AP Photo/LIBKOS
Πρώτο θύμα του πολέμου το περιβάλλον της Ουκρανίας
Στις 24 Φεβρουαρίου θα συμπληρωθεί ένας χρόνος από τότε που η Ρωσία ξεκίνησε τον πλήρη πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Αυτή η μεγάλης κλίμακας χερσαία εισβολή, εκτός των επιπτώσεων σε γεωπολιτικούς, ανθρωπιστικούς, οικονομικούς τομείς, στα τρόφιμα και στην ενέργεια, έχει επίσης καταστροφικές οικολογικές επιπτώσεις.
Η μετρήσιμη περιβαλλοντική ζημιά περιλαμβάνει άμεσες ζημιές από τον πόλεμο στον αέρα, τα δάση, το έδαφος και το νερό, υπολείμματα και ρύπανση από τη χρήση όπλων και στρατιωτικού εξοπλισμού και μόλυνση από τον βομβαρδισμό χιλιάδων εγκαταστάσεων που περιέχουν τοξικά και επικίνδυνα υλικά. Το πιο μακροπρόθεσμο κόστος για την Ουκρανία όσον αφορά τις χαμένες υπηρεσίες του οικοσυστήματος είναι πολύ πιο δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί.
Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις και οι κίνδυνοι που συνδέονται με τον πόλεμο στην Ουκρανία περιλαμβάνουν, αλλά και υπερβαίνουν κατά πολύ, την άμεση φυσική βλάβη και τη μόλυνση των φυσικών οικοτόπων από, για παράδειγμα, πυρομαχικά, υλικό και κινήσεις στρατευμάτων.
Πυρηνικοί σταθμοί
Ενα άλλο σύνολο κινδύνων δημιουργείται από τη ρύπανση από βιομηχανικές εγκαταστάσεις και υποδομές που έχουν υποστεί ζημιές, η οποία δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί κατάλληλα λόγω των μαχών. Η βιομηχανική βάση της Ουκρανίας περιλαμβάνει πολλά ορυχεία, χημικά εργοστάσια και εργοστάσια που περιέχουν δυνητικά επικίνδυνες ουσίες.
Αυτά, μαζί με υποδομές, συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών σταθμών, έχουν υποστεί ζημιές τυχαία ή σκόπιμα κατά τη διάρκεια μιας σύγκρουσης που εξελίσσεται στην ανατολική Ουκρανία από το 2014. Η Ρωσία έχει επίσης κατηγορηθεί ότι σκόπιμα στόχευσε φράγματα υδροηλεκτρικής ενέργειας για να προκαλέσει πλημμύρες από την πρώτη περίοδο του πολέμου.
Σύμφωνα με μια εκτίμηση, υπήρξαν περισσότερα από 1.100 περιστατικά διακοπής ή καταστροφής βιομηχανικών εγκαταστάσεων και ζωτικής σημασίας υποδομών στην Ουκρανία μεταξύ Φεβρουαρίου και Δεκεμβρίου 2022. Οι συνέπειες των καταστροφών και της τοξικής μόλυνσης από τις μάχες είναι ιδιαίτερα σοβαρές, δεδομένου ότι η Ουκρανία φιλοξενεί το 35% της βιοποικιλότητας της Ευρώπης και περίπου το ένα τέταρτο του τσερνοζιόμ, ενός πλούσιου, ιδιαίτερα εύφορου εδάφους.
Εκατοντάδες προστατευόμενες περιοχές βρίσκονται ή έχουν υπάρξει υπό κατάληψη, συμπεριλαμβανομένων έως και 23 εθνικών πάρκων και φυσικών καταφυγίων. Για την οικοκτονία που συντελείται, δύο Ουκρανοί επιστήμονες που συνδέονται με την Ομάδα Εργασίας για τις Περιβαλλοντικές Συνέπειες του Πολέμου της Ουκρανίας -στην οποία συμμετέχουν επίσης επιστήμονες από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία, χώρες που εμπλέκονται στη σύγκρουση κατά της Ουκρανίας- μοιράζονται τις απόψεις τους στην ψηφιακή πλατφόρμα Mongabay.
 |
| AP Photo/LIBKOS |
«Στην αρχή της Διάσκεψης του ΟΗΕ για τη Βιοποικιλότητα (COP15) του περασμένου μήνα στο Μόντρεαλ η εκτελεστική διευθύντρια του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών, Ινγκερ Αντερσεν, έκανε την αξιομνημόνευτη δήλωση, "είμαστε σε πόλεμο με τη φύση" και πρέπει να "κάνουμε ειρήνη".
Ως Ουκρανοί οικολόγοι στο Κίεβο που κάνουμε τη δουλειά μας παρά τον ασταθή ηλεκτρισμό, τις σειρήνες και τις εκρήξεις, μας υπενθυμίζεται συνεχώς ο βαθμός στον οποίο ο ίδιος ο πόλεμος είναι σε πόλεμο με τη φύση. Διότι, πέρα από την τραγική απώλεια ανθρώπινων ζωών και την καταστροφή πόλεων, η βιοποικιλότητα της χώρας μας χτυπιέται», γράφουν ο Oleksii Vasyliuk και η Yuliia Spinova.
«Πρώτον, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η επίθεση του πολέμου στη φύση δεν ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2022. Αντίθετα, παρακολουθούμε τις άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις των στρατιωτικών ενεργειών στα φυσικά οικοσυστήματα της Ουκρανίας από τις εχθροπραξίες του 2014. Πριν από το 2022, οι μάχες γίνονταν μόνο στην Ανατολική Ουκρανία, όπου επλήγησαν ακόμη και προστατευόμενες περιοχές, ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ουκρανικά οικοσυστήματα στέπας.
Η τρέχουσα πλήρους κλίμακας εισβολή έχει επεκτείνει σημαντικά την εμπόλεμη ζώνη σε περιοχές όπως η Πολέσγε, μια σημαντική τοποθεσία Ραμσάρ, η ακτή κατά μήκος της Μαύρης και της Αζοφικής Θάλασσας και μεγάλο μέρος της στέπας που αντιπροσωπεύει περίπου το ήμισυ του τοπίου της Ουκρανίας», αναφέρουν.
Βιοποικιλότητα
«Οσον αφορά τη βιοποικιλότητα, η Ουκρανία είναι υπεύθυνη για ένα στα τρία είδη υπό προστασία στην Ευρώπη - αυτά που βρίσκονται μόνο στη ζώνη της στέπας της Ουκρανίας. Σε αυτά περιλαμβάνονται είδη όπως ο μεσοευρωπαϊκός αγριόγαλος, το πιο βαρύ ιπτάμενο πουλί στον κόσμο, ο αμμώδης τυφλός τυφλοπόντικας και το στικτοκούναβο (μαρμαρόγατος). Δυστυχώς, αυτά τα είδη είναι ενδημικά σε περιοχές όπου υπάρχει στρατιωτική δράση, επομένως είναι πιθανό μετά τον πόλεμο να μην υπάρχουν πλέον.
Στη νότια Ουκρανία, ολόκληρη η παράκτια περιοχή όπου συναντώνται δύο θάλασσες καταλαμβάνεται από Ρώσους. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, υπάρχουν μεγάλες ομάδες πουλιών - όπως ο μεγάλος μαυροκέφαλος γλάρος, ο πελεκάνος της Δαλματίας και ο χειμωνογλάρος. Σχεδόν όλα τα αποδημητικά πουλιά της Κεντρικής Ευρώπης σχηματίζουν αποικίες εδώ το καλοκαίρι και συγκεντρώνονται ξανά εδώ πριν πετάξουν στην Αφρική το φθινόπωρο.
Είναι ένας βασικός σταθμός μετανάστευσης και η μεγαλύτερη περιοχή διαχειμαζόμενων πτηνών στην Ευρώπη, ιδιαίτερα στην Κεντρική και Ανατολική. Τώρα δεν ξέρουμε αν τα πουλιά που ταξιδεύουν τακτικά εδώ κατάφεραν να το κάνουν ή αναγκάστηκαν να πάνε κάπου αλλού. Οταν γίνουν διαθέσιμα τα δεδομένα, θα έχουμε καλύτερη κατανόηση, αλλά αναμένουμε να δούμε λιγότερα πουλιά», γράφουν.
Οι δύο επιστήμονες επισημαίνουν πως το πιο σημαντικό πράγμα που κάνουν είναι ότι προσπαθούν να συλλέξουν δεδομένα για τη βιοποικιλότητα και να τα ανεβάσουν στον Παγκόσμιο Μηχανισμό Πληροφοριών για τη Βιοποικιλότητα. «Εχουμε σχεδόν 400.000 αρχεία δεδομένων που συλλέγονται σε κατεχόμενες και ελεύθερες περιοχές, τα οποία μοιραζόμαστε με διεθνείς ομάδες και συναδέλφους βιολόγους και οικολόγους. Ο καλύτερος τρόπος για να διατηρήσετε δεδομένα είναι να τα δημοσιεύσετε ανοιχτά».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου