Κυβερνητικό στεγαστικό πρόγραμμα «Σπίτι μου»: Πριμοδοτείται το real estate - Αντιδράσεις

Από τις χθεσινές υπουργικές εξαγγελίες απουσιάζει έστω και ένα μέτρο που θα υποβοηθούσε τα χωρίς αποταμιεύσεις νοικοκυριά | ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ/EUROKINISSI

Χριστίνα Κοψίνη

Η στεγαστική πρόνοια για τους νέους, που παρουσίασαν σε θριαμβικούς τόνους τέσσερις υπουργοί, ενώ φαντάζει καινοτόμα, δημιουργεί στην πραγματικότητα μια νέα γενιά δανειοληπτών και εκχωρεί «φιλέτα» της δημόσιας περιουσίας σε εργολαβικά συμφέροντα

Πριμοδότηση της αγοράς ακινήτων με πρόσχημα τις υπαρκτές και αυξημένες ανάγκες των νέων, αλλά χωρίς πρόνοια για όλους όσοι δεν διαθέτουν ίδιους πόρους για τον τραπεζικό δανεισμό, προβλέπει το στεγαστικό πρόγραμμα της κυβέρνησης που παρουσίασαν χθες τέσσερις υπουργοί και ο διοικητής της ΔΥΠΑ (πρώην ΟΑΕΔ).

Με πρώτη ματιά το πρόγραμμα, που τίθεται σε ισχύ από το πρώτο τρίμηνο του 2023, φαντάζει καινοτόμο καθώς παρέχει διευκολύνσεις είτε για αγορά μικρής κατοικίας με χαμηλό επιτόκιο (1%) για νέους έως 39 ετών, είτε για ανακαίνιση παλαιών και πατρογονικών κατοικιών με επιδότηση δανείων, είτε με την αξιοποίηση των ακινήτων της ΔΥΠΑ και του υπουργείου Εργασίας.

Όμως με μια πιο προσεκτική ματιά σε κάθε μία από τις 6+1 δράσεις που παρουσίασαν χθες οι κ. Χατζηδάκης, Σκρέκας, Κεραμέως, Πρωτοψάλτης, υπό την ομπρέλα του κ. Σκέρτσου, αντιλαμβάνεται κανείς ότι από τη «Στρατηγική Κοινωνικής Στέγασης», που τιτλοφορείται «Σπίτι μου», απουσιάζει έστω και ένα μέτρο που θα υποβοηθούσε τα αδύναμα νοικοκυριά τα οποία πλήττονται από την επισιτιστική κρίση, την ενεργειακή φτώχεια και την υποτίμηση του πραγματικού μισθού από τον υψηλό πληθωρισμό. Όσοι έχουν αποταμιεύσεις, μπορούν να αγοράσουν φτηνό σπίτι με δανεισμό. Όμως όσοι δεν έχουν, κι αυτοί δεν είναι η μειοψηφία, θα εξαιρεθούν και πάλι.

Πρακτικά το πρόγραμμα, ενώ συμβάλλει στη δημιουργία μιας νέας γενιάς δανειοληπτών, χρησιμοποιείται για την ουσιαστική και εύκολη -διαδικαστικά- εκχώρηση των μεγάλων «φιλέτων» δημόσιας περιουσίας σε εργολαβικά συμφέροντα. Σε αυτό άλλωστε παραπέμπει το εφεύρημα της «κοινωνικής αντιπαροχής».

Τα δάνεια

Ένα σύστημα με το οποίο παραχωρούνται ως δωρεά μεγάλες δημόσιες εκτάσεις (οικόπεδα σε πολύ καλές τοποθεσίες εντός σχεδίου στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, όπως είπε και ο διοικητής της ΔΥΠΑ ) σε ιδιώτες, οι οποίοι θα κρατήσουν και θα πωλήσουν το 50% των ακινήτων που θα κατασκευάσουν με την προϋπόθεση να διαθέσουν το υπόλοιπο 50% προς ενοικίαση και σε χαμηλές τιμές υπό την επίβλεψη του Δημοσίου, αλλά χωρίς να επιστρέψουν ούτε ένα ευρώ στο κράτος.

Το περιεχόμενο αυτού του τύπου σύμπραξης δημόσιου-ιδιωτικού τομέα συσκοτίζεται από την προβολή της δράσης που αφορά τη χορήγηση άτοκων ή χαμηλότοκων στεγαστικών δανείων σε 10.000 νέους ή νέα ζευγάρια 25-39 ετών. Αυτά τα χαμηλότοκα δάνεια θα καλύπτουν έως και το 90% της εμπορικής αξίας του ακινήτου, με ανώτατο όριο τις 150.000 ευρώ, για αγορά πρώτης κατοικίας.

