Μεγάλη Βρετανία: Η μεγάλη επιστροφή της εργατικής τάξης

 

Συντάκτης: ΝΙΚΟΣ ΓΟΥΡΛΑΣ

 

«Ο προλετάριος όμως που δεν έχει παρά τα δύο του χέρια, που τρώει σήμερα αυτό που κέρδισε χτες, που εξαρτιέται από την παραμικρή τύχη που δεν έχει την παραμικρή εγγύηση ότι θα ‘χει την ικανότητα ν’ αποκτήσει τα πιο απαραίτητα τρόφιμα – κάθε κρίση, το παραμικρό καπρίτσιο του αφεντικού του, μπορεί να τον μεταβάλλει σε άνεργο – ο προλετάριος αυτός είναι καταδικασμένος στην πιο απάνθρωπη κατάσταση που μπορεί να φανταστεί ένα ανθρώπινο ον».

Φρ. Ένγκελς, «Η κατάσταση της εργατικής τάξης στην Αγγλία», Μέρος Α’, σελ. 191, Εκδ. Μπάιρον

 

Θα ήταν άραγε υπερβολή να συγκρίνουμε την κατάσταση της εργατικής τάξης  στην Αγγλία σήμερα με αυτήν των περιγραφών του Έγκελς πριν από 180 χρόνια; Νομίζω πως έστω και με μια ελάχιστη υπερβολή πρέπει να απαντήσουμε καταφατικά. Παρά τις διαφορές που υπάρχουν από την πρόοδο της ανθρωπότητας, τις αλλαγές στον τρόπο εκμετάλλευσης και τις κατακτήσεις του εργατικού κινήματος, η ουσία του παραπάνω αποσπάσματος του Έγκελς ισχύει κατά 100% και για σήμερα.

Τα στοιχεία κυριολεκτικά τρομάζουν αφού οι λογαριασμοί του ρεύματος στο ΗΒ έχουν εκτοξευθεί κατά 96%  από τον περασμένο χειμώνα ενώ τα ενοίκια έχουν αυξηθεί έως και 20% . Ο πληθωρισμός που σήμερα τρέχει στο 12,3%, προβλέπεται ότι θα αυξηθεί έως και 18% μέχρι τους πρώτους μήνες του 2023 και θα είναι ο μεγαλύτερος στα τελευταία σαράντα έτη, ενώ ο αυξανόμενος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή προβλέπει η Citibank ότι θα φτάσει στο 18,6%, ροκανίζοντας μέρα με την μέρα το εργατικό εισόδημα.

Αν και στην Αγγλία  η ανεργία είναι μόλις  στο 3,7%, το φαινόμενο της απότομης φτωχοποίησης της εργατικής τάξης είναι ενδεικτικό της όξυνσης της οικονομικής κρίσης που είναι αποτέλεσμα της άγριας νεοφιλελεύθερης διαχείρισης στα 12 χρόνια που κυβερνούν οι Συντηρητικοί. Είναι ενδεικτικό ότι η χρήση της τράπεζας τροφίμων έχει αυξηθεί κατά 81% μέσα σε πέντε χρόνια. Μια ανάλυση που κυκλοφόρησε από την ένωση συνδικάτων (TUC) διαπιστώνει ότι οι Βρετανοί εργαζόμενοι έχασαν εξήντα λίρες το μήνα σε πραγματικούς μισθούς έως σήμερα από την αρχή της οικονομικής κρίσης το 2008, η μεγαλύτερη πτώση των μισθών από την εποχή του Ναπολέοντα. Την ίδια ώρα και ενώ δριμύ ψύχος πλήττει μεγάλες περιοχές της χώρας, οι εργαζόμενοι και πλατιά λαϊκά στρώματα βυθίζονται όλο και περισσότερο στην ενεργειακή φτώχεια.

Έρευνα του ιδρύματος κοινωνικών μελετών Joseph Rowntree επισημαίνει πως «πάνω από 3 εκατομμύρια νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος δεν θα μπορέσουν να κρατήσουν τα σπίτια του ζεστά φέτος τον χειμώνα». Από αυτά, τα 2,5 εκατομμύρια αναμένεται να βρεθούν αντιμέτωπα και με σοβαρά προβλήματα σίτισης, επισημαίνει το JRF. Αντίστοιχα και ακόμα πιο ζοφερά είναι τα στοιχεία της ΜΚΟ «Εθνική Ενεργειακή Δράση» (National Energy Action), η οποία εκτιμά ότι από τον Οκτώβρη 6,7 εκατ. νοικοκυριά της Βρετανίας βρίσκονται σε ενεργειακή φτώχεια.

Αντιμέτωπο με την οικονομική ανέχεια, είναι τουλάχιστον το ένα τρίτο των ενηλίκων στη Βρετανία, καθώς εκτιμά ότι είναι αδύνατο να ανταπεξέλθει σε αύξηση των μηνιαίων εξόδων του κατά 20 λίρες. Το συμπέρασμα προκύπτει από δημοσκόπηση της Citizens Advice, σύμφωνα με την οποία το 25% το θεωρεί «κάπως δύσκολο», το 7% «πολύ δύσκολο» και το 4% «αδύνατο», με το ποσοστό συνολικά να φτάνει το 36%. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, οι Βρετανοί στρέφονται σε ακραία μέτρα για να αντεπεξέλθουν στην αύξηση του κόστους ζωής, όπως το να τρώνε μόνο κρύα γεύματα. Αυτό επιβεβαιώνεται και από διαφορετική έρευνα της StepChange, σύμφωνα με την οποία όλο και περισσότεροι κάτοικοι της Βρετανίας χρησιμοποιούν κεριά ή αποφεύγουν να ανοίξουν τον φούρνο, διότι φοβούνται το βάρος στους λογαριασμούς ρεύματος.

Κατά την Citizens Advice, στην οποία ερωτήθηκαν 2.000 ενήλικες στη Βρετανία μεταξύ 5 και 9 Δεκεμβρίου, σχεδόν ένα τέταρτο των συμμετεχόντων (23%) είχε κάνει μεγαλύτερα έξοδα σε βασικά αγαθά, όπως τρόφιμα, προϊόντα υγιεινής και ρεύμα, σε σχέση με τους προηγούμενους τρεις μήνες. Περίπου τα δύο τρίτα δήλωσαν ότι θα μπορούσαν να συνεχίσουν με αυτόν τον τρόπο για έξι μήνες ακόμη, χωρίς να καταφύγουν σε επιπλέον στήριξη. Ένα τρίτο των ερωτηθέντων δήλωσε ότι χρησιμοποίησε χρήματα από τις αποταμιεύσεις τους τελευταίους μήνες, αλλά πάνω από τους μισούς (56%) δήλωσαν ότι είτε τις είχαν εξαντλήσει είτε αναμένεται να τις εξαντλήσουν στους επόμενους τρεις μήνες. Όπως αναφέρει η διευθύνουσα σύμβουλος της Citizens Advice «εκατομμύρια νοικοκυριά βρίσκονται σε κρίσιμο σημείο με τα οικονομικά τους, στερεύουν οι αποταμιεύσεις, προχωρούν χωρίς τα βασικά αγαθά και στρέφονται σε τράπεζες τροφίμων για να αντεπεξέλθουν».

Αυτή η εκρηκτική κατάσταση είναι η καύσιμη υλη των μεγάλων απεργιών που ξεσπούν τους τελευταίους μήνες, κορυφώθηκαν τον Δεκέμβριο και θα συνεχιστούν και τον Γενάρη. Οι εργαζόμενοι ζητούν συλλογικές συμβάσεις με ουσιαστικές αυξήσεις μισθών και βελτίωση των συνθηκών εργασίας, απέναντι στον τεράστιο πληθωρισμό και την επίθεση της εργοδοσίας. Τούς απεργιακούς αγώνες ξεκίνησαν από τον Σεπτέμβρη οι λιμενεργάτες του Λίβερπουλ που μετά από ένα πολυήμερο ανυποχώρητο αγώνα κέρδισαν 18,5% αύξηση στους μισθούς τους.

Είχαν προηγηθεί από τον Ιούλιο ακόμα, το προσωπικό του check-in και τα μέλη του πληρώματος εδάφους της Unite και του συνδικάτου GMB που τελικά κέρδισαν αύξηση 13% όταν απείλησαν να κλείσουν το αεροδρόμιο Heathrow. Στο απεργιακό μέτωπο όλους αυτούς τους μήνες προστεθήκαν τα 70.000 μέλη της Ένωσης Πανεπιστημίων και Κολλεγίων και 100.000 δημόσιοι υπάλληλοι που ανήκουν στην Ένωση Δημοσίων και Εμπορικών Υπηρεσιών. Ακολούθησαν οι απεργίες των ταχυδρομικών και των Νοσηλευτών που απείργησαν μετά από 106 χρόνια!

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ το ΒΙΝΤΕΟ της εικόνας

Συνεχίζονται μέχρι και σήμερα οι απεργίες δεκάδων χιλιάδων σιδηροδρομικών από το κλαδικό συνδικάτο RMT, που ξεκίνησαν εδώ και πολλούς μήνες καθώς απέβησαν άκαρπες οι διαπραγματεύσεις με τις σιδηροδρομικές εταιρείες και τη Network Rail, η οποία διαχειρίζεται το μεγαλύτερο μέρος του σιδηροδρομικού δικτύου και των συναφών υποδομών της Βρετανίας. Από τις 23 Δεκέμβρη έως το τέλος του μήνα απεργούν περίπου 1.000 συνοριοφύλακες με συνέπειες στην ομαλή λειτουργία των αεροδρομίων σε Χίθροου, Γκάτγουικ και Μάντσεστερ.

Απεργούν ακόμα χιλιάδες νοσηλευτές σε πλήθος δομών υγείας σε όλη τη χώρα, ενώ ήδη αποφασίστηκε και η συνέχιση των κινητοποιήσεών τους. Το συνδικάτο Royal College of Nursing (RCN) ανακοίνωσε ότι τα μέλη του θα απεργήσουν ξανά στις 18 και 19 Γενάρη. Τη νέα χρονιά αναμένεται να ανακοινωθούν και οι ημερομηνίες απεργιών των μελών του RCN στη Σκωτία, καθώς αυτή τη βδομάδα τάχθηκαν υπέρ της απόρριψης της μισθολογικής προσφοράς από την τοπική κυβέρνηση, ενώ οι εργαζόμενοι στα ασθενοφόρα και την άμεση βοήθεια αποφάσισαν άλλες δύο 24ωρες απεργίες, στις 11 και 23 Γενάρη.

Η κυβέρνηση των Τόρηδων μπροστά στο τσουνάμι των απεργιακών κινητοποιήσεων προχώρησε στην συκοφάντηση των αγώνων των εργαζομένων ενώ ετοιμάζεται να θέση σε ισχύ το αντιαπεργιακό της οπλοστάσιο που προβλέπει δεκάδες περιορισμούς και ποινές για τους απεργούς. Έχει ανακοινώσει ακόμα ότι δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει τον στρατό και άλλους δημόσιους υπάλληλους ως απεργοσπάστες σε τομείς που αποκαλούν στρατηγικούς, όπως οι μεταφορές, τα ασθενοφόρα ή τα σύνορα, ή ακόμη και, αν το κρίνουν απαραίτητο, να στρατιωτικοποιήσουν ορισμένους από τους απεργιακούς τομείς.

 Όμως οι απεργοί δεν φαίνεται να πτοούνται από τις απειλές της κυβέρνησης από τις πρώτες κιόλας  μέρες του 2023  οι σιδηροδρομικοί και το κλαδικό τους συνδικάτο ολοκλήρωσαν  την πρώτη 48ωρη απεργία της χρονιάς, ακυρώνοντας 4 στα 5 δρομολόγια τρένων στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας, ενώ θα την επαναλάβουν Παρασκευή και Σάββατο. Ανήμερα Πρωτοχρονιά έκαναν απεργία οι υπάλληλοι στα εθνικά οδικά δίκτυα της Βρετανίας και οι εξεταστές υποψήφιων οδηγών στην Αγγλία. Το προσωπικό της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος, που είναι μέλος του συνδικάτου UNISON, έκανε απεργία την Κυριακή 1/1 και τη Δευτέρα 2/1.

Στο μεταξύ, συνδικάτα περνούν στην αντεπίθεση και ετοιμάζονται να κινηθούν και νομικά εναντίον της κυβέρνησης για τους νέους αντιαπεργιακούς νόμους που προωθεί με διάφορα μέτρα, όπως υποχρεωτική εργασία από το 20% του προσωπικού σε περίπτωση απεργίας σε υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, όπως οι τομείς των Συγκοινωνιών, της Υγείας και της Εκπαίδευσης. Επίσης, η κυβέρνηση προσανατολίζεται σε ακόμα πιο αυστηρά κριτήρια για να πραγματοποιηθεί μία απεργία.

Παράλληλα και παρά την προσπάθεια της κυβέρνησης και των εργοδοτών να συκοφαντήσουν τους απεργούς, δυναμώνει η αλληλεγγύη στις κινητοποιήσεις τους. Πανό υπέρ των απεργιών που βρίσκονται σε εξέλιξη σε όλη τη Βρετανία ανάρτησαν παραμονή Χριστουγέννων οι φίλαθλοι της Celtic σε ποδοσφαιρικό αγώνα στη Σκωτία με την St. Johnstone. «Αλληλεγγύη στους απεργούς», «Στήριξη στους απεργούς» και «Το μόνο που θέλω για τα Χριστούγεννα είναι αξιοπρεπής μισθός», είναι μερικά από τα συνθήματα που ήταν γραμμένα στα πανό.

Οι απεργίες που ξεσπούν τους τελευταίους μήνες σε όλη την Ευρώπη και την Αμερική είναι άραγε η «επιστροφή της εργατικής τάξης» όπως ισχυρίζεται ο ηγέτης των σιδηροδρομικών Μάικ Λυντς; Είναι ακόμα νωρίς να το πούμε αλλά είναι φανερό ότι μπαίνουμε σε μια νέα περίοδο όξυνσης της ταξικής πάλης που η εργατική τάξη επανέρχεται με άλλους όρους στο προσκήνιο. Τα συμπεράσματα από αυτούς τους αγώνες είναι ότι μετά από πολλά χρόνια έχουμε νίκες των εργαζομένων μέσα στην φωλιά του Θατσερισμού, ότι η κοινωνία μαζικά στέκεται αλληλέγγυα στους εργαζόμενους στα Στάρμπακς στην Αμερική και νικάνε, ότι οι ντελιβεράδες και οι εργάτες της Cosko μέσα από διαδικασίες βάσης συσπειρώνουν το σύνολο σχεδόν των εργαζομένων υπερβαίνοντας παρατάξεις και σχήματα δίνοντας την μάχη με άξονα την αγωνιστική ταξική ενότητα και την μαζική αλληλεγγύη της κοινωνίας και της τάξης και νικούν.

Αρκούν όλα αυτά για να μιλήσουμε για επιστροφή; Ίσως να μην μπορούμε να απαντήσουμε με βεβαιότητα ακόμα. Όμως είναι μια ελπιδοφόρα διαδικασία που η εργατική τάξη πιάνει ξανά το νήμα των μεγάλων ταξικών αγώνων και συγκρούσεων με το κεφάλαιο και τους πολιτικούς του εκπροσώπους που στην φάση αυτή της ταξικής πάλης έχει άλλα χαρακτηριστικά. Καθήκον μας είναι να μελετήσουμε αυτές τις εμπειρίες και να μιλήσουμε επί της ουσίας για την ανασυγκρότηση του συνδικαλιστικού κινήματος υπερβαίνοντας τα γνωστά σχήματα που μας έχουν καθηλωμένους.