Σχεδόν ένα εκατομμύριο ευρώ για οκτώ μήνες θα κοστίσει στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων η επικοινωνιακή υποστήριξη της κυβέρνησης στα ξένα μίντια από την εταιρεία Edelman. Η ανάθεση έγινε από οργανισμό του Δημοσίου έπειτα από διαγωνισμό στον οποίο δεν μετείχαν άλλοι υποψήφιοι. Το Reporters United αποκαλύπτει ότι οι προσεγγίσεις προς διεθνή ΜΜΕ είχαν ξεκινήσει σχεδόν ένα χρόνο πριν το διαγωνισμό.
 |
| Πηγή: Instagram / kyriakos_ |
Στις 12 Σεπτεμβρίου, αποκαλύφθηκε πως στο αεροσκάφος που μετέφερε τον πρωθυπουργό στη Θεσσαλονίκη για τη ΔΕΘ επέβαινε ο Stan Greenberg, διάσημος Αμερικανός επικοινωνιολόγος. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος απάντησε στα ερωτήματα σχετικά με τον ρόλο αλλά και την αμοιβή του Γκρίνμπεργκ: «Όχι, δεν πληρώνεται από πουθενά. Είναι συνομιλητής και γνωστός του Πρωθυπουργού από παλιά. Δεν πληρώνεται από κάποιους. Επόμενη ερώτηση;»
14.9.2021, ενημέρωση πολιτικών συντακτών από τον Κυβερνητικό Εκπρόσωπο Γιάννη Οικονόμου. Οι δύο ερωταπαντήσεις σχετικά με την υπόθεση Γκρίνμπεργκ είναι στο 10:44 και στο 12:56.
Αυτό που δεν είπε το Μαξίμου αλλά και ο κ. Οικονόμου -αλλά αποκαλύπτει σήμερα το Reporters United- είναι πως, ανεξάρτητα από τον ρόλο του Γκρίνμπεργκ, η ελληνική κυβέρνηση έχει συνάψει σύμβαση συνεργασίας – με ρήτρα εμπιστευτικότητας – με μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες λόμπινγκ του κόσμου, την πολυεθνική Edelman, με σκοπό την επικοινωνιακή στήριξη της κυβέρνησης Μητσοτάκη, χρηματοδοτούμενη όμως με δημόσια κεφάλαια.
Το μέιλ έχει ημερομηνία 23 Ιουνίου του 2021 και απευθύνεται σε ανταποκριτή μεγάλου μέσου με βάση τις Βρυξέλλες. Τον ενημερώνει για την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να στηρίξει την ευρωπαϊκή διακήρυξη για την υποστήριξη των LGBTQ+ δικαιωμάτων στην Ευρώπη. Αποστολέας του δεν ήταν κάποιο στέλεχος του ελληνικού δημοσίου, αλλά υπάλληλος της εταιρείας Edelman, η οποία προσφέρει υπηρεσίες δημοσίων σχέσεων και στρατηγικής επικοινωνίας για λογαριασμό πολυεθνικών εταιρειών αλλά και κυβερνήσεων.
Το μέιλ του εκπροσώπου της Edelman, το οποίο βρίσκεται στη διάθεση του Reporters United, καταλήγει: «Παρακαλώ ενημερώστε μας εάν έχετε άλλα ερωτήματα».
Η προσέγγιση στον δημοσιογράφο έγινε ύστερα από την κριτική που είχε ασκηθεί στην ελληνική κυβέρνηση για την απουσία της από τη λίστα των χωρών που υπέγραψαν τη διακήρυξη, ως αντίδραση στη νομοθετική πρωτοβουλία της Ουγγαρίας να απαγορεύσει την «προώθηση» της ομοφυλοφιλίας σε ανήλικους.
Από το ρεπορτάζ, αλλά και από έγγραφα που βρίσκονται αναρτημένα στη Διαύγεια, προκύπτει όντως ότι η διεθνής εταιρεία δημοσίων σχέσεων έχει κερδίσει (χωρίς να υπάρχει άλλη προσφορά) σχετικό διαγωνισμό που έτρεξε από τον Δεκέμβριο του 2020 έως τον Ιανουάριο του 2021 η «Ελληνική Εταιρεία Επενδύσεων & Εξωτερικού Εμπορίου Α.Ε.», πιο γνωστή ως Enterprise Greece, προκειμένου να παρασχεθούν στην ελληνική κυβέρνηση υπηρεσίες στρατηγικής επικοινωνίας.
Σχετίζονται οι δύο συνεργασίες, αυτή της ελληνικής κυβέρνησης με την Edelman και αυτή με τον Γκρίνμπεργκ; Ως αυτή την ώρα, δεν υπάρχει κάποιο τεκμήριο που να δείχνει κάτι τέτοιο. Πάντως, ο Γκρίνμπεργκ στο παρελθόν έχει συνεργαστεί με την Edelman, όταν το 2009 προσλήφθηκε ως senior consultant στον τομέα των δημοσίων υποθέσεων (πηγή). (Το Reporters United έχει αποστείλει ερωτήματα στον ίδιο τον Γκρίνμπεργκ.)
