Έκθεση της οργάνωσης "Save the Children": Προσφυγόπουλα εκτεθειμένα σε ανελέητη βία

EUROKINISSI/ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ

Μαρία Ψαρά 

 

Εξευτελισμοί, ξυλοδαρμοί, βασανισμοί, εγκλεισμός σε κλειστά κέντρα και αποκλεισμός από την εκπαίδευση περιμένουν τα παιδιά-μετανάστες στη δύσκολη διαδρομή τους προς την Ευρώπη, αλλά και αφού περάσουν στην Ελλάδα και άλλες χώρες. ● «Δεν υπάρχει κανένας λόγος τα παιδιά να φιλοξενούνται σε καταυλισμούς με συρματοπλέγματα, μακριά από τα σχολεία και την κανονική ζωή», λέει στην «Εφ.Συν.» ο σύμβουλος της οργάνωσης στην Ελλάδα, Ντάνιελ Γκορεβάν.

Θανατηφόρα ταξίδια, βία στα σύνορα, απάνθρωπες συνθήκες κατά την άφιξη και περιορισμοί στην ελευθερία μετακίνησής τους. Είναι μερικά από τα πιο σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν πολλά παιδιά-μετανάστες που φτάνουν στην Ευρώπη, σύμφωνα με την έκθεση της οργάνωσης Save the Children (Σώστε τα παιδιά). Ωστόσο, κι όταν φτάσουν τελικά στην Ευρώπη, αντιμετωπίζουν και πάλι βία...

«Πέρυσι πήραμε συνέντευξη από 48 παιδιά που είχαν πάρει τη «βαλκανική διαδρομή». Κάθε ένα από αυτά είχε υποστεί βία. Μεταξύ άλλων, διηγήθηκαν ότι τα ξεγύμνωσαν, τα ανάγκασαν να στέκονται στο κρύο, τους έκαναν ηλεκτροσόκ και τα χτυπούσαν με ξύλα. Η βία ασκούνταν τις περισσότερες φορές από συνοροφύλακες, αλλά και από βίαιους και ληστρικούς διακινητές ανθρώπων στους οποίους έπρεπε να βασιστούν. Συνήθως ανέφεραν τη βία που είχαν υποστεί στην Ελλάδα», εξηγεί στην «Εφ.Συν.» ο Ντάνιελ Γκορεβάν, ανώτερος σύμβουλος της οργάνωσης στη χώρα μας.

«Ολα τα παιδιά που δραπετεύουν από τον πόλεμο αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις: συχνά έχουν γίνει μάρτυρες βίας, έχουν χωριστεί από αγαπημένα πρόσωπα, έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους και πρέπει να προσαρμοστούν στις κοινωνίες υποδοχής τους. Το βασικό ζήτημα είναι ότι οι ασφαλείς και τακτικές διαδρομές προς την Ευρώπη για τα παιδιά που διαφεύγουν από τη βία της πατρίδας τους έχουν σχεδόν αποκοπεί», συμπληρώνει.

«Μετρήσαμε ότι, από το 2019, 1 στους 50 πρόσφυγες που φτάνουν μέσω της Νότιας Ευρώπης, τόσο μέσω της χερσαίας όσο και μέσω της θαλάσσιας οδού, έχει πεθάνει ή αγνοείται».

Το δικαίωμα στο άσυλο κατοχυρώνεται τόσο στο Δίκαιο της Ε.Ε. όσο και στο Διεθνές Δίκαιο. Ομως, ταυτόχρονα, αν κάνει κάποιος αίτηση για βίζα και αναφέρει ότι επιθυμεί να ζητήσει άσυλο, αυτό δείχνει ότι σκοπεύει να μείνει περισσότερο, κάτι που αποτελεί λόγο άρνησης χορήγησης της βίζας. «Πρόκειται για παγίδα. Οσοι θέλουν να διεκδικήσουν άσυλο πρέπει να πάρουν υπερπλήρεις και ακατάλληλες βάρκες ή να προσπαθήσουν να διασχίσουν ουσιαστικά κλειστά σύνορα για να το πράξουν. Τουλάχιστον 17 από τους 55 θανάτους στα χερσαία σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας, για παράδειγμα, σχετίζονταν με βίαιες απωθήσεις, σύμφωνα με τον ΔΟΜ. Οι κυβερνήσεις αποτυγχάνουν επίσης να διασώσουν ανθρώπους που κινδυνεύουν στη θάλασσα. Το συνολικό αποτέλεσμα αυτών των πολιτικών είναι το συγκλονιστικό και ντροπιαστικό στατιστικό στοιχείο της έκθεσής μας», λέει ο ειδικός.

Η έκθεση της Save the Children καταγράφει τη βία κατά των παιδιών σε όλη την Ευρώπη: σε εκείνα που προσπαθούν να φτάσουν με ασφάλεια στην Ισπανία, που επιχειρούν να πάρουν τη διαδρομή της κεντρικής Μεσογείου, στα δάση στα σύνορα με τη Λευκορωσία.

Σε ολόκληρη την Ευρώπη ένα από τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά είναι ότι οι μετακινήσεις τους είναι πολύ περιορισμένες. Στα ελληνικά νησιά, στα Κανάρια, στη νότια Ιταλία και αλλού, οι περιορισμοί αυτοί έχουν οδηγήσει περιοδικά σε υπερπληθυσμό, σε κακή ή υποβαθμισμένη διαμονή των παιδιών και στην έκθεσή τους στη βία και την εκμετάλλευση.

Ντάνιελ Γκορεβάν

«Τα τελευταία χρόνια, καθώς οι αφίξεις στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου μειώθηκαν με την πολιτική των απωθήσεων και της αποτροπής, οι χρηματοδοτούμενες από την Ε.Ε. προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης διατήρησαν μια βασική πολιτική έντονα περιορισμένης μετακίνησης. Νέα «Κέντρα Κλειστής Ελεγχόμενης Πρόσβασης», στρατόπεδα που μοιάζουν με φυλακές και φιλοξενούν παιδιά και ενήλικες αιτούντες άσυλο έχουν ανοίξει ή σχεδιάζεται να ανοίξουν στη Σάμο, τη Χίο, την Κω, τη Λέρο και τη Λέσβο», εξηγεί ο Ντ. Γκορεβάν. «Η υποδοχή που επιδεικνύεται στους πρόσφυγες από την Ουκρανία δείχνει ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος για τα παιδιά να φιλοξενούνται σε αυστηρά ασφαλείς καταυλισμούς με υψηλή περίφραξη από συρματοπλέγματα, μακριά από τα σχολεία και την κανονική ζωή στις χώρες υποδοχής τους», τονίζει.

Ολες οι χώρες της Ε.Ε. είναι υποχρεωμένες από τη νομοθεσία της Ε.Ε. να εγγράφουν τα παιδιά στο σχολείο εντός τριών μηνών από την άφιξή τους. «Στην Ελλάδα, με τον εταίρο μας, το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, έχουμε καταγράψει τα επίμονα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά προσφύγων και μεταναστών στην πρόσβαση στην εκπαίδευση. Τον τελευταίο χρόνο, το υπουργείο Παιδείας κατέβαλε σημαντικές προσπάθειες για τη βελτίωση της κατάστασης, ιδίως όσον αφορά την εγγραφή των παιδιών.

Οι προκλήσεις παραμένουν στην εξασφάλιση της μεταφοράς στο σχολείο και στα υψηλά ποσοστά εγκατάλειψης των μαθημάτων για τα παιδιά των προσφύγων. Το κλείσιμο του προγράμματος στέγασης ESTIA δημιούργησε νέες δυσκολίες, καθώς τα παιδιά μεταφέρονται από τα διαμερίσματα σε καταυλισμούς και από τα σχολεία στα οποία φοιτούσαν», καταλήγει ο υπεύθυνος της οργάνωσης Save the Children.