Οργανώσεις ξεσκεπάζουν τις παραπλανητικές ανακρίβειες Θ. Πλεύρη και με ανακοινώσεις τους κατακεραυνώνουν την ψηφισμένη πια παράνομη αναστολή του ασύλου που παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο

ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ / EUROKINISSI

Η HIAS ξεσκεπάζει 4+1 ανακρίβειες του Θάνου Πλεύρη

Η Μη Κυβερνητική Οργάνωση στην ανακοίνωσή της καταλογίζει στον υπουργό διαστρεβλώσεις και μη σύννομες προτάσεις και τονίζει ότι η τοποθέτησή της δημοσιεύεται προς αποκατάσταση της αλήθειας.

Με αφορμή το ρατσιστικό αντιμεταναστευτικό παραλήρημα στο οποίο προχώρησε την Πέμπτη ο υπουργός Μετανάστευσης Θάνος Πλεύρης στο πλαίσιο συνέντευξης την οποία παραχώρησε σε τηλεοπτικό σταθμό, η δραστήρια Μη Κυβερνητική Οργάνωση HIAS Ελλάδας, η οποία εργάζεται για την ποικιλόμορφη συνδρομή προς αιτούντες διεθνή προστασία στη χώρα μας, με ανακοίνωσή της αποκάλυψε ότι σχεδόν τίποτα από όσα δήλωσε, δεν θεμελιώνεται σε αληθή δεδομένα. Στην ανακοίνωση η οργάνωση καταλογίζει στον υπουργό ανακρίβειες, διαστρεβλώσεις και μη σύννομες προτάσεις και τονίζει ότι η τοποθέτησή της δημοσιεύεται προς αποκατάσταση της αλήθειας:

 

• «Τι ειπώθηκε: Δεν γίνεται κάποιος να κάνει αίτηση ασύλου, να κάθεται, να τρώει, να πίνει, να επιδοτείται, και εμείς να μην μπορούμε ούτε να τον κρατήσουμε ούτε να τον επιστρέψουμε.
• Τι ισχύει: Η παροχή οικονομικού βοηθήματος στους αιτούντες άσυλο προβλέπεται από την σχετική Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης [(2024/1346 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 14ης Μαΐου 2024 σχετικά με τις απαιτήσεις για την υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία. Το οικονομικό βοήθημα, που παρέχεται στις/στους αιτούσες/ούντες άσυλο ως μέρος των υλικών συνθηκών υποδοχής τους, παύει αυτοδικαίως μόλις ο φορέας χορήγησης του επιδόματος ενημερωθεί για την έκδοση απόφασης χορήγησης διεθνούς προστασίας, ακόμη και πριν την επίδοση αυτής στην/στον ενδιαφερόμενη/ο. Ωστόσο, το πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας για τους αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα είχε διακοπεί για πολλούς μήνες λόγω τεχνικών προβλημάτων και συμβάσεων.

 

• Τι ειπώθηκε: Θα επανεξεταστούν όλα τα επιδόματα και θα πάμε σε πολιτική δραστικής μείωσης. Δεν μπορεί κάποιος να παίρνει τηλέφωνο, να δηλώνει ότι βρίσκεται σε δομή, να λαμβάνει οικονομική ενίσχυση και στη συνέχεια να παίρνει και επίδομα ενοικίου.
• Τι ισχύει: Σύμφωνα με το άρθρο 29 παρ. 1 της Οδηγίας [2011/95/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2011 σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας, τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας να λαμβάνουν στο κράτος μέλος στο οποίο έχει χορηγηθεί η προστασία αυτή, την αναγκαία συνδρομή, από άποψη κοινωνικής αρωγής, όπως οι υπήκοοι του εν λόγω κράτους μέλους. Τα περισσότερα επιδόματα, τα οποία ωστόσο υπόκεινται σε προϋποθέσεις μακροχρόνιας διαμονής στη χώρα, δεν λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαίτερες περιστάσεις των προσφύγων, με συνέπεια τη διακριτική μεταχείριση των δικαιούχων διεθνούς προστασίας έναντι των Ελλήνων πολιτών και εκ των πραγμάτων τον αποκλεισμό των πρώτων από τις περισσότερες μορφές κοινωνικής πρόνοιας. Επιπλέον, επίδομα ενοικίου παίρνουν μόνο οι αναγνωρισμένοι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας εφόσον έχουν γίνει δεκτοί στο πρόγραμμα HELIOS+ και HELIOS junior. Βασική προϋπόθεση συμμετοχής είναι να είναι άνεργοι, ενώ πρέπει να καταβάλουν οι ίδιοι το μίσθωμα και στη συνέχεια να λάβουν το επίδομα (HELIOS+ | IOM Greece).

