28 Οκτωβρίου 2025

Ο εθνικισμός δεν είναι πατριωτισμός - Του Τάσου Τσακίρογλου

maurizio viroli

Ο εθνικισμός δεν είναι πατριωτισμός

Ο Ιταλός φιλόσοφος Μαουρίτσιο Βιρόλι, στο βιβλίο του «Εθνικιστές και πατριώτες» (Εκδόσεις Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τράπεζας, σε μετάφραση Δημήτρη Αρβανιτάκη), επικαλείται τον επίσης Ιταλό φιλόσοφο Τζουζέπε Ματσίνι (1805-1872), ο οποίος σε ένα κείμενό του το 1871, δηλαδή τη χρονιά της Παρισινής Κομμούνας, ανέφερε: «Εκείνος που θεωρεί το ιερό όνομα της Εθνικότητας συνώνυμο ενός στενοκέφαλου, ζηλόφθονου και εχθρικού εθνικισμού, διαπράττει το ίδιο σφάλμα με εκείνον που συγχέει τη θρησκεία με τη δεισιδαιμονία». Και εξηγεί ο Βιρόλι: «Ως στενοκέφαλο εθνικισμό ο Ματσίνι εννοεί τη διαστροφή της αρχής της εθνικότητας. Η αξία της εθνικότητας καταντάει τιποτένιος εθνικισμός όταν παραγκωνίζεται η αρχή ότι η ελευθερία ενός λαού δεν μπορεί να νικήσει και να διαρκέσει ως πίστη που διακηρύσσει το δικαίωμα ΟΛΩΝ στην ελευθερία».

Οι «δικοί μας πατριώτες», Χρυσή Αυγή, «Σπαρτιάτες», Νίκη, Ελληνική Λύση, αλλά και αυτοί που χώρεσαν στη «φιλελεύθερη» κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, όπως οι «μεταγραφές» από τον ΛΑΟΣ Αδωνις Γεωργιάδης, Θανάσης Πλεύρης και Μάκης Βορίδης πιστεύουν μόνο στην ελευθερία του «δικού μας λαού», δηλαδή των Ελλήνων. Εξ ου και τα «γεύματα μόνο για Ελληνες» της Χρυσής Αυγής ή το κατάπτυστο νομοσχέδιο του Πλεύρη για απελάσεις όσων μεταναστών αιτούνται και δεν παίρνουν άσυλο.

Αυτό δεν συμβαίνει μόνο στη χώρα μας, αλλά και στη «δημοκρατική» Ευρώπη, στη Γερμανία, στην Ιταλία και στην Ουγγαρία του Ορμπαν. Το 1774, ο Σάμι Τζόνσον δημοσίευσε το «The Patriot», μια κριτική αυτού που θεωρούσε ψευτοπατριωτισμό. Το βράδυ της 7ης Απριλίου 1775, έκανε την περίφημη δήλωση: «Ο πατριωτισμός είναι το τελευταίο καταφύγιο του αχρείου» («Patriotism is the last refuge of a scoundrel»).

ΠΗΓΗ 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου