Κανείς, λοιπόν, δεν μπορεί να πει ότι δεν ήξερε: Γνώριζαν από το 2018 ότι η Θεσσαλία κινδύνευε - H Ελλάδα παραβιάζει την ευρωπαϊκή οδηγία για τις πλημμύρες (ΧΑΡΤΕΣ)

 

Akis Zarkadoulas, υδραυλικός μηχανικός

Με γαλάζιο η ζώνη πλημμύρας 100 ετών (δηλαδή με πιθανότητα 1% να συμβεί κάθε έτος) που είχε μοντελοποιηθεί στα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας για τη Θεσσαλία. Οι χάρτες αυτοί είναι δημοσιευμένοι από το 2018 εδώ: https://floods.ypeka.gr/

Με κόκκινα τετράγωνα η πλημμυρική ζώνη του φαινομένου Daniel όπως δημοσιεύτηκε σήμερα το πρωί από το Copernicus. Για έναν υδραυλικό μηχανικό, που η δουλειά μας ειδικά σε στρατηγικό επίπεδο βασίζεται πολύ σε εκτιμήσεις, προσεγγίσεις και παραδοχές με βάση πρότερη εμπειρία, η ομοιότητα των δύο πλημμυρικών ζωνών είναι τρομερά συγκλονιστική, όχι όμως ανεξήγητη.

Στο φαινόμενο Daniel έβρεξε σε μια πολύ μεγάλη επιφάνεια της Θεσσαλίας με αποτέλεσμα ταυτόχρονα αρκετοί από τους ποταμούς είτε να υπερχειλίσουν, είτε να αδυνατούν να παραλάβουν τα πλημμυρικά νερά της πεδιάδας είτε φυσικά είτε με τη βοήθεια έργων αποστράγγισης και αντιπλημμυρικών.

Αυτούς τους μηχανισμούς πλημμύρας ουσιαστικά προσομοίωσαν και τα Σχέδια Διαχείρισης κι επειδή ήταν υποχρεωμένα να δώσουν ένα στιγμιότυπο της μέγιστης πλημμύρας σε όλη τη θεσσαλική πεδιάδα, έτρεξαν ταυτόχρονα όλα τα μοντέλα των ποταμών θεωρώντας ουσιαστικά ταυτόχρονη βροχόπτωση σε όλη την πεδιάδα και ιδού το αποτέλεσμα.

Τα ίδια Σχέδια πρότειναν και μία σειρά από μέτρα και παρεμβάσεις σε στρατηγικό επίπεδο, είτε πιο τεχνικές, είτε πιο διαχειριστικές με σκοπό τη μείωση του κινδύνου πλημμύρας. Όμως ούτε μετά την επέλαση του Ιανού στην Καρδίτσα το 2020 λήφθηκαν σοβαρά υπόψη και αμφιβάλλω αν και με τη συνέχιση της πολιτικής που θεωρεί άχρηστο το οτιδήποτε δεν αποφέρει άμεσα κέρδος, όπως οι επενδύσεις στην αντιπλημμυρική προστασία, θα γίνει κάτι τρομερό.

Το μόνο που έγινε είναι το 112, δηλαδή η επιμονή σε μία επικοινωνιακή διαχείριση των συνεπειών των φυσικών καταστροφών, που θα εκδηλωθούν έτσι κι αλλιώς, με τη μετάθεση της προστασίας από αυτά αποκλειστικά στον πολίτη αντί για το κράτος.

Οι δεκάδες νεκροί από τις φετινές φυσικές καταστροφές αποδεικνύουν όχι την αποτυχία του 112, καθώς σύστημα προειδοποίησης χρειάζεται και είναι σημαντικό, αλλά το ότι έγινε μόνο αυτό για έχουμε το κεφάλι μας ήσυχο, χωρίς να χαλάσουμε ευρώ και φαιά ουσία για σοβαρό αντιπλημμυρικό σχεδιασμό.