Το πρόγραμμα θα αφορά την αγορά διαμερισμάτων έως 120 τ.μ. και έτος κατασκευής έως και το 2007. Και ενδεικτικά, όπως ανέφερε ο κ. Χατζηδάκης, ένα νέο ζευγάρι που αγοράζει ένα σπίτι αξίας 100.000 ευρώ (εάν φυσικά βρει όρθιο σπίτι σε αυτήν την τιμή) θα πληρώνει μηνιαία δόση 275-285 ευρώ.

Έχει ενδιαφέρον να δούμε αν και και κατά πόσο θα θελήσουν τα νέα ζευγάρια να ξεκινήσουν ένα δανειακό εγχείρημα σε συνθήκες που παραπέμπουν στη δημιουργία μιας νέας φούσκας ακινήτων με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ομηρία τους στην επόμενη γενιά «κόκκινων» δανείων.

Το βέβαιο είναι ότι με την εφαρμογή του προγράμματος «Σπίτι μου» θα εξαερωθεί και το αποθεματικό των εισφορών εργαζομένων και εργοδοτών, ύψους 1,6 δισ. ευρώ της πρώην Εργατική Κατοικίας, της οποίας νόμιμος διάδοχος μπορεί να είναι η ΔΥΠΑ, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι νομιμοποιείται να χρησιμοποιεί ανταποδοτικούς πόρους εισφορών για κρατική κοινωνική πολιτική. Αθροιστικά οι δράσεις του υπουργείου Εργασίας έχουν προϋπολογισμό 726 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 126 εκατ. ευρώ είναι τραπεζικά δάνεια, ενώ θα αξιοποιηθούν επίσης πόροι του νέου ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης. Aναλυτικά όλα τα μέτρα από τη διυπουργική ομάδα στην ηλεκτρονική έκδοση της «Εφ.Συν.» www.efsyn.gr

Οι αντιδράσεις

«Χωρίς να λαμβάνει μέτρα ρύθμισης της βραχυχρόνιας μίσθωσης (airbnb), πριμοδοτεί τη φούσκα ακινήτων, επιδοτώντας τους μεγαλοεργολάβους με τη σκανδαλώδη παραχώρηση δημόσιας ακίνητης περιουσίας (οικόπεδα και παλαιά κτίρια) για ανέγερση κατοικιών. Το πρωτοφανές σύστημα “κοινωνικής αντιπαροχής” τα χαρίζει όλα στον εργολάβο, που δεν επιστρέφει τίποτε στο κράτος» επισημαίνει η αναπληρώτρια τομεάρχης Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων του ΣΥΡΙΖΑ, Θ. Φωτίου.

«Οι εξαγγελίες εμπαίζουν τους νέους με τις προτάσεις που αφορούν ελάχιστους εφόσον α) ήδη έχουν ιδιόκτητη στέγη (20.000) ή β) έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν με δάνειο νέα κατοικία (10.000)» αναφέρει η βουλευτίνα. Προσθέτει δε ότι πρόκειται για αντιγραφή του επιτυχημένου προγράμματος «ΕΣΤΙΑ» του ΣΥΡΙΖΑ για τους πρόσφυγες, που αφορούσε 17.000 κατοικίες, συρρικνώνοντάς το σε 1.000 κατοικίες για ευάλωτα νοικοκυριά.

«Η χορήγηση “χαμηλότοκων” στεγαστικών δανείων σε 10.000 νέους 25-39 ετών θα οδηγήσει πολλά νέα ζευγάρια στα δίχτυα των τραπεζών και της υπερχρέωσης, αντί για την υλοποίηση ενός προγράμματος λαϊκής στέγης με στόχο την κάλυψη των αναγκών, με την ανασύσταση του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας και την επιστροφή των κλεμμένων αποθεματικών του, που έφταναν τα 2,5 δισ. ευρώ» υποστηρίζει σε ανακοίνωσή της η ΚΝΕ.

«Τα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση είναι μακριά από τις πραγματικές ανάγκες των νέων ζευγαριών, των φοιτητών και των λαϊκών οικογενειών, που στενάζουν από τα πανάκριβα νοίκια και την εμπορευματοποίηση της στέγης. Ανακυκλώνουν δοκιμασμένες συνταγές που οδήγησαν χιλιάδες νέους ανθρώπους να μένουν στο παιδικό τους δωμάτιο ή σε αχούρια που κοστίζουν χρυσάφι!» αναφέρει η ΚΝΕ.