Παγκόσμια Ημέρα Μεταναστών
18 Δεκεμβρίου 2021
Ζούμε μαζί, αλλά είμαστε χώρια.
Πάνω από μισό εκατομμύριο* άνθρωποι ζούμε στην Ελλάδα 30 - 40 χρόνια τώρα. Ζούμε μαζί, γιορτάζουμε μαζί, προχωράμε μαζί, γιατί το όραμα του Ελληνικού Φόρουμ Μεταναστών είναι μια κοινωνία, στην οποία οι μετανάστες θα έχουν ίσα δικαιώματα και θα απολαμβάνουν δίκαιη μεταχείριση, θα συνδιαλέγονται και θα συμπορεύονται με τους Έλληνες με αλληλοσεβασμό, καθιστώντας την διαφορετικότητα πηγή ανάπτυξης και προόδου για όλους.
Ζούμε μαζί, δουλεύουμε μαζί, πληρώνουμε την εφορία, τις ασφαλιστικές μας εισφορές, τα παράβολα των αδειών διαμονής μας, αλλά για το ελληνικό κράτος είμαστε σαν αόρατοι. Ζούμε μαζί, αλλά είμαστε χώρια.
Κάθε φορά που ψηφίζεται ένας νόμος για τους μετανάστες, κάθε φορά που ρυθμίζονται τα θέματα που μας αφορούν με υπουργικές αποφάσεις και προεδρικά διατάγματα, κάποιοι νιώθουν ότι λύθηκαν τα προβλήματα. Αυτό όμως που δεν γίνεται αντιληπτό είναι τι σημαίνει για έναν μετανάστη να παραμένει σε αναμονή της απόλαυσης των δικαιωμάτων του. Συνηθίσαμε να ζούμε «μισές» ζωές, και αυτό είναι ένα πρόβλημα που δεν αφορά μόνο εμάς, αφορά την ελληνική κοινωνία στο σύνολό της.
Οι καθυστερήσεις στην έκδοση αδειών διαμονής είναι ένα μέρος του προβλήματος που εντάσσεται σε μια γενικότερη κατάσταση γραφειοκρατίας των υπηρεσιών του Δημοσίου. Το βασικό πρόβλημα όμως εντοπίζεται αλλού. Η πλειονότητα των μεταναστών πρώτης γενιάς βρίσκεται εγκλωβισμένη στις επισφαλείς άδειες διαμονής, από τις οποίες φαίνεται πως δεν μπορεί να ξεφύγει. Άνθρωποι που βρίσκονται πάνω από 20 χρόνια στην Ελλάδα, συνεχίζουν να μένουν στην χώρα με προσωρινές άδειες διαμονής, άδειες που απαιτούν ανανέωση κάθε 3-5 χρόνια. Θεωρητικά, ναι μεν έχουν το δικαίωμα αυτοί οι άνθρωποι να αιτηθούν την επί μακρόν διαμένοντος άδεια, αλλά πρακτικά δεν μπορούν καν να αιτηθούν για μια πιο μόνιμη άδεια διαμονής, λόγω της πολυπλοκότητας της νομοθεσίας και της έλλειψης σχεδιασμού ενιαίου νομοθετικού πλαισίου άπαξ.
Δίχως αμφιβολία, στην εποχή της πανδημίας του κορονοϊού κάθε άνθρωπος στην χώρα, καλείται να ανταπεξέλθει σε μια δύσκολη και πρωτόγνωρη συνθήκη. Αν τυχόν όμως είσαι μετανάστης πρώτης και δεύτερης γενιάς, τότε οι συνθήκες όχι μόνο είναι δύσκολες, αλλά μοιάζουν και απελπιστικά αδιέξοδες. Καταγράφουμε παρακάτω ορισμένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει στην εποχή του covid-19 ένας μετανάστης στην Ελλάδα. Είναι το ίδιο πιθανό είτε να εκπίπτει ξαφνικά της νομιμότητας, να μένει εκτός συστήματος, εκτός εκπαίδευσης, εκτός εργασίας, εκτός υγειονομικής περίθαλψης και εκτός κοινωνίας.
Πιο συγκεκριμένα:
Εγκλωβισμός σε μια παράταση για 250.000 ανθρώπους
Έχουν
περάσει 21 μήνες από τον Μάρτιο του 2020 όταν σταμάτησαν οι αρμόδιες
υπηρεσίες να δέχονται την ανανέωση των αδειών διαμονής. Οι παρατάσεις
διαδέχονταν η μία την άλλη με την τελευταία να λήγει στις 31/12/2021.