Αν είχαν παρθεί σοβαρά μέτρα ή αν σε μία άλλη κοινωνία ο αντιπλημμυρικός σχεδιασμός ήταν πρώτη προτεραιότητα δε θα πλημμύριζε η θεσσαλίκή πεδιάδα; Η απάντηση είναι όχι. Όμως θα μπορούσαν να είχαν σωθεί οι ανθρώπινες ζωές και να είχαν μετριαστεί σε μεγάλο βαθμό οι καταστροφές σε περιουσίες και υποδομές και οι οικονομικές συνέπειες.

Κανείς λοιπόν δε μπορεί να πει ότι δεν ήξερε.
Κανείς δε μπορεί να τα ρίξει με ευκολία στην κλιματική κρίση ή στο θεό για βγάλει από πάνω του τις ευθύνες του.

Το θέμα είναι από δω και πέρα τι κάνουμε για να μη παγιωθεί ως κανονικότητα η αποδοχή των καταστροφικών συνεπειών των φυσικών φαινομένων, για να μη θρηνήσουμε άλλα θύματα, για να επιβάλλουμε την προστασία από φυσικά φαινόμενα ως μία από τις προτεραιότητες της πολιτικής.

ΥΓ: Ανάλογοι χάρτες υπάρχουν για όλη τη χώρα, οπότε κανείς μπορεί να δει τι θα πλημμυρίσει στην περιοχή του στους Daniel του μέλλοντος.

*****

-ΣΧΕΤΙΚΟ επίσης:

• Επικεφαλής περιβαλλοντικής πολιτικής του WWF Ελλάς: Γνώριζαν ότι η Θεσσαλία κινδύνευε από το 2018 – H Ελλάδα παραβιάζει την ευρωπαϊκή οδηγία για τις πλημμύρες

«Αυτός είναι ο χάρτης κινδύνου πλημμύρας (εθνική υποχρέωση στο πλαίσιο οδηγίας της ΕΕ) για την ευρύτερη περιοχή του Βόλου. Ουσιαστικά, σχεδόν όλη η πόλη είναι στα κόκκινα. Το Πήλιο φαίνεται πως δεν έχει αξιολογηθεί σε σχέση με τον κίνδυνο πλημμύρας, όμως ο Βόλος ήταν γνωστό ότι κινδυνεύει (όπως και η Νέα Αγχίαλος και η πεδιάδα Λάρισας και Καρδίτσας)» ανέφερε η επικεφαλής περιβαλλοντικής πολιτικής της WWF Θεοδότα Νάντσου.

«Δεν είναι πως δεν ξέραμε ότι υπάρχει κίνδυνος, ειδικά σε περιπτώσεις ακραίας βροχόπτωσης. Οι χάρτες για τη Θεσσαλία είναι αναρτημένοι εδώ από το 2018» προσέθεσε, αναρτώντας τους σχετικούς Χάρτες Επικινδυνότητας Πλημμύρας από την ιστοσελίδα του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

«H Ελλάδα επιμένει να παραβιάζει την οδηγία για τις πλημμύρες (2007/60/ΕΚ) “για την αξιολόγηση και διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας”, καθώς δεν επικαιροποιεί όπως πρέπει τα υποχρεωτικά διαχειριστικά σχέδια, με στόχο “με στόχο τη μείωση των αρνητικών συνεπειών στην ανθρώπινη υγεία, το περιβάλλον, την πολιτιστική κληρονομιά και τις οικονομικές δραστηριότητες που συνδέονται με τις πλημμύρες”. Ευκαιρία να θυμίσουμε ότι η Ελλάδα παγίως και σταθερά παραβιάζει το (πολύτιμο) περιβαλλοντικό δίκαιο της ΕΕ, ενώ είναι πρώτη και χειρότερη σε παραβάσεις του άρθ. 260, δηλαδή αγνόηση καταδικαστικών αποφάσεων του Δικαστηρίου της ΕΕ (12 συνεχιζόμενες παραβιάσεις, με δεύτερες την Ιταλία και την Ισπανία με 9). Η Ελλάδα μας έχει μακρύ, πολύ μακρύ δρόμο ακόμα για να πιάσουμε τη ‘βάση’ στις διαρκείς εξετάσεις ως πολιτεία που σέβεται το περιβαλλοντικό δίκαιο» κατέληξε.