Ο μύθος του «δημοκράτη» βασιλιά

AP Photo/Alastair Grant, File

Τάσος Κωστόπουλος

Δεν πρόλαβε καλά καλά να κλείσει εικοσιτετράωρο από την αποδημία εις Κύριον του τέως βασιλιά, και οι σοβαρές αθηναϊκές εφημερίδες της κεντροδεξιάς βάλθηκαν ν’ αποκαταστήσουν την δημόσια εικόνα του, κακοποιώντας βάναυσα κάθε έννοια ιστορικής αλήθειας. Πολυσέλιδα «ιστορικά» ρεπορτάζ, τα περισσότερα από τα οποία θα ήταν μάλλον πιο συγκρατημένα (κι αυτοκριτικά) αν είχαν γραφτεί απευθείας από την Άννα Μαρία, πλάσαραν ασύστολα το περασμένο τριήμερο τους κατά καιρούς ισχυρισμούς του ίδιου του Κωνσταντίνου σαν αξιόπιστη, τάχα μου, βιογραφία του.

Σταθερή επωδός αυτών των αγιογραφιών υπήρξε -μεταξύ άλλων- ο ισχυρισμός πως ο εκλιπών «υπέκυψε» μεν σε μια πρώτη φάση στη χούντα, προσπάθησε όμως στη συνέχεια να μας απαλλάξει απ’ αυτήν, διακινδυνεύοντας (και χάνοντας τελικά) το θρόνο του. «Ο τέως βασιλιάς αν μη τι άλλο έκανε τον αγώνα του για να ρίξει τη χούντα –και μπορεί να μην είχε επάρκεια στην οργάνωση κινημάτων, αλλά γνώριζε το κόστος της ενδεχόμενης αποτυχίας. Όμως έδωσε αυτόν τον αγώνα, τον οποίο η ιστορία αναμφίβολα εις το εξής θα του αναγνωρίσει με πολύ μεγαλύτερη αντικειμενικότητα απ’ ότι συνέβη μέχρι σήμερα», διακήρυξαν λ.χ. τα πάλαι ποτέ αντιβασιλικά «Νέα» (11/1) δια χειρός Γιώργου Μαλούχου, αποφαινόμενα με κάθε σοβαρότητα πως ο Γκλίξμπουργκ έχασε τελικά το θρόνο του επειδή «θέλησε να υπερασπιστεί τη δημοκρατία».

Η επίκληση της «αντικειμενικότητας» είναι βέβαια αστεία, όταν προέρχεται από τον άνθρωπο που συν-έγραψε προ ετών τα επίσημα απομνημονεύματα του ίδιου του τέως (Βασιλεύς Κωνσταντίνος, «Χωρίς τίτλο», συγγραφική αρωγή: Γεώργιος Π. Μαλούχος, Αθήνα 2015, Εκδόσεις Το Βήμα). Η ουσία βρίσκεται, ωστόσο, αλλού: στον ορατό κίνδυνο αυτές οι επιμνημόσυνες δημοσιογραφικές ψαλμωδίες να εκληφθούν τελικά σαν αξιόπιστες αφηγήσεις, συμβάλλοντας με τον τρόπο τους στην ευρύτερη προσπάθεια ανακατασκευής της συλλογικής μνήμης (των νεώτερων ιδίως γενιών) για την κρίσιμη εκείνη ιστορική περίοδο, την τόσο καθοριστική για τη διαμόρφωση της σημερινής κοινωνίας.

Το 1967, πάντως, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος δεν προσπάθησε με το δικό του «κίνημα» ούτε να ανατρέψει τη δικτατορία ούτε ν’ αποκαταστήσει κανενός είδους δημοκρατία. Να επαναφέρει το εθνοσωτήριο πραξικόπημα της 21ης Απριλίου στη «φυσική» του κοιτίδα θέλησε, απαλλασσόμενος από «την βουλιμίαν των ολίγων σφετεριστών» του κι ανεβάζοντας στην εξουσία μια χούντα στρατηγών μ’ επικεφαλής τον ίδιο.

Για περισσότερες λεπτομέρειες, ο ενδιαφερόμενος αναγνώστης μπορεί ν’ ανατρέξει σε δυο σχετικά ρεπορτάζ που δημοσιεύθηκαν παλιότερα στην «Εφ.Συν», στη στήλη μου «Το φάντασμα της Ιστορίας»:

● Μια λεπτομερή ανάλυση του βασιλικού «αντιπραξικοπήματος» της 13ης Δεκεμβρίου 1967 («Οπερέτα με ανθρωποθυσίες», «Εφ.Συν», 16/12/2017) και, δευτερευόντως,
● Μια παρουσίαση βιβλίου, που αποκάλυψε δυο (ακόμη) νεκρούς του «αναίμακτου» βασιλικού κινήματος (Οι άγνωστοι πεσόντες ενός μίνι «εμφυλίου», «Εφ.Συν», 19/12/2020).

Γιατί, όπως έλεγε και κάποιος παλιός, όσοι ξεχνούν το παρελθόν τους είναι καταδικασμένοι να το ξαναζήσουν…

ΠΗΓΗ

-ΔΙΑΒΑΣΤΕ ακόμη το σχετικό:

• Αντιστάθηκε ο Κωνσταντίνος Γλύξμπουργκ στη Χούντα; Ο μύθος και η αλήθεια  

Ο Κωνσταντίνος Γλύξμπουργκ με τους πραξικοπηματίες της 21 Απριλίου | AP

Με το θάνατο του τέως βασιλιά επανήλθε το αφήγημα ότι προσπάθησε χωρίς επιτυχία να ανατρέψει τη Χούντα των συνταγματαρχών. Τι συνέβη τα ταραγμένα εκείνα χρόνια...