 

• Τι ειπώθηκε: Θα επανεξετάσουμε και το μενού - σήμερα το μενού είναι ξενοδοχειακό, με τρεις επιλογές γεύματος, τέσσερις φορές κρέας και μία ψάρι. Αυτό δεν είναι λογικό.
• Τι ισχύει: Εκτός από τις συχνές καταγγελίες για την ποιότητα του φαγητού στις δομές (ΚΥΤ, ΚΕΔ), γεύματα λαμβάνουν μόνο όσοι/ες βρίσκονται στη διαδικασία ασύλου.

 

• Τι ειπώθηκε: Αυτός που θα καταφέρει να περάσει, να μην αισθάνεται ότι είναι μια χαρά εδώ. Είναι τελείως διαφορετικό να νιώθει ότι είναι κρατούμενος. Αν έχει πάρει άσυλο, να πάει να βρει δουλειά, γιατί να παίρνει επίδομα ενοικίου - δεν είναι αυτονόητο ότι θα επιδοτείται.
• Τι ισχύει: Κανείς δεν ξεριζώνεται από τον τόπο του επειδή έμαθε ότι μια χώρα καθ' οδόν ακολουθεί κάποιες πολιτικές στοιχειώδους κοινωνικής ένταξης. Αυτή η πεποίθηση είναι αφελής. Επομένως, το να ακολουθήσει η χώρα κάποιες πολιτικές πρόσβασης των ανθρώπων σε θεμελιακά κοινωνικά αγαθά, όπως υγεία, παιδεία και εργασία, είναι πολιτική θετικού αθροίσματος: τόσο υπέρ της κοινωνικής συνοχής, όσο και υπέρ της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Ειδάλλως παγιώνεται μια κατάσταση περιχαράκωσης και αποκλεισμού των αιτούντων άσυλο σε μακρά διάρκεια καθώς το ενδεχόμενο να φύγουν άμεσα από την Ελλάδα είναι περιορισμένο. Επίσης, τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν τόσο οι αιτούντες άσυλο, όσο και οι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας αναφορικά με την πρόσβαση στην αγορά εργασίας έχουν καταγραφεί εκτεταμένα σε έρευνες διεθνών οργανισμών και φορέων. Αντίστοιχα, έχουν καταγραφεί και τα αυξημένα ποσοστά αδήλωτης εργασίας και παραβιάσεων των εργασιακών δικαιωμάτων εξαιτίας της δυσκολίας πρόσβασης σε νόμιμη εργασία.

 

• Τι ειπώθηκε: Όσοι δεν δέχονται ιατρικό έλεγχο ηλικίας «θα τεκμαίρεται πως είναι ενήλικες», αφήνοντας αιχμές για καταχρηστική χρήση του καθεστώτος ανηλικότητας.
• Τι ισχύει: Προκειμένου να διαπιστωθεί η ανηλικότητα ενός προσώπου, η νομοθεσία των περισσοτέρων κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, προβλέπει τη διεξαγωγή εξειδικευμένων ιατρικών και ψυχοκοινωνικών εξετάσεων για τον προσδιορισμό της ηλικίας. Σύμφωνα με το άρθρο 25 παρ.6 του Κανονισμού [2024/1348 Του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 14ης Μαΐου 2024για τη θέσπιση κοινής διαδικασίας διεθνούς προστασίας στην Ένωση και την κατάργηση της οδηγίας 2013/32/ΕΕ]: η άρνηση από τους αιτούντες, τους γονείς τους, τον υπεύθυνο ενήλικο που αναφέρεται στην παράγραφο [...] να διενεργηθεί ιατρική εξέταση με σκοπό την εκτίμηση της ηλικίας δεν εμποδίζει την αποφαινόμενη αρχή να λάβει απόφαση επί της αίτησης διεθνούς προστασίας. Η άρνηση αυτή μπορεί να θεωρηθεί μόνον μαχητό τεκμήριο ότι ο αιτών δεν είναι ανήλικος. Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών έχουν επανειλημμένα παρατηρήσει και επισημάνει τη χαμηλή ποιότητα της διαδικασίας, ενώ ο Συνήγορος του Πολίτη έχει επίσης επισημάνει προκλήσεις στη διαδικασία σε διάφορα μέρη της χώρας, όπως απουσία εξειδικευμένων παιδιάτρων και φορέων για τη διενέργεια ψυχοκοινωνικών αξιολογήσεων».

 Διεθνής Αμνηστία:

ΕΛΛΑΔΑ: ΟΙ ΝΕΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΣΥΛΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΕΣ ΠΑΡΑΒΙΑΖΟΥΝ ΚΑΤΑΦΩΡΑ ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΤΙΜΩΡΗΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΠΟΥ ΑΝΑΖΗΤΟΥΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

Αντιδρώντας στην είδηση ότι το ελληνικό κοινοβούλιο ψήφισε (σ.σ. https://www.imerodromos.gr/psifistike-i-aischri-tropologia-gia-toys-metanastes-nees-athliotites-pleyri-quot-terma-to-paramythi-me-tis-moromanes-quot/) την αναστολή της καταγραφής των αιτήσεων ασύλου των ανθρώπων που έρχονται με πλοίο από τη Βόρεια Αφρική για τρεις μήνες και την επιστροφή τους στη χώρα καταγωγής τους, η Adriana Tidona, Ερευνήτρια της Διεθνούς Αμνηστίας για τη Μετανάστευση, δήλωσε:

«Αυτές οι ντροπιαστικές προτάσεις παραβιάζουν κατάφωρα το διεθνές δίκαιο, δεν θα κάνουν τίποτα για να βελτιώσουν τις συνθήκες για τις προσφύγισσες, τους πρόσφυγες, τις μετανάστριες και τους μετανάστες που βρίσκονται ήδη στην Κρήτη και τη Γαύδο- και θα λειτουργήσουν τιμωρητικά για τους ανθρώπους που αναζητούν προστασία. Η άρνηση του δικαιώματος αίτησης ασύλου με βάση τον τρόπο άφιξης κάποιου ατόμου, αποτελεί διάκριση και παραβιάζει τις βασικές αρχές της προστασίας των προσφυγισσών και των προσφύγων. Το διεθνές δίκαιο απαγορεύει ρητά την επιστροφή ανθρώπων χωρίς να έχει προηγηθεί αξιολόγηση των περιστάσεων. Η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να ανακαλέσει αμέσως αυτή την απόφαση.

«Οι ελληνικές αρχές ανακοίνωσαν επίσης το σχέδιό τους να δημιουργήσουν ένα κέντρο κράτησης στην Κρήτη και να κρατούν όσα άτομα εισέρχονται παράτυπα. Εάν εφαρμοστεί, η πρόταση αυτή είναι πιθανό να οδηγήσει σε καταστάσεις αυτόματης και, επομένως, αυθαίρετης κράτησης μεταναστριών και μεταναστών, κατά παράβαση του ευρωπαϊκού και του διεθνούς δικαίου.

«Ως φύλακας του δικαίου της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να απαιτήσει επειγόντως την ανάκληση των μέτρων και να κινήσει διαδικασίες επί παραβάσει, αν χρειαστεί. Εάν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ δεν καταδικάσουν άμεσα και ρητά τα μέτρα αυτά, θα θέσουν σε κίνδυνο όχι μόνο βασικές αρχές του ευρωπαϊκού και του διεθνούς δικαίου, αλλά και τις προσπάθειες για την υλοποίηση ενός Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου».

Ιστορικό

Στις 11 Ιουλίου το Ελληνικό Κοινοβούλιο ψήφισε υπέρ της τροπολογίας. Η ψηφοφορία ακολουθεί πρόσφατη αποστολή της ΕΕ στη Λιβύη για τη συζήτηση συνεργασίας στον τομέα της μετανάστευσης, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να μην επιτραπεί στην αντιπροσωπεία η είσοδος στην Ανατολική Λιβύη, να κηρυχθεί “persona non grata” και να διαταχθεί να αποχωρήσει.

Από τις αρχές του 2025 έχει αυξηθεί ο αριθμός των αφίξεων στα νησιά της Κρήτης και της Γαύδου από τη Λιβύη. Μια έκθεση από ΜΚΟ που δημοσιεύθηκε στις 7 Ιουλίου, υπογράμμισε την έλλειψη συνθηκών πρώτης υποδοχής και διαμονής στην Κρήτη.

Το 2020, η Ελλάδα υιοθέτησε παρόμοια μέτρα με εκείνα που εγκρίθηκαν ως απάντηση στις αυξημένες αφίξεις στα σύνορα με την Τουρκία, αναστέλλοντας το άσυλο και προτείνοντας επιστροφές για όσα άτομα διέρχονται. Τότε, η Διεθνής Αμνηστία ανέφερε περιπτώσεις επαναπροωθήσεων, ξυλοδαρμών και αυθαίρετης κράτησης, ακόμη και θανάτους και τραυματισμούς από τη χρήση πυρομαχικών. Αυτό το σενάριο δεν πρέπει να επαναληφθεί.

Στη χθεσινή του ομιλία στη Βουλή, ο Έλληνας πρωθυπουργός ανακοίνωσε επίσης την πρόθεση της χώρας να συνεργαστεί με τις λιβυκές αρχές για να σταματήσουν οι μεταναστευτικές ροές προς την Ελλάδα. Όπως έχει προειδοποιήσει η Διεθνής Αμνηστία, η συνεχιζόμενη υποστήριξη της ΕΕ προς τις αρχές της Λιβύης για τη διακοπή των αναχωρήσεων έχει οδηγήσει στην αναχαίτιση δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων στη θάλασσα και τη βίαιη επιστροφή τους σε κέντρα κράτησης στη Λιβύη.

Φωτογραφία: Μάριος Λώλος

Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου: Η αναστολή του ασύλου παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο

Η τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή (, σύμφωνα με την οποία προβλέπεται τρίμηνη αναστολή της πρόσβασης στη διαδικασία ασύλου για πρόσωπα που εισέρχονται στην ελληνική επικράτεια από τη Βόρεια Αφρική με πλωτά μέσα, συνιστά κατάφωρη παραβίαση του Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Δικαίου Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Ως επιχείρημα για την προτεινομένη αναστολή αυτών των δικαιωμάτων, προβάλλεται η κατάσταση ανάγκης λόγω αυξημένων αφίξεων. Όμως, αυτό το επιχείρημα – αν θέλουμε να μιλήσουμε νομικά και όχι προπαγανδιστικά δεν δύναται σε καμία περίπτωση, να θεμελιώσει – κατά το εφαρμοστέο εθνικό, γνωσιακό και διεθνές δίκαιο – την αναστολή ή την ουσιώδη περιστολή της άσκησης θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Επιπλέον, η επίκληση του άρθρου 15 της ΕΣΔΑ ως αιτιολογικής βάσης της εν λόγω ρύθμισης στερείται οποιασδήποτε νομικής θεμελίωσης. Σύμφωνα με τη ρητή διατύπωση του άρθρου 15 παρ. 2, δεν επιτρέπεται παρέκκλιση από το άρθρο 3 της Σύμβασης, το οποίο κατοχυρώνει απολύτως την απαγόρευση βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης, και στο οποίο η αρχή της μη επαναπροώθησης έχει κεντρική εφαρμογή· και αφετέρου διότι το δικαίωμα στο άσυλο δεν κατοχυρώνεται στην ΕΣΔΑ και άρα λανθασμένα το επικαλούνται, αλλά απορρέει από το διεθνές προσφυγικό δίκαιο και ιδίως από τη Σύμβαση της Γενεύης του 1951, καθώς και από το ενωσιακό κεκτημένο (άρθρο 18 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ). Δεν είναι πάντως η πρώτη φορά που η κυβέρνηση δείχνει ότι δεν έχει ιδέα από καλή νομοθέτηση και νομικά.

Η επίμαχη ρύθμιση, πέραν της πρόδηλης αντίθεσης με υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις, αντανακλά δομική ανεπάρκεια σχεδιασμού και διαχείρισης του συστήματος υποδοχής και ταυτοποίησης με αποτέλεσμα τη διαβίωση προσώπων – μεταξύ αυτών και ιδιαίτερα ευάλωτων – σε κατάφωρα ακατάλληλες συνθήκες, που αντιβαίνουν στις αρχές της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της προσήκουσας μεταχείρισης. Επιπλέον, η χρησιμοποίηση ρητορικής περί “εισβολής” ή “απειλής” από επίσημους θεσμικούς φορείς, ενισχύει επικίνδυνα ξενοφοβικές αντιλήψεις και πρακτικές, ασύμβατες με τις αξίες του Κράτους Δικαίου, της αλληλεγγύης και του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Η Ελληνική Ένωση έχει κατ’ επανάληψη τονίσει ότι η οπισθοχώρηση του Κράτους Δικαίου στην Ελλάδα έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις, ενώ το γεγονός ότι η απόφαση λήφθηκε μια μέρα μετά τη δημοσιοποίηση της Έκθεσης για την κατάσταση του Κράτους Δικαίου στην ΕΕ έχει το δικό του ειδικό συμβολισμό.

 ΕΝΩΣΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΩΝ: ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Για την τροπολογία περί αναστολής για 3 μήνες της δυνατότητας υποβολής αιτήσεων χορήγησης ασύλου από άτομα που εισέρχονται στη χώρα παράνομα με οποιοδήποτε πλωτό μέσο που προέρχεται από τη Βόρεια Αφρική, καθώς και της επιστροφής των ατόμων αυτών, χωρίς καταγραφή, στη χώρα προέλευσης ή καταγωγής

Με τροπολογία που κατατέθηκε στις 9.7.2025 στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης ‘‘Αναμόρφωση του πλαισίου για επαγγελματική κατάρτιση υπαλλήλων που χειρίζονται δημόσιες συμβάσεις’’, προτείνεται η αναστολή για 3 μήνες της δυνατότητας υποβολής αιτήσεων χορήγησης ασύλου από άτομα που εισέρχονται στη χώρα παράνομα με οποιοδήποτε πλωτό μέσο που προέρχεται από τη Βόρεια Αφρική, καθώς και η επιστροφή των ατόμων αυτών, χωρίς καταγραφή, στη χώρα προέλευσης ή καταγωγής. Η αιτιολογική έκθεση μάλιστα επικαλείται ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις της διάταξης του άρθρου 15 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) - διάταξη αντίστοιχη με το άρθρο του 48 του Συντάγματος για την κατάσταση πολιορκίας-, σύμφωνα με την οποία τα συμβαλλόμενα κράτη, σε περίπτωση δημοσίου κινδύνου που απειλεί τη ζωή του έθνους, μπορούν να λάβουν μέτρα ακόμη και κατά παράβαση των υποχρεώσεων που προβλέπονται στη Σύμβαση, στο απαιτούμενο από την κατάσταση απολύτως αναγκαίο όριο. Εν προκειμένω το άρθρο 15 της ΕΣΔΑ δεν επιτρέπει παρέκκλιση από το άρθρο 3 της ίδιας Σύμβασης και σε κάθε περίπτωση δεν συντρέχουν τέτοιες συνθήκες και μάλιστα λόγω έλλειψης δομών, όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση.

Η προτεινόμενη αναστολή πρόσβασης στην Υπηρεσία Ασύλου και η συνακόλουθη επιστροφή χωρίς καταγραφή στη χώρα προέλευσης ή καταγωγής παραβιάζει το θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα στο άσυλο, το οποίο κατοχυρώνεται στη Συνθήκη της Γενεύης και σε άλλα διεθνή και ευρωπαϊκά κείμενα, όπως το άρθρο 18 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ως εκπρόσωποι των εφαρμοστών του προσφυγικού δικαίου ζητάμε την απόσυρση της τροπολογίας.