Ρεπορτάζ Γιώτας Τέσση
Τρεις μέρες μετά τη μεγάλη αντιφασιστική συγκέντρωση στη μνήμη του Παύλου Φύσσα οι δρόμοι γεμίζουν και πάλι, αυτή τη φορά στη μνήμη του Ζακ/Zackie. Ηταν 21 Σεπτεμβρίου 2018 όταν ο ακτιβιστής του ΛΟΑΤΚΙ+ κινήματος λιντσαρίστηκε, καταμεσήμερο, στην οδό Γλάδστωνος στο κέντρο της Αθήνας από «αγανακτισμένους νοικοκυραίους».
Από το σημείο αυτό ξεκινάει κάθε χρόνο η πορεία που διοργανώνει η Πρωτοβουλία #Justice4ZakZackie ζητώντας δικαίωση «για τη δολοφονία που έγινε με την ανοχή και τη σύμπραξη αστυνομικών, την πρωτοφανή επιχείρηση συγκάλυψής της, για την παραπληροφόρηση και ενοχοποίηση του θύματος».
Η αυριανή διαδήλωση θα είναι διαφορετική επειδή έχει μεσολαβήσει η μεγαλειώδης νίκη του Παύλου Φύσσα και των υπόλοιπων θυμάτων της εγκληματικής οργάνωσης. «Παίρνουμε με ευγνωμοσύνη τη σκυτάλη από τον αγώνα αυτό και την πάμε στον επόμενο», αναφέρει η Πρωτοβουλία και πράγματι χθες η Μάγδα Φύσσα, σφιχταγκαλιασμένη με τη μητέρα του Ζακ, Ελένη, της έδωσε τη σκυτάλη και την ευχή να είναι δυνατή στη δίκη των κατηγορουμένων για τον θάνατο του γιου της, η οποία θα ξεκινήσει στις 21 Οκτωβρίου.
Η δικαστική διαδικασία ήταν προγραμματισμένο να ξεκινήσει τον περασμένο Οκτώβριο, αλλά αναβλήθηκε επ' αόριστον λόγω των περιοριστικών μέτρων για την πανδημία και της μικρής χωρητικότητας της αίθουσας. «Είστε σε μια ιστορική δίκη», είχε πει τότε ο πρόεδρος της έδρας στους ενόρκους.
Η χωρητικότητα της αίθουσας, πάντως, είναι ένα από τα πρώτα θέματα που θα απασχολήσουν το δικαστήριο με δεδομένο το μεγάλο ενδιαφέρον των ΜΜΕ. Αλλωστε, σε μια ανάλογη περίπτωση στη δίκη των δολοφόνων της Ελένης Τοπαλούδη, η δίκη ξεκίνησε στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο αλλά συνεχίστηκε στην αίθουσα τελετών του Εφετείου Αθηνών.
Στο εδώλιο θα καθίσουν οι δύο καταστηματάρχες της περιοχής, ο μεσίτης και ο κοσμηματοπώλης, που έχουν καταγραφεί σε βίντεο να χτυπούν ανελέητα το θύμα, και τέσσερις από τους οκτώ αστυνομικούς που ενεπλάκησαν στην υπόθεση.
Ολοι αντιμετωπίζουν το αδίκημα της θανατηφόρας σωματικής βλάβης και όχι της ανθρωποκτονίας με ενδεχόμενο δόλο, όπως ζητάει από την πρώτη στιγμή η οικογένεια του ακτιβιστή. Το διάστημα που μεσολάβησε, με την επ' αόριστον αναβολή, ο δικηγόρος Θάνος Πλεύρης, ένας εκ των συνηγόρων υπεράσπισης των αστυνομικών, ορίστηκε υπουργός Υγείας και παραιτήθηκε από την υπόθεση λόγω ασυμβίβαστου.
Το βούλευμα
Οι πρώτες πληροφορίες για την υπόθεση έκαναν λόγο για έναν «επίδοξο ληστή» και αν δεν υπήρχαν τα βίντεο από αυτόπτες μάρτυρες ή αν το θύμα δεν ήταν γνωστός ακτιβιστής της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, είναι πολύ πιθανό η δικογραφία να είχε τεθεί στο αρχείο.
Αλλωστε, ο ένας κατηγορούμενος (ο μεσίτης) μέσω του twitter προέβαινε σε συνεχείς αναρτήσεις, σε μια προσπάθεια να παρουσιάσει το θύμα ως τον θύτη που μπήκε στο κοσμηματοπωλείο για να ληστέψει και απειλούσε με μαχαίρι. Οι ισχυρισμοί αυτοί, τους οποίους επικαλείται και ο κοσμηματοπώλης, αποδομούνται από το βούλευμα του Δικαστικού Συμβουλίου που τους παραπέμπει σε δίκη.
Οπως περιγράφεται στο βούλευμα, όταν ο Ζακ μπήκε στο κοσμηματοπωλείο, η πόρτα έκλεισε και εκείνος προσπάθησε να απεγκλωβιστεί σπάζοντας το τζάμι με πυροσβεστήρα. Σύμφωνα με τις μαρτυρικές καταθέσεις, βρισκόταν σε πολύ δύσκολη θέση, δεν επιχείρησε να αφαιρέσει αντικείμενα, αλλά μόνο να βγει από το κατάστημα και με δυσκολία σήκωνε τον πυροσβεστήρα καθότι ήταν αδύναμος και ασταθής.
Οι δικαστές δέχονται ότι ο κοσμηματοπώλης και ο μεσίτης, ενεργώντας από κοινού, χτυπούσαν με μανία τον αποδυναμωμένο και γονατιστό ακτιβιστή στην κρανιοεγκεφαλική χώρα, στα χέρια και τα πόδια και απορρίπτουν ότι οι δράστες βρίσκονταν σε άμυνα. Χαρακτηρίζουν επίσης «πλέον πειστική» την άποψη ότι τα είκοσι τρία τραύματα που του επέφεραν προκάλεσαν αιτιωδώς τις ισχαιμικού τύπου αλλοιώσεις, εκ των οποίων προήλθε ο θάνατος. Οσο για τις τοξικολογικές εξετάσεις του Ζακ, βγήκαν απολύτως καθαρές.
Τα βίντεο
Οι υπόλοιποι τέσσερις κατηγορούμενοι, όλοι αστυνομικοί, μπήκαν στο κάδρο των ευθυνών αφότου δημοσιοποιήθηκε από την «Εφ.Συν.» το «Βίντεο-ντοκουμέντο: το 2ο λιντσάρισμα του Ζακ Κωστόπουλου» (27.9.2018, Ντίνα Δασκαλοπούλου), το οποίο περιήλθε στην κατοχή της εφημερίδας από αυτόπτη μάρτυρα και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα πειστήρια του εγκλήματος. Τα όργανα της τάξης (!), αντί να προστατέψουν το αιμόφυρτο θύμα που είναι πεσμένο μπρούμυτα, το ακινητοποιούν, του πατάνε τα πόδια και τον λαιμό, του τραβάνε τα χέρια, το σέρνουν βίαια.
Η «Εφ.Συν.» έχει αποκαλύψει επίσης το πόρισμα της Ενορκης Διοικητικής Εξέτασης του ΕΚΑΒ, που επιρρίπτει σαφείς ευθύνες στον διασώστη γιατί αντιμετώπισε τον Ζακ ως νεκρό (Ντάνι Βέργου, «Πόρισμα του ΕΚΑΒ ρίχνει ευθύνες στον διασώστη», 30.1.2020). Σύμφωνα με το πόρισμα της ΕΔΕ, ο διασώστης έκρινε πως ο Ζακ είναι νεκρός, δεν έκανε ανάνηψη και απέτρεψε το πλήρωμα του ασθενοφόρου, που είχε φτάσει πλέον στο σημείο, να παράσχει τις πρώτες βοήθειες.
Ομοφοβία
Μετά την αρχική παραπληροφόρηση και την αντιδεοντολογική κάλυψη των γεγονότων από αρκετά ΜΜΕ, διατυπώθηκαν δημόσια ρατσιστικές και ομοφοβικές θέσεις που προσέβαλαν τη μνήμη του θύματος.
Αμεση ήταν η αντίδραση του ΛΟΑΤΚΙ κινήματος, πανεπιστημιακών, οργανώσεων προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συλλογικοτήτων, πρωτοβουλιών και ομάδων. Αύριο στις 6 το απόγευμα θα είναι όλοι στην οδό Γλάδστωνος και στις 7 θα ξεκινήσει η πορεία προς το Σύνταγμα ενάντια στον φασισμό και στην «κανονικότητα».
-Ακολουθεί η συνέντευξη με την δικηγόρο της οικογένειας Ζακ Κωστόπουλου, Κλειώ Παπαπαντολέων, στην Γιώτα Τέσση:
 |
| Η δικηγόρος Κλειώ Παπαπαντολέων |
- «Πολλαπλό το διακύβευμα της δίκης»
Η δικηγόρος Κλειώ Παπαπαντολέων έχει αναλάβει την υπεράσπιση της οικογένειας του Ζακ/Jackie Κωστόπουλου με τις συναδέλφους της Αννυ Παπαρρούσου και Χρύσα Πετσιμέρη.
Δραστηριοποιείται από το 2005 στον χώρο του ποινικού δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και έχει διατελέσει πρόεδρος της Ελληνικής Ενωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου τη διετία 2017-2019 και μέλος του Δ.Σ. της Ενωσης επί μία δεκαετία.
Μιλάει στην «Εφ.Συν.» για τη μεγάλη καθυστέρηση της δίκης και το διακύβευμα αυτής, εξηγεί γιατί ο θάνατος του Ζακ είναι μια κλασική περίπτωση ανθρωποκτονίας με ενδεχόμενο δόλο και αναφέρεται στον δεύτερο θάνατο του ακτιβιστή της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, ο οποίος συντελέστηκε από τα μίντια.
● Στις 21 Οκτωβρίου αρχίζει η δίκη των κατηγορουμένων (ο κοσμηματοπώλης, ο μεσίτης και τέσσερις αστυνομικοί) για τον θάνατο του Ζακ/Zackie Κωστόπουλου, που συνέβη πριν από τρία χρόνια. Γιατί καθυστέρησε τόσο πολύ η έναρξη της δικαστικής διαδικασίας;
Δύο είναι οι βασικοί παράγοντες: ο πρώτος, και πιο σημαντικός, ότι η ποινική Δικαιοσύνη αντιμετώπισε μια υπόθεση η οποία έκανε κυριολεκτικά τον γύρο τον κόσμου και σόκαρε τη διεθνή κοινή γνώμη, ως «τρέχουσα».
Αρα, πήρε τους συνήθεις, δηλαδή τους αργούς ρυθμούς μιας ποινικής υπόθεσης. Ο δεύτερος είναι φυσικά η πανδημία. Στην Ελλάδα, με λίγες εξαιρέσεις και για μικρά χρονικά διαστήματα, η ποινική Δικαιοσύνη κατ’ ουσίαν τέθηκε σε αναστολή για ενάμιση χρόνο.
● Οι κατηγορούμενοι αντιμετωπίζουν το αδίκημα της θανατηφόρας σωματικής βλάβης, ενώ η οικογένεια Κωστόπουλου ζητούσε να παραπεμφθούν για ανθρωποκτονία με ενδεχόμενο δόλο. Υπάρχουν στοιχεία στη δικογραφία που συνηγορούν ότι ο κοσμηματοπώλης και ο μεσίτης είχαν πρόθεση να σκοτώσουν το θύμα;
Η αμετακίνητη άποψη της οικογένειας είναι ότι πρόκειται για μια κλασική περίπτωση ανθρωποκτονίας με ενδεχόμενο δόλο. Ο ενδεχόμενος δόλος είναι μια ιδιαίτερη και δύσκολη έννοια στο ποινικό δίκαιο. Για να το πω όμως απλά, κανείς δεν ισχυρίζεται ότι οι κατηγορούμενοι είχαν συναντηθεί την προηγούμενη μέρα για να σχεδιάσουν την εξόντωση του Ζακ. Ουδείς ισχυρίζεται ότι επεδίωξαν τη θανάτωσή του.
Οταν όμως χτυπάς βίαια, συντονισμένα και με μανία έναν αβοήθητο άνθρωπο στο κεφάλι, και προβλέπεις και αποδέχεσαι ότι μπορεί να πεθάνει. Ο σωστός χαρακτηρισμός ενός εγκλήματος είναι μια δύσκολη και επίπονη δουλειά. Επιτρέψτε μου όμως να πω ότι κάποιες φορές, και ιδίως όταν έχεις όλη την εγκληματική συμπεριφορά on camera, τα πράγματα μιλάνε από μόνα τους.
● Στο εδώλιο θα καθίσουν τέσσερις από τους οκτώ αστυνομικούς που εμπλέκονται στην υπόθεση. Αν και είναι από τις ελάχιστες περιπτώσεις που βλέπουμε αστυνομικούς να οδηγούνται ενώπιον της Δικαιοσύνης, ενάντια στη συνήθη θεσμική ατιμωρησία, οι υπόλοιποι συνάδελφοί τους και ο διασώστης του ΕΚΑΒ δεν παραπέμφθηκαν σε δίκη. Γνωρίζετε αν ολοκληρώθηκαν οι πειθαρχικές έρευνες για τους αστυνομικούς και τον διασώστη;
Η απουσία μέχρι και σήμερα πειθαρχικής απόφασης είναι τουλάχιστον θλιβερή. Μια Αστυνομία που αρνείται -γιατί αυτό συμβαίνει κατ’ ουσίαν- να διερευνήσει και να τιμωρήσει το άγριο αυτό έγκλημα είναι ντροπή για τον εαυτό της και ντροπή για ένα δημοκρατικό κράτος.
Ο θεσμικός της εκτροχιασμός αποτυπώνεται πλέον σε οποιοδήποτε ευρωπαϊκό κείμενο, σύσταση ή απόφαση την αφορά. Στην πρόσφατη επίσκεψή της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά των Βασανιστηρίων ήταν οξύτατη για την Ελληνική Αστυνομία, συμπεριλαμβάνοντας και την υπόθεση του Ζακ. Αλλά εδώ δεν πτοείται κανείς, ακριβώς γιατί η κατάσταση είναι σε άλλο επίπεδο, στο φάσμα τού απολύτως ανεξέλεγκτου.
● Τα σημαντικότερα στοιχεία της δικογραφίας προέρχονται από αυτόπτες μάρτυρες που τράβηξαν βίντεο με τα κινητά τους τηλέφωνα. Πώς εκτιμάτε ότι θα είχε εξελιχθεί η υπόθεση αν δεν υπήρχε αυτό το υλικό και αν το θύμα δεν ήταν γνωστός ακτιβιστής της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας;
Θεωρώ ότι είναι προφανές πως δεν θα είχε απασχολήσει καμία αρχή ούτε στο ελάχιστο. Η Αστυνομία έφυγε από το σημείο σαν να έφευγε από καφενείο και έμειναν οι δράστες να καθαρίζουν τον τόπο του εγκλήματος.
● Η υπόθεση του Ζακ/Jackie ανέδειξε στον δημόσιο λόγο χαρακτηριστικά ομοφοβίας, βίας και ρατσισμού, ενώ έγινε μια συστηματική προσπάθεια σπίλωσης και ενοχοποίησης του θύματος. Ποιο είναι το διακύβευμα της δίκης;
Ο δεύτερος θάνατος του Ζακ Κωστόπουλου συντελέστηκε από τα πάσης φύσεως μίντια, σε όλο το φάσμα. Από «έγκυρους» δημοσιογράφους σε μεγάλα μέσα, μέχρι τον καθένα που βγάζει τη χολή του στα socia lmedia αλλά φοβάται να πει τ’ όνομά του.
Το έγκλημα αυτό είναι προϊόν μιας φασίζουσας, υποβόσκουσας εγκληματικής ετοιμότητας και (αντι)κοινωνικής επιθετικότητας που μοιάζει διάχυτη στον κοινωνικό ιστό. Εξ ου και ο δηλητηριώδης δημόσιος λόγος.
Το διακύβευμα της δίκης είναι πολλαπλό. Αφορά τη Δικαιοσύνη ως μηχανισμό απονομής του δικαίου αλλά και τη Δικαιοσύνη στην κοινωνική της διάσταση. Αφορά την Αστυνομία και το επίπεδο του κράτους δικαίου στη χώρα μας.
Αφορά την οικογένεια του Ζακ που ζει ξανά και ξανά το βίαιο λιντσάρισμα του παιδιού της και ταυτόχρονα τη θεσμική νωχελικότητα. Σε τελευταία ανάλυση, αφορά το αίτημα για ισότητα και αξιοπρέπεια, το οποίο έχει εγγραφεί σε αυτή την υπόθεση με τρόπο ανεξίτηλο.
● Η δίκη θα διεξαχθεί στη μικρή αίθουσα του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου. Με δεδομένα τα περιοριστικά μέτρα για την προστασία της δημόσιας υγείας από την πανδημία αλλά και το μεγάλο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης για την υπόθεση, πώς θα διασφαλιστεί η αρχή της δημοσιότητας;
Δεν είναι αναγκαίο να διεξαχθεί στη μικρή αίθουσα του ΜΟΔ. Είναι ευθύνη της πολιτείας να διασφαλίσει την απρόσκοπτη διεξαγωγή των πολυπρόσωπων δικών, τηρώντας τη νομική υποχρέωση της δημοσιότητας και ταυτόχρονα προστατεύοντας τη δημόσια υγεία. Δεν είναι δυνατόν να λειτουργούν τα πάντα, με την τήρηση μέτρων φυσικά, και να μη λειτουργεί η Δικαιοσύνη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου