Στις 11 Απριλίου 2022 το inside story αποκάλυψε ότι επί δέκα εβδομάδες τουλάχιστον το κινητό του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη ήταν παγιδευμένο με ένα πανίσχυρο (και πανάκριβο) λογισμικό κατασκοπείας ονόματι Predator (Αρπακτικό). Τρεις μήνες αργότερα η Εθνική Αρχή Διαφάνειας που ανέλαβε να ελέγξει την υπόθεση διαβεβαίωσε ότι όλα είχαν γίνει καλά από τις υπηρεσίες ασφαλείας χωρίς να εξετάσει τους τραπεζικούς λογαριασμούς των εταιρειών τους οποίους είχε καταθέσει ο Κουκάκης και οι οποίες φαίνεται να συνδέονται με τις υπηρεσίες ασφαλείας, δεν εξέτασε ακόμα δραστηριότητα κυπριακών εταιρειών που συνδέονται με την παραγωγό του λογισμικού ή και συναλλάσσονται με το δημόσιο. Αν το έκανε η εικόνα της κυβερνητικής δραστηριότητας στο ζήτημα της χρήσης των παράνομων λογισμικών θα έμοιαζε λιγότερο αθώα.
Η χρήση spyware για παρακολούθηση στόχων είναι απολύτως παράνομη στην Ελλάδα, πόσω μάλλον όταν χρησιμοποιείται εναντίον ενός δημοσιογράφου του επιχειρηματικού και οικονομικού ρεπορτάζ με αρκετές αποκαλύψεις σκανδάλων στο βιογραφικό του. Τη μόλυνση του κινητού του Κουκάκη πιστοποίησε το Citizen Lab του πανεπιστημίου του Τορόντο, το οποίο έχει ως βασικό ερευνητικό σκοπό τον εντοπισμό ψηφιακών απειλών κατά μελών της κοινωνίας των πολιτών, όπως και την παρακολούθηση της εξάπλωσης των λογισμικών κατασκοπείας. Πριν από την παραβίαση του κινητού του Κουκάκη, είχε ανιχνεύσει τις παραβιάσεις –με το ίδιο ή με άλλα λογισμικά– δεκάδων κινητών δημοσιογράφων, ακτιβιστών και πολιτικών, μεταξύ άλλων από τον πρίγκιπα της Σαουδικής Αραβίας μπιν Σαλμάν (που αυτές τις ημέρες επισκέπτεται τη χώρα μας) ή την κυβέρνηση της Ουγγαρίας, που τελικά παραδέχτηκε ότι χρησιμοποιούσε το λογισμικό παραβίασης του τηλεφώνου, όπως άλλωστε και η γερμανική κυβέρνηση.
Ο Μπιλ Μάρζακ, ανώτερος ερευνητής στο Citizen Lab, επιστήμονας με μεγάλη τεχνική επάρκεια στην ανίχνευση spyware, είχε πει τότε στο inside story ότι υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες πίσω από την στοχοποίηση του Θανάση Κουκάκη να βρίσκεται η ελληνική κυβέρνηση. «Από τεχνική άποψη δεν μπορούμε να πούμε ακριβώς αν πρόκειται για την ελληνική κυβέρνηση ή για ιδιωτική εταιρεία. Δεν έχουμε ωστόσο δει περίπτωση στην οποία ένα ισχυρό λογισμικό υποκλοπής όπως το Predator της Cytrox να έχει πουληθεί σε μία ιδιωτική εταιρεία για τη δική της χρήση». Πελάτες του Predator στην Ελλάδα (με κρατική υποστήριξη) είχε «δει» τον Δεκέμβριο του 2021 όχι μόνο το Citizen Lab σε προηγούμενη έρευνά του αλλά και η Meta (facebook) σε δική της έκθεση.
Λίγες ώρες μετά τη δημοσίευσή του ρεπορτάζ του inside story, το μεσημέρι της 11ης Απριλίου, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου είχε προχωρήσει –χωρίς να παρουσιάσει στοιχεία– στο βιαστικό συμπέρασμα ότι η παρακολούθηση του δημοσιογράφου έγινε από ιδιώτη. Τέσσερις ημέρες μετά, στις 15 Απριλίου, το Reporters United αποκάλυψε ότι έναν χρόνο πριν την παράνομη μόλυνση του κινητού του με το Predator, ο Θανάσης Κουκάκης είχε γίνει στόχος (νόμιμης) παρακολούθησης από την ΕΥΠ (υπό τον πρωθυπουργό) για λόγους «εθνικής ασφάλειας» και είχε διαταχθεί η άρση του απορρήτου των επικοινωνιών του, η οποία διακόπηκε απότομα όταν ο δημοσιογράφος απευθύνθηκε στην Αρχή Διασφάλισης Απορρήτου των Επικοινωνιών καθώς είχε βάσιμες υποψίες ότι ήταν στόχος παράνομης παρακολούθησης.
Επειδή το θέμα άρχισε να παίρνει διαστάσεις, παρότι η αναδημοσίευσή του από τα περισσότερα ΜΜΕ ήταν περιορισμένη έως ανύπαρκτη, η Εθνική Αρχή Διαφάνειας, που ιδρύθηκε από την παρούσα κυβέρνηση με το πρώτο νομοσχέδιο που έφερε προς ψήφιση μόλις ανέλαβε την εξουσία (Επιτελικό Κράτος) και, αποστολή την πρόληψη και την ευαισθητοποίηση κατά της διαφθοράς, ξεκίνησε αυτεπάγγελτη έρευνα για την υπόθεση Κουκάκη. Αντικείμενο ελέγχου της ΕΑΔ δεν ήταν να διαλευκανθεί ποιος χρησιμοποιεί το Predator και εναντίον ποιων στην Ελλάδα, παρότι υπήρχαν αρκετά στοιχεία που είχε αναδείξει το inside story και συνηγορούσαν ότι ο δημοσιογράφος δεν ήταν ο μόνος στόχος, αλλά να διαπιστωθεί αν το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών είχαν προμηθευτεί ή όχι το λογισμικό παρακολούθησης Predator (ή άλλο ανάλογο λογισμικό) ή είχαν συμβληθεί με κάποια από τις εταιρείες που είχαμε αναφέρει στα ρεπορτάζ μας.
Εκατό και κάτι ημέρες μετά και ενώ έχει μεσολαβήσει και τρίτη έρευνα, αυτή τη φορά από την Google που επίσης κάνει λόγο για πελάτες και στόχους του Predator στην Ελλάδα, ο δημοσιογράφος πήρε στα χέρια του την έκθεση της ΕΑΔ για την υπόθεσή του. Το συμπέρασμά της εμμέσως πλην σαφώς είναι ένα: η κυβέρνηση δεν έχει καμία σχέση με την παρακολούθηση του Θανάση Κουκάκη, αφού ούτε η ΕΛΑΣ ούτε η ΕΥΠ προέκυψε από τον έλεγχο της ΕΑΔ να έχουν αγοράσει ή να χρησιμοποιούν αυτό ή παρόμοιο spyware.
Ολόκληρο το ρεπορτάζ το διαβάζετε ΕΔΩ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου