Και η καταστροφή από την επέλαση της ενεργειακής φρενίτιδας συνεχίζεται...: Αιολικός παροξυσμός και στο βουνό των Τιτάνων, την Όθρυ

Η κορυφή Πήλιουρας στην Οθρυ όπου θα τοποθετηθούν ανεμογεννήτριες (υψόμετρο 1.558)

Αιολικός παροξυσμός στο βουνό των Τιτάνων

Τάσος Σαραντής

Σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 15 Αυγούστου βρίσκεται η ΜΠΕ για την εγκατάσταση 21 ανεμογεννητριών στην κορυφογραμμή του όρους Οθρυς ● Το έργο θα προκαλέσει τσιμεντοποίηση του βουνού, διάσπαση ενιαίων οικοτόπων και φυσικών διαδρομών άγριας ζωής, ενώ απειλεί τα δεκάδες σπήλαια και σπηλαιοβάραθρα (περισσότερα από 50) της περιοχής

Σε εξέλιξη μέχρι τις 15 Αυγούστου βρίσκεται η δημόσια διαβούλευση για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) έργου τεσσάρων αιολικών σταθμών στις κορυφές της Οθρυος. Πρόκειται για 21 ανεμογεννήτριες που σχεδιάζεται να εγκατασταθούν στην κορυφογραμμή της Οθρυος των Δήμων Αλμυρού και Στυλίδος, σε υψόμετρα μεταξύ 1.420 και 1.720, που αποτελούν μόνο το 1/5 των ανεμογεννητριών οι οποίες έχουν εγκατασταθεί ή βρίσκονται σε διαδικασία αδειοδότησης στην περιοχή.

Οι 21 ανεμογεννήτριες (Α/Γ) με συνολικό ύψος 250 μέτρων (!) σχεδιάζεται να εγκατασταθούν στην καρδιά της Ζώνης Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) του δικτύου Natura 2000 «Ορος Οθρυς, βουνά Γκούρας και φαράγγι Παλαιοκερασιάς». Το σύνολο σχεδόν των επεμβάσεων για τους δύο εκ των τεσσάρων αιολικών σταθμών εμπίπτει αποκλειστικά εντός δασικών εκτάσεων, ενώ ενός ακόμη εκτός κυρωμένων δασικών χαρτών, ωστόσο η οδοποιία και τμήματα των πλατειών για τις ανάγκες του έργου εμπίπτουν εντός δασικών εκτάσεων.

Τα συνοδά έργα για την υλοποίηση των τεσσάρων αιολικών σταθμών περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τη διαμόρφωση των πλατειών εγκατάστασης των Α/Γ, με συνολικό εμβαδό χρήσης 108.741 τετραγωνικά μέτρα και επέμβασης τα 166.226 τ.μ. (όσο 21 γήπεδα ποδοσφαίρου), διάνοιξη νέας οδοποιίας για την πρόσβαση στις θέσεις των πλατειών, συνολικού μήκους 16.297 μέτρων με συνολικό εμβαδό χρήσης 87.941 τ.μ. και επέμβασης 167.566 τ.μ. και κατασκευή τριών οικίσκων ελέγχου. Αναπόφευκτα, η διάνοιξη δρόμων, η εκσκαφή βάσεων και η τσιμεντοποίηση του βουνού θα προκαλέσουν διάσπαση των ενιαίων οικοτόπων και των φυσικών διαδρομών άγριας ζωής, ταχύτατη διάβρωση και υδρολογική υποβάθμιση, τη στιγμή μάλιστα που απαιτείται διαρκής συντήρηση του οδικού δικτύου σε δύσβατα και ευπαθή εδάφη.

Η Νεροσπηλιά στην Οθρυ, το μεγαλύτερο σε μήκος μέχρι στιγμής γνωστό σπήλαιο του νομού Μαγνησίας

Χλωρίδα και πανίδα

Εξάλλου, η ΜΠΕ δεν εξετάζει επαρκώς εναλλακτικές θέσεις εγκατάστασης εκτός περιοχών Natura 2000, κατά παράβαση της αρχής της πρόληψης και της αρχής της αναλογικότητας που διέπει την περιβαλλοντική νομοθεσία της Ε.Ε. (Οδηγία 92/43/ΕΟΚ για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας). Αντίθετα, υποβαθμίζει τη σημασία των ειδών και των οικοτόπων της περιοχής και αγνοεί τις σωρευτικές επιπτώσεις από άλλες εγκαταστάσεις στην ευρύτερη περιοχή (όπως υφιστάμενοι ή σχεδιαζόμενοι αιολικοί σταθμοί ΑΠΕ, γραμμές μεταφοράς), καθώς δεν παραλαμβάνει πλήρη εκτίμηση του σωρευτικού αποτυπώματος άλλων ενεργειακών έργων στην ευρύτερη περιοχή. Επιπλέον, στη ΜΠΕ δεν παρουσιάζεται επαρκές σχέδιο αποκατάστασης ή απεγκατάστασης στο τέλος της ζωής των έργων.

Επιπλέον, αγνοούνται τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του μυθικού βουνού των Τιτάνων, με τα δεκάδες σπήλαια και σπηλαιοβάραθρα (περισσότερα από 50), με τα ονομαστά βότανα, με τα νερά και τους υπόγειους ποταμούς, με τη σημαντική χλωρίδα. Οπως αγνοούνται το σχέδιο της τότε Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Φθιώτιδας για τη δημιουργία του «Αρχαιολογικό Πάρκου της Οθρυος», που θα αναδείκνυε τις δεκάδες αρχαιότητες της περιοχής, αλλά και οι ανάγκες για τον τουρισμό της φύσης, την ποιότητα ζωής και η πολιτιστική αξία του τοπίου. Στοιχεία που μπορούν να στηρίξουν ένα Στρατηγικό Σχέδιο ήπιας βιώσιμης ανάπτυξης της νοτιοδυτικής Μαγνησίας και της βορειοανατολικής Φθιώτιδας, επισημαίνει η Κίνηση Πολιτών για τις ανεμογεννήτριες στην Οθρυ, που θεωρεί ότι η εγκατάσταση αυτών των ανεμογεννητριών στην περιοχή Natura αποτελεί οικολογικό, νομικό και ηθικό έγκλημα.

Βιομηχανική περιοχή

Ωστόσο, αυτές οι 21 ανεμογεννήτριες στην Οθρυ αποτελούν μόνο μέρος του προβλήματος που μετατρέπει το βουνό σε ενεργειακή βιομηχανική περιοχή στα πρότυπα την νότιας Εύβοιας, αφού βρίσκονται σε διαδικασία αδειοδότησης ή έχουν εγκατασταθεί συνολικά 16 αιολικοί σταθμοί με 107 ανεμογεννήτριες. Από αυτούς οι τέσσερις με 29 ανεμογεννήτριες είναι στο δυτικό τμήμα πριν από το 16ο χιλιόμετρο της παλιάς εθνικής οδού Λαμίας-Δομοκού και οι 12 με τις 78 ανεμογεννήτριες στο ανατολικό τμήμα, μετά το 16ο χιλιόμετρο και προς τη Μαγνησία.

Πιο συγκεκριμένα από δυτικά προς ανατολικά οι αιολικοί σταθμοί και οι Α/Γ κατανέμονται σε Μαυροράχη Αγίου Γεωργίου Τυμφρηστού 10 Α/Γ, Μέγα Ισωμα Ξυνιάδας-Μακρακώμης 5 Α/Γ και Τούρλα Ξυνιάδας-Μακρακώμης 4 Α/Γ (αυτοί οι δύο ΑΣΠΗΕ έχουν λάβει Απόφαση Εγκρισης Περιβαλλοντικών Ορων-ΑΕΠΟ), Καλαμάκι Λαμίας 10 Α/Γ (έχει λάβει ΑΕΠΟ), Βούβαλος Δομοκού 5 Α/Γ (έχει λάβει ΑΕΠΟ), Αλογόραχη Ανάβρας (Προφήτης Ηλίας) 20 Α/Γ (πρόκειται για τον παλιό αιολικό σταθμό της ΡΟΚΑΣ ΑΒΕΕ που βρίσκεται σε λειτουργία από το 2001), Κεδρόραχη Ανάβρας 13 Α/Γ, Μαυρολίθι 7 Α/Γ, Κήπος Στυλίδας 2 Α/Γ (έχει πάρει ΑΕΠΟ), Γερακοβούνι-Μέγας Λάκκος 5 Α/Γ, Γερακοβούνι 6 Α/Γ, Πήλιουρας (1) 5 Α/Γ και Πήλιουρας (2) 5 Α/Γ, Σαπουνάς-Κορομηλιά Στυλίδας 5 Α/Γ, Ανατολικός Πήλιουρας 2 Α/Γ και Βισαλούδα Πελασγίας-Σούρπης 3 Α/Γ.

Διαπλατύνσεις

Οπως γίνεται κατανοητό, για όλες αυτές τις Α/Γ θα απαιτηθούν η διάνοιξη δεκάδων χιλιομέτρων νέων και διαπλατύνσεις παλιών δρόμων, τεράστιες ποσότητες μπετόν για τα τσιμεντένια γήπεδα των βάσεων των Α/Γ, υπόγεια και εναέρια δίκτυα μεταφοράς, υποσταθμών υψηλής τάσης και άλλα συνοδά έργα.

«Η κατάτμηση των 16 αυτών έργων είναι σκόπιμη, γιατί μια Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων δύσκολα θα μπορούσε να δικαιολογήσει το μέγεθος της συνολικής επιβάρυνσης του βουνού και του τοπίου. Στο τέλος, βέβαια, ξέρουμε ότι όλα αυτά θα συγκεντρωθούν στα χέρια δύο-τριών εταιρειών», καταγγέλλει η Κίνηση Πολιτών για τις ανεμογεννήτριες στην Οθρυ. Και καταλήγει: «Η βιώσιμη ενεργειακή μετάβαση δεν μπορεί να χτίζεται σε βάρος της φύσης και της ιστορικής ταυτότητας του τόπου. Η Οθρυς δεν είναι βιομηχανική ζώνη, είναι ένα ζωντανό φυσικό μνημείο και μνημείο ιστορίας και πολιτισμού και πρέπει να παραμείνει ως τέτοιο».

Κι αυτό διότι η κορυφογραμμή της Οθρυος αποτέλεσε το πρώτο βόρειο φυσικό σύνορο του σύγχρονου ελληνικού κράτους μετά το Πρωτόκολλο του Λονδίνου το 1832, στοιχείο που προσδίδει ιστορική και πολιτισμική αξία στο τοπίο και που μαρτυρούν οι λιθοσωροί και τα εγκαταλειμμένα μνημεία των πρώτων συνόρων του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Προφανώς, δεδομένων των προαναφερόμενων, πρόκειται για «ψιλά γράμματα» το γεγονός ότι η ΜΠΕ αγνοεί πλήρως αυτή τη διάσταση και τις επιπτώσεις της στον χαρακτήρα του τοπίου.

ΠΗΓΗ