Στις 16 Νοεμβρίου του 2021 το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου
ανακοίνωσε την επίσημη λειτουργία της νέας ηλεκτρονικής πλατφόρμας για
ανανεώσεις αδειών διαμονής. Μια πλατφόρμα και μια διαδικασία που
περιμέναμε με ανυπομονησία καθώς ήταν ένα από τα αιτήματα που καταθέσαμε
στο υπόμνημα μας προς το Υπουργείο τον Νοέμβριο 2020. Δυστυχώς όμως η
διαδικασία για ακόμα μία φορά αντί να διευκολύνει, ταλαιπωρεί τον
μετανάστη και τη μετανάστρια. Τους ταλαιπωρεί γιατί η ορολογία και η
διαδικασία είναι δυσνόητη για τον μεταναστευτικό πληθυσμό και μάλιστα οι
οδηγίες δίνονται για ακόμα μια φορά μόνο στα ελληνικά και σε καμία άλλη
γλώσσα, δεν υπάρχει καμία προτεραιοποίηση ανάλογα με την ημερομηνία
λήξης της άδειας διαμονής με αποτέλεσμα όσοι έχουν άδειες διαμονής που
λήγουν τώρα να κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα και
στο τέλος της διαδικασίας εκδίδεται μια βεβαίωση χωρίς σειριακό αριθμό η
οποία λογικά δεν θα αναγνωρίζεται από άλλες αρχές και από τις δημόσιες
υπηρεσίες. Θυμίζουμε πως οι άδειες που αναμένεται να λήξουν μέχρι της
31/12/2021 είναι περίπου 250.000***
Πολιτογράφηση για… λίγους;
Στη θεωρία, ο έχων
συνεχόμενες άδειες διαμονής έχει δικαίωμα στην πολιτογράφηση. Πρακτικά,
όμως, μετά από τις τόσες δυσκολίες στην διαδικασία έκδοσης μιας άδειας
διαμονής, ακόμα και αυτό το δικαίωμα γίνεται άπιαστο όνειρο.
Γνωρίζουμε πως η ελληνική ιθαγένεια δεν είναι πανάκεια και ότι δεν απαιτείται για να μπορεί να ζήσει νόμιμα κάποιος αλλοδαπός στην Ελλάδα, αφού αρκεί και μια έγκυρη άδεια διαμονής, και ας μην του εξασφαλίζει τα ίδια δικαιώματα με εκείνα των Ελλήνων πολιτών. Ωστόσο, όλοι έχουν το δικαίωμα να προσπαθήσουν για την πολιτογράφηση και όταν οι προϋποθέσεις αντι να απευθύνονται σε όλους απευθύνονται σε πολύ λίγους, θα μπορούσε κανείς να υποθέσει πως στόχος δεν είναι η εξακρίβωση του βαθμού ένταξης του εξεταζόμενου, αλλά η δραματική μείωση των πολιτογραφήσεων.
Ένα από τα κύρια προβλήματα που εντοπίζουμε στη διαδικασία είναι η προϋπόθεση για το αιτών / αιτούσα ελληνικής ιθαγένειας να αποδεικνύει ελάχιστο ετήσιο εισόδημα ύψους 7.800 ευρώ για 3, 5 και 7 συνεχόμενα έτη (νόμιμα και μόνιμα) αντιστοίχως, βάσει του τύπου της άδειας διαμονής που κατέχει ο αιτών/αιτούσα. Εάν ο αιτών έχει και οικογένεια, τότε το παραπάνω ποσό προσαυξάνεται κατά 10% για κάθε εξαρτώμενο μέλος της οικογένειας του. Πρόκειται για προϋπόθεση που προσομοιάζει περισσότερο σε ανέκδοτο παρά σε απόδειξη ένταξης ενός αλλοδαπού στην Ελλάδα, αφού η ανεργία ταλαιπωρεί -όχι μόνο τον αλλοδαπό αλλά και τον ημεδαπό πληθυσμό της χώρας από το 2008 και έπειτα, λόγω οικονομικής κρίσης. Πόσο μάλλον σήμερα, στην πρωτόγνωρη εποχή του κορονοϊού και της πανδημίας, κατά την οποία χιλιάδες οικογένειες έμειναν, κυριολεκτικά εν μία νυκτί, χωρίς εισόδημα.
Χωρίς δικαίωμα στον εμβολιασμό
Μέχρι
και σήμερα, αν είσαι μετανάστης ή πρόσφυγας με προσωρινό ΑΜΚΑ (ΠΑΜΚΑ) ή
ΠΑΑΥΠΑ δεν μπορείς να εμβολιαστείς. Μόλις χθες δημοσιεύτηκε ΚΥΑ που
επιτέλους περιλαμβάνει κάποιες ρυθμίσεις και για τον εμβολιασμό ανθρώπων
χωρίς χαρτιά, αλλά το σύστημα και οι πλατφόρμες δεν είναι ενημερωμένα,
με αποτέλεσμα χιλιάδες άνθρωποι να παραμένουν ανεμβολίαστοι και σε
διαρκή ανασφάλεια, την ώρα που στον δημόσιο λόγο συζητιέται το τέταρτο
κύμα πανδημίας.
Όλα τα παραπάνω αποτελούν ένα μέρος της γενικότερης αδιέξοδης κατάστασης που βιώνουμε καθημερινά. Η ευρύτερη εικόνα συμπληρώνεται με την διαρκή έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού για το μεταναστευτικό ζήτημα, την μη ορθή ενημέρωση των πολιτών, τον ρατσιστικό λόγο και την ξενοφοβία που καλλιεργούνται στην ελληνική κοινωνία. Επιπλέον, η διαχείριση του προσφυγικού χειροτερεύει σταθερά. Οι πρόσφυγες παραμένουν εγκλωβισμένοι σε "κέντρα κράτησης" για να βγουν μόνο όσοι θα φύγουν από τη χώρα, και οι μετανάστες εγκλωβίζονται σε ένα καθεστώς "προσωρινότητας" μέσα στη χώρα, για σχεδόν μια ζωή!
Μια αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης είναι η χάραξη μιας πολιτικής ένταξης, ο σχεδιασμός και η υλοποίηση μιας ουσιαστικής μεταναστευτικής πολιτικής και όχι το "μπάλωμα" με επιμέρους μέτρα, τα οποία αρκετά συχνά βαρύνουν τους μετανάστες αντί να τους εντάσσουν ή να τους διευκολύνουν.
Το Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών, μέσα στην χρονιά που έρχεται συμπληρώνει 20 χρόνια συνεχούς λειτουργίας και δράσης για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των μεταναστών και την ισότιμη εργασιακή και κοινωνική τους ένταξη.
Σήμερα, στις 18 Δεκεμβρίου 2021 την Παγκόσμια Ημέρα Μεταναστών, ζητάμε από την ελληνική πολιτεία τα αυτονόητα για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, και τα οποία με θλίψη διαπιστώνουμε ότι παραμένουν ίδια με όσα ζητάμε τα τελευταία 20 χρόνια: την χάραξη ουσιαστικής μεταναστευτικής πολιτικής, καθώς και τη δημιουργία ενός σχεδίου κοινωνικής ένταξης, ως μία πολιτική ανθρωπισμού και ισοπολιτείας. Έτσι μόνο διασφαλίζονται τόσο τα ανθρώπινα δικαιώματα κάθε άνδρα, γυναίκας και παιδιού, που περνούν τα σύνορα αναζητώντας ένα καλύτερο αύριο, όσο και η κοινωνική συνοχή της ελληνικής κοινωνίας.
Αθήνα, 18 Δεκεμβρίου 2021
Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών
* Σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία, Αύγουστος 2021 του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου οι άδειες διαμονής σε ισχύ είναι 670.619
** Ένταξη για εμάς σημαίνει συμπερίληψη, σημαίνει πρόσβαση στους βασικούς θεσμούς της κοινωνίας, σημαίνει δικαίωμα στην αξιοπρέπεια, στην ισότητα και ισονομία όλων των πολιτών μιας δημοκρατικής κοινωνίας. Ένταξη σημαίνει συμμετοχή και δικαίωμα στην αγορά εργασίας, στην υγεία, στην εκπαίδευση, στον πολιτισμό, στα θρησκευτικά δικαιώματα, στο πολιτικό σύστημα, στα κοινά. Ένταξη, δηλαδή, διαρθρωτικής μορφής με ισχυρή την κοινωνική συμμετοχή και την από κοινού δράση.
*** Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει αναρτήσει το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου στο https://migration.gov.gr/ilektroniki-ananeosi-olon-ton-katigorion-titlon-diamonis-ton-politon-triton-choron/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου