16 Μαρτίου 2024

Ιδιωτικά Πανεπιστήμια: O εμπαιγμός της κοινωνίας - Άρθρο του Νίκου Μαρκάτου* | Βάζουν χέρι και στην Έρευνα στα δημόσια ΑΕΙ, με παρέμβαση Πιερρακάκη της τελευταίας στιγμής

Φοιτητικό συλλαλητήριο
Ιδιωτικά Πανεπιστήμια: ο εμπαιγμός της κοινωνίας

Η επισκόπηση των γεγονότων των τελευταίων ημερών στην Παιδεία δεν μπορεί παρά να αφήνει μια πικρή γεύση ακόμα και στον κοινωνικά ουδέτερο παρατηρητή.

Πικρή γεύση για α) τον «εξυπνακίστικο» τρόπο χειρισμού κορυφαίων γεγονότων από τους «άριστους» εξ ημών που όμως εμείς εκλέγουμε να χειριστούν τα του οίκου μας (ελεύθερο, μη κερδοσκοπικό Πανεπιστήμιο, πτυχία για όλους, το τεράστιο ενδιαφέρον των καλύτερων Πανεπιστημίων να ιδρύσουν εδώ παραρτήματα κτλ!),

β) τον δήθεν πανικό και την ψευδολογία περί «κρατικών» Πανεπιστημίων-χώρων ανομίας και εγκληματικότητας και την τάση υπερβολικού αυτομαστιγώματος ώστε να δικαιολογηθούν ακραία μέτρα γ) την ανικανότητα του συστήματος να επιλέξει τους κατάλληλους ανθρώπους για τις κατάλληλες θέσεις,

δ) την ψυχοπαθολογική εμμονή των συντηρητικών γηγενών (και δυστυχώς και όλων των Ευρωπαίων) γραφειοκρατών-λογιστών μόνο στους οικονομικούς δείκτες, προφανώς γιατί είναι ανίκανοι να συλλάβουν και υλοποιήσουν άλλα οράματα ζωής, με αποτέλεσμα να επιχειρείται και αντίστοιχος σχεδιασμός της Παιδείας και

ε) την αδυναμία ημών των πολιτών να θεσπίσουμε τρόπους «εξέγερσης» και ανατροπής των καταστάσεων με μαζικότητα.

Στους θιασώτες της φαντασίωσης του ιδιωτικού Πανεπιστημίου, όπως παρουσιάζεται, και κυρίως στον «Αγνωστο Γονέα» που χρόνια τώρα αγωνίζεται και εξαντλείται ηθικά και οικονομικά ώστε το παιδί του να φοιτά στο Πανεπιστήμιο, θα υπενθυμίσω την ανεργία των νέων επιστημόνων που θα ενταθεί και πάλι θα οδηγήσει στη μετανάστευση και το γεγονός ότι στα ιδιωτικά ιδρύματα, στην καλύτερη περίπτωση, θα εκπληρούται η προετοιμασία για κάποιο κλάδο της παραγωγής, όχι όμως και η κύρια λειτουργία του «Universitas» που είναι η επιστημονική και πνευματική καλλιέργεια, θα λειτουργούν δηλαδή ως ΙΕΚ. Για αυτό άλλωστε έκλεισαν και τα περισσότερα ιδιωτικά που κάποτε ιδρύθηκαν στην Ευρώπη.

Η επάρκεια όσων εισάγονται στα ιδιωτικά δεν διασφαλίζεται αφού το κύριο κριτήριο θα είναι τα δίδακτρα που θα πληρώνουν. Ούτε και ευσταθεί το φαιδρό επιχείρημα ότι ο ανταγωνισμός θα αναβαθμίσει και τα δημόσια Πανεπιστήμια. Η ιδιωτική υγεία οδήγησε στη διάλυση του ΕΣΥ, η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας εκτόξευσε τους λογαριασμούς του ρεύματος και η απελευθέρωση των μεταφορών οδήγησε στο έγκλημα των Τεμπών, ενώ η ύπαρξη τόσα χρόνια τώρα του ιδιωτικού σχολείου δεν αναβάθμισε το δημόσιο.

Ακολουθεί σύντομη κριτική του νόμου, που αποκαλύπτει τις πραγματικές προθέσεις της κυβέρνησης. Ο νέος νόμος:

● Καταργεί τον ενιαίο τρόπο εισαγωγής στα Πανεπιστήμια, η εισαγωγή στα Πανεπιστήμια συνδέεται µε το πορτοφόλι της οικογένειας, η ΕΒΕ εργαλειοποιείται προκλητικά και σκανδαλωδώς υπέρ των «πελατών» των ιδιωτικών ιδρυμάτων (άρθρο 146). Ετσι στην Ιατρική π.χ. θα έχουμε φοιτητές δύο ταχυτήτων, εκείνους που θα εισάγονται στα δημόσια με 18.800 μόρια και εκείνους που θα εισάγονται με 9.080 μόρια και 25.000 ευρώ ετήσια δίδακτρα.

● Ισοπεδώνει την αξία των πτυχίων. Οι 3ετείς σπουδές ιδιωτικών Πανεπιστημίων και κολεγίων θα έχουν αντίστοιχη ακαδημαϊκή και επαγγελματική αναγνώριση µε τα πτυχία των 4ετών, 5ετών των δημόσιων Πανεπιστημίων (άρθρο 143).

● Εισάγει δίδακτρα και αύξηση του κόστους σπουδών στα δημόσια Πανεπιστήμια (άρθρο 58). Δίνει τη δυνατότητα να ιδρυθούν Πανεπιστήμια τύπου ΣΔΙΤ, δίδακτρα κι από άλλη «πόρτα» (άρθρο 119).

● Επιβάλλει την υποστελέχωση των δημόσιων ΑΕΙ, αφού ώς το 2030 η αναλογία αποχωρήσεων-προσλήψεων θα είναι 1:1 (άρθρο 97). Διατηρεί λοιπόν την τρέχουσα υποστελέχωση, όπου σε κάθε μέλος διδακτικού προσωπικού αντιστοιχούν 47 φοιτητές με ευρωπαϊκό μέσο όρο 13.

● Aποδεδειγμένα οδηγεί σε μείωση χρηματοδότησης των Πανεπιστημίων (άρθρο 43).

● Ενισχύεται το πλαίσιο της συρρίκνωσης της δημοκρατίας και του ασφυκτικού διοικητικού ελέγχου µε αφαίρεση αρμοδιοτήτων από τα συλλογικά όργανα (άρθρα 44-48).

● Το αφήγημα περί μη κρατικών μη κερδοσκοπικών ΑΕΙ αυτοδιαψεύδεται! Η πρόβλεψη ότι απαγορεύεται να μοιράζουν κέρδη οι ιδιοκτήτες (άρθρο 132) είναι παραπλανητική, καθώς το άρθρο 131 προβλέπει ότι μπορούν τα κέρδη να επενδύονται χωρίς κανέναν όρο και προϋπόθεση.

● Προβλέπει μη κρατικά ΑΕΙ µε κρατικούς πόρους! Δεν απαγορεύεται πουθενά η χρηματοδότηση από το κράτος. Δεν θα μπορούσε άλλωστε λόγω των αυστηρών κανόνων ανταγωνισμού της Ε.Ε. (άρθρα 130, 119).

Ο νόμος αναπαράγει συντηρητικές αγοραίες ιδεοληψίες και προδίδει παντελή έλλειψη ουσιαστικής Παιδείας. Ο «εκσυγχρονισμός» του είναι μια αναχρονιστική διαδικασία για να καταργήσει η πολιτεία την υποχρέωσή της να χρηματοδοτεί τα δημόσια Πανεπιστήμια, δεν ικανοποιεί καμία εκπαιδευτική ανάγκη και θα γίνει απλώς η αφορμή για «αρπαχτές» από οικονομικά συμφέροντα!

Το μόνο που νοιάζει την κυβέρνηση (αλλά δυστυχώς και τους περισσότερους Ευρωπαίους γραφειοκράτες) είναι η «επίτευξη» των οικονομικών στόχων και δεικτών. Εννοιες όπως κοινωνία, παιδεία, ανθρώπινα δικαιώματα, αξιοπρέπεια, ελευθερία, δίκαιο, αλληλεγγύη, αυτοδιάθεση τους αφήνουν παγερά αδιάφορους. Η Ευρώπη παρουσιάζει σήμερα τέτοια πολιτική φτώχεια που τρομάζει. Μένει στους πολίτες των χωρών της Ευρώπης να εξεγερθούμε. Με βάση όχι τα τροφοδοτούμενα από τα ΜΜΕ ευτελή, αλλά τις συνειδήσεις μας. Δεν είναι φυσικά εύκολο να βρούμε τους μηχανισμούς αυτής της εξέγερσης, μιας και το σύστημα έχει έξυπνα εξουθενώσει τους μαζικούς φορείς αλλά και τα αντανακλαστικά μας.

*Ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ, τ. πρύτανης, γ.γ. Συλλόγου Ευρωπαίων Ομότιμων Καθηγητών

ΠΗΓΗ

***
 
Κυριάκος Πιερρακάκης
Ο υπουργός (ιδιωτικής) Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης | EUROKINISSI
 
ΒΑΖΕΙ ΧΕΡΙ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ Ο ΠΙΕΡΡΑΚΑΚΗΣ

Παρέμβαση - παγίδα της τελευταίας στιγμής για τα δημόσια ΑΕΙ


Στην αρμοδιότητα των Συμβουλίων Διοίκησης τα ερευνητικά προγράμματα ● Περιορίζει ακόμη περισσότερο την αυτονομία του δημόσιου Πανεπιστημίου

Ακόμη και την τελευταία στιγμή, ο υπουργός Παιδείας ανοίγει νέες παγίδες στα ελληνικά δημόσια Πανεπιστήμια. Παγίδες που κρύβονται στις τροποποιήσεις τις οποίες φέρει το ΦΕΚ του νόμου για τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια. Παρά την επιλεκτική και κυρίως διόλου τυχαία διασπορά κεφαλαίων χωρίς τον στόχο της ουσιαστικής ενίσχυσης των δημόσιων Πανεπιστημίων, ο κ. Πιερρακάκης αποδεικνύει, επί του πιεστηρίου, τον πραγματικό σκοπό της κυβέρνησης. Να περιορίσει ακόμη περισσότερο την αυτονομία του δημόσιου Πανεπιστημίου και μάλιστα σε κρίσιμους τομείς, όπως η έρευνα, μεταβιβάζοντας την αποφασιστική αρμοδιότητα στα Συμβούλια Διοίκησης!

Σύμφωνα με το ΦΕΚ που μόλις εκδόθηκε, στο άρθρο 95 γίνεται τροποποίηση του άρθρου 232 του ν. 4957/2022 σχετικά με τις αρμοδιότητες της Επιτροπής Ερευνών. Ανάμεσα στις προσθήκες είναι και η εξής: «Μετά από τη λέξη “αποδέχεται” προστίθενται οι λέξεις “μετά από γνώμη Σ.Δ.”. Αυτή η γνώμη του Σ.Δ. ισχύει για όλα όσα αφορούν την Επιτροπή Ερευνών. Αναφέρονται λεπτομερώς: 1) στις αρμοδιότητες έγκρισης της Επιτροπής προστίθεται και η σύναψη προγραμματικών συμβάσεων ή συμφωνιών με άλλους φορείς του δημοσίου τομέα, 2) αποδέχεται μετά από γνώμη του Σ.Δ. τις κάθε είδους επιχορηγήσεις, χρηματοδοτήσεις, δωρεές και εισφορές τρίτων στον ΕΛΚΕ, καθορίζει τους ειδικότερους όρους αποδοχής και διάθεσής τους, όταν αυτοί δεν καθορίζονται από συμβατικές υποχρεώσεις και εγκρίνει τη σύναψη των πάσης φύσεως συμβάσεων με φυσικά ή νομικά πρόσωπα, καθώς και τη σύναψη προγραμματικών συμβάσεων ή συμφωνιών με άλλους φορείς του δημοσίου τομέα, στο πλαίσιο των έργων και προγραμμάτων που υλοποιεί ο ΕΛΚΕ». Στο ίδιο άρθρο όποια αναφορά σε «υποβολή αίτησης» αντικαθίσταται με την «έγκριση υποβολής αίτησης από το αρμόδιο όργανο», δηλαδή το Σ.Δ.

Γενναιόδωροι όροι

Η ξεκάθαρη αυτή μεταβίβαση εξουσίας δίνεται, μάλιστα, με τους πιο γενναιόδωρους όρους. Δεν προβλέπονται καν δεσμευτικές προθεσμίες για τις αποφάσεις του υπεροργάνου Σ.Δ. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Οποιος έχει μπάρμπα στο Συμβούλιο θα παίρνει πιο γρήγορα την έγκριση για τη χρηματοδότηση του έργου και όποιος δεν έχει θα περιμένει πότε θα θελήσει να ασχοληθεί το Συμβούλιο με την περίπτωσή του. Δεν υπάρχει όριο στον χρόνο αναμονής. Οποτε αποφασίσει το Συμβούλιο και αν. Αυτός ο υποθετικός σύνδεσμος είναι που σφραγίζει τις προϋποθέσεις διάλυσης του ερευνητικού έργου των ΑΕΙ. Το οποίο ερευνητικό έργο δεν (πρέπει να) έχει προθεσμίες, καθυστερήσεις και υπονομευτικές συνθήκες ανάπτυξης. Κάθε ερευνητής-πανεπιστημιακός, αν δεν ανήκει σε παρεάκια που θα τον βοηθούν να κάνει τη δουλειά του (ή την μπίζνα του), θα πρέπει να αφεθεί στον εκβιασμό, στη χειραγώγηση και στους σκοπούς των άλλων.

Σ’ ένα ιδιωτικό Πανεπιστήμιο όλα επιτρέπονται γιατί είναι κυρίως επιχειρήσεις. Σ’ ένα δημόσιο; Ε, από δω και στο εξής, θα γίνεται… του ιδιωτικού. Ετσι κι αλλιώς, αυτό είναι το μεγάλο μεταρρυθμιστικό όραμα του κ. Μητσοτάκη. Κι αν δεν πάνε καλά οι δουλειές, δεν θα εκτεθεί η κυβέρνηση. Το δημόσιο Πανεπιστήμιο που δεν μπορεί να λειτουργήσει σωστά. Ούτε και ελεύθερα, θα προσέθετε με τη γνωστή πονηριά στο μάτι ο πρωθυπουργός. Εχουν γνώση οι φύλακες.

Υπάρχουν κι άλλες διατάξεις που δείχνουν την κατεύθυνση της ροής του χρήματος προς τα δημόσια Πανεπιστήμια. Ακόμη μία χαρακτηριστική είναι η απόλυτη, πια, αναβάθμιση του διαμαντοπουλικού «Διόφαντου» σε κύριο εργαλείο χρηματοδότησης. Κάποτε ξεκίνησε με συγγράμματα για φοιτητές και τώρα (Κεφάλαιο Ε’ «Ρυθμίσεις για υπηρεσιακές μονάδες και εποπτευόμενους φορείς του Υπουργείου Παιδείας», άρθρο 170 για ίδρυση Κέντρων Καινοτομίας) θα λαμβάνει (μεγάλη) χρηματοδότηση και για τα Κέντρα Καινοτομίας. Οπως προβλέπεται με προσθήκη στο άρθρο 19 του νόμου 4823/2021 (Α’ 136): «Στο ΙΤΥΕ, σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας και Καινοτομίας της Γενικής Διεύθυνσης Ψηφιακών Συστημάτων, Υποδομών και Εξετάσεων του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, ανατίθεται η υποστήριξη της υλοποίησης και της λειτουργίας των Κέντρων Καινοτομίας. Το ΙΤΥΕ λαμβάνει για τον σκοπό αυτόν χρηματοδότηση α) από προγράμματα που χρηματοδοτούνται, εν όλω ή εν μέρει, από την Ευρωπαϊκή Ενωση ή διεθνείς οργανισμούς, και β) από τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού».

Εξώθηση σε ιδιωτικοποίηση

Δεν χρειάζεται, φυσικά, να αναφερθούμε στην κυβερνητική εξώθηση προς την ιδιωτικοποίηση των δημόσιων ΑΕΙ. Πόσο πιο λιανά να το μας το πει; Στο Κεφάλαιο ΚΔ’ «Λοιπές ρυθμίσεις αρμοδιότητας της Γενικής Γραμματείας Ανώτατης Εκπαίδευσης» στο άρθρο 292 αναφέρεται: «Ιδρυση ή συμμετοχή των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων σε Εταιρείες 1. Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΕΙ) της ημεδαπής δύνανται να συμμετέχουν ή να συνιστούν Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ) υπό τη νομική μορφή αστικής μη κερδοσκοπικής Εταιρείας ή εμπορικής Εταιρείας, από κοινού με άλλα ΑΕΙ, Ερευνητικά Κέντρα, Ινστιτούτα, Τεχνολογικούς Φορείς του άρθρου 13Α του ν. 4310/2014 (Α’ 258) της ημεδαπής, Ερευνητικά Πανεπιστημιακά Ινστιτούτα (ΕΠΙ) του άρθρου 267 του παρόντος, νομικά πρόσωπα πανεπιστημιακής εκπαίδευσης της ημεδαπής, πανεπιστημιακά ιδρύματα και ερευνητικούς φορείς της αλλοδαπής, καθώς και επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, στο πλαίσιο δημόσιων προσκλήσεων φορέων του Δημοσίου ή της Ευρωπαϊκής Ενωσης». Σε ό,τι αφορά, όμως, τις συμπράξεις των ελληνικών ΑΕΙ με ιδρύματα της αλλοδαπής, θα αποφασίζουν οι υπουργοί Παιδείας και Εξωτερικών για τη διάθεση κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου