20 Μαρτίου 2022

Το βιβλίο της εβδομάδας: «Η πολιτιστική επανάσταση του ναζισμού», του Γιοάν Σαπουτό, εκδόσεις "ΠΟΛΙΣ"

«Μεγαλείο» και παράνοια του Τρίτου Ράιχ

Με ποιους τρόπους, ποια επιχειρήματα, ποια μυθεύματα και ποιους ισχυρισμούς μπόρεσε ο ναζισμός αρχικά να πείσει και στη συνέχεια να κινητοποιήσει τόσα εκατομμύρια Γερμανούς, ώστε να ανεχτούν, να συμμετάσχουν ή να παραμείνουν απαθείς μπροστά στα τερατώδη εγκλήματά του; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα στα οποία προσπαθεί να απαντήσει ο Γάλλος ιστορικός Γιοάν Σαπουτό, στο βιβλίο του «Η πολιτιστική επανάσταση του ναζισμού», Εκδόσεις Πόλις, σε εξαιρετική, όπως πάντα, μετάφραση του Γιώργου Καράμπελα.

Ο συγγραφέας -και σε αυτό συμφωνεί με τον Εντσο Τραβέρσο- τονίζει ότι οι ναζί ηγέτες χρησιμοποίησαν ιδέες που ήταν ήδη διαδεδομένες στην Ευρώπη από τον 19ο αιώνα, κυρίως λόγω της αποικιοκρατίας: εκμετάλλευση του αλλογενούς, ρατσισμός, αντισημιτισμός, ιμπεριαλισμός, κατάκτηση, στρατιωτική βία, αγώνας για εξασφάλιση αγορών ή «ζωτικού χώρου» και απόσπαση πρώτων υλών.

Βασικό στοιχείο της ναζιστικής προπαγάνδας αποτέλεσε ο κατασκευασμένος μύθος ότι οι Γερμανοί αποτελούν μια νορδική φυλή (από το north στα αγγλικά/nord στα γαλλικά, δηλαδή Βορράς), οι προπάτορες των οποίων είχαν κατέβει νότια και έφτιαξαν τον ελληνικό και τον ρωμαϊκό πολιτισμό. Ομως εξαιτίας των πολέμων μεταξύ των ελληνικών πόλεων ή της επιμειξίας των Ρωμαίων με τους λαούς της Ανατολής λόγω αυτοκρατορίας, το αίμα τους και ο πολιτισμός τους παρήκμασαν και οδηγήθηκαν έτσι στον αφανισμό. Κάτι τέτοιο, ισχυρίζονταν οι ναζί, δεν πρέπει να συμβεί με τους Γερμανούς, γι’ αυτό δεν πρέπει να επιτρέψουν την όποια επιμειξία και κυρίως με τους Εβραίους, έναν λαό της ερήμου, σε αντίθεση με τους ίδιους που εκπροσωπούσαν έναν ευτυχισμένο και καθαρό λαό των τευτονικών δασών, οργανικά ενταγμένο και συνδεδεμένο με τη φύση.

Εκατοντάδες νομικοί του ναζιστικού καθεστώτος προσπάθησαν να ξαναγράψουν την ιστορία και να πετάξουν στον κάλαθο των αχρήστων το ρωμαϊκό δίκαιο και τον χριστιανισμό, τον οποίο θεωρούσαν βασικό υπεύθυνο για την πολιτισμική αλλοτρίωση της γερμανικής φυλής: με την υποκρισία του αστικού γάμου και τον οικουμενισμό του λειτούργησε επιπολιτιστικά και διέφθειρε τον λαό.

Ετσι, στη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου -όπως είχε γίνει και λίγο μετά τον Μεγάλο Πόλεμο- οι ναζί ηγέτες, θεωρώντας ότι υπάρχει κίνδυνος δημογραφικής καταστροφής της φυλής, πριμοδότησαν τις εξωσυζυγικές σχέσεις και αναγνώρισαν τα εξώγαμα τέκνα, προκειμένου να υπάρξει απρόσκοπτη αναπαραγωγή καθαρόαιμων Γερμανών.

Παράλληλα, η άρνηση της επιμειξίας οδήγησε τον ναζιστικό ευγονισμό και τον ρατσισμό σε ανίδωτα ύψη: εκατοντάδες χιλιάδες ανάπηροι ή δύσμορφοι στειρώθηκαν ή εξολοθρεύτηκαν προτού η «τελική λύση» εφαρμοστεί στους Εβραίους.

Ιδιαίτερα κοινές στη χρήση της γλώσσας από τους ναζί ηγέτες ήταν οι μεταφορές: οι Εβραίοι παρομοιάζονται με μολυσματικές κατσαρίδες και ψύλλους που αντιμετωπίζονται με «αποπαρασίτωση» ή με τσουκνίδες που «ξεριζώνονται» ή με δέντρα που θέλουν «κλάδεμα» ή, τέλος, με αποστήματα που χρήζουν «καυτηριασμού». Κυριαρχεί έτσι μια ιατρικοποίηση του πολιτικού λόγου και μια υγειονομική αντίληψη της σχέσης της φυλής με τους «αλλογενείς» φορείς μολυσματικών νόσων.

Η φιλοσοφική προσέγγιση των πραγμάτων από τους ναζί περιορίζεται έτσι σε έναν εκλεκτικισμό που καταλήγει σε τσαρλατανισμό εάν τον δούμε εκ των υστέρων. Ωστόσο, στην εποχή του μπόρεσε και έπεισε εκατομμύρια Γερμανούς, οι οποίοι πολέμησαν ενάντια στους «υπανθρώπους» Σλάβους, που είναι άξιοι μόνο για σκλάβοι εργάτες, και εξόντωσαν έξι εκατομμύρια Εβραίους στο μεγαλύτερο και καλύτερα σχεδιασμένο έγκλημα που έχει δει μέχρι σήμερα η ανθρωπότητα. Η συμβολή του Σαπουτό στην απάντηση στο «γιατί» των πραγμάτων είναι εξαιρετικά σημαντική.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου