Γράφει ο Χρήστος Σκυλλάκος
Δυστυχώς, ή ευτυχώς όσο κι αν ακούγεται επικίνδυνα αδόκιμη αυτή η λέξη στις σημερινές περιστάσεις, η ζωή μας φέρνει κάθε τόσο μπροστά στα επείγοντα ζητήματα που αφορούν όλη την ανθρωπότητα. Επείγοντα, ακριβώς, γιατί μας ξεβολεύουν από την προσωπική ιδιώτευση, το non politica, τα ατομικά comfort zones και την αναβλητικότητα στην εύρεση λύσεων. Το είδαμε προσφάτως με την πανδημία. Το βλέπουμε ξανά τώρα κάτω από ένα νέο πρίσμα. Τι αξία, πόσο μπορεί κυριολεκτικά να σταθεί ένα ατομικό status ασφάλειας, μπροστά σε μια συλλογική απειλή ενός ενδεχόμενου γενικευμένου πολέμου; Τέτοιες καταστάσεις, παγκόσμιου βεληνεκούς, με όρους πολιτικής παίρνουν την μορφή επειγόντων ζητημάτων. Φέρνουν προ των ευθυνών τα άτομα σε σχέση με την ιστορική συγκυρία, χρεώνουν τα κοινωνικά σύνολα να απαντήσουν μπροστά στο ίδιο τους το μέλλον, εδώ και τώρα.
Από χθες, λοιπόν, επανέρχεται μια έννοια, που αν κάποτε συζητιόταν αφηρημένα και θεωρητικά, αναγκαζόμαστε τώρα να την δεχτούμε ως μέρος μιας κυρίαρχης και απόλυτα συγκεκριμένης ημερήσιας διάταξης που αφορά όλους μας, σαν άτομα, σαν κοινωνική τάξη του εργαζόμενου λαού και σαν κοινωνία ολόκληρη. Η λέξη ΠΡΟΣΤΑΤΕΣ.
Αυτό που συμβαίνει τώρα στην Ουκρανία, και ξεκίνησε χρόνια πριν, δεν μπορεί ούτε να εξηγηθεί, ούτε να επιλυθεί στην πράξη δίχως να κατανοήσουμε την θέση της στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Εφόσον δεν κατανοήσουμε την παραπάνω έννοια και πώς επιδρά πάνω στα κράτη και τους πληθυσμούς τους. Ο «προστάτης» είναι αυτός που μπαίνει μπροστά και κυρίως από πάνω, σχεδόν κάθεται στο σβέρκο ενός κράτους και επακολούθως ενός λαού ολόκληρου, με πρόσχημα την προστασία του αλλά με στόχο τα μελλοντικά ανταλλάγματα. Ο «προστάτης» δεν είναι αλληλέγγυος. Δεν είναι διεθνιστής. Είναι έμπορος που πιστώνει ζωές για να αυγατίσει κέρδη.
Η αλληλεγγύη και ο διεθνισμός από την άλλη, ιστορικά υπήρξε και βρίσκεται στην αντίπερα όχθη της «προστασίας». Χέρι – χέρι, πλάι – πλάι ο ένας δίπλα στον άλλον, οι επαναστατημένοι λαοί από κοινού στηρίζουν την υπόθεση του άλλου, αυτού που κάνει την προσπάθεια να ορθοποδήσει. Δίνουν το χέρι σε όποιον σηκώνεται όπως έλεγε και ο Μαξίμ Γκόρκι, ως μια νέα ηθική πράξη και πραγματικότητα, αντίθετη στην ηθική των αφεντικών και την ηθική των δούλων. Όλος ο 20ος αιώνας, από την δημοκρατική Ισπανία του 1936 ως την κουβανική διεθνιστική αλληλεγγύη στην Αγκόλα το 1975 λειτούργησε πάνω ακριβώς σε αυτό. Λαοί ισότιμοι σπάσανε την ηθική και τις αλυσίδες των αφεντικών και των προστατών τους με στόχο ένα κόσμο δίχως αλυσίδες και το ρευστό αίμα του.
Οι «προστάτες» κατασκευάζουν και αναγκάζουν τα «θέλω» των κρατών που προστατεύουν. Δεν υπάρχει ελευθερία επιλογής. Οι «προστάτες» διακηρύσσουν και επιβάλλουν τους όρους να νιώθεις απροστάτευτος και να ζητάς ως εκ τούτου προστασία. Δεν επέλεξε ο ουκρανικός λαός με αυτοδιάθεση, να βρίσκεται στο ΝΑΤΟ. Όπως ούτε ο λιθουανικός ή ο εσθονικός ζητά αμερικάνικο ΝΑΤΟικό στρατό στα εδάφη του και στρατιωτική ενδεχομένως απάντηση στη Ρωσία. Τις συμβάσεις που υπέγραψε η αστική τάξη των κρατών αυτών, η ντόπια εξουσία με τους ιμπεριαλιστές ικανοποιεί. Δεν επέλεξε ως εκ τούτου ούτε ο ελληνικός λαός να βρίσκεται δεμένη στον ίδιο αυτό εγκληματικό οργανισμό παγκόσμιων συρράξεων. Τα κράτη τους το κάνανε. Κράτη που θελήσανε αυτή την επιλογή. Οι ιμπεριαλιστές προστάτες, μιας και τα δικά τους σύνορα τους είναι πεπερασμένα, αποζητούν να ελέγχουν ένα δικό τους lebensraum, ένα προνομιακό χώρο, μέσα και πέρα από τα σύνορα άλλων χωρών. Στο προνομιακό χώρο που τα συμφέροντα τους θα αυγατίζουν.
«Η Αμερική δεν έχει φίλους, έχει συμφέροντα» έλεγε ο Henry Kissinger, ο εγκληματίας κατά της ανθρωπότητας που αιματοκύλησε το Βιετνάμ. Τίποτα δεν άλλαξε από τότε. Ο προνομιακός χώρος των ιμπεριαλιστών δολοφόνων έχει ανάγκη κράτη-εργαλεία, που τα αναγκάζει να δεχθούν τους όρους τους και να αποζητήσουν (και) ταπεινωμένα την προστασία τους, ευελπιστώντας τα ίδια μέσα στην υποτίμηση τους ότι θα κερδίσουν αυτά και οι καπιταλιστές τους για τις υπηρεσίες τους κάτι με αντάλλαγμα τα πάντα. Την γη, το έδαφος, τον ουρανό, όπως και τα εργοστάσια, τις τράπεζες, τα χρήματα, τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους, και κυρίως τους ίδιους τους λαούς τους. Κι αν πάει κάτι στραβά, οι «προστάτες» νίπτουν τας χείρας τους, έχοντας κάθε δικαίωμα γι’ αυτό, συνέπεια της οικονομικής, στρατιωτικής και διπλωματικής τους υπεροχής και ισχύς πάνω στους πιο αδύναμους. Αυτό ήταν και είναι ο ιμπεριαλισμός, αυτό ήταν και είναι το ΝΑΤΟ. Το ΝΑΤΟ στο οποίο (θέλει να) ανήκει η Ουκρανία, που ανήκει η Λιθουανία, που ανήκει η Ελλάδα. Ένας οργανισμός που κηρύσσει ή προθερμαίνει ακήρυχτους πολέμους και έχει εργαλεία τους, ενίοτε αναλώσιμα, τα κράτη που γουστάρει.
Αλλά η ζωή τα φέρνει συχνά αλλιώς. Η οικονομία τα φέρνει έτσι που το γεωπολιτικό παιχνίδι και οι ισορροπίες αλλάζουν. Που βγαίνουν εκτός προβλεπόμενων σχεδιασμών και ελέγχου από πλευράς επιτελείων, μονοπωλιακών ομίλων και πενταγώνων. Ο 20ος αιώνας αποτέλεσε έναν αιώνα ποιοτικά διαφορετικών ιδεολογικών και πολιτικών συγκρούσεων. Το ΝΑΤΟ δομήθηκε και κατασκευάστηκε ως απάντηση στην ύπαρξη της Σοβιετικής Ένωσης. Και καθώς αυτή ανατράπηκε, θεώρησε πως παίζει σε άδειο γήπεδο. Πως μπορεί να διεκδικήσει αυτά που έναν σχεδόν αιώνα η ΕΣΣΔ του απαγόρευε. Την δουλικότητα των λαών της ανατολικής Ευρώπης. Το 1991 θεώρησε πως ήρθε η ώρα ο προνομιακός χώρος του, να απλωθεί μέχρι εκεί που θέλει. Το 2014, όσο αφορά την Ουκρανία, ξανά. Ωστόσο τα πράγματα δεν ήρθαν καθόλου έτσι. Γιατί κάποιοι άλλοι, οι καπιταλιστές Ρώσοι, βρήκαν την ευκαιρία να ζητήσουν κι αυτοί τον προνομιακό τους χώρο, και να επανακτήσουν το status τους κι αυτοί σαν «προστάτες». Το ρωσικό κράτος έχει κι αυτό τα δικά του συμφέροντα. Οικονομικά, στρατιωτικά και διπλωματικά. Κι ανάμεσα σε αυτά τα συμφέροντα υπάρχουν κράτη και λαοί που συνθλίβονται.
Το επείγον ζήτημα της ανθρωπότητας λοιπόν είναι εδώ. Δυστυχώς, το αίμα του λαού σου θα κυλήσει όταν αποφασίζεις να γίνεις τσιράκι των «προστατών» σου, νομίζοντας πως θα έχεις πάντοτε την «προστασία» τους. Όταν εκτελείς τον ίδιο σου τον λαό και διατάσσεις πυρπολήσεις, αποκεφαλισμούς και βιασμούς αμάχων, νομίζοντας πως η προστασία θα είναι πάντοτε δεδομένη, σαν να μην υπάρχει κάποιος άλλος πάνω από την σκακιέρα. Όταν πιστεύεις πως μπορείς να είσαι το πρώτο εκ νέου φασιστικό κράτος στην Ευρώπη υπό την στήριξη του ΝΑΤΟ κάνοντας ό,τι γουστάρεις ενάντια στον λαό σου μη δίνοντας λογαριασμό σε κανέναν. Οι Ουκρανοί φασίστες που κυβερνούν διάλεξαν το ΝΑΤΟ και όχι ο λαός της. Καθώς σκάει ο ανταγωνιστής όμως, τα πράγματα σκουραίνουν. Και όταν τα πράγματα σκουραίνουν ανάμεσα σε ιμπεριαλιστές, ο τρόμος κυριεύει την ανθρωπότητα.
Καθώς κάποιοι διαδηλώνανε στους δρόμους ενάντια στις επεμβάσεις στη Γιουγκοσλαβία, στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν δεν το κάνανε για χυδαία πολιτικά οφέλη και για ποσοστά ή άλλες τέτοιες ποταπότητες. Αλλά για κάτι πολύ υψηλότερο, ένα ιδανικό, μια αξία με πρακτικό εκτόπισμα που σήμερα αναδεικνύεται ξανά με το πιο προφανή, και δυστυχώς τραγικά επικίνδυνο τρόπο. Κάποιοι διαδηλώνανε για να μπει στην ημερήσια διάταξη η αποδέσμευση από τους «προστάτες» που θα ξεπουλήσουν τον οποιοδήποτε όποτε βρεθούν σε άβολη κατάσταση. Για την διάλυση τους. Για την απόρριψη της ίδιας της ανάγκης να υπάρχουν προστάτες και προστατευμένοι, δηλαδή ηγεμόνες και υποτελείς. Γιατί αυτοί οι λαοί που βγήκαν στους δρόμους τότε, θα βγούνε και τώρα, γνωρίζοντας πως μόνο αν ηττηθούν οι ιμπεριαλιστές θα δοθεί απάντηση στο ερώτημα: Ποιο πρέπει να είναι το μέλλον των λαών; Αδελφωμένο ή σε μόνιμη πραγματική ή ελεγχόμενη σύρραξη; Σήμερα φαίνεται πως αυτό το ερώτημα, που κάποιοι θεωρούσαν τότε μια πολιτική αγκύλωση των αγωνιστών, δεν είναι κάτι το αφηρημένο ή το θεωρητικό, αλλά μέρος της πραγματικής μας επιβίωσης. Άρα ζήτημα που οφείλει να απασχολήσει όλη την προοδευτική και δημοκρατική ανθρωπότητα. Ζήτημα ζωής, ζήτημα ηθικής. Αυτής της νέας που έλεγε ο Γκόρκι. Αφορά το δικό μας χαμόγελο όσο και των παιδιών μας.
Ουδέτερες χώρες, ανεξάρτητες χώρες, οι ιμπεριαλιστές δεν τις γουστάρουν. Αλλά εκεί που πραγματικά φρικάρουν είναι μπροστά στο ενδεχόμενο πραγματικά ανεξάρτητων λαών. Των επαναστατημένων. Αυτό το ενδεχόμενο, διπλά και τριπλά το φοβούνται, το απεύχονται, το σιχαίνονται οι «προστάτες». Γιατί τότε αλλάζει ποιοτικά το status της ανθρωπότητας ολόκληρης. Ο 20ος αιώνας αυτό απέδειξε. Ο 21ος, να μην γίνει νεκροταφείο των αναγκών της για πρόοδο.
Γι’ αυτό η Ουκρανία είναι ζήτημα που οφείλει να μας απασχολήσει πλέον πρακτικά. Μια Ουκρανία ανεξάρτητη σίγουρα και με ένα λαό επαναστατημένο επιπλέον. Όχι δουλικό και φοβισμένο μπροστά στις «παροχές» των ΝΑΤΟικών προστατών τους και τις βόμβες των ανταγωνιστών τους. Ενός λαού επαναστατημένου που πολέμησε και πολεμάει από το 2014 στη γη του, τα κρατικά και παρακρατικά ναζιστικά τάγματα και δεν ήθελε το ΝΑΤΟ που τα έφτιαξε και τα στήριξε. Αυτό είναι διεθνιστική αλληλεγγύη, λοιπόν. Να σταματήσει ο πόλεμος τώρα. Η επέμβαση των Ρώσων, που δεν αφορά την ευημερία του ουκρανικού λαού αλλά την αλλαγή ηγεμονίας. Να νικήσει ο ουκρανικός λαός το κράτος του που το έφερνε εδώ και δέκα χρόνια στα πρόθυρα του αίματος. Να διαλυθεί το ΝΑΤΟ που ετοίμαζε για χρόνια την σύγκρουση και την όποια μελλοντική σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη.
Ας το σκεφτούμε κι αλλιώς, μήπως και μας πιάσει ρίγος. Στη θέση της Ουκρανίας, σε μια αναλογία, σε μια υπόθεση διόλου αφηρημένη, να είναι η Ελλάδα. Μια Ελλάδα άλλωστε η οποία όπως μας λένε καθημερινά είναι «προστατευμένη» από το ΝΑΤΟ. Που ανήκει εις την Δύση. 80 χρόνια τώρα αυτό δεν μας δασκαλεύουν; Πόσο σίγουροι είμαστε για τις πλάτες ή το «άδειασμα» μπρος σε μια ενδεχόμενη σύρραξη, πραγματική ή ελεγχόμενη; Κάθε συμφωνία, κάθε σύμβαση με δολοφόνους φέρνει με μαθηματική ακρίβεια συρράξεις, αργά ή γρήγορα και τον λαό δολοφονημένο ως αναλώσιμο.
Γι’ αυτό έχουμε χρέος σαν άτομα, σαν εργαζόμενοι και σαν λαός μπροστά σε αυτόν τον πόλεμο και αυτή την εισβολή. Χρέος να αναλογιστούμε τι σημαίνει να έχεις «προστασίες», οικονομικές, στρατιωτικές, πολιτικές και πολιτιστικές. Τι σημαίνει να έχεις επιλέξει ως κράτος το ΝΑΤΟ συνειδητά, τους αρχιεγκληματίες δολοφόνους ως προστάτες, θεωρώντας ότι ποτέ κανείς άλλος δεν θα θέσει ζήτημα της πρωτοκαθεδρίας του.
Να σταματήσει η ρώσικη εισβολή και ο πόλεμος λοιπόν και να εξαφανιστεί διαπαντός από την γειτονιά μας το ΝΑΤΟ. Να μην έχουμε καμιά εμπλοκή στους σχεδιασμούς του. Να δείξουμε σαν λαός την διεθνιστική αλληλεγγύη στον ουκρανικό λαό ώστε να μάθει να σηκώνεται και να τελειώσει τώρα με την φασιστική εξουσία που του έχει επιβληθεί.
Τα ευρύτερα ζητήματα γεωπολιτικής να συζητηθούν ναι αν και δεν μπορούν να μπουν στο σύνολο τους επί της παρούσης. Ωστόσο υπό νέους όρους, όρους λαϊκών κινημάτων, και μονάχα έτσι θα επιλυθούν προς όφελος των λαών των ίδιων. Η ανθρωπότητα γνωρίζει τέτοιους δρόμους. Τα έθεσε επί τάπητος τον 20ο αιώνα, στις εξεγερμένες αποιοκρατούμενες χώρες.
Πρέπει να δηλωθεί πως για το μόνο πράγμα που αξίζει να αγωνίζονται οι λαοί είναι η ανεξαρτησία τους. Και πως το τέλος του κάθε πολέμου θα επιβληθεί μονάχα με την ειρήνη των λαών που εξεγείρονται.
Ορίστε η απάντηση στο αρχικό ερώτημα: Ποιος από τους προστάτες θα μας προστατέψει, ποιος; Η απάντηση είναι, ο λαός.
*Η εικόνα δεν είναι πασιφιστική. Είναι ηθικό κάλεσμα μάχης ενάντια στο ανήθικο του καπιταλισμού, ο οποίος τον 21ο αιώνα επιβεβαίωσε και στο πιο δύσπιστο πως ενδέχεται να αποτελειώσει την ανθρωπότητα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου