Διεθνές Συνέδριο για την Επανάσταση του 1821 | Αθήνα 9-12/12/2021 (Πρόγραμμα) - Επιλεγμένα κείμενα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

 ΠΕΜΠΤΗ 9 ΔΕΚΕΜΒΡΗ 2021

Α. ΗΘΗ, ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ, ΤΕΧΝΗ, ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ

(Χώρος διεξαγωγής: Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων, αίθουσα Α. Τρίτσης)

11.30 – 12:15	Λιερός Γιώργος, συγγραφέας. «Είτε κλέφτης, είτε ακρίτας, είτε αντάρτης»: η παράδοση ανταρσίας στον ελλαδικό χώρο. Λάμπρου Άννα, υπ. διδάκτωρ ΕΜΠ - Μούργου Αλεξάνδρα, υπ. διδάκτωρ ΕΜΠ & U.P. 1. Από τη Μάνη στα Μανιάτικα κι από τους κλέφτες στους ρεμπέτες: χωρο-κοινωνικές πρακτικές σε χώρους παρέκκλισης του Πειραιά κατά τον 19ο αι.
12:15 – 13:00	Ραουζαίος Γιάννης, κριτικός κινηματογράφου, συγγραφέας. Η Ελληνική Επανάσταση και η ρομαντική λογοτεχνία. Έλληνες και Ευρωπαίοι ρομαντικοί και το ποιητικό πρόταγμα μιας Επανάστασης σε διαρκή άφιξη. Παναγή Γαβριέλλα, Πανεπιστήμιο Κύπρου. Η επίδραση της οθωμανικής παρουσίας σε ελληνικά λογοτεχνικά έργα: η περίπτωση του Γ. Βιζυηνού.
13:00 – 14:30	Πουλάδος Γιώργος, μεταπτυχιακός φοιτητής Δημόσιας Ιστορίας. Το 1821 στη Δημόσια Ιστορία: Αναπαραστάσεις του ’21 στον δημόσιο λόγο και χώρο. Μπακάλης Χρήστος, Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Οι εορτασμοί της εκατονταετηρίδας στο Αγρίνιο και την Αιτωλοακαρνανία το 1930 εν μέσω ιδεολογικών αντιπαραθέσεων και συγκρούσεων. Παρασκευά Ευσταθία, φιλόλογος, υπ. διδάκτωρ ΔΠΘ. Η κατασκευή της εθνικής ταυτότητας και της ιστορικής μνήμης στους επετειακούς λόγους για την Ελληνική Επανάσταση. Η περίπτωση τριών επετειακών λόγων που εκφωνήθηκαν το 1871, το 1921 και το 1942 και ανθολογήθηκαν σε σχολικά εγχειρίδια. Αποστολίδου Ελένη, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Το Κρυφό Σχολειό: ζητήματα κατανόησης ιστορίας και ιστορικής κουλτούρας.
14:30 – 15:30	Διάλειμμα
15:30 – 16:15	Στεργίου Γιάννα, Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Η αρχαιότητα στην Ελληνική Επανάσταση. Μιστριώτης Αλέξανδρος, εικαστικός. Εντοπίζοντας ένα τυφλό σημείο. Οι χριστιανικοί ναοί των Αθηνών μετά την Επανάσταση του 1821 και την ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους.
16:15 – 17:00	Ανδρίτσος Γιώργος, ιστορικός. Η Επανάσταση του 1821 στον ελληνικό κινηματογράφο. Η περίπτωση της ταινίας Παπαφλέσσας. Λυκουργιώτη Ασπασία, κριτικός κινηματογράφου. Μια κριτική των αναπαραστάσεων του 1821 στον ελληνικό κινηματογράφο.
17:00 – 17:45	Καλογερόπουλος Άγγελος, φιλόλογος, μουσικολόγος - Τσιαμούλης Χρήστος, μουσικοσυνθέτης. Ο Πέτρος ο Πελοποννήσιος, το μουσικό ζήτημα και η εθνική μουσική. Ελληνιάδης Στέλιος, δημοσιογράφος, μουσικός παραγωγός. Ο ρόλος της μουσικής και του τραγουδιού στη μετεπαναστατική Ελλάδα.

Β. ΤΕΛΕΤΗ ΕΝΑΡΞΗΣ (Κινηματογράφος: ΔΑΝΑΟΣ)

18:30 – 20:00	Έναρξη εργασιών, χαιρετισμοί, τρεις σύντομες ομιλίες για τους Δαμιανάκο, Σκαρίμπα, Γ. Λαμπρινό. Σύντομη παρουσίαση της ταινίας του Θ. Αγγελόπουλου Ο Μεγαλέξανδρος από την Αιμιλία Καραλή (διδάκτωρ φιλολογίας).
20:00 – 11:30	Προβολή της ταινίας.
11:30 – 11:40	Σύντομος διάλογος με τους θεατές.

 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 10 ΔΕΚΕΜΒΡΗ 2021

Α. Η ΚΥΟΦΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

(Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων, αίθουσα Α. Τρίτσης)

12:00 – 12:45	Σταύρου Μάκης, ιστορικός. Κοινότητες και κοινοτισμός στη Βαλκανική και τη Λατινική Αμερική τον 18ο και 19ο αι. Σχέσεις με τα εθνικά κινήματα. Οικονόμου Γιώργος, διδάκτωρ φιλοσοφίας, συγγραφέας. Ο μύθος των κοινοτήτων κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κατοχής.
12:45 – 13:45	Χρανιώτης Γιώργος, ΑΠΘ. Αντιμαχόμενες αναμνήσεις, αλληλοσυγκρουόμενες διεκδικήσεις: στρατός, έφεδροι, κίνημα Παλαιών Πολεμιστών και η μνημόνευση του 1821 τη δεκαετία του 1920. Αγκυραλίδης Γρηγόριος, φαρμακοποιός Msc. Το επαναστατικό όραμα του Ρήγα Βελεστινλή και τα χαρακτηριστικά του σύγχρονου ελληνικού κράτους: μια συγκριτική μελέτη. Γαλανόπουλος Κώστας, Πάντειο Πανεπιστήμιο. «Μάνα μʼ εγώ δεν κάθομαι να γίνω νοικοκύρης». Η «μυθιστορική περιπέτεια» της Επανάστασης.
13:45 – 14:45	Διάλειμμα
14:45 – 15:30	Κουτούφαρης-Μαλανδρίνος Ιάσων, υπ. διδάκτωρ ΑΠΘ. Η πολιτεία της Μάνης (15ος-19ος αι.) Δαπέργολας Σπύρος, γραφίστας. Μια εισαγωγή στις ελίτ του νέου ελληνικού κράτους και τη σχέση τους με την Επανάσταση.
15:30 – 16:15	Μαγουλάς Χαράλαμπος, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. Η επαναστατικότητα και ο απόηχος της Ελληνικής Νομαρχίας. Σινιόσογλου Νικήτας, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Ο αλλόκοτος ελληνισμός του Θεόφιλου Καΐρη.
16:15 – 17:15	Χατζόπουλος Μάριος, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Πάντειο Πανεπιστήμιο. Από την Ανάσταση στην Επανάσταση. Ο χώρος και ο χρόνος. π. Αντώνιος Πινακούλας, εφημέριος Ιερού Ναού Αγίου Παντελεήμονος Χαλανδρίου. Ο προφητικός χιλιασμός ως συνιστώσα της Επανάστασης. Νικολακάκης Γιώργος, Πανεπιστήμιο Κρήτης. Η λαϊκή θρησκεία εναντίον του έθνους-κράτους: από τον Πατροκοσμά στον Παπουλάκο.

Β. Η ΚΥΟΦΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

(Νομική Αθηνών, Αίθουσα Παπαρρηγοπούλου)

18:00 – 18:45	Έλλην-Ρωμιός-Γραικός. Παρουσίαση των επιστημονικών συμπερασμάτων του συνεδρίου του ΕΚΠΑ το 2017 και της έκδοσης των πρακτικών του. Καραμανωλάκης Βαγγέλης ή Κατσιαρδή Όλγα Παπαδία Λάλα Αναστασία
18:45 – 19:30	Μαντούβαλος Ίκαρος, Ακαδημία Αθηνών. Οδεύοντας προς το 1821. Οι κόσμοι των παροίκων στα ευρωπαϊκά περιβάλλοντα και τα εμπορικά τους δίκτυα στον χώρο των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου (18ος-αρχές 19ου αι.). Σαρρής Κώστας, ΑΠΘ. Τρύπα στη γεωγραφία: για τις προϋποθέσεις της Επανάστασης του 1821 στη Δυτική Ελλάδα.
19:30 – 21:15	Νιτσιάκος Βασίλης, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Οι κοινότητες στο πλαίσιο της Οθωμανικής κυριαρχίας. Συγκρότηση και εξέλιξη. Η πολιτισμική διάσταση. Ζέη Ελευθερία, Πανεπιστήμιο Κρήτης. «Κοινότητες»: προεπαναστατικές μορφές τοπικής οργάνωσης στην οθωμανική επικράτεια. Ξυδιάς Βασίλης, θεολόγος, εκπαιδευτικός. Ι. Κοκκώνης: Μια κοινοτιστική πολιτική θεωρία για το μετεπαναστατικό ελληνικό κράτος. Κατέβας Φώτης, περιοδικό & εκδόσεις Ευτοπία. Ορεινές κοινότητες, αλληλοβοήθεια, μόρφωση και ανταρσία. Διαδικτυακή παρέμβαση: Λάππα Βασιλική, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Οι αγροδασοπονικές χρήσεις των ορεινών γαιών της Ευρυτανίας και οι κοινωνικοί θεσμοί των κοινοτήτων στα προεπαναστατικά και επαναστατικά χρόνια του 1821.

 ΣΑΒΒΑΤΟ 11 ΔΕΚΕΜΒΡΗ 2021

Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

(Νομική Αθηνών, Αίθουσα Παπαρρηγοπούλου)

09:45 – 10:30	Τσακίρη Ρομίνα Ν., Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος. Άξιοι της αγάπης του Έθνους. Η ζωή στα νερά της Γραμβούσας στα χρόνια της Επανάστασης (1825-1828). Προσδοκίες και οράματα, δυσχέρειες και διαψεύσεις. Ναξάκης Χάρης, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Κρητική επανάσταση: εμφύλιος ή εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας;
10:30 – 11:15	Σταυρόπουλος Ευάγγελος, Νομική Σχολή Paris XI/Jean Monnet. Οι κοινωνικοί νόμοι των χριστιανών αυτοκρατόρων της Ελλάδος: η πρόσληψη του βυζαντινού δικαίου στα πρώιμα μεταεπαναστατικά συνταγματικά κείμενα. Τσαραπατσάνης Δημήτρης, Πανεπιστήμιο του Γιορκ. Τα συντάγματα της επανάστασης: φιλελεύθερα ή δημοκρατικά;
11:15 – 12:45	Αγγελάκης Γιάννης, δικηγόρος, υπ. διδάκτωρ Παντείου Πανεπιστημίου. «Λαβόντες αφορμήν από την κατά τον Ιερό τούτον Αγώνα αναρχίαν»: «Οικειοποιήσεις» τσιφλικιών και διαμάχες μεταξύ χωρικών και προκρίτων στην επαρχία Κραβάρων 1821-1831. Αντύπας Μηνάς, υπ. διδάκτωρ, Πανεπιστήμιο Κρήτης. «…χωρίς να εδύναντο, ούτε οι συγκύριοι των πλοίων, ούτε η τοπική αρχή να εμποδίσει τας δυναστικάς και βιαίας πράξεις…». Μια προσπάθεια ανίχνευσης των σχέσεων μεταξύ των πλοιοκτητών και των πληρωμάτων της Ύδρας στη διάρκεια της Επανάστασης. Ισμυρνιόγλου Νίκος, ιστορικός, φιλόλογος. Συλλογική διαμαρτυρία των κατώτερων στρωμάτων της Επανάστασης: καθημερινότητα, διεκδικήσεις, επιδιώξεις. Δεμέστιχα Γεωργία, υπ. διδάκτωρ, Πανεπιστήμιο Πατρών. Περί των επιτροπών των στρατιωτών στην ελληνική επανάσταση… μια μη λογισμική κριτική, το παλίμψηστο της αφήγησης των αντιθέσεων.
12:45 – 13:30	Διάλειμμα
13:30 – 14:15	Μποζίκης Σίμος, Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Η δημόσια οικονομία στο ελληνικό πρωτο-κράτος, 1821-1833: η εμπειρία και το αναδυόμενο ενδιαφέρον για την Πολιτική Οικονομία. Μηλιός Γιάννης, ΕΜΠ Η «Δημόσιος Οικονομία» του επαναστατικού ελληνικού κράτους, 1821-1827.
14:15 – 15:15	Πετμεζάς Σωκράτης, Πανεπιστήμιο Κρήτης και ΙΜΣ/ΙΤΕ. «Γη και Ελευθερία»: σχετικά με το «ζήτημα της γης» στην Ελληνική Επανάσταση και την ίδρυση του ελληνικού κράτους Σκαλιδάκης Γιάννης, Πανεπιστήμιο Κρήτης. Κράτος και επανάσταση το 1821. Σκέψεις στην προσέγγιση της Επανάστασης από τη σκοπιά της κοινωνιολογικής θεωρίας για τη σχέση πολέμου και κρατικής συγκρότησης. Σειρηνίδου Βασιλική, ΕΚΠΑ. Έγκλημα, κοινωνία και συγκρότηση κράτους στην επαναστατημένη Ελλάδα.
15:15 – 16:00	Λάζου Βασιλική, ΑΠΘ. Ο ρόλος και η συμμετοχή των γυναικών στην επανάσταση του 1821 και τον αγώνα της ανεξαρτησίας. Κυπριανός Παντελής, Πανεπιστήμιο Πατρών. Φωτισμένοι άνθρωποι για μια δημοκρατική πολιτεία.
16:00 – 17:30	Στάθης Παναγιώτης, ιστορικός. Κλέφτες και αρματολοί, όψεις συμμετοχής στην επανάσταση. Αλεξίου Σπύρος, φιλόλογος, συγγραφέας. Αρματολίκια: θεσμική-ιδεολογική συγκρότηση και ρόλος τους στην Επανάσταση. Γκίκας Αναστάσης, διδάκτωρ Πολιτικών Επιστημών. Κλέφτες και αρματολοί στο μεταίχμιο της κοινωνικοϊστορικής μετάβασης. Η στάση τους έναντι της Επανάστασης του 1821. Μπουκάλας Παντελής, συγγραφέας, δημοσιογράφος. Από τα κλέφτικα στα τραγούδια της επανάστασης.
17:30 – 18:30	Διάλειμμα
18:30 – 19:30	Δελημάρης Γρηγόρης, υπ. διδάκτωρ. «Εμφύλιες» συγκρούσεις και διαμάχες κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821. Λαπιέρης Σωτήρης, Πολιτικός/διοικητικός επιστήμονας –Θεοδωρίδης Γιώργος, ΕΚΠΑ. Εμφύλιες συγκρούσεις και κοινωνικές αντιθέσεις στην Επανάσταση: Μια απόπειρα διερεύνησης πέραν της αντίθεσης παράδοση-εκσυγχρονισμός. Παπαδάτος Νίκος, Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας. Το ρώσικο κόμμα.
19:30 – 21:00	Παπαστράτης Προκόπης, Πάντειο Πανεπιστήμιο. Σημειώσεις πάνω στην πορεία της μετεπαναστατικής Ελλάδας. Λυκουργιώτης Σωτήρης, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Η ρευστή γεωγραφία της ελληνικής επανάστασης. Παπανικολόπουλος Δημήτρης, Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Η επανάσταση του 1821 και τα όπλα των αδύναμων. Λυμπεράτος Μιχάλης, διδάκτωρ Σύγχρονης Ιστορίας, συγγραφέας. Το λαϊκό στοιχείο και ο χαρακτήρας της Επανάστασης του 1821: Αγροτικοί αγώνες και πολιτική χειραφέτηση στις απαρχές του 19ου αι.

 ΚΥΡΙΑΚΗ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΗ 2021

Ο ΕΥΡΥΤΕΡΟΣ ΠΕΡΙΓΥΡΟΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗ ΜΑΚΡΑ ΔΙΑΡΚΕΙΑ

(Νομική Αθηνών, Αίθουσα Παπαρρηγοπούλου)

10:00 – 10:45	Ιχάμπ Σαμπάνα & Πετροδασκαλάκη Χαριτίνη, ερευνητές του ΚΕΜΜΙΣ Η Ελληνική Επανάσταση και η Οθωμανική Ανατολή: αλλαγές και συγκρούσεις στην οθωμανική Μέση Ανατολή του πρώιμου 19ου αι. Ιλιτσάκ Σουκρού, Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ Η Ελληνική Επανάσταση, το ευρύτερο αυτοκρατορικό πλαίσιο.
10:45 – 11:30	Σακούλ Καχραμάν (Şakul Kahraman), Πανεπιστήμιο Σεχίρ της Κωνσταντινούπολης. Η Πελοπόννησος στη Μεσόγειο, οι Οθωμανοί και τα τοπικά πλαίσια πριν την Ελληνική Επανάσταση. [The Peloponnese in the Mediterranean, the Ottoman, and the Local Contexts before the Greek Revolution.]
11:30 – 12:15	Καφαντάρ Τζεμάλ (Kafadar Cemal), Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. Η γεύση της ανταρσίας και το άρωμα της ελευθερίας: πέρα από ακμή και παρακμή. [Τhe taste of sedition and the scent of liberty: beyond rise and decline].
12:15 – 13:00	Παπαζαχαρίου (Ζάχος) Εμμανουήλ, ανθρωπολόγος, συγγραφέας. Ο πολιτικός και κοινωνικός ρόλος του παζαριού στην οθωμανική πόλη. Σαρηγιάννης Μαρίνος, Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών. Εξεγέρσεις και οθωμανική πόλη, 16ος-19ος αι.
13:00 – 14:00	Διάλειμμα
14:00 – 14:45	Καρακαγιά-Σταμπ Αϊφέρ (Karakaya-Stump Ayfer), College of William & Mary. Οι διωγμοί των Κιζίλμπας και η οθωμανική πολιτική τάξη. [Kizilbash Persecutions and Ottoman Political Order.]
14:45 – 15:30	Κάνερ Έφη, ΕΚΠΑ. Επιτελέσεις της εθνικής ταυτότητας σε ένα πολυεθνοτικό περιβάλλον. Φύλο, διακοινοτική επικοινωνία και εθνική ταυτότητα στην εποχή των οθωμανικών μεταρρυθμίσεων. Πούλος Παναγιώτης, ΕΚΠΑ. Διακοινοτικές μουσικές σχέσεις και νέες μορφές κοινωνικότητας στην Κωνσταντινούπολη τον 19ο αι.
15:30 – 16:15	Αλκάν Μεχμέτ (Alkan Mehmet Öznur), Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης. Ο οθωμανικός εθνικισμός, οι Ρωμιοί και οι πειραματισμοί με τους θεσμούς της κοινωνίας των πολιτών.
16:15 – 17:00	Μανιός Γιώργος, Πάντειο Πανεπιστήμιο. Από το ’21 μέχρι σήμερα: Η (διπλή) επανάσταση του 1821 στη ρουμανική ιστοριογραφία. Ταρίνσκι Γιάβορ, συγγραφέας, ερευνητής. Η βαλκανική ομοσπονδία στο βουλγάρικο απελευθερωτικό κίνημα του 19ου αι.
17:00 – 17:30	Διάλειμμα
17: 30 – 18:30	Κράστεβ Λατσεζάρ (Krastev Lachezar) ιστορικός. Εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας και αναρχικοί: από τον Nechayev μέχρι τον Rogdaev. Οι επαφές ανάμεσα στους Ρώσους και Βούλγαρους αναρχικούς.
18:30 – 19:15	Καρακατσούλη Άννα, ΕΚΠΑ. Ο φιλελληνισμός και ο αντίλογός του: υπέρμαχοι και αντίπαλοι της ελληνικής ανεξαρτησίας στη Δυτική Ευρώπη. Πίσσης Νικόλας, Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Βερολίνου. Μεταρρύθμιση και ευρωπαϊκό σύστημα. Ρωσία και Οθωμανική Αυτοκρατορία στον 18ο και 19ο αι.
19:15 – 20:15	Κιγιάνσκαγια Οξάνα (Kiyanskaya Oksana Ivanovna, Киянская Оксана), Ρωσικό Κρατικό Πανεπιστήμιο Ανθρωπιστικών Σπουδών. Δεκεμβριανά (Πετρούπολη 1825) και ελληνική επανάσταση.
20:15 – 21:00	Φάχμι Χάλεντ (Fakhmy Khaled), Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. Αιγύπτιοι στρατιώτες στην Πελοπόννησο. [Τhe Egyptian soldiers in the Peloponnese].

Επιλεγμένα κείμενα

Το διεθνές συνέδριο στο πλαίσιο των προπαρασκευαστικών του εργασιών προχωρεί σε συνεργασία με το περιοδικό  KABOOM στην έκδοση τεσσάρων e-book τα οποία θα διατίθενται ελεύθερα στο διαδίκτυο. Πρόκειται για τέσσερα σημαντικά κείμενα προσκεκλημένων ομιλητών του συνεδρίου τα οποία μεταφράστηκαν από τα αγγλικά.

Τα δύο πρώτα e-book είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα μας:

Μάριος Χατζόπουλος | Από την Ανάσταση
στην Επανάσταση: «ιεροί» μύθοι, μοτίβα και σύμβολα
στον Πόλεμο της Ελληνικής Ανεξαρτησίας

Cemal Kafadar | Το ζήτημα της οθωμανικής παρακμής

-Περισσότερα στην ιστοσελίδα του Συνεδρίου:  https://congress1821.gr