Εκτελεστές πολιτικών εγκλημάτων

ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ/EUROKINISSI

 

Γράφει ο Πάνος Κοσμάς

 

«Οι μεγάλοι πολιτικοί εγκληματίες πρέπει να εξευτελιστούν πέρα για πέρα και κατά προτίμηση με τη γελοιοποίηση. Γιατί δεν είναι καταρχήν μεγάλοι πολιτικοί εγκληματίες, αλλά εκτελεστές μεγάλων πολιτικών εγκλημάτων, που είναι τελείως διαφορετικό». Μπέρτολτ Μπρεχτ

 

Πώς πρέπει να εξηγηθεί το μη υποκρυπτόμενο μίσος των κυβερνώντων για την τέχνη και τους/τις καλλιτέχνες/ιδες; Γιατί αυτοί που εξισώνουν τα ελληνικά πανεπιστημιακά πτυχία με τους τίτλους κολεγίων του εξωτερικού -συνηθέστατα κατωτέρας υποστάθμης- υποβαθμίζουν την αξία των τίτλων καλλιτεχνικών σπουδών στο επίπεδο των απολυτηρίων Λυκείου; Γιατί τόση, δικτατορικού ύφους, επιμονή - και μάλιστα αντιδημοφιλής, σε χρόνο προεκλογικό; Γιατί τόσα κατά συρροήν πολιτικά εγκλήματα;

Ισως ο Μπρεχτ μάς δίνει την αρχή μιας απάντησης στο εισαγωγικό εδάφιο για το έργο του «Η μετ’ εμποδίων άνοδος του Αρτούρο Ούι», όπου επιχειρεί μια αλληγορία, αντιστοιχίζοντας πρόσωπα από τον πολιτικό κόσμο των ναζιστών με πρόσωπα από τον υπόκοσμο, συνδέοντας τον ναζισμό με ένα σύστημα διαφθοράς, διαπλεκόμενων συμφερόντων, αξιακού εκφυλισμού και εγκληματικών πρακτικών.

Οχι, δεν ταυτίζουμε τους σημερινούς κυβερνώντες με τους Γερμανούς ναζί. Υπάρχει όμως κοινός παρονομαστής και αυτός εν προκειμένω είναι η κατηγορία του Μπρεχτ: «Δεν είναι μεγάλοι πολιτικοί εγκληματίες αλλά εκτελεστές μεγάλων πολιτικών εγκλημάτων». Είναι επίσης κοινός παρονομαστής η διασύνδεση των μεγάλων αυτών «πολιτικών εγκλημάτων» με τη διαπλοκή, τη διαφθορά, τον αξιακό εκφυλισμό και τις εγκληματικές πρακτικές. Και η επιμονή να μην ορρωδούν προ ουδενός, ούτε όταν συλλαμβάνονται όχι απλώς «με τη γίδα στην πλάτη», αλλά ακόμη και με το «Καλάσνικοφ» της Greek Mafia «στο χέρι»…

Εχουν όμως κι άλλους σοβαρούς λόγους να μισούν την τέχνη. Η τέχνη είναι «μηχανισμός» κοινωνικοποίησης (δημιουργεί δίκτυα, σχέσεις, συλλογικότητες - μουσικά γκρουπ, θιάσους κ.λπ.), είναι διάσταση της ελευθερίας. Αντιστρατεύεται από τη φύση της τόσο τον αξιακό ξεπεσμό όσο και τον κατακερματισμό της κοινωνίας σε απομονωμένα άτομα-καταναλωτές. Αυτό το τελευταίο όμως είναι το ιδανικό των γνήσιων νεοφιλελεύθερων: όπως το είχε πει και η Θάτσερ, με τη ρηχή της διάνοια, «δεν υπάρχει κοινωνία, υπάρχουν μόνο άτομα». Η τέχνη όμως έχει την ανεπιθύμητη παρενέργεια να συμβάλλει ώστε τα άτομα να γίνονται κοινωνία…