 |
Με την ειδική εισηγήτρια του ΟΗΕ για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Mary Lawlor (στη μέση) και τους εξόριστους στην Ολλανδία υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το Αζερμπαϊτζάν, Leyla Yunusova και Arif Yunusov |
Η δίωξη της Εισαγγελίας Κω κατά του Παναγιώτη Δημητρά, ιδρυτή της οργάνωσης δικαιωμάτων Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι (ΕΠΣΕ) πριν από 30 χρόνια, και οι ασφυκτικοί περιοριστικοί όροι που προτάθηκαν προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις στην Ελλάδα και διεθνώς για ωμή ποινικοποίηση των υπερασπιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και «κυνήγι μαγισσών».
Ο Π. Δημητράς (όπως και ο Τόμι Ολσεν της οργάνωσης Aegean Boat Report με έδρα τη Νορβηγία) κατηγορείται ότι συμμετείχε σε εγκληματική οργάνωση με σκοπό τη διευκόλυνση εισόδου και διαμονής πολιτών τρίτων χωρών στο ελληνικό έδαφος. Εισαγγελέας και ανακρίτρια συμφώνησαν να του απαγορευτεί η ενασχόληση με τις δραστηριότητες της οργάνωσης, πρόταση που θεωρήθηκε απόπειρα φίμωσης, και πρότειναν κατ’ οίκον περιορισμό ή απαγόρευση εξόδου από τη χώρα – η τελική απόφαση παραπέμφθηκε στο Δικαστικό Συμβούλιο.
Ο Π. Δημητράς μιλά πρώτη φορά δημοσίως για τις κατηγορίες που αντιμετωπίζει. Σημειώνει ότι «η επικοινωνία με πρόσφυγες στην Τουρκία στόχευε στη συλλογή των στοιχείων για την έγκληση για την επαναπροώθησή τους», επισημαίνει ότι το κατηγορητήριο στηρίζεται σε παραποίηση στοιχείων και δόλια αντιστροφή της πραγματικότητας και εντοπίζει ακυρότητες στη διαδικασία. Συνδέει, τέλος, την υπόθεση με την καταδίκη της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) για την υπόθεση του Φαρμακονησίου, στην οποία είχαν εμπλοκή οι ανακριτικές, εισαγγελικές και λιμενικές αρχές Κω, όπως και με άλλες καταγγελίες του για σοβαρές παραβιάσεις δικαιωμάτων.
❝ Υπάρχει δόλια αντιστροφή της πραγματικότητας
● Αυτό που δεν λένε ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου και τα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης, όταν αναφέρονται στη δίωξή σας, είναι ότι αυτή αφορά τη συγκέντρωση στοιχείων προσφύγων που είχαν επαναπροωθηθεί παράνομα στην Τουρκία από το Ελληνικό Λιμενικό. Τι είχε συμβεί;
Την περίοδο 2021-2022, το ΕΠΣΕ έκανε 62 παρόμοιες αναγγελίες για αφίξεις 853 ατόμων από 28 χώρες για να ζητήσουν άσυλο. Σε συνέχεια αυτών των αναφορών, η Υπατη Αρμοστεία ειδοποιεί αμέσως τις αρχές, ενώ ο Συνήγορος του Πολίτη μερικές ημέρες αργότερα αποστέλλει έγγραφο για να πληροφορηθεί τις ενέργειες των αρχών και ενημερώνει το ΕΠΣΕ. Είναι χαρακτηριστικό πως το Κεντρικό Λιμεναρχείο Χίου και το 112, ο αριθμός έκτακτης ανάγκης, απαντούν αμέσως για τις ενέργειές τους. Αυτή είναι η μόνη αναφορά που, αντίθετα, οδήγησε σε σχηματισμό δικογραφίας με πρόδηλο εκδικητικό σκοπό κυρίως από το Λιμενικό αλλά και με τη συνδρομή εισαγγελέα και ανακρίτριας. Βασίστηκαν σε πλήρη παραποίηση των επικοινωνιών μου με έναν από τους επιβαίνοντες στη λέμβο που επαναπροωθήθηκε στη θάλασσα στις 10 Ιουνίου 2021 και μίλησε στη συνέχεια στο BBC και σε άλλα διεθνή ΜΜΕ γι’ αυτό.
Οι συνεντεύξεις μαζί με το βίντεο από την επαναπροώθηση δημοσιεύτηκαν στις 13 Ιουλίου 2021, κατά σύμπτωση την ημέρα που αυτός και οι περισσότεροι άλλοι κατόρθωναν να φτάσουν στην Κω και να ενταχθούν στις διαδικασίες ασύλου. Αυτή η υπόθεση αποτελεί τη βασική επαναπροώθηση στην πολύμηνη δημοσιογραφική έρευνα 10 κορυφαίων ευρωπαϊκών δημοσιογραφικών οργανισμών σχετικά με 15 επιχειρήσεις επαναπροώθησης του Λιμενικού Σώματος. Μάλιστα, μετά τη δημοσιοποίηση της έρευνας, η επίτροπος της Ε.Ε. Ιλβα Γιόχανσον κατήγγειλε την Ελλάδα ότι «αρνείται να διερευνήσει τις παράνομες βίαιες επαναπροωθήσεις», όπως έγραψαν η «Εφ.Συν.» και το ThePressProject.
Η επικοινωνία, όσο βρίσκονταν στην Τουρκία οι πρόσφυγες, στόχευε στη συλλογή των στοιχείων για την έγκληση που κατατέθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2021 και ανέφερε την έρευνα των 10 δημοσιογραφικών οργανισμών και τη δήλωση της επιτρόπου. Η έγκληση προωθήθηκε από την Εισαγγελία Κω στην Εισαγγελία Ναυτοδικείου, όπου ερευνάται, ενώ πειθαρχικά ερευνάται από τον Συνήγορο του Πολίτη.
● Η μία κατηγορία αφορά τη διευκόλυνση της «παράνομης διαμονής» των προσφύγων που είχαν ήδη έρθει στην Ελλάδα. Τι απαντάτε;
Εδώ υπάρχει η δόλια αντιστροφή της πραγματικότητας, αφού όχι μόνο δεν διευκολύναμε την παράνομη διαμονή, αλλά στείλαμε με τρία e-mails στις αρχές τα στοιχεία 9 από αυτούς και την ακριβή τοποθεσία τους για να τους εντοπίσουν, να τους συλλάβουν και να τους οδηγήσουν στο ΚΥΤ Κω, ώστε να τους εντάξουν στις διαδικασίες ασύλου. Για τις αιτήσεις ασύλου οι πρόσφυγες είχαν την αρωγή του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες και της Equal Rights Beyond Borders. Κοινώς, τους «παραδώσαμε» στις αρχές!
● Η άλλη κατηγορία αφορά τη διευκόλυνση της εισόδου των προσφύγων στην Ελλάδα, επειδή σας είχαν ενημερώσει για την ημέρα της άφιξής τους. Τι απαντάτε; Συνιστά παράνομη πράξη η γνωστοποίηση ότι πρόκειται να έρθουν στην Ελλάδα πρόσφυγες με σκοπό να ζητήσουν άσυλο;
Μηνύματα πως κάποιοι και κάποιες προτίθενται να έρθουν στην Ελλάδα προφανώς στέλνονται κατά καιρούς. Αν υπάρχει απάντηση, αυτή είναι πως, αν φτάσουν στην Ελλάδα, θα τους βοηθήσουμε να ενταχθούν στις διαδικασίες ασύλου, με αναγγελίες στις αρχές, όπως κάναμε και με τη συγκεκριμένη ομάδα. Οι αναγγελίες προφανώς αποτρέπουν την επαναπροώθηση, καθώς διαψεύδουν τους ισχυρισμούς των αρχών πως ποτέ δεν βρέθηκαν σε ελληνικό έδαφος. Πρόκειται για διαδικασία των ΜΚΟ που έχει προτείνει η Υπατη Αρμοστεία. Αλλά δεν παρέχουμε οποιαδήποτε υποστήριξη ή διευκόλυνση για την είσοδό τους στη χώρα. Πώς άλλωστε; Από τα γραφεία μας στην Αθήνα και στη Νορβηγία;
● Η κατηγορία της συγκρότησης και ένταξης σε εγκληματική οργάνωση είναι βαριά. Αφορά κάτι πέραν της επικοινωνίας σας με πρόσφυγες της ομάδας αυτής και με την οργάνωση Aegean Boat Report, που τεκμηρίωσε και κατέγραψε την επαναπροώθηση;
Πρόκειται για «οργάνωση» 5 ατόμων, εκ των οποίων δεν έχω συναντήσει κανέναν στη ζωή μου. Με δύο από αυτά, αλλοδαπούς, ουδέποτε επικοινώνησα καν. Με τον Τσίντα, τον πρόσφυγα που επαναπροωθήθηκε, και τον Τόμι Ολσεν της Aegean Boat Report στη Νορβηγία είχαμε επικοινωνία μέσω μηνυμάτων. Από πουθενά δεν προκύπτει «επιχειρησιακά δομημένη και με διαρκή εγκληματική δράση οργάνωση με σκοπό την τέλεση περισσότερων κακουργημάτων και συγκεκριμένα περισσότερων διευκολύνσεων της εισόδου στο ελληνικό έδαφος και της διαμονής σε αυτό πολιτών τρίτων χωρών χωρίς να υποβληθούν στον εκ του νόμου προβλεπόμενο έλεγχο, εκ κερδοσκοπίας και κατ’ επάγγελμα», αφού δεν αναφέρεται καμιά μόνιμη δομή, καμιά απόδειξη επαγγελματικής δράσης, καμιά απόδειξη κερδοσκοπίας και κυρίως καμιά άλλη εγκληματική δράση.
Τονίζω ότι καμιά άλλη από τις 61 αναγγελίες μας δεν περιλήφθηκε στην κατηγορία, ενώ είναι ψευδέστατος ο ισχυρισμός πως επιδιώκαμε την παραμονή τους στην Ελλάδα χωρίς να υπαχθούν στις νόμιμες διαδικασίες.
❝ Ζητείται η φίμωσή μου και σχεδόν η αναστολή λειτουργίας του «ενοχλητικού» ΕΠΣΕ
● Πού πιστεύετε ότι οφείλεται η ποινικοποίηση της συγκεκριμένης υπόθεσης;
Είναι σαφές ότι όλη η υπόθεση είναι προϊόν αντεκδίκησης τουλάχιστον από τη συγκεκριμένη υπηρεσία του Λιμενικού Σώματος. Πρόκειται για την υπηρεσία που εξέθεσε διεθνώς την Ελλάδα με το σχετικό με την υπόθεση περιστατικό της επαναπροώθησης που προβλήθηκε από το BBC, για το οποίο είναι σε εξέλιξη η ποινική και η διοικητική/πειθαρχική έρευνα. Πιθανώς δε ένας άλλος λόγος είναι ότι ο λιμενάρχης Κω το 2021 ήταν λιμενάρχης Καλύμνου όταν έγινε άλλη μια επαναπροώθηση στη θάλασσα στις 2 Μαρτίου 2020 με χρήση πυροβολισμών, η οποία πάλι καλύφθηκε από διεθνή μέσα που δημοσιοποίησαν βίντεο. Γι’ αυτή την υπόθεση είχαμε υποβάλει μηνυτήρια αναφορά, κατά τη διερεύνηση της οποίας ο τότε λιμενάρχης Καλύμνου θεωρήθηκε ύποπτος από τις ερευνώσες αρχές.
Αλλος πιθανός λόγος έχει να κάνει με την προσφυγή Safi κατά Ελλάδας στο ΕΔΔΑ, τη γνωστή υπόθεση για το Φαρμακονήσι, που οδήγησε σε βαριά καταδίκη τη χώρα μας στις 7 Ιουλίου 2022. Ενας από τους λόγους που οδήγησαν στην καταδίκη ήταν η «ανακρίβεια της διερμηνείας λόγω ανεπάρκειας των διερμηνέων» που είχαν τότε χρησιμοποιηθεί κατά τις ανακριτικές διαδικασίες από το Λιμενικό της Κω, όπως αναφέρεται στην απόφαση. Αλλωστε, ποιον άλλο σκοπό εξυπηρετεί η καταγγελθείσα ήδη διαρροή σε ΜΜΕ απόρρητων εγγράφων σχετικών δικογραφιών, που είναι σε γνώση μόνο του Λιμενικού, της Εισαγγελίας Κω και της ανακρίτριας, αν όχι να προκληθούν δυσμενή σχόλια σε βάρος μου, όπως και έγινε, και μάλιστα συκοφαντικά, γιατί τα περισσότερα που αναφέρονται στα έγγραφα αυτά δεν υπάρχουν καν στο κατηγορητήριο της παρούσας δικογραφίας.
 |
Από την παρουσίαση στην Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης για την εκτέλεση των αποφάσεων του ΕΔΔΑ από την Ελλάδα |
● Πριν ασκηθεί δίωξη, υπήρξαν δημοσιεύματα που πίεζαν τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ισίδωρο Ντογιάκο να παρέμβει στον εισαγγελέα Κω για την υπόθεση και μάλιστα σημείωναν ότι στο υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου «απορούν και εξίστανται» που δεν υπάρχει εξέλιξη. Μάλιστα, ο υπουργός Νότης Μηταράκης έσπευσε περίπου να προαναγγείλει και να υιοθετήσει σε συνεντεύξεις του τις κατηγορίες και να στείλει μήνυμα ποινικοποίησης. Πιστεύετε ότι η δίωξη είναι αποτέλεσμα πολιτικών πιέσεων;
Ο πρώτος ανακριτής της υπόθεσης από τον Ιούλιο 2021 μέχρι τον Μάρτιο 2022, στη βάση του ίδιου υλικού, δεν είχε βρει καμιά ένδειξη για να ασκήσει ποινική δίωξη κατά του Τόμι Ολσεν και εμού. Τον περασμένο Ιούλιο ήρθε η καταδίκη της Ελλάδας από το ΕΔΔΑ για το Φαρμακονήσι και για όσα παράνομα είχαν κάνει σε αιτούντες άσυλο οι ίδιες οι αρχές της Κω και στη συνέχεια οι αρχές του Ναυτοδικείου.
Ακολούθησαν τα πρόσφατα δημοσιεύματα που αναφέρατε, ενώ στις 16 Νοεμβρίου 2022 η Εισαγγελία Κω απαντούσε στην παρέμβαση που είχε κάνει το ΕΠΣΕ στο ΕΔΔΑ για 32 δίκες για επαναπροωθήσεις. Μόνο μετά από όλα αυτά κλήθηκα για πρώτη φορά στις 30 Νοεμβρίου 2022 για απολογία. Κι εκεί διαπίστωσα σειρά ακυροτήτων, τοπική αναρμοδιότητα των δικαστηρίων της Κω, μέχρι και ένορκη κατάθεση ως μάρτυρα ενός κατηγορούμενου αλλοδαπού πριν από την απολογία του, ενόσω μάλιστα ήταν κρατούμενος, ενώ υπήρξαν και καταθέσεις άλλων κρατούμενων μαρτύρων με διερμηνείς στελέχη του Λιμενικού. Μάλιστα, στην απολογία του ο κατηγορούμενος δεν επανέλαβε τίποτε από όσα κατέθεσε ως μάρτυρας, αλλά στη μαρτυρική κατάθεσή του βασίστηκε το μεγαλύτερο μέρος των φαντασιώσεων του κατηγορητηρίου – υπήρχαν ακόμα και τα τηλέφωνά μου και του Τόμι Ολσεν, που δεν ήταν δυνατόν να τα γνωρίζει αφού ποτέ δεν επικοινώνησε μαζί μας.
Κατά παράβαση κάθε νόμου και της αρχής της δίκαιης δίκης, εισαγγελέας και ανακρίτρια αρνήθηκαν όχι μόνο πριν την απολογία, όπως προβλέπεται, αλλά έστω και μετά από αυτή να παραπέμψουν στο Δικαστικό Συμβούλιο, το μόνο αρμόδιο να εξετάσει τις ακυρότητες.
• Πώς σχολιάζετε τις προτάσεις εισαγγελέα και ανακρίτριας να σας απαγορευτεί η ενασχόληση με το ΕΠΣΕ και να σας επιβληθούν σκληροί περιοριστικοί όροι;
Ζητείται η φίμωσή μου και σχεδόν η αναστολή λειτουργίας του «ενοχλητικού» ΕΠΣΕ. Πρώτα απ’ όλα σε ό,τι αφορά τις προσφυγές στο ΕΔΔΑ, κατά παράβαση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, που προβλέπει πως τα κράτη «αναλαμβάνουν την υποχρέωση να μην παρεμποδίζουν με κανένα μέτρο την αποτελεσματική άσκηση του δικαιώματος στην προσφυγή». Επίσης, υπάρχουν δεκάδες καταθέσεις και συμμετοχή μου ως διαδίκου σε δίκες το 2023 που αυτά τα περιοριστικά μέτρα θέλουν να τα ματαιώσουν.
Για τις υποθέσεις αυτές, η Εισαγγελία Αρείου Πάγου «επέπληξε» στην αρχή του 2022 τις Εισαγγελίες Αθήνας και Θεσσαλονίκης για υπέρμετρη καθυστέρηση περαίωσης καταγγελιών μου για ρατσιστικά αδικήματα. Θυμίζω πως τα έγκλειστα στελέχη της Χρυσής Αυγής έχουν καθημερινή και δημόσια δράση η οποία δεν τους έχει απαγορευθεί.
● Οργανώσεις δικαιωμάτων στην Ελλάδα και το εξωτερικό έχουν σταθεί στο πλευρό σας, μιλώντας για απόπειρα φίμωσης και για πρωτοφανές μένος. Τι δείχνει για το κράτος δικαίου στην Ελλάδα η εξέλιξη της συγκεκριμένης υπόθεσης;
Εκτιμώ όλες τις αντιδράσεις των οργανώσεων, όπως και του θεσμικού εταίρου του ΟΗΕ «Παρατηρητήριου για την Προστασία των Υπερασπιστών των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων», επίσης τη στάση υποστήριξης του ΣΥΡΙΖΑ, της ΚΕΕΡΦΑ αλλά και των Ευρωπαίων Πράσινων σε αντίθεση με τη σιωπή των Ελλήνων Πράσινων και τη σιωπή του ΠΑΣΟΚ.
Οπως επισημαίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις Κατευθυντήριες Γραμμές για την πρόληψη της υποβοήθησης της παράνομης εισόδου, διέλευσης και διαμονής, «η ανθρωπιστική βοήθεια που προβλέπεται από τον νόμο δεν μπορεί και δεν πρέπει να ποινικοποιείται και η ποινικοποίηση ΜΚΟ ή άλλων μη κρατικών φορέων […] συνιστά παραβίαση του διεθνούς δικαίου και, ως εκ τούτου, απαγορεύεται από το δίκαιο της Ε.Ε.».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου