Γάζα: Ηθική αποτυχία και νομικές παραβιάσεις από UEFA και FIFA
Παρά τις εκτιμήσεις και τα δημοσιεύματα που αποκάλυπταν ότι η UEFA ήταν έτοιμη να αποφασίσει για την επιβολή μέτρων αναστολής της συμμετοχής ισραηλινών ομάδων και της εθνικής ομάδας του Ισραήλ στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, τα σχέδια της ευρωπαϊκής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας ξαφνικά «πάγωσαν». Το «πάγωμα» συμπίπτει χρονικά με το ειρηνευτικό σχέδιο που προώθησε ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, προς την ηγεσία της Χαμάς και την ισραηλινή κυβέρνηση με στόχο την κατάπαυση του πυρός και τη μετάβαση σε μια νέα μεταπολεμική κατάσταση στη Γάζα.
Αυτή η στροφή πολιτικής θα μπορούσε να μοιάζει με μια πράξη πολιτικού θεάτρου, που επέτρεψε στον πρόεδρο της UEFA, Αλεξάντερ Τσέφεριν, να δείξει αρχικά την υποστήριξή του προς στους πληγέντες στη Γάζα, αποφεύγοντας ωστόσο οποιαδήποτε συγκεκριμένη ενέργεια που να στρέφεται κατά της IFA.
Είναι αξιοσημείωτο ότι τόσο η UEFA όσο και η FIFA αγνοούν πλήρως τους κανονισμούς που υποτίθεται ότι πρέπει να καθοδηγούν τις ενέργειες και τις αποφάσεις τους, και να θωρακίζονται από τη λήψη πολιτικά μεροληπτικών αποφάσεων, όπως φαίνεται να είναι εκείνη που αφορά την IFA.
Δυο μέτρα και δυο σταθμά: Η περίπτωση της Ρωσίας
Η αντιμετώπιση της ρωσικής ποδοσφαιρικής ένωσης (RFU) από την UEFA και τη FIFA, η συμμετοχή της οποίας ανεστάλη άμεσα και στους δύο οργανισμούς τον Φεβρουάριο του 2022 μετά την εισβολή στην Ουκρανία, αποτελεί ένα διαφωτιστικό συγκριτικό παράδειγμα.
Όταν η RFU προσέφυγε στο Διαιτητικό Δικαστήριο Αθλητισμού (CAS), η UEFA και η FIFA υποστήριξαν ότι η απόφασή τους ήταν «ουσιαστική ενέργεια» σε μια γεωπολιτική κρίση που απειλούσε την «ακεραιότητα των διοργανώσεών τους» και θα μπορούσε να οδηγήσει σε απειλές για μποϊκοτάζ από άλλες εθνικές ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες.
Εντούτοις, οι μεταγενέστερες δηλώσεις του επικεφαλής της UEFA αποκάλυψαν μια βαθιά πολιτική στάση. Τον Σεπτέμβριο του 2023, ο Τσέφεριν δήλωσε ότι η αναστολή συμμετοχής των ρωσικών ομάδων και της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου της Ρωσίας στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις αντικατοπτρίζει τη δέσμευση της UEFA να «πάρει θέση ενάντια στη βία και την επιθετικότητα». Ενώ η UEFA προέβαινε σε τέτοιες δηλώσεις, η απάντηση του Ισραήλ στην τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς οδηγούσε στο θάνατο δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων των 18.000 παιδιών στη Γάζα, με το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης (ICJ) να καλεί το Ισραήλ να εφαρμόσει μέτρα για την πρόληψη μιας γενοκτονίας κατα των Παλαιστινίων στην περιοχή.
Η εκ διαμέτρου αντίθετη διαχείριση στις περιπτώσεις της Ρωσίας και του Ισραήλ αποκαλύπτει ότι εκείνο το στοιχείο που καθοδηγεί τις αποφάσεις της UEFA δεν φαίνεται να είναι η βαρύτητα των νομικά αποδεδειγμένων διεθνών εγκλημάτων, αλλά το επίπεδο της κατακραυγής και της πίεσης που ασκείται από μέλη και φορείς της ευρύτερης ποδοσφαιρικής κοινότητας.
Καταστατικές παραβιάσεις επί χρόνια
Στην πραγματικότητα, η IFA παραβιάζει σαφείς καταστατικούς κανόνες και προβλέψεις της UEFA και της FIFA ήδη πριν από την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου και την απάντηση από τις ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ.
Το πρώτο ζήτημα αφορά στην παρουσία ομάδων στο εθνικό πρωτάθλημα από περιοχές όπου προχωρούν ισραηλινοί εποικισμοί. Η IFA ενσωματώνει στις διοργανώσεις της συλλόγους που εδρεύουν σε παράνομους εποικισμούς στη Δυτική Όχθη, η οποία αποτελεί επικράτεια της Παλαιστινιακής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας (PFA). Η συγκεκριμένη ενέργεια παραβιάζει μια καταστατική πρόβλεψη που απαγορεύει στις ομοσπονδίες να διεξάγουν αγώνες στην επικράτεια ομοσπονδίας τρίτης χώρας, χωρίς την άδειά της. Η PFA διαμαρτύρεται γι’ αυτή την παραβίαση από το 2013, με την ισραηλινή ομοσπονδία να απαντά ότι «δεν υπάρχει τρίτη χώρα», συνεπώς δεν παραβιάζεται καμία επικράτεια.
Την περασμένη εβδομάδα, η Διεθνής Αμνηστία κάλεσε ανοιχτά την UEFA και τη FIFA να αναστείλουν την συμμετοχή της IFA στα αντίστοιχα όργανά τους βάσει την παραπάνω παραβίαση. «Το ποδόσφαιρο δεν μπορεί να διαχωριστεί από την παράνομη κατοχή του Ισραήλ» αναφέρεται μεταξύ άλλων στην επιστολή της Διεθνούς Αμνηστίας και επισημαίνεται ότι τουλάχιστον έξι ομάδες που εδρεύουν σε περιοχές εποικιστικής δράσης στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη αγωνίζονται σε ισραηλινά πρωταθλήματα.
Το δεύτερο ζήτημα αφορά στην συστηματική καταγραφή φαινομένων ρατσισμού και παραβατικής συμπεριφοράς. Η IFA έχει αποτύχει επί πολλά χρόνια να αντιμετωπίσει τις συστηματικές ρατσιστικές ενέργειες συνδέσμων στους κόλπους ισραηλινών οπαδών, με εμφατικό παράδειγμα εκείνο των οπαδών Μπεϊτάρ Ιερουσαλήμ.
Επιπλέον, όταν οπαδοί της Μακάμπι Τελ Αβίβ προκάλεσαν επεισόδια στο Άμστερνταμ τον Νοέμβριο του 2024 τραγουδώντας παράλληλα ρατσιστικά συνθήματα, η UEFA ανακοίνωσε ότι θα εξέταζε όλες τις επίσημες αναφορές, ωστόσο δεν υπάρχουν επισήμως στοιχεία ότι διεξήγαγε οποιαδήποτε έρευνα ή κατέληξε σε κάποιο συμπέρασμα. Το Άρθρο 7 των κανονισμών της UEFA είναι ξεκάθαρο, απαιτώντας από τις εθνικές ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες να ασκούν αποτελεσματικές πολιτικές, συμπεριλαμβανομένης της επιβολής αυστηρών κυρώσεων για την καταπολέμηση ρατσιστικών φαινομένων κι άσκησης βίας. Κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να ισχύει στην περίπτωση της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας του Ισραήλ.
Η αυξανόμενη άσκηση πίεσης
Μέσα από τις εικόνες και τα ρεπορτάζ που έρχονται από τη Γάζα, όλοι γνωρίζουν τι ακριβώς διαδραματίζεται στην περιοχή. Τα άρθρα και οι προβλέψεις των καταστατικών της UEFA και της FIFA παρέχουν την απαραίτητη νομική βάση που αποδεικνύουν ότι η ισραηλινή ποδοσφαιρική ομοσπονδία παραβιάζει συστηματικά κανονισμούς. Η αρχική ένδειξη της UEFA ότι ήταν ανοιχτή στην αναστολή της συμμετοχής της IFA στους κόλπους της έχει δημιουργήσει μια δυναμική γύρω από αυτό το αίτημα και η πίεση προς τον Τσέφεριν αυξάνεται.
Σε αυτό το πλαίσιο, τριάντα και πλέον εμπειρογνώμονες διεθνούς δικαίου έστειλαν επιστολή στην UEFA, τονίζοντας ότι «η αναστολή συμμετοχής της IFA στην UEFA παραμένει αναγκαία και επείγουσα». Παράλληλα, ποδοσφαιρικοί σύλλογοι στην Ιρλανδία, με πρωτοβουλία της Bohemian FC, ζήτησαν έκτακτη σύγκλιση της Γενικής Συνέλευσης της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας της χώρας (FAI), με στόχο να προωθήσουν αίτημα που θα απαιτούσε από την FAI να ζητήσει να μπει σε ψηφοφορία το ζήτημα της αναστολής συμμετοχής της IFA στην UEFA.
Όπως νομικοί και εμπειρογνώμονες, έτσι και σύλλογοι που δραστηριοποιούνται στην υπόθεση της Γάζας και των παραβατικών ενεργειών του Ισραήλ βασίζουν το αίτημά τους στους καταστατικούς χάρτες του διεθνούς ποδοσφαίρου. Το αίτημα για την άμεση αποβολή του Ισραήλ από τις ευρωπαϊκές και διεθνείς διοργανώσεις δεν θα μπορούσε να είναι περισσότερο ηθικά και νομικά κατοχυρωμένο.
*Ο Δημήτρης Ραπίδης είναι πολιτικός αναλυτής και υπεύθυνος χρηματοδοτικών προγραμμάτων στο ETERON - Ινστιτούτο για την Έρευνα και την κοινωνική Αλλαγή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου