Εκπαιδευτικοί Κυκλάδων: Η καρδιά τους στην τάξη, η ζωή τους σε αταξία και μια αδιανόητη ντροπή

Κινητοποίηση προχθές, Τρίτη 13/9/2022, στο δημαρχείο Μυκόνου

Ντίνα Δασκαλοπούλου

Ενώ η υπουργός Παιδείας σφυρίζει αδιάφορα και πετάει την μπάλα στην εξέδρα, διαφημίζοντας το ψηφιακό σχολείο, χιλιάδες εκπαιδευτικοί και φέτος αναζητούν εναγωνίως στέγη. ● Αναπληρωτές, νεοδιόριστοι, αλλά και μόνιμοι που ζουν υπό τη δαμόκλειο σπάθη του επιθετικά και εκθετικά αυξανόμενου Αirbnb ζουν ιστορίες τρέλας στα νησιά.

Ο Τάσος Μουκατεμίδης είναι ο πρόεδρος των Δασκάλων και Νηπιαγωγών Σύρου-Τήνου-Μυκόνου. Μαζί με την Α’ ΕΛΜΕ Κυκλάδων ο Σύλλογός τους πριν από λίγες μέρες εξέδωσε μια δραματική ανακοίνωση για το λαμπερό κατά τα άλλα νησί της Μυκόνου που ενώ διαθέτει 200.000 κλίνες (και δυσθεώρητα κέρδη από τον τουρισμό) δεν έχει δωμάτια για 60 εκπαιδευτικούς!

Τάσος Μουκατεμίδης

Από τον Μουκατεμίδη λοιπόν ξεκινήσαμε αυτό το ρεπορτάζ που θυμίζει περισσότερο οδοιπορικό στην εθνική μας απόγνωση, αφού μέσα από τις ιστορίες των δασκάλων και των καθηγητών στις περιηγήσεις τους ανά την Ελλάδα, ξεδιπλώνεται όλο το δράμα που ζει η χώρα των αλλεπάλληλων κρίσεων και των πολλαπλών μνημονίων. Κι αν τυπικά η εποχή της τρόικας έχει τελειώσει, οι πολιτικές λιτότητας και η φτωχοποίηση με τη νέα αφορμή της ενεργειακής κρίσης είναι ακόμα εδώ και στοιχειώνουν και τις σχολικές αίθουσες.

Οπως μας εξηγεί ο Τάσος Μουκατεμίδης, η εύρεση κατοικίας -ειδικά στη Μύκονο- αρχίζει να γίνεται δύσκολη την τελευταία δεκαετία, αλλά τη φετινή χρονιά πια έχει ξεφύγει εντελώς. «Το πρόβλημα είναι πολυπαραγοντικό: η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, η αντίληψη των κατοίκων που στρέφονται κυρίως στον τουρισμό, η πολιτεία που δεν διορίζει μόνιμους εκπαιδευτικούς και στέλνει αναπληρωτές. Το κράτος δεν έχει πάρει τα αναγκαία μέτρα ώστε να διασφαλίζει στέγη και αξιοπρεπή κατοικία, το υπουργείο Εσωτερικών κατάργησε το έκτακτο βοήθημα που δινόταν στους εκπαιδευτικούς. Τα κενά είναι τεράστια ακόμα, ενώ οι προσλήψεις είναι σταγόνα στον ωκεανό - και φέτος θα έχουμε πάνω από 50.000 αναπληρωτές».

«Συνάδελφοι παραιτήθηκαν»

Πολύκαρπος Ξενίδης

Ο Πολύκαρπος Ξενίδης είναι ο αντιπρόεδρος λειτουργών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Μυκόνου. Μας μιλάει ενώ έχει μόλις ολοκληρωθεί η κινητοποίηση των εκπαιδευτικών στο δημοτικό συμβούλιο. «Είχαμε για πρώτη φορά στα χρονικά τόσο μαζική συμμετοχή, το πρόβλημα πλέον μας αγγίζει όλους. Ωστόσο, η προσέγγιση του δήμου είναι επιδερμική, πάμε, μας ακούνε, τίποτα δεν γίνεται.Ο δήμος έχει νοικιάσει ένα συγκρότημα 10 κατοικιών που μπορούν να στεγάσουν 16 άτομα, ενώ το νησί πρέπει να στεγάσει 60 με 80 άτομα, συν τους μόνιμους που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο έξωσης. Πρέπει να επανέλθει το επίδομα στέγασης που έκοψε ο κ. Βορίδης και ζητά ο Δήμος Μυκόνου να επανέλθει, αφού το έδινε επί τρία χρόνια. Επίσης ο δήμος πρέπει να νοικιάσει χώρους στέγασης.

Πολλά σπίτια είναι διαθέσιμα από 1η Οκτωβρίου μέχρι 30 Μαΐου, οπότε οι συνάδελφοι βγαίνουν έξω. Υπάρχει μητέρα που πληρώνει ξενοδοχείο 80-100 ευρώ την ημέρα μέχρι να μπει σε σπίτι. Τέσσερις με πέντε συνάδελφοι παραιτήθηκαν γιατί δεν μπόρεσαν να τα βγάλουν πέρα με τα έξοδα - και άλλοι δύο το σκέφτονταν. Και όσοι εργάζονται με μειωμένο ωράριο έχουν απολαβές από 450 ευρώ. Και ο πρώτος μισθός καταβάλλεται τέλη Οκτωβρίου-αρχές Νοεμβρίου... Μας έχουν οδηγήσει στην εξαθλίωση. Είμαστε πολίτες β' κατηγορίας, οι συνθήκες δουλειάς είναι άθλιες, ειδικά για νέα παιδιά. Να σημειώσετε πως αν κάποιος αρνηθεί τον διορισμό, χάνει το δικαίωμα να κάνει τα χαρτιά του για δύο χρόνια. Το κράτος δηλαδή τιμωρεί τους φτωχούς που δεν τα βγάζουν πέρα». 

Μαριαλένα Παναγάκη

Η Μαριαλένα Παναγάκη είναι η πρόεδρος Εκπαιδευτικών Π.Ε. Πάρου-Αντιπάρου. «Σπίτια προς ενοικίαση υπάρχουν, όμως επειδή έχει μεγαλώσει η τουριστική περίοδος δεν διατίθενται από την αρχή της σχολικής χρονιάς ή πρέπει να τα αφήσουν πριν από τη λήξη της», μας λέει ενώ ξεκινά να αφηγείται ιστορίες φρίκης για τους συναδέλφους της που βρίσκονται άστεγοι για κάποιες μέρες. «Καταφεύγουν σε κάμπινγκ, μεταφέρονται σε υπόγειες αποθήκες γιατί πρέπει να παραδώσουν τα σπίτια στους ιδιοκτήτες νωρίτερα, μετακινούνται από δωμάτιο σε δωμάτιο ή κοιμούνται για 2-3 μέρες στο αυτοκίνητο γιατί δεν μπορούν να πληρώνουν 50 ευρώ την ημέρα μέχρι να βρουν σπίτι. Συνάδελφος περνούσε την ημέρα της στο παγκάκι και κοιμόταν το βράδυ στο σπίτι, περιμένοντας τον ιδιοκτήτη να το παραδώσει», μας λέει η Παναγάκη, επισημαίνοντας ωστόσο πως κάποιοι ιδιοκτήτες παραχώρησαν δωμάτια είτε δωρεάν είτε σε πολύ λογικές τιμές ή προσπάθησαν να βρεθούν διαθέσιμα σπίτια.

Οπως μας εξηγεί η πρόεδρος, οι σύλλογοι εκπαιδευτικών σε συνεργασία με τον σύλλογο των ΟΤΑ το 2020 πέτυχαν να εγκριθεί επίδομα στέγασης 1.000 ευρώ από τον δήμο, δυστυχώς αυτό δεν έγινε ποτέ πράξη και τον Ιούλιο το ΥΠ.ΕΣ. το κατάργησε. «Το καλοκαίρι σε συνεργασία με το Σωματείο Εκπαιδευτικών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και την Ενωση Γονέων, συναντηθήκαμε με τον δήμαρχο Πάρου και προτείναμε την αξιοποίηση ενός παλιού ξενοδοχείου στις Λεύκες και την παραχώρηση κάποιων από τα 14 δωμάτια που υπάρχουν. Δυστυχώς μέχρι και σήμερα δεν έχει δοθεί έστω κάποια προσωρινή λύση από την πλευρά του δήμου. Λύση στο πρόβλημα της στέγασης θα δοθεί μόνο με κυβερνητική πολιτική σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Απαιτούνται σχεδιασμός και συντονισμένες ενέργειες».

Η Ελένη Φάρκωνα είναι η πρόεδρος εκπαιδευτικών Π.Ε. Νάξου και μικρών Κυκλάδων. «Στη Νάξο δεν υπάρχει πρόβλημα στέγασης, αλλά τα έξοδα είναι πάρα πολλά», μας λέει. «Το μόνο πρόβλημα είναι το καλοκαίρι που αναγκάζονται να φύγουν οι εκπαιδευτικοί από το σπίτι για να μπουν οι τουρίστες, η σεζόν για εμάς τελειώνει την ίδια μέρα που τελειώνει η σχολική χρονιά - αυτό είναι το πρόβλημά μας, αλλά σε αυτή την περίπτωση στηρίζουμε ο ένας τον άλλο. Αυτό που μας καίει είναι τα καύσιμα και το σουπερμάρκετ».

«Μένουμε σε ξενοδοχεία» 

Ντόρα Χριστοδούλου

Η Ντόρα Χριστοδούλου είναι η πρόεδρος εκπαιδευτικών Π.Ε. Ανδρου, Κέας, Κύθνου και Σερίφου. Η ίδια εργάζεται εδώ και δύο χρόνια στο Μπατσί. «Υπάρχει σχετική πληθώρα σπιτιών στην Ανδρο, αλλά είναι θερινά καταλύματα με τα ελάχιστα μέσα, χωρίς θέρμανση ή ηλεκτρικές συσκευές. Μέχρι και τις 15 Σεπτεμβρίου μπορεί να μείνουμε και σε κάποιον άλλο χώρο, ενώ στο τέλος της σχολικής χρονιάς, από τις 21 Ιουνίου υπάρχει πίεση και παζαρεύουμε ακόμα και με τις ώρες ώστε να δοθούν οι χώροι στους παραθεριστές, ενώ μεταφέρουμε τα πράγματά μας σε αποθήκες επί πληρωμή ή σε χώρους των σχολείων.

Συνολικά 35 συνάδελφοι στα νησιά μας, από τους 90 που έχει ο σύλλογος, είχαν πρόβλημα στέγης. Στη Σέριφο, στην Κέα και στην Κύθνο υπάρχει μεγάλη πίεση αφού τα σπίτια δίνονται για οχτώ μήνες. Είναι πολύ δύσκολη η μακροχρόνια μίσθωση, είμαστε σαν "χειμερινοί εποχικοί υπάλληλοι". Ανθρωποι 35, 40, 50 χρόνων δεν μπορούμε να έχουμε ένα μόνιμο σπίτι. Κάποιες φορές αναγκαζόμαστε να μείνουμε σε ξενοδοχεία, ειδικά στην αρχή κάθε χρονιάς. Οταν θέλουμε ο δάσκαλος -και οποιοσδήποτε δημόσιος λειτουργός- να προσφέρει τα μέγιστα στην κοινωνία, δεν μπορεί παρά να του προσφέρουμε σταθερότητα και ασφάλεια. Απαιτείται αλλαγή νοοτροπίας. Ενας άνθρωπος που η ζωή του είναι σε κούτες και σε βαλίτσες πώς θα κάνει στα παιδιά μας μάθημα; Πώς μπορεί να μπει στην τάξη όταν η ζωή του δεν είναι σε τάξη; Και όλα αυτά σε δασκάλους χωρίς παιδιά και οικογένεια... καταλαβαίνετε, εκεί τα προβλήματα πολλαπλασιάζονται. Το πρόβλημα εντείνεται στους αναπληρωτές, οι οποίοι έρχονται τελευταίοι, μπορεί και στα μέσα της χρονιάς, έχοντας μόνο τρεις εργάσιμες ημέρες από τη στιγμή που θα λάβουν το μήνυμα του διορισμού τους για να παρουσιαστούν στο σχολείο - μέσα σε δύο μέρες θα πρέπει να παράγουν έργο με τη ζωή τους στον αέρα!».

Οι μισθοί και τα ενοίκια στα νησιά

■ Οι μισθοί των εκπαιδευτικών είναι περίπου 750 ευρώ για τους νεοδιόριστους και 850 ευρώ για τους αναπληρωτές.

■ Οι εκπαιδευτικοί βαρύνονται με το κόστος μεταφοράς προς και από τα νησιά, με μια μικρή μείωση όταν πρωτοεγκαθίστανται και, ίσως, στις γιορτές.

ΣΥΡΟΣ: μια γκαρσονιέρα στο κέντρο της πόλης κοστίζει από 300 ευρώ.

ΠΑΡΟΣ: ένα δίχωρο στούντιο ή μια μεγάλη γκαρσονιέρα κοστίζει 300-350 ευρώ τον μήνα.

ΜΥΚΟΝΟΣ: ένα μονόχωρο 15-20 τ.μ. ξεκινάει από 350 και φτάνει 450, ενώ τα δίχωρα ξεκινάνε από 550 ευρώ.

ΑΝΔΡΟΣ: ένα μονόχωρο 20-25 τ.μ. κοστίζει 200-350 ευρώ. Στη Σέριφο, στην Κέα και στην Κύθνο τα αντίστοιχα ενοίκια μπορεί να είναι 300-350 ευρώ.

ΝΑΞΟΣ: στη Χώρα το ενοίκιο για μια γκαρσονιέρα είναι στα 200 ευρώ κι ένα 3άρι ξεκινάει από 350 ευρώ.

*****

-ΣΧΕΤΙΚΟ και το ακόλουθο: 

• Εκπαιδευτικοί σε σκηνές: Μια αδιανόητη ντροπή

Επίσκεψη της υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκης Κεραμέως σε Γυμνάσιο (Αρχείο) EUROKINISSI

Στην Πάρο οι καθηγήτριες και οι καθηγητές δεν μπορούν να βρουν σπίτια να μείνουν.

Γιάννης Αλμπάνης

Στο ρεπορτάζ του Νίκου Γιαννόπουλου στο News 247 διαβάζουμε ότι λόγω της επιμήκυνσης της τουριστικής σεζόν δεν υπάρχουν αρκετά διαθέσιμα σπίτια για ενοικίαση. Οι τιμές των λιγοστών που τελικά διατίθενται προς ενοικίαση, είναι πανάκριβες.

Ένα σπίτι 60-70 τετραγωνικών νοικιάζεται για 700 ευρώ, όταν ο μισθός του καθηγητή είναι 800. Αλλά ακόμα και αν οι εκπαιδευτικοί βρουν τελικά να νοικιάσουν σπίτι, ενδέχεται να αναγκαστούν να το εγκαταλείψουν τον Μάιο, γιατί οι ιδιοκτήτες θέλουν να το κάνουν Airbnb.

Το αποτέλεσμα είναι εκπαιδευτικοί να αναγκάζονται να μένουν ακόμα και σε κάμπινγκ, ενώ τουλάχιστον τέσσερις υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους, γιατί δεν μπόρεσαν να τα βγάλουν πέρα. Ανάλογες καταστάσεις επικρατούν και σε άλλες τουριστικές περιοχές.

Η ντροπή

Απέναντι στην αστεγία των εκπαιδευτικών δεν πρέπει να στρογγυλεύουμε τα λόγια μας. Πρόκειται για εξευτελιστική κατάσταση, για μια αδιανόητη ντροπή. Δεν ξέρω πώς αλλιώς θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε αυτήν την ταπεινωτική αντιμετώπιση των δασκάλων των παιδιών μας που οδηγεί ακόμα και σε κενά τις τάξεις; Υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι ο εκπαιδευτικός που ζει στη σκηνή θα έχει (πολύ) μειωμένη απόδοση στην τάξη;

Ο τρόπος που αντιμετωπίζονται οι εκπαιδευτικοί, είναι εμμέσως ο τρόπος που αντιμετωπίζονται τα παιδιά. Απαξιώνοντας λοιπόν τις συνθήκες ζωής των εκπαιδευτικών, απαξιώνουμε στην πραγματικότητα τα παιδιά και υπονομεύουμε το μέλλον.

Η κυβέρνηση

Για την τεχνητή (αφού υπάρχουν σπίτια) αστεγία των εκπαιδευτικών τη βασική ευθύνη φέρουν η Νίκη Κεραμέως και όλη την κυβέρνηση. Η ευσεβής υπουργός Παιδείας βρήκε το χρόνο να εγκαινιάσει ιδιωτικό σχολείο, αλλά δεν πρόλαβε να κάνει κάτι για τη στέγαση των εκπαιδευτικών που διορίζονται μακριά από τις εστίες τους. Δεν ανακοίνωσε κάποιο μέτρο, δεν διαβουλεύτηκε με τις τοπικές κοινωνίες, δεν άνοιξε το θέμα στον δημόσιο διάλογο. Ίσως να μην κατάφερνε πολλά, αλλά δεν προσπάθησε καν. Σαν να μην είναι μεγάλο πρόβλημα η αστεγία των εκπαιδευτικών, σαν να μην έχει σημασία η υποβάθμιση του δημόσιου σχολείου.

Κι όμως, θα μπορούσαν να γίνουν σημαντικές κινήσεις με μικρό σχετικά κόστος. Το περασμένο Σάββατο ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ ανακοίνωσε μέτρα για τη στέγη. Μέτρα όμως που δεν συνιστούν ολοκληρωμένη στεγαστική πολιτική και δεν δίνουν ανάσες στους ενοικιαστές μέσα στην ασφυξία που προκαλούν ο υπερτουρισμός και το Airbnb. Ο κ. Μητσοτάκης θα μπορούσε (και θα έπρεπε) να ανακοινώσει περιορισμούς στο Airbnb. Θα μπορούσε (και θα έπρεπε) να ανακοινώσει επίσης ένα στεγαστικό επίδομα για τους εκπαιδευτικούς που διορίζονται μακριά από τις εστίες τους -κάτι πιο απλό. Δεν έπραξε ούτε το ένα ούτε το άλλο.

Ο Οικονόμου

Η απάντηση του Γιάννη Οικονόμου στη σχετική ερώτηση του News 247 στο μπρίφινγκ δείχνει ότι η κυβέρνηση δεν έχει ασχοληθεί καν με το θέμα. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος σε ρόλο σχολιαστή της επικαιρότητας και όχι κρατικού αξιωματούχου περιορίστηκε να δηλώσει ότι «οφείλουμε να βρούμε τους τρόπους έτσι ώστε σε συνεννόηση με τοπικές κοινωνίες και αυτοδιοίκηση τα τελευταία χρόνια να δοθούν λύσεις. Εφέτος έγιναν 25.000 διορισμοί στην εκπαίδευση, πρωτόγνωρο νούμερο. Υπάρχουν πράγματι τέτοιες αδυναμίες και δυσκολίες, οφείλουμε να βρούμε τρόπους να αντιμετωπίσουμε στο πλαίσιο πολιτικής για στέγη ενδεχομένως και με άλλους τρόπους αλλά και με πρωτοβουλίες για εκπαιδευτικούς και γιατρούς».

Μια κυβέρνηση όμως εκτός από το διαπιστώνει τα προβλήματα, πρέπει και να τα λύνει. Εν προκειμένω, πριν τη λήξη της σχολικής χρονιάς...

Η τοπική κοινωνία

Ωστόσο, για την αστεγία των εκπαιδευτικών φέρουν βαρύτατη ευθύνη και οι τοπικές κοινωνίες, όταν αυτές εξασφαλίζουν υψηλό βιοτικό επίπεδο από τον τουρισμό. Δεν είναι δυνατόν στην Πάρο των χιλιάδων ενοικιαζόμενων δωματίων, να μην μπορούν να βρεθούν κάποιες δεκάδες σπίτια για τους εκπαιδευτικούς. Σπίτια που δεν θα διατεθούν δωρεάν, αλλά θα μισθωθούν κανονικά, απλώς σε λογικές τιμές. Δηλαδή η «θυσία» που θα κάνουν οι ιδιοκτήτες τους είναι να βγάλουν λιγότερα κέρδη. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση θα μπορούσε να οργανώσει η διάθεση αυτών των ακινήτων να γίνεται εκ περιτροπής κάθε χρόνο για να μη μένει κανένας παραπονούμενος. Ούτε αυτό γίνεται όμως.

Από τη μια μεριά λοιπόν η προκλητική αδιαφορία της υπουργούς Παιδείας και της κυβέρνησης, από την άλλη η προσκόλληση στα βραχυπρόθεσμα ιδιοτελή συμφέροντα. Τον λογαριασμό τον πληρώνουν τα παιδιά και οι εκπαιδευτικοί. Μια αδιανόητη ντροπή εν έτει 2022.