Μόνο σάτιρα δεν μπορεί να χαρακτηριστεί η ταινία του Άνταμ Μακκέι Μην κοιτάτε πάνω που προβάλλεται από τις αρχές Δεκεμβρίου στους κινηματογράφους κι από τις 24 Δεκεμβρίου στο Netflix.
Όλη η σύγχρονη πολιτική πραγματικότητα περνάει μπροστά από τα μάτια μας, στην πιο επικίνδυνη για το ανθρώπινο είδος και θανατηφόρα της εκδοχή. Ομολογουμένως, η θητεία Τραμπ συνέβαλε ώστε η πολιτική κριτική και η σάτιρα να φτάσουν σε ανυπέρβλητα ύψη. Όλα ωστόσο τα συστατικά του τραμπισμού σε ελαφρώς ηπιότερες δόσεις μπορούν να παρατηρηθούν ακόμη και σήμερα, χωρίς να διανύσουμε μεγάλες αποστάσεις, αρκεί να κοιτάξουμε …δίπλα μας.
Το σενάριο του Άνταμ Μακκέι (στη συγγραφή του οποίου συνεργάστηκε κι ο δημοσιογράφος Ντέιβιντ Σιρότα, που μας είναι γνωστός από τις στήλες του στον Guardian και το Jacobin κι εσχάτως ως λογογράφος του Μπέρνι Σάντερς) στηρίζεται σε ένα ακραίο γεγονός: Τη παρατήρηση ενός καθηγητή αστροφυσικής και μιας υποψήφιας διδακτόρισας ότι ένας τεράστιος κομήτης, στο μέγεθος του όρους Έβερεστ, σε περίπου 60 ημέρες θα συγκρουστεί με τη γη, καταστρέφοντας τον πλανήτη. Η συγκεκριμένη σεναριακή ιδέα, που παραπέμπει στην υπαρξιακή απειλή του πλανήτη λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας, είναι το μόνο εξωπραγματικό. Γιατί από κει και πέρα, στην προσπάθεια τους οι δυο επιστήμονες να ενεργοποιήσουν την πολιτική ηγεσία ώστε να αποτρέψει την καταστροφή, όλα τα ξεκαρδιστικά που συμβαίνουν αποτελούν κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Αναλογιστείτε:
Μια πολιτική ηγεσία ανίκανη να ξεχωρίσει το σημαντικό από το γελοίο να είναι χαμένη στις μικρότητες της· σεξουαλικά σκάνδαλα, διορισμό κολλητών και κυρίως η εναγώνια προσπάθεια να επανεκλεγεί, στην οποία θυσιάζεται ακόμη και η επιβίωση του πλανήτη.
Τηλεοράσεις μεγάλης θεαματικότητας που καλλιεργούν την ελαφρότητα ενώ οι πρωταγωνιστές της τηλεαστέρες επιπλέουν περιχαρείς στα πελάγη της, μπερδεύοντας την είδηση της πρόσκρουσης ενός κομήτη στη γη με την ανακάλυψη ενός νέου πλανήτη, ενώ η αποστολή τους είναι μία: να διαφυλάξουν πάση θυσία την αποχαύνωση.
Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης και influencers που λειτουργούν ως υπερβολή της μιντιακής πραγματικότητας, αναπαράγουν προσβολές και αναλαμβάνουν εργολαβικά τη δολοφονία χαρακτήρων, δημιουργώντας ένα πολύ βολικό νέφος συγκάλυψης της πραγματικότητας για κάθε εξουσία.
Στρατιωτικοί, απολειφάδια της ψυχροπολεμικής εποχής, εμμονικοί πολεμοκάπηλοι και πολεμοχαρείς που ο ακροδεξιός λόγος τους ξεχειλίζει από ρατσισμό και ομοφοβία, ανίκανοι να εκτελέσουν σωστά την μία και μοναδική δουλειά που έχουν να κάνουν.
Δισεκατομμυριούχοι που έχουν υπό τις διαταγές τους την πολιτική ηγεσία και διαθέτουν την ισχύ ώστε να επιβάλλουν την αντιμετώπιση μιας απειλής ως ευκαιρίας, για να χρησιμοποιήσουμε τη γνωστή ρήση, για επιπλέον πλουτισμό.
Επιστήμονες, γεμάτοι αμετροέπεια, στις υπηρεσίες των υπερπλούσιων που είναι ανά πάσα ώρα και στιγμή έτοιμοι να συναινέσουν στο πιο ριψοκίνδυνο επιχειρηματικό σχέδιο και να εξασφαλίσουν την υλοποίησή του, όταν όχι μόνο οι συνάδελφοί τους επιστήμονες αλλά και η λογική επιμένει για τους κινδύνους.
Η επικαιρότητα της ταινίας υπογραμμίζεται από την πληθώρα πραγματικών χαρακτήρων στην καθημερινή πολιτική ζωή που ξεπερνούν σε γραφικότητα τους ήρωες του Μακκέι, ο οποίος στο παρελθόν έχει υπογράψει τις εξαιρετικές πολιτικές ταινίες Το μεγάλο σορτάρισμα (για τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008) και Vice (για το αντιπρόεδρο του Μπους, Ντικ Τσένι). Ας αναλογιστούμε για παράδειγμα:
Την αδιαφορία με την οποία αντιμετωπίζει η κυβέρνηση Μητσοτάκη τους 100 νεκρούς ημερησίως, γιατί όλοι οι υπουργοί ξέρουν ότι οι ίδιοι δεν θα χρειαστεί ποτέ να περιμένουν στη σειρά των νοσοκομείων.
Τη φαιδρότητα των ιδιωτικών και δημόσιων τηλεοράσεων που χρηματοδοτούμενες από τη λίστα Πέτσα μετατρέπουν την ειδησεογραφία σε σόου, χάριν της τηλεθέασης, ενώ κόβουν κάθε ενοχλητική φωνή.
Το πανηγύρι του facebook προς αναζήτηση like, ενώ η πολιτική κριτική απέναντι στην κυβέρνηση κόβεται και τιμωρείται με απαγόρευση αναρτήσεων, αποστολής μηνυμάτων, χρήσης του messenger, κ.λπ.
Την Ελληνική Αστυνομία που κυνηγάει ανύποπτους διαδηλωτές στις πορείες, βαράει περαστικούς στη Νέα Σμύρνη, εισβάλει σε σπίτια πολιτών, την ίδια ώρα που αφήνει το οργανωμένο έγκλημα να απολαμβάνει πλήρη ατιμωρησία δολοφονώντας ακόμη και δημοσιογράφους μέρα μεσημέρι, έξω από το σπίτι τους.
Ζάμπλουτους εφοπλιστές και πετρελαιάδες που χρηματοδοτούν από κυβέρνηση μέχρι δεξιούς και «αριστερούς» δημάρχους για να νομοθετούν κατά παραγγελία τους …νύχτα και μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, αλλά έχουν το θράσος να ενδύονται τη στολή του σωτήρα κι εθνευεργέτη!
Τέλος, ας αναλογιστούμε τους περισσότερους επιστήμονες της Επιτροπής Λοιμωξιολόγων που έχουν περάσει από τις οθόνες μας εδώ και δύο χρόνια, με πρώτον και καλύτερο τον Σωτ. Τσιόδρα δηλώνοντας την μια ότι οι μάσκες είναι περιττές, την άλλη ότι τα παιδιά δεν μεταδίδουν τον ιό λόγω ενός ενζύμου που έχουν στην μύτη, την τρίτη ότι δεν έχουν άποψη για τον συνωστισμό στα λεωφορεία, κ.α.
Όλα τα παραπάνω φαινόμενα υπάρχουν δίπλα μας και όχι πάνω… Η θαυμάσια ταινία Μην κοιτάτε πάνω μας προσέφερε την ευκαιρία να τα δούμε και να τα σχολιάσουμε!
Υγ. Προσοχή: Μην κλείστε την τηλεόραση όταν πέσουν οι τίτλοι τέλους γιατί δεν θα μάθετε ποτέ τι θα γίνουν όλοι όσοι πιστεύουν ότι μπορούν χάρη στα πλούτη τους οι ίδιοι να επιβιώσουν, όταν καταστραφεί ο πλανήτης λόγω υπερθέρμανσης και κλιματικής αλλαγής…
-Σχετικά είναι και τα άρθρα: Το σύντομο "Don't Look Up" του Γιώργου X. Παπασωτηρίου στο artinews (παρατίθεται) και το εκτενές "Don’t look up – Σκότωσε τον σνομπ φιλελεύθερο που κρύβεις μέσα σου" του Δημήτρη Τσίρκα στο thepressproject που μπορείτε να το διαβάσετε ΕΔΩ:
Don't Look Up
Don't Look Up- Μη κοιτάτε πάνω! Κανείς δεν κοιτάει πάνω, αλλά ούτε έξω μήτε μέσα. Κανείς δεν μπορεί να κοιτάξει πουθενά γιατί η πνευματική τύφλωση είναι ολοκληρωτική.
Η απειλή (στην ταινία) έρχεται απ' έξω, αλλά είναι ήδη εντός των πυλών, είναι η σκόπιμη καταστροφή των τροπικών δασών, είναι η υπερθέρμανση, είναι οι πάγοι που λιώνουν, είναι τα χιλιάδες είδη ζωντανών οργανισμών που χάνονται και μαζί ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι που λιμοκτονούν, είναι οι άνθρωποι που πεθαίνουν γιατί τα εμβόλια είναι ακριβά, είναι οι μεταλλάξεις που θα συνεχίσουν να αναπτύσσονται στην φτωχή κι ανεμβολίαστη Αφρική, είναι οι νέες πανδημίες που έρχονται!
Κανείς δεν μπορεί να δει την απειλή είτε προέρχεται απ' έξω είτε εκ των έσω, κανείς δεν αντιλαμβάνεται τον κίνδυνο της χωρίς όρια εκμετάλλευσης της φύσης, τον κίνδυνο από ένα σύστημα που έχει χάσει τα φρένα του, κυριολεκτικά και μεταφορικά, αποδεικνύοντας ότι το πιο επικίνδυνο και παράλογο ον αυτού του πλανήτη είναι ο άνθρωπος της απληστίας και της ταπείνωσης της φύσης, της απροσδιοριστίας του υποκειμένου και του χάους, της εξουδετέρωσης όλων των αξιών και του θανάτου του πολιτισμού, του τέλους του πλανήτη.
Πλέον πρέπει να σκεφτόμαστε από κοινού πολέμους και συγκρούσεις, και να συμπεριλάβουμε σε αυτές, με την έννοια της δομικής βίας, και τη βία που εμφιλοχωρεί στην ανισότητα και στη φτώχεια, στην περιβαλλοντική καταστροφή και στην πείνα, στην έλλειψη εμβολίων στις φτωχές χώρες, αλλά και στη συστηματική παραπλάνηση μέσω των "πετσωμένων" μίντια.
Χρειάζεται να αποκαλύπτουμε κάθε φορά τα ψέματα που είναι κρυμμένα στις γενικεύσεις και στις συνδηλώσεις των λέξεων, όπου το ρήμαγμα των ανθρώπινων ζωών παρουσιάζεται σαν σωτηρία. Πρέπει να αποκαλύπτεται πως πίσω από τον μετα-νεοφιλελευθερισμό, πίσω από την τυφλή ψευτο-ορθολογική αυτό-αναθέσμιση με την άνευ ορίων χρήση ψευτο-ορθολογικών μέσων («μεταρρυθμίσεις»!), κρύβεται η επίτευξη ενός μόνο σκοπού, η συνεχής αύξηση του πλούτου με όλο και λιγότερο κόστος για την κοινωνία, για την φύση, για τον άνθρωπο, για τον πολιτισμό και τη ζωή στον πλανήτη. Γι’ αυτό ο καπιταλισμός σε οποιαδήποτε μορφή του δεν συνιστά λύση ούτε για τον άνθρωπο ούτε για την κοινωνία ούτε για τη φύση και τη ζωή. Γιατί η λύση ή θα είναι συνολική και θα αφορά τη δημιουργία μιας νέας ορθολογικότητας και ευαισθησίας, μιας νέας, ισότιμης σχέσης μεταξύ των ανθρώπων και του ανθρώπου με τη φύση ή η καταστροφή θα είναι ολική.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου