Όσα η ΕΥΠ δεν είδε στην τιμητική πολιτογράφηση του Γιάσαμ Αγιαβέφε

Stavros Malichudis

 

Το Solomon και το BIRN εξετάζουν πώς ο Τούρκος επιχειρηματίας ― που καταδικάστηκε για απάτη στην Τουρκία το 2017 και συνελήφθη με πλαστό ελληνικό διαβατήριο το 2019 ― εξαγόρασε το δρόμο του προς την ελληνική τιμητική πολιτογράφηση.

This post is also available in this language: English

Όταν τον περασμένο Σεπτέμβριο, η μητέρα και ο μικρότερος αδελφός του αστέρα του ΝΒΑ Γιάννη Αντετοκούνμπο πολιτογραφήθηκαν τιμητικά Έλληνες πολίτες, το παρών στην ειδική εκδήλωση που έλαβε χώρα στο Μέγαρο Μαξίμου έδωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.

Τον Ιανουάριο, ο υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης φωτογραφήθηκε καθώς υπέγραφε την τιμητική πολιτογράφηση του ιστορικού Μαρκ Μαζάουερ, ενώ τον Ιούλιο, που ήταν σειρά του μουσικολόγου Κρίστοφερ Κινγκ να τιμηθεί για τη συμβολή του στη μελέτη και προώθηση της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής, παρών ήταν και πάλι ο πρωθυπουργός.

Η παρουσία υψηλόβαθμων κυβερνητικών αξιωματούχων σε τέτοιου είδους τελετές έχει καταστεί αναμενόμενη. Ωστόσο, όταν στα μέσα Ιουνίου ο Τούρκος υπήκοος Γιασάμ Αγιαβέφ πολιτογραφήθηκε τιμητικά Έλληνας πολίτης δεν υπήρξε καμία τελετή, και η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει αποδώσει δημοσίως κανένα φόρο τιμής στο τιμώμενο πρόσωπο.

Το κοινό στην Ελλάδα χρειάστηκε να περιμένει έως τις 7 Ιουλίου, όταν το ερευνητικό Μέσο inside story γνωστοποίησε με εκτενές ρεπορτάζ την περίπτωση της τιμητικής πολιτογράφησής του, γεννώντας μια σειρά από ερωτηματικά ως προς το κατά πόσο άρμοζε η απόδοση μιας τέτοιας τιμής στον ίδιο.

Yasam Ayavefe

 

Διότι ο Αγιαβέφε δεν είναι μουσικολόγος που έχει εντρυφήσει στο ηπειρώτικο μοιρολόι, ούτε ιστορικός που έχει αφιερώσει δεκαετίες έρευνας στην ελληνική ιστορία ― και σίγουρα δεν κάνει γνωστή την Ελλάδα στην υφήλιο, μέσα από τις εξαιρετικές επιδόσεις του στο παρκέ.

Ο Γιάσαμ Αγιαβέφε είναι ένας επιχειρηματίας που είχε ήδη τρεις υπηκοότητες, ο οποίος το 2017 καταδικάστηκε για εξαπάτηση χρηστών διαδικτυακών παιγνίων στην Τουρκία και το 2019 συνελήφθη στην Ελλάδα προσπαθώντας να περάσει με πλαστό διαβατήριο τα σύνορα με τη Βουλγαρία.

Ο ίδιος κατάφερε να διασφαλίσει την ελληνική προστασία από το μακρύ χέρι του τουρκικού νόμου, μετατρέποντας ουσιαστικά μια κρατική τιμή που παραδοσιακά προορίζεται για όσους έχουν συμβάλει σημαντικά στην προώθηση του ελληνικού πολιτισμού σε ένα σύστημα «χρυσής βίζας» για ανθρώπους με γεμάτες τσέπες.

Η δημοσίευση της Τιμητικής Πολιτογράφησης του Γιάσαμ Αγιαβέφε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 22 Ιουνίου 2022.

«Αναρμόδια» η ΠτΔ

Ο 39χρονος Αγιαβέφε δραστηριοποιείται επιχειρηματικά σε μια σειρά από τομείς:  τουρισμός και τυχερά παιχνίδια στα κατεχόμενα της «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βορείου Κύπρου» («ΤΔΒΚ»), μια εταιρεία επιχειρηματικών κεφαλαίων στο Ηνωμένο Βασίλειο, επενδύσεις στην τεχνολογία blockchain.

Αλλά ήταν αφενός οι χορηγίες του σε υγειονομικό υλικό κατά τη διάρκεια της πανδημίας της Covid-19, που «απομάκρυναν τον κίνδυνο κατάρρευσης του Εθνικού Συστήματος Υγείας», και αφετέρου οι επενδύσεις του σε ακίνητα στη χώρα, που επικαλέστηκε η κυβέρνηση για την τιμητική πολιτογράφησή του, την οποία υπέγραψαν η πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου και ο υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης.

Η Σωτηρία Χήρα, συντονίστρια υπεράσπισης και νομικής υποστήριξης στη Generation 2.0, μια μη-κερδοσκοπική οργάνωση που προωθεί τα δικαιώματα των μεταναστών στην Ελλάδα, είπε στο Solomon και το Balkan Insight πως η περίπτωσή του Αγιαβέφε σηματοδοτεί έναν μετασχηματισμό στην πρακτική των πολιτογραφήσεων.

Greek Prime Minister Kyriakos Mitsotakis (R2), Milwaukee Bucks forward Giannis Antetokounmpo (L), Veronica Antetokounmpo (L2), and Alex Antetokounmpo (R) pose for a picture after a naturalization ceremony, at the Maximos Mansion in Athens, Greece, 16 September 2021. EPA-EFE/COSTAS BALTAS/POOL

«Παρατηρούμε πως τον τελευταίο 1,5 χρόνο έχουν αυξηθεί οι τιμητικές πολιτογραφήσεις, και όλο και περισσότερο πλέον αφορούν μεγάλους επιχειρηματίες, για τους οποίους δεν είναι προφανείς ούτε η σύνδεσή τους με την Ελλάδα ούτε τι είδους εξαιρετικές υπηρεσίες έχουν τελικά προσφέρει», σχολίασε.

Με επιστολή προς την πρόεδρο της Δημοκρατίας, η οργάνωση Generation 2.0 είχε επισημάνει το ζήτημα της αύξησης των τιμητικών πολιτογραφήσεων από τον Οκτώβριο του 2021.

Ωστόσο, παρότι τα ΦΕΚ των τιμητικών πολιτογραφήσεων φέρουν την υπογραφή της κας. Σακελλαροπούλου, «δεν λάβαμε καμιά απάντηση, καθώς το γραφείο της μας δήλωσε ότι είναι αναρμόδια», συμπλήρωσε η κα. Χήρα.

Documents submitted to Companies House in the UK show the different nationalities Yasam Ayavefe has been registered with.

Καταζητείται στην Τουρκία, λαμβάνει άσυλο στην Ελλάδα

Ίσως περισσότερο ανησυχητικό είναι το γεγονός πως, παρότι σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία η καταδίκη για ποινικό αδίκημα αποτελεί κώλυμα για την απόδοση τιμητικής πολιτογράφησης, η πρόβλεψη αυτή φέρεται να παρακάμφθηκε στην περίπτωση Αγιαβέφε.

«Είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε να πολιτογραφείται τιμητικά ένας άνθρωπος που, με μια πρόχειρη αναζήτηση στο Διαδίκτυο, εμφανίζεται να εμπλέκεται σε παράνομες δραστηριότητες», είπε η κα. Χήρα.

Στις 7 Μαρτίου 2017, το 5ο Κακουργιοδικείο Κωνσταντινούπολης καταδίκασε τον Αγιαβέφε σε φυλάκιση τριών ετών και τεσσάρων μηνών για εξαπάτηση παικτών διαδικτυακών παιγνίων σε διάστημα ενός έτους, μεταξύ 2008 και 2009. Η απόφαση για την καταδίκη του τελεσιδίκησε στις 29 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους.

Σύμφωνα με αντίγραφο της απόφασης που επιδόθηκε στις ελληνικές από τις τουρκικές αρχές, το δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης διαπίστωσε πως ο Αγιαβέφε και οι συνεργάτες του «κατεύθυναν το παιχνίδι όπως επέλεγαν, κέρδιζαν όποτε ήθελαν και έτσι απέκτησαν αθέμιτο πλεονέκτημα» στις ιστοσελίδες για τυχερά παιχνίδια που είχαν δημιουργήσει.

Greek Prime Minister Kyriakos Mitsotakis (R) and Milwaukee Bucks forward Giannis Antetokounmpo look on during a naturalization ceremony of his mother and brother, at the Maximos Mansion in Athens, Greece, 16 September 2021. EPA-EFE/COSTAS BALTAS/POOL

Σύμφωνα με την απόφαση, η απάτη είχε στηθεί ως εξής: στα διαδικτυακά παιχνίδια που πρόσφεραν, στα οποία συμμετείχαν κι άλλοι χρήστες, πρόσθεταν δικούς τους ανθρώπους. Εκείνοι ήταν σε θέση να γνωρίζουν τις κάρτες των άλλων και, ως εκ τούτου, να κερδίζουν. Κατά καιρούς, φρόντιζαν οι παίκτες που έχαναν πολύ ή πιθανόν υποπτεύονταν τι συμβαίνει να κερδίζουν, ώστε να μην εγκαταλείψουν το παιχνίδι.

Στις 13 Ιουλίου 2018, η Γενική Εισαγγελία της Κωνσταντινούπολης εξέδωσε ένταλμα σύλληψης του Αγιαβέφε (ο ρόλος του οποίου στο κύκλωμα χαρακτηρίζεται «διευθυντικός») προκειμένου να εκτίσει την ποινή του αλλά, έως τότε, ο Αγιαβέφε βρισκόταν στην Ελλάδα.

Τον Φεβρουάριο του επόμενου έτους, ο Αγιαβέφε συνελήφθη από την ελληνική αστυνομία καθώς επιχειρούσε να περάσει με πλαστό ελληνικό διαβατήριο τα σύνορα με τη Βουλγαρία. Η Τουρκία κίνησε τη διαδικασία για την έκδοσή του προκειμένου να εκτίσει την ποινή του.

Στις 25 Ιουλίου 2019, το Συμβούλιο Εφετών Θεσσαλονίκης έδωσε το πράσινο φως για την έκδοσή του, αλλά μέσα από τη φυλακή ο Αγιαβέφε άσκησε έφεση και, περίπου ένα μήνα αργότερα, του χορηγήθηκε άσυλο στην Ελλάδα. Είχε υποστηρίξει ότι, όντας χριστιανός, κινδύνευε αν επέστρεφε στην Τουρκία. Υποστήριξε επίσης ότι η καταδίκη του στην Τουρκία ήταν αβάσιμη.

Ayavefe’s investments in TRNC include luxurious apartments and a hotel and casino.

Το Συμβούλιο Εφετών Θεσσαλονίκης δεν αποδέχτηκε τους ισχυρισμούς που παρουσίασε περί αβάσιμης καταδίκης, αλλά δέχθηκε ότι ο Αγιαβέφε κινδύνευε να υποστεί «διώξεις» σε περίπτωση έκδοσής του στην Τουρκία, δεδομένης της πίστης του και της θέσης του «ως μέλος μιας ομάδας αντιφρονούντων που αντιτίθεται στο πολιτικό καθεστώς στην Τουρκία».

Νομικοί εμπειρογνώμονες, που μίλησαν στο Solomon και το BIRN, αμφισβήτησαν την εγκυρότητα της απόφασης για χορήγηση διεθνούς προστασίας στον Τούρκο υπήκοο. Εκείνη την εποχή, σύμφωνα με έγγραφα που ο ίδιος έχει υποβάλει στο Μητρώο Επιχειρήσεων (Companies House) του Ηνωμένου Βασιλείου, ο Αγιαβέφε ήταν πολίτης τριών κρατών: της Τουρκίας, της Σερβίας και της Δομινίκας.

«Εάν ο λόγος για τον οποίο χρειαζόταν διεθνή προστασία ήταν πράγματι το γεγονός ότι ο Αγιαβέφε ήταν χριστιανός, θα έπρεπε να αποδείξει στην Υπηρεσία Ασύλου γιατί η Σερβία, μια χριστιανική χώρα, δεν ήταν αρκετά ασφαλής για τον ίδιο», δήλωσε νομικός με γνώση της υπόθεσης, που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας.

Εναλλαγές υπηκοοτήτων

Ο Αγιαβέφε, παρ’ όλα αυτά, αφέθηκε ελεύθερος.

Σύμφωνα με απάντηση του υπουργού Εσωτερικών Μάκη Βορίδη στο ρεπορτάζ του inside story, στις 8 Ιουλίου 2022, μετά την αποφυλάκισή του προχώρησε στην αγορά ιδιωτικής κατοικίας αξίας 1,65 εκατομμυρίων ευρώ και επένδυσε 10 εκατομμύρια ευρώ σε μετοχές εταιρείας που διαχειρίζεται ξενοδοχείο στη Μύκονο.

Όταν ξέσπασε η Covid-19, ο Αγιαβέφε φέρεται να προέβη σε μια σειρά δωρεών συνολικού ύψους άνω του ενός εκατομμυρίου ευρώ προς το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ), οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και εκκλησιαστικά ιδρύματα.

Στις 23 Μαΐου 2020, ο Αγιαβέφε βαπτίστηκε χριστιανός στον Πειραιά και έλαβε το όνομα Λεωνίδας.

Προς υποστήριξη της απόδοσης τιμητικής πολιτογράφησης στον ίδιο παρουσιάστηκαν δύο συστατικές επιστολές: την πρώτη (06.10.20) υπογράφει ο Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ, που τονίζει τις δωρεές του στην Εκκλησία και τα ιδρύματά της, και τη δεύτερη (16.10.20) ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης, που αναφέρεται στις επενδύσεις του Αγιαβέφε στην Ελλάδα και την πρόθεσή του μεταφέρει στη χώρα την έδρα όλων των εταιρειών του.

Τα έγγραφα του βρετανικού Companies House δείχνουν ότι, στις 6 Ιουλίου του τρέχοντος έτους, ο Αγιαβέφε άλλαξε την εθνικότητά του σε ελληνική στην καταχώρηση εταιρείας του. Σύμφωνα με τα ίδια έγγραφα, τα τελευταία χρόνια ο Αγιαβέφε αναγραφόταν ως Σέρβος, στη συνέχεια ως Τούρκος, και στη συνέχεια ως πολίτης της Δομινίκας.

Η Δομινίκα (επίσημα Κοινοπολιτεία της Δομινίκας) είναι μια νησιωτική χώρα της Καραϊβικής. Ξένοι πολίτες μπορούν να αγοράσουν την υπηκοότητά της επενδύοντας κατ’ ελάχιστον 100.000 δολάρια στη χώρα, κι εξασφαλίζουν πρόσβαση χωρίς βίζα ή με βίζα κατά την άφιξη σε περισσότερες από 115 χώρες σε όλο τον κόσμο.

Απαντώντας στη δημόσια κατακραυγή για την τιμητική πολιτογράφηση του Αγιαβέφε, ο Άδωνις Γεωργιάδης δήλωσε ότι ο επιχειρηματίας κινδύνευε «να βασανιστεί μέχρι θανάτου» εάν εκδιδόταν στην Τουρκία.  Δεν εξήγησε, όμως, γιατί προκειμένου να αποφευχθεί αυτός ο κίνδυνος δεν επαρκούσε η χορήγηση ασύλου.

Ο κ. Γεωργιάδης επικαλέστηκε επίσης έκθεση της ΕΥΠ με βάση την οποία το σύνολο των καταγγελιών για τον Αγιαβέφε αποτελούν «προϊόν προπαγάνδας του Ερντογάν» — ωστόσο, όπως σημείωσε η Βασιλική Σιούτη στη LIFO, δεν εξήγησε πώς βρέθηκε σε γνώση του μια απόρρητη έκθεση των μυστικών υπηρεσιών.

Αλλά, πέρα από την τελεσίδικη καταδίκη του Αγιαβέφε για απάτη και την κατοχή τριών ακόμη εθνικοτήτων, υπάρχουν ορισμένα εξίσου σημαντικά σημεία που η ΕΥΠ δείχνει να παρέβλεψε στην έκθεσή της που φέρεται να έδωσε το πράσινο φως για την απόδοση της ανώτατης τιμής στον Τούρκο επιχειρηματία.

Στις εβδομάδες που ακολούθησαν την πολιτογράφησή του Αγιαβέφε, η κυβέρνηση έχει παρουσιάσει τον ίδιο ως πολιτικό αντιφρονούντα. Πηγές που γνωρίζουν την υπόθεσή του, συμπεριλαμβανομένου ενός κρατικού αξιωματούχου που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, δίνουν μια διαφορετική εικόνα.

Κάνουν λόγο για στενούς δεσμούς του Αγιαβέφε με την «ΤΔΒΚ», στην οποία προέβη επίσης σε ιατρική δωρεά όταν ξέσπασε η πανδημία. Στην «ΤΔΒΚ», διατηρεί τις επενδύσεις του σε πολυτελή διαμερίσματα, καθώς και σε ξενοδοχείο και καζίνο στην Κερύνεια.

Πηγές από την Κύπρο δήλωσαν στον Solomon και στο BIRN ότι ο Αγιαβέφε ζούσε στο παρελθόν μεταξύ Λονδίνου και «ΤΔΒΚ». Αμφισβητούν τον ισχυρισμό ότι ο Αγιαβέφε διέτρεχε κίνδυνο πολιτικής δίωξης από τις αρχές υπό τον Ερντογάν — αν κάτι τέτοιο ίσχυε, αναφέρουν, δεν θα μπορούσε να διατηρεί απρόσκοπτα επενδύσεις στην «ΤΔΒΚ».

Σύμφωνα με τις πηγές αυτές, ο Αγιαβέφε αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την «ΤΔΒΚ» όχι για πολιτικούς λόγους, αλλά λόγω αντιπαλότητάς του με άλλους παράγοντες στον χώρο του στοιχήματος.

Για την Σωτηρία Χήρα, από την οργάνωση Generation 2.0, το πρόβλημα είναι ευρύτερο και έγκειται στο ότι η πολιτεία προωθεί τις τιμητικές πολιτογραφήσεις, ενώ προτεραιότητά θα έπρεπε να αποτελεί «ένα δίκαιο, εκσυγχρονισμένο και γρήγορο σύστημα απόκτησης ιθαγένειας για τους ανθρώπους που διαμένουν μόνιμα στη χώρα».

«Πώς είναι δυνατόν οι πολιτογραφήσεις πολιτών τρίτων χωρών να απορρίπτονται σωρηδόν εξαιτίας παράλογων οικονομικών κριτηρίων;», αναρωτήθηκε η ίδια.

«Πώς είναι δυνατόν παιδιά που έχουν γεννηθεί και μεγαλώσει εδώ να περιμένουν πάνω από τέσσερα χρόνια μετά την αίτησή τους για ιθαγένεια, την ίδια στιγμή που άνθρωποι αμφιβόλου δραστηριότητας και δίχως καμία σχέση με την Ελλάδα πολιτογραφούνται εν μια νυκτί;».

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ από  balkaninsight