75%
της επέκτασης του ABSS χρηματοδοτήθηκε μέσω του ταμείου εσωτερικής
ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και παρατίθεται σχόλιο εκπροσώπου της
Ε.Ε., που υποστήριξε πως ότι οποιαδήποτε δραστηριότητα χρηματοδοτείται
από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό πρέπει να εκτελείται σε πλήρη συμμόρφωση
με το διεθνές δίκαιο και τον χάρτη θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ένωσης.
«Σε περιπτώσεις διαπιστωθείσας μη συμμόρφωσης, η Επιτροπή της Ε.Ε. μπορεί να απορρίψει αιτήματα για επιστροφή δαπανών που δηλώνονται σε σχέση με την αντίστοιχη δραστηριότητα», ανέφερε ο εκπρόσωπος αλλά πρόσθεσε πως εναπόκειται στα κράτη - μέλη να διασφαλίσουν ότι τηρούνται οι αρχές και να διεξάγουν έρευνες μετά από ισχυρισμούς για μη συμμόρφωση.
Η Ελλάδα έπρεπε να βοηθήσει ακόμα κι αν ήταν τουρκικό έδαφος
Επιστρέφοντας στο χρονικό της υπόθεσης η DW θυμίζει πως οι ελληνικές αρχές, αφού ισχυρίστηκαν ότι δεν κατάφεραν να εντοπίσουν την ομάδα, ανακοίνωσαν ότι αυτή βρίσκονταν σε τουρκικό έδαφος και ότι είχαν ενημερωθεί οι αντίστοιχες αρχές, την ώρα που οι πρόσφυγες ήταν αποκλεισμένοι από τον Ιούλιο και οι δικηγόροι είχαν υποβάλει αναφορά στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το οποίο εξέδωσε προσωρινά μέτρα διατάσσοντας τις ελληνικές αρχές να διασώσουν τους ανθρώπους. Όμως, οι ελληνικές αρχές δεν συμμορφώθηκαν, παρά τις εκκλήσεις ελληνικών και διεθνών οργανώσεων.
«Εάν το κράτος γνωρίζει έναν κίνδυνο για ένα άτομο και μπορεί εύλογα να ενεργήσει για να αποτρέψει τον κίνδυνο, τότε είναι υποχρεωμένο να το πράξει», δήλωσε ο Omer Shatz, λέκτορας διεθνούς δικαίου στο Science Po Paris και νομικός διευθυντής της ΜΚΟ Front-LEX. «Ακόμη κι αν η ομάδα βρισκόταν σε τουρκικό έδαφος αλλά οι ελληνικές αρχές παρακολουθούσαν την κατάστασή τους μέσω κάμερων [και άλλης τεχνολογίας], ήταν υποχρεωμένες να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για να σώσουν τη ζωή του παιδιού και να εξασφαλίσουν την ασφάλεια των άλλων».
Δεν συμμορφώθηκε η Ελλάδα σε πολλές εντολές διάσωσης στον Έβρο
Από τον φετινό Μάρτιο το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει εκδώσει τουλάχιστον 17 προσωρινά μέτρα - διαταγές στις ελληνικές αρχές να διασώσουν ανθρώπους, που βρίσκονται σε κίνδυνο στον Έβρο, αλλά η ελληνική αστυνομία συμμορφώθηκε σε λιγότερα από τα μισά περιστατικά. Σε ορισμένες από αυτές τις περιπτώσεις, οι αιτούντες άσυλο κατήγγειλαν ότι απωθήθηκαν παράνομα πίσω στην Τουρκία.
Στο δημοσίευμα υπογραμμίζεται πως η ενίσχυση της επιτήρησης και της ασφάλειας στην περιοχή του Έβρου έχει αναδειχθεί ως προτεραιότητα για την Ελλάδα και την Ε.Ε. από τα γεγονότα του Μαρτίου 2020, όταν πλήθος προσφύγων προσπάθησαν να μπουν στην χώρα μας, και πως η νέα τραγωδία έλαβε χώρα σε μια περίοδο αυξημένης έντασης μεταξύ των δύο χωρών κατά την οποία οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δημοσιογράφοι καταγγέλλουν ολοένα και πιο επισφαλή κατάσταση για τους αιτούντες άσυλο και τους πρόσφυγες στην Τουρκία.
Ελλάδα και Τουρκία αλληλοκατηγορούνται ανοιχτά πλέον για πολιτικά παιχνίδια σε βάρος των αιτούντων άσυλο, ενώ εδώ και χρόνια οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και διεθνή μέσα ενημέρωσης αναφέρονται σε συστηματικές επαναπροωθήσεις.
Μετά την υπόθεση των 38 πολλοί Έλληνες κυβερνητικοί αξιωματούχοι κατηγορούν την Τουρκία ότι οδηγεί τους αιτούντες άσυλο στο κατώφλι της Ελλάδας και ευρύτερα η Αθήνα «δείχνει» την γείτονα πίσω από ένα «νέο κύμα εισβολής», όπως είπε ο ίδιος πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα του κοινοβουλίου τον Αύγουστο.
-ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης:
 |
| AP Photo / Santi Palacios |
Πρόκειται για άλλο ένα κείμενο ανάμεσα στα δεκάδες που έχουν συσσωρευθεί από τον εγχώριο και διεθνή Τύπο, καθώς και διεθνείς οργανώσεις και θεσμούς υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και όλα μιλούν λίγο-πολύ για τις εγκληματικές ευθύνες της κυβέρνησης ΝΔ στα χιλιάδες περιστατικά pushbacks, βασανισμών και θανάτων προσφύγων και μεταναστών στα χερσαία σύνορα και το Αιγαίο...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου