Στις 6 Οκτωβρίου 2025, το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου ανακοίνωσε με Δελτίο Τύπου πως «τα διαμερίσματα που μισθώνονται στο κέντρο της Αθήνας και επιδοτούνται μέσω του προγράμματος HELIOS υπέρ των δικαιούχων ασύλου, θα ξαναγίνουν διαθέσιμα για τους κατοίκους της Αθήνας».

Το Δελτίου Τύπου συνοδευόταν από τη δήλωση του υπουργού, Θάνου Πλεύρη, πως, κόβοντας το ήδη περιορισμένο βοήθημα για εύρεση στέγασης των δικαιούχων διεθνούς προστασίας, θα «απελευθερωθούν διαμερίσματα στο κέντρο της Αθήνας».

Η ανακοίνωση προκάλεσε την αντίδραση του αντιδημάρχου Κοινωνικής Ένταξης Μεταναστών και Προσφύγων του Δήμου Αθηναίων, Θανάση Χειμωνά. Ο κ. Χειμωνάς σημείωσε πως παραλλάσσεται «το αλήστου μνήμης Έρχονται οι ξένοι και μας παίρνουν τις δουλειές σε Έρχονται οι ξένοι και μας παίρνουν τα σπίτια».

Η ανάρτηση του αντιδημάρχου Κοινωνικής Ένταξης Μεταναστών και Προσφύγων του δήμου Αθηναίων.

Το υπουργείο εμφανίζεται να χρησιμοποιεί ένα από τα πιο μελανά σημεία στη ζωή της Αθήνας σήμερα, τα υψηλά ενοίκια και τη δυσκολία εύρεσης βιώσιμης κατοικίας, για να ενισχύσει το επιχείρημα πως η αυστηροποίηση της μεταναστευτικής πολιτικής επιφέρει ουσιαστικές αλλαγές για τους πολίτες.

Η εικόνα που δημιουργείται είναι σαφής: οι πρόσφυγες «κατέχουν» διαμερίσματα, ενώ οι Αθηναίοι στερούνται στέγη. Τα δεδομένα, όμως, δείχνουν μια διαφορετική πραγματικότητα.

Αττική: Μόλις 162 διαμερίσματα μέσω του Helios+

Το πρόγραμμα Helios+ επιδοτεί τη στέγαση δικαιούχων διεθνούς προστασίας. Τα χρήματα που διατίθενται για το πρόγραμμα δεν προέρχονται από εθνικούς πόρους, αλλά από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία χρηματοδοτεί δράσεις ένταξης προσφύγων.

Εργαζόμενοι του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ) είπαν στο Solomon πως η επιδότηση ενοικίου ανέρχεται σε 230 ευρώ/μήνα για μέγιστη διάρκεια δώδεκα μηνών. Όπως μας εξήγησαν, οι δικαιούχοι «πληρώνουν πρώτα όλο το ενοίκιο και στη συνέχεια λαμβάνουν πίσω το ποσό της επιδότησης – μας φέρνουν τις αποδείξεις από την πληρωμή του ενοικίου».

Το πρόγραμμα Helios+ καλύπτει σήμερα περίπου 305 άτομα στην Αττική, το οποίο αντιστοιχεί σε 180 νοικοκυριά. Σύμφωνα με υπολογισμούς του Solomon, με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα, το επίδομα αφορά σε σύνολο 162 διαμερίσματα στην Αττική. 

Για να βάλουμε τα νούμερα σε προοπτική, στην Αττική υπάρχουν συνολικά 2.162.826 διαμερίσματα, σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία (ΕΛΣΤΑΤ). Τα 162 διαμερίσματα που υποστηρίζονται από το Helios+ αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 0,01% της αγοράς ακινήτων στην Αττική.

Εν αντιθέσει, περίπου το 25% των ακινήτων της Αττικής είναι κενά, σύμφωνα με έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (Μάιος 2025), με την πλειοψηφία τους να ανήκει σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ή επενδυτικά funds. Δηλαδή, η πλειοψηφία των κενών σπιτιών (526.154 στο σύνολο) έχει κατασχεθεί από ανθρώπους που έχουν χάσει τα σπίτια τους εξαιτίας χρεών.

Σχεδόν 60.000 διαμερίσματα στο Airbnb

Περίπου το 3% των σπιτιών της Αττικής διατίθενται προς βραχυχρόνια μίσθωση. Οι 59.793 κατοικίες, που «καταλαμβάνονται» από επιχειρήσεις τύπου Airbnb, είναι 369 φορές περισσότερες από τα 162 επιδοτούμενα διαμερίσματα των προσφύγων της Αττικής.

Όσον αφορά την περίφημη Χρυσή Βίζα, συνολικά στην Ελλάδα αφορά 23.882 επενδυτές, ενώ 67.071 άτομα είχαν ισχύουσα άδεια διαμονής τον Αύγουστο του 2025, είτε ως επενδυτές είτε ως μέλη της οικογένειας των επενδυτών. 

Το 80% των επενδυτών έχει αγοράσει κατοικίες στην Αθήνα, ενώ άλλες 11.132 αιτήσεις βρίσκονται σε αναμονή μόνο στην Αττική. Το ποσοστό απορρίψεων των αιτήσεων είναι κάτω από 1% και η αίτηση γίνεται ταυτόχρονα ή μετά την αγορά ενός ακινήτου. 

Επομένως, οι επενδύσεις που έχουν αποδώσει Χρυσές Βίζες στην Αττική αφορούν περίπου 30.237 σπίτια, δηλαδή το 1,2% του συνόλου των κατοικιών — υπενθυμίζουμε ότι τα επιδοτούμενα ακίνητα προσφύγων του Helios+ αποτελούν μόλις το 0,01%.

Το Helios+ προβλέπει ήδη εργασία προσφύγων

«Άνθρωπέ μου, άμα είναι να πάρεις άσυλο εδώ, εγώ δεν θέλω να σου πληρώνω να μένεις στον Άγιο Παντελεήμονα. Θέλω να σου μάθω να μαζεύεις σιτάρι, μπαμπάκι, και να πας στη Λάρισα να μαζεύεις», είπε ο Θάνος Πλεύρης, στις 29 Σεπτεμβρίου 2025, στο πλαίσιο συνέντευξής του στο OPEN TV.

Ο υπουργός ανέφερε πως οι δικαιουχοι διεθνούς προστασίας θα συμμετέχουν σε διαδικασία επαγγελματικής κατάρτισης όσο βρίσκονται στις δομές, ώστε να «στέλνονται» να καλύπτουν κενά στην αγορά εργασίας χωρίς επιδοτούμενη στέγαση.

Αλλά το πρόγραμμα Helios+, δεν περιορίζεται στην οικονομική στήριξη, είπαν στο Solomon εργαζόμενοι τόσο του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ), όσο και της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης (ΜΚΟ) SolidarityNow. Οι δικαιούχοι, για να λαμβάνουν το επίδομα, πρέπει να συμμετέχουν σε ατομικές συνεδρίες ενταξιακής και εργασιακής συμβουλευτικής, να παρακολουθούν μαθήματα κοινωνικών δεξιοτήτων, καθώς και 250 ώρες εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας. 

Πέρα από τα εθνικά αφηγήματα, η Ελλάδα οφείλει να συμμορφώνεται με τις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της απέναντι στους πρόσφυγες. Η Οδηγία Προσδιορισμού (2011/95/ΕΕ) καθορίζει τα δικαιώματα όσων έχουν αναγνωριστεί ως δικαιούχοι διεθνούς προστασίας: το Άρθρο 32 υποχρεώνει τα κράτη-μέλη να διασφαλίζουν ίση μεταχείριση στην πρόσβαση στη στέγαση. 

Το «ξενοδοχειακό» μενού

Σε άλλη συνέντευξή του, τον Ιούλιο του 2025, ο υπουργός Μετανάστευσης είπε στον ΣΚΑΪ πως με την κατάργηση των επιδομάτων του Helios+ περικόπτονται οι δαπάνες σίτισης και φροντίδας. 

«Ζήτησα να επανεξεταστεί και το μενού που δίνεται στις δομές, που είναι ξενοδοχειακό» σημείωσε, ενημερώνοντας πως μειώνεται έως και 50% και το οικονομικό βοήθημα. Τον Μάρτιο του 2025, με βάση εσωτερικά έγγραφα, έρευνα του Solomon ανέδειξε πως συχνά παρέχεται ακόμα και μουχλιασμένο φαγητό στις δομές προσφύγων.

Όσον αφορά το οικονομικό βοήθημα σε δομές όπου παρέχεται σίτιση, είναι 75 ευρώ/μήνα.

ΠΗΓΗ