Νεανική βία: Εικόνα σου είμαι, κοινωνία, και σου μοιάζω*

Dreamstime.com © Sulit Photos

Εικόνα σου είμαι, κοινωνία, και σου μοιάζω*

Για αρχή να παραγγείλουμε κάμποσα αλεξίπτωτα - μην τσακιστούμε καθώς καθημερινά πέφτουμε από τα σύννεφα. Κάθε -καθημερινή πια- είδηση μας βρίσκει, τάχα, απροετοίμαστους κι έκπληκτους, σοκαρισμένους και άναυδους. Ομως κανείς μας δεν δικαιούται πια αυτόν τον αθώο -και αθωωτικό εντέλει- αιφνιδιασμό.

Τα περιστατικά όπου παιδιά, έφηβοι και μετέφηβοι κακοποιούν το ένα το άλλο ποικίλλουν σε ένταση και βαθμό, φτάνοντας κάποιες φορές στα ακρότατα σημεία κακοποίησης. Στο θέατρο της βίας που εκτυλίσσεται στα προαύλια των σχολείων, σε σχολικές εκδρομές, στα ίδια μας τα σπίτια πρωταγωνιστούν ανήλικοι. Είτε θύτες είτε θύματα, κραυγάζουν στην κοινωνία των ενηλίκων για βοήθεια.

Τα παιδιά μας μάς καθρεφτίζουν ανελέητα κι εμείς αποστρέφουμε το πρόσωπό μας από τη διόλου κολακευτική αντανάκλασή μας. Μας επιστρέφουν την εικόνα μιας κοινωνίας που εμείς φτιάξαμε γι’ αυτά και στην οποία τα καλούμε να τα βγάλουν πέρα. Και οι πράξεις τους μάς θέτουν μια σειρά από επιτακτικά ερωτήματα.

Σε τι συνθήκες ζουν; Πώς είναι το σχολείο τους; Πώς επιβιώνει η οικογένειά τους; Πώς αντιμετωπίζει η Πολιτεία τους δασκάλους τους; Τι προοπτικές έχουν μεγαλώνοντας; Τι ευκαιρίες και τι δυνατότητες τους προσφέρει η χώρα τους; Πόσο και πώς τα προετοιμάζουμε να πλοηγηθούν σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία; Πόσο ασφαλή και προστατευμένα νιώθουν απέναντι στις απειλές που στοιχειώνουν την εποχή μας; Πώς τα εκπαιδεύουμε για να κατανοήσουν τις αλλαγές που φέρνει η τεχνητή νοημοσύνη;

Κάθε περιστατικό νεανικής βίας δείχνει πως εμείς οι ενήλικες βαθμολογούμαστε κάτω από τη βάση - ως Πολιτεία, ως κοινωνία, ως πολιτικό σύστημα. Μεγαλώνουμε παιδιά σε συνθήκες οικονομικής ασφυξίας, κοινωνικής οδύνης και χωρίς προοπτικές. Κι έπειτα αναρωτιόμαστε γιατί ξεσπούν βίαια, προκαλώντας πόνο το ένα στο άλλο. Τα παιδιά δεν κρούουν απλώς τους κώδωνες του κινδύνου, αλλά κοντεύουν να γκρεμίσουν το κωδωνοστάσιο.

Οπως ραπάρει ο Λεξ, «ζήσαμε πόλεμο χωρίς βομβαρδισμένα τοπία / Επιβιώσαμε απ’ τη βία τού να μην έχεις μία / τα πιτσιρίκια μεγαλώνανε σαν άγρια θηρία». Το πρώτο μας χρέος τουλάχιστον απέναντί τους είναι να παραιτηθούμε όλοι -χτες- από τη μακάρια «έκπληξή» μας και να κοιταχτούμε στον καθρέφτη της νεανικής βίας.

* Γαλάτειας Καζαντζάκη, «Αμαρτωλό»

ΠΗΓΗ

-ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης το σχετικό ρεπορτάζ:

• Ανήλικοι παραβάτες, ενήλικοι ένοχοι - Η κοινωνία στον καθρέφτη της νεανικής βίας

Ντίνα Δασκαλοπούλου, Γιώτα Τέσση

Πού οφείλεται η τεράστια αύξηση της βίας μεταξύ νέων και γιατί ξέφυγε η κατάσταση μετά την πανδημία; Ποιος ο ρόλος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, της οικογένειας και του σχολείου;

 

Απανωτά κρούσματα βίας με πρωταγωνιστές ανηλίκους, σε ρόλο θύτη ή θύματος, καταγράφηκαν το 2023 σε όλη τη χώρα. Το φαινόμενο φαίνεται να έχει λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις στην Αθήνα, αλλά και στην περιφέρεια, σε εύπορα προάστια και φτωχογειτονιές, ανάμεσα σε αγόρια και σε κορίτσια. Πηχυαίοι τίτλοι, τρομοκρατικές αλλά και τρομολάγνες αναλύσεις, πολύς επικοινωνιακός θόρυβος θολώνουν μια εικόνα που είναι μεν ζοφερή, αλλά απαιτεί ψυχραιμία, αναστοχασμό, ανάληψη ευθύνης και συλλογική δράση. Μιλούν πολύ και πολλοί για τους ανήλικους παραβάτες, ελάχιστοι όμως είναι εκείνοι που τολμούν να κοιτάξουν τον εαυτό τους και την κοινωνία μας στο σύνολό της στον ανελέητο καθρέφτη που μας κρατά η νεανική βία.....