Υπόθεση του Σομαλού πρόσφυγα Μοχαμάντ της ποινής κάθειρξης 142 ετών: Ελεύθερος σε έναν μήνα, αλλά με τη «ρετσινιά» του διακινητή - Ο διεθνής Τύπος για απελευθέρωση Μοχαμάντ: Νίκησε έναν απαρχαιωμένο νόμο (ΦΩΤΟς & VIDEO)

Ενοχο σε δεύτερο βαθμό έκρινε τον «Μοχαμάντ» το Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων Βορείου Αιγαίου, παρουσία πλήθος αλληλέγγυων μετά την εκστρατεία του Ευρωβουλευτή, Στέλιου Κούλογλου 

κάμερα, φωτογραφίες Παναγιώτης Μπαλάσκας

Γράφει η ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ (stonisi.gr) 

Πάνω από έξι ώρες διήρκησε στο Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων Βορείου Αιγαίου η δίκη σε δεύτερο βαθμό του καταδικασμένου πρωτόδικα σε 142 χρόνια φυλακής, «Μοχαμάντ», Σομαλού αιτούντα άσυλο, τη Δευτέρα 9 Ιανουαρίου.

Ο Mohammad Hanad, κάτοικος Σμύρνης Τουρκίας από τη Σομαλία εξέτιε μέχρι σήμερα πάνω από δύο χρόνια ποινή κάθειρξης στη φυλακή της Χίου.  Κρίθηκε ένοχος με ποινή 8 χρόνων κάθειρξης σε δεύτερο βαθμό, από την οποία θα εκτίσει ένα ποσοστό της, με αποτέλεσμα να αφεθεί ελεύθερος σε έναν μήνα περίπου από σήμερα.

Το απόγευμα της Δευτέρας, και με πρόταση Εισαγγελέα κρίθηκε και σε δεύτερο βαθμό ένοχος για α)Παράνομη μεταφορά πολιτών τρίτων χωρών που δεν έχουν δικαίωμα εισόδου στο ελληνικό έδαφος, πράξη από την οποία μπορούσε να προκύψει κίνδυνος για άνθρωπο, και από την οποία επήλθε θάνατος κατά συρροή και β) παράνομη είσοδο στη χώρα- αδικήματα που διαπράχθηκαν στις 2 Δεκεμβρίου 2020.

Στο δικαστήριο κατέθεσαν ο λιμενικός που βρίσκονταν στο πλήρωμα διάσωσης των επιβαινόντων, ένας συνεπιβάτης του Μοχαμάντ στο ταξίδι του τρόμου που έγινε πριν από δύο χειμώνες, και ο ξάδερφος του κατηγορουμένου, αλλά και ο διασώστης Ι. Αποστολόπουλος. Το παρών από νωρίς το πρωί έδωσαν αλληλέγγυοι, μέλη της Συνύπαρξης και Επικοινωνίας στο Αιγαίου, έπειτα από την εκστρατεία που ξεκίνησε για τον Μοχαμάντ και όλους τους αιτούντες άσυλο που κατηγορούνται ως διακινητές, ο ευρωβουλευτής ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Στέλιος Κούλογλου που επίσης παρακολούθησε όλη την ακροαματική διαδικασία με πολλά ΜΜΕ.

Το ταξίδι του τρόμου

Στις 2 Δεκεμβρίου 2020 ο Μοχαμάντ μαζί με ακόμα 32 επιβάτες, γυναίκες και άντρες με καταγωγή από την Αφρική μπήκαν στη βάρκα από το Αϊβαλί που θα τους οδηγούσε στη Μυτιλήνη, με δύο τραγικές απώλειες γυναικών κατά την ώρα του ταξιδιού. Όπως περιγράφηκε από τις μαρτυρίες, το φουσκωτό δεν είχε διασωστικά μέσα, ελάχιστοι φορούσαν σωσίβιο, και η βάρκα ναυάγησε, με κατεστραμμένο το μπροστινό της μέρος. Ο λιμενικός τόνισε ότι ειδοποιήθηκε η ελληνική ακτοφυλακή από τη Frontex για περιστατικό με πρόσφυγες και μετανάστες και όταν έφτασαν στο σημείο, είδαν τουρκική ακταιωρό να σπρώχνει τη βάρκα στα ελληνικά ύδατα, ακυβέρνητη. Μετά τη διάσωση είδαν ένα μαχαίρι. 

Το πρωί της ίδιας ημέρας ακολούθησε προανάκριση χωρίς διερμηνεία από Σομαλό στους Σομαλούς και λίγες ώρες μετά απολογήθηκαν οι επιβαίνοντες ενώπιον του ανακριτή, με όλες τις προβλεπόμενες προϋποθέσεις διερμηνείας.

Ας σημειωθεί ότι η σύλληψη του Μοχαμάντ προηγήθηκε των καταθέσεων στην προανάκριση