Το κρυφό κόστος τής παραγωγής πλαστικών

Γράφει η Βάση Παναγοπούλου

Η ανθρωπότητα παράγει παραπάνω από 200 εκατομμύρια τόνους πλαστικών σκουπιδιών κάθε χρόνο.

Το κόστος της παραγωγής πλαστικών για την κοινωνία, το περιβάλλον και την οικονομία αποκλειστικά και μόνο για το έτος 2019 ήταν 3,7 τρισεκατομμύρια -σε αμερικάνικα δολάρια-, ποσό μεγαλύτερο του ΑΕΠ της Ινδίας σύμφωνα με νέα έρευνα που διεξήγαγε η εταιρεία Dalberg για λογαριασμό της WWF. Το ποσό αυτό πρόκειται να διπλασιαστεί το έτος 2040, όπως επισημαίνεται στην έκθεση, αν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα.

Μπορεί λοιπόν ο καθένας από εμάς ευλόγως να αρνείται τη συμμετοχή του στην πλαστική ρύπανση μόνο και μόνο γιατί παίρνει έναν καφέ πηγαίνοντας στη δουλειά ή γιατί δεν κάνει συστηματικά ανακύκλωση σε σχέση με τη ρύπανση που προκαλούν τα αυτοκίνητα ή η βαριά βιομηχανία, αλλά η σύγκριση αυτή δεν σημαίνει ότι ως μονάδες δεν έχουμε μερίδιο σε αυτό το πλαστικό σκουπιδαριό που πνίγει θάλασσες, εδάφη και βουνά και εν τέλει εμάς τους ίδιους.

Η ανθρωπότητα, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της έκθεσης, παράγει παραπάνω από 200 εκατομμύρια τόνους πλαστικών σκουπιδιών κάθε χρόνο. Και η εικόνα που δίνεται για να γίνει αντιληπτός ο όγκος των σκουπιδιών είναι ότι αυτή η ποσότητα πλαστικών αντιστοιχεί σε περίπου 523 τρισεκατομμύρια πλαστικά καλαμάκια, που αν τα τοποθετήσουμε το ένα δίπλα στο άλλο για να σχηματίσουν π.χ. ένα σχοινί, τότε θα μπορούσαμε να «τυλίξουμε» την υδρόγειο με αυτό περί τις 2,8 εκατομμύρια φορές.

Το 50% περίπου αυτών των πλαστικών απορριμμάτων δεν καταλήγει ποτέ στην ανακύκλωση, ούτε τα διαχειριζόμαστε με σωστό και βιώσιμο τρόπο, παρά καίγονται σε υπαίθριους χώρους, είτε πέφτουν σε χωματερές ή απλώς... καταλήγουν στο περιβάλλον, όπου περιβάλλον σημαίνει ποτάμια, θάλασσες, έδαφος. Και σε ό,τι αφορά τους ωκεανούς, στα νερά τους καταλήγουν 11 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών σκουπιδιών κάθε χρόνο.

Η έκθεση λοιπόν, με τίτλο «Plastics: The cost to society, environment and the economy» (Πλαστικά: Το κόστος τους για την κοινωνία, το περιβάλλον και την οικονομία), αποκαλύπτει ότι σε όλο τον κύκλο ζωής τους τα πλαστικά παράγουν 1,8 δισεκατομμύρια τόνους αέρια του θερμοκηπίου (GHG) κάθε χρόνο.

Αυτός ο αριθμός αντιστοιχεί στο άθροισμα των εκπομπών αερίων της αεροπλοΐας και ναυσιπλοΐας. Το δυστύχημα είναι ότι αυτές οι εκπομπές αερίων επιταχύνουν επί τα χείρω τα φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής όπως ήδη γνωρίζουμε -λιώσιμο των πάγων, πλημμύρες, έντονη ξηρασία που οδηγεί σε καταστροφή των καλλιεργειών-, πραγματικότητες που έχουν τεράστια κόστη για τις κυβερνήσεις αλλά και τις κοινωνίες.

Η μη βιώσιμη διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων απειλεί ευθέως την ικανότητα των ωκεανών να λειτουργούν ως δεξαμενές αποθήκευσης άνθρακα κι αν εντέλει το καταφέρουμε και αυτό -πέρα από την ανελέητη αποψίλωση των δασών και τον αφανισμό της βιοποικιλότητας-, τότε η επιτάχυνση των φαινομένων που συστήνουν την κλιματική κρίση θα είναι ασφαλώς εξασφαλισμένη. Το αν θα είναι αναστρέψιμη, είναι κάτι που απαιτεί γρήγορα αντανακλαστικά, πολιτικές αποφάσεις με κόστος και συνειδητοποίηση, από πλευράς πολιτών, του άρρηκτου δεσμού όλων των μορφών ζωής.

Η πλαστική ρύπανση έχει οικονομικό αντίκτυπο σε όλους τους τομείς της ζωής:

● Αυξημένα κόστη για τη διαχείριση των αποβλήτων: κάθε χρονιά ξοδεύονται πάνω από 32 δισεκατομμύρια δολάρια για την αποκομιδή, διαλογή, διαχείριση και ανακύκλωση των τεράστιων ποσοτήτων πλαστικών απορριμμάτων.

● Κυβερνήσεις, ΜΚΟ και ευαισθητοποιημένοι πολίτες επιβαρύνονται με σημαντικά οικονομικά βάρη για τις εκστρατείες καθαρισμού που οργανώνουν, δράσεις που κοστίζουν περί τα 15 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως.

● Η πλαστική ρύπανση των θαλασσών μπορεί να δημιουργήσει τεράστια οικονομικά κόστη με τη μορφή μείωσης του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ), που εκτιμάται σε έως και 7 δισεκατομμύρια δολάρια μόνο για το 2018. Αυτό οφείλεται στην απώλεια εσόδων από τον τουρισμό, την αλιεία, την υδατοκαλλιέργεια κ.ά.

● Οι περιθωριοποιημένες κοινωνίες επιβαρύνονται δυσανάλογα με το κόστος του κύκλου ζωής των πλαστικών.

Οι μονάδες αποτέφρωσης, τα διυλιστήρια πετρελαίου και φυσικού αερίου εγκαθίστανται σε περιοχές όπου διαβιούν χαμηλού εισοδήματος και περιθωριοποιημένες κοινότητες, εκθέτοντάς τις έτσι σε κινδύνους για την υγεία και την οικονομία. Οι φτωχοί άνθρωποι που βγάζουν το καθημερινό τους φαγητό μαζεύοντας πλαστικά σκουπίδια εννοείται ότι εκτίθενται σε μεγάλους κινδύνους για την υγεία τους σε όλα τα στάδια διαχείρισης των απορριμμάτων.

Είναι σαφές ότι η κλιματική κρίση χτυπάει περισσότερο τους ανθρώπους που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα.

ΠΗΓΗ