«Θετική προβολή»
Σύμφωνα με τη σχετική προκήρυξη, «ο ανάδοχος καλείται να αναλάβει τη διαμόρφωση στρατηγικής και την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών προς την Ελληνική Κυβέρνηση για την ανάπτυξη και διαχείριση σχέσεων με Διεθνή Μέσα» … «με απώτερο στόχο τη θετική προβολή της Ελλάδας καθώς και τη διασφάλιση της εικόνας της χώρας σε σημαντικά κέντρα αποφάσεων στην Ευρώπη, με έμφαση στις ακόλουθες χώρες: Βέλγιο (Βρυξέλλες), Γαλλία, Γερμανία και Ηνωμένο Βασίλειο».
Η συνολική αξία της σύμβασης ανέρχεται στο ποσό των € 980.000 (χωρις ΦΠΑ) και η διάρκεια της ορίζεται σε οκτώ μήνες, με πρόβλεψη για επέκτασή της για άλλους τέσσερις. Οι πόροι θα προέλθουν από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων.
Απο το έγγραφο της προσωρινής κατακύρωσης του διαγωνισμού στις 22 Μαρτίου 2021 προκύπτει ως «μοναδική συμμετέχουσα» η εταιρεία υπό την επωνυμία «Edelman Public Relations Worldwide NV». Παρότι η εταιρεία έλαβε διορία 10 ημερών μετά την ειδοποίησή της για να προσκομίσει τα δικαιολογητικά κατακύρωσης, θα χρειαστούν τελικά τρεις παρατάσεις της προθεσμίας υποβολής των δικαιολογητικών, μέχρι την 10η Μαΐου.
Τελικά στις 6 Ιουλίου, το ΔΣ της Enterprise Greece αποφασίζει την οριστική κατακύρωση του διαγωνισμού στην Edelman και εξουσιοδοτεί τον διευθύνοντα σύμβουλο Γεώργιο Φιλιόπουλο «για την υπογραφή της οικείας σύμβασης» — με άλλα λόγια, σε εκείνο το χρονικό σημείο σύμβαση με την εταιρεία δεν υπάρχει ακόμα.
Το διακύβευμα: «Προστασία» της ελληνικής κυβέρνησης
Παρότι αρχικά η διακήρυξη του έργου αναφέρεται κάπως αφηρημένα στη «θετική προβολή της Ελλάδας», στη διακήρυξη γίνεται σαφές πως το διακύβευμα είναι τελικά η εικόνα της ελληνικής κυβέρνησης, και πιο συγκεκριμένα «η προστασία και προβολή της φήμης της». Γι αυτό άλλωστε και γίνεται λόγος για «χαρτογράφηση opinion leaders και key media contacts [επαφών στα ΜΜΕ], που θα αποτελέσουν τους βασικούς συνομιλητές της Ελληνικής Κυβέρνησης».
Ανάμεσα στα αντικείμενα του έργου αναφέρεται η «διαρκής ανάλυση sentiment της δημοσιότητας και του αφηγήματος για την χώρα και την Ελληνική Κυβέρνηση, προκειμένου να λαμβάνονται εγκαίρως πρωτοβουλίες επικοινωνιακής βελτίωσης, σε βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα».
Η διακήρυξη κομψά αποφεύγει τον όρο διαχείριση κρίσεων, αναφέρεται αντ’αυτού σε «alert» (συναγερμούς) με σκοπό την «άμεση επικοινωνιακή τους αντιμετώπιση» καθώς τη «διαρκή υποστήριξη» της κυβέρνησης «ανάλογα με την επικοινωνιακή κλιμάκωση».
Ολόκληρη η προκήρυξη σε αρχείο pdf, ΕΔΩ.
Στο προσχέδιο σύμβασης που περιλαμβάνεται στο τεύχος της προκήρυξης του διαγωνισμού υπάρχει και αυστηρή ρήτρα εμπιστευτικότητας, σύμφωνα με την οποία «απαγορεύεται οποιαδήποτε από πλευράς του Αναδόχου δημοσιότητα αναφορικά με τον παρόντα Διαγωνισμό ή την σύμβαση. Ο όρος αυτός εξακολουθεί να ισχύει σε όλη την διάρκεια ισχύος της σύμβασης, καθώς και μετά την λήξη ή την με οποιοδήποτε άλλο τρόπο λύση αυτής».
Με άλλα λόγια, η ελληνική πλευρά ζητάει από την Edelman να μεσολαβεί για λογαριασμό της σε δημοσιογράφους διεθνών ΜΜΕ αλλά ταυτόχρονα απαγορεύει στην εταιρεία ακόμα και να επιβεβαιώσει δημοσίως την ύπαρξη της συνεργασίας.
Συνεργασία στα κρυφά από το καλοκαίρι του 2020;
Όπως είδαμε παραπάνω, η οριστική κατακύρωση του διαγωνισμού έγινε από το ΔΣ του Enterprise Greece στις 6 Ιουλίου. Η χρονική στιγμή εγείρει δύο ζητήματα:
- Το μέιλ που έχει στη διάθεσή του το Reporters United και στο οποίο εκπρόσωπος της Edelman απευθύνεται σε δημοσιογράφο διεθνούς μέσου για λογαριασμό της ελληνικής κυβέρνησης είναι προγενέστερο (23 Ιουνίου).
- Σύμφωνα με ασφαλείς πηγές του Reporters United, η συνεργασία της ελληνικής κυβέρνησης με την Edelman φαίνεται με κάποιον τρόπο να έχει ξεκινήσει ήδη από το καλοκαίρι του 2020 (σε εποχή δηλαδή που δεν είχε καν προκηρυχθεί ο διαγωνισμός), όταν η Edelman είχε προσεγγίσει για λογαριασμό της ελληνικής κυβέρνησης μεγάλο διεθνές αγγλόφωνο μέσο που καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τη δημόσια ατζέντα σε θέματα οικονομίας και επιχειρηματικότητας.
Πρόκειται για την περίοδο που δημοσιεύματα σε διεθνή αγγλόφωνα και γερμανόφωνα μέσα προκαλούσαν, για πρώτη φορά μετά τις εκλογές του 2019, ρωγμές στο προφίλ της κυβέρνησης Μητσοτάκη, επικεντρώνοντας στο μεταναστευτικό και στη διαχείριση της πανδημίας.
Edelman: Λόμπινγκ για πολυεθνικές αλλά και κυβερνήσεις
Η Edelman είναι πολυεθνική εταιρεία με έδρα το Λονδίνο. Παρέχει υπηρεσίες στρατηγικής επικοινωνίας με στόχο την «προώθηση και προστασία» του μπραντ και της φήμης των οργανισμών με τους οποίους συνεργάζεται. Απασχολεί 6.000 εργαζομένους σε 67 γραφεία, μεταξύ άλλων στο Βερολίνο, στο Παρίσι, στην Ουάσινγκτον και στο Λονδίνο.
Η εταιρεία είναι εγγεγραμμένη απο τον Ιανουάριο του 2012 στο EU Transparency Register, μια βάση δεδομένων που έχουν δημιουργήσει από κοινού το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην οποία πρέπει να δηλώνουν τη δραστηριότητά τους λομπίστες που απευθύνονται ενεργά ή συνεργάζονται με ευρωπαϊκούς θεσμούς, με στόχο την επιρροή στις πολιτικές διαδικασίες και στο νομοθετικό έργο.
 |
| Απόσπασμα από τη σελίδα του EU Transparency Register για την Edelman. |
Μεταξύ άλλων, στις Βρυξέλλες εκπροσωπεί ισχυρές πολυεθνικές όπως η Chevron, η La Roche, η General Electric και η Sanofi. Έχει καταγραφεί με λεπτομέρεια πως στις δεκαετίες του ’70, του ’80 και του ’90 έκανε επιθετικό λόμπιγνκ για λογαριασμό των καπνοβιομηχανιών με σκοπό την απονομιμοποίηση των αντικαπνιστικών εκστρατειών.
Στο πελατολόγιο της Edelman κατά καιρούς συγκαταλέγονται κυβερνήσεις, με πιο χαρακτηριστική ίσως την περίπτωση της Σαουδικής Αραβίας. H εταιρεία παρείχε «στρατηγικές συμβουλές» στην αντιπροσωπεία του Σαουδικής Αραβίας στον ΟΗΕ το 2013. Το 2015 η Σαουδική Αραβία προσέλαβε την Edelman για να φτιάξει το προφίλ της στην Ουάσιγκτον ενώ το 2020 ξαναπροσέλαβε την εταιρεία με στόχο την ανατροπή της εικόνας της χώρας μετά τη δολοφονία Κασόγκι.
Σιγή από Edelman, Enterprise Greece και Μαξίμου
Τα γραφεία της εταιρείας Edelman στις Βρυξέλλες και στο Λονδίνο δεν απάντησαν σε γραπτά ερωτήματά μας σχετικά με τις υπηρεσίες που παρέχουν στην ελληνική κυβέρνηση. Η στάση τους αυτή προφανώς εκπορεύεται και από τη σύμβαση εμπιστευτικότητας που έχουν υπογράψει.
Αντίστοιχα ερωτήματα κάναμε και στο γραφείο του πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη, ούτε όμως από εκεί λάβαμε απάντηση.
Ακόμα πιο προβληματική είναι όμως η αντίδραση της Enterprise Greece, η οποία έκανε τον διαγωνισμό και την ανάθεση στην Edelman. Παρά τα ερωτήματα που θέσαμε στον πρόεδρο κ. Σμυρλή, στον διευθύνοντα σύμβουλο κ. Φιλιόπουλο αλλά και στην υπάλληλο του οργανισμού που αναφέρεται στην περίληψη της διακήρυξης του διαγωνισμού ως «αρμόδιος», κανείς τους δεν απάντησε – και αυτό παρότι πρόκειται για δημόσιο οργανισμό, για δημόσιο διαγωνισμό και για κονδύλι που επιβαρύνει το πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων.
Αναδημοσίευση από reportersunited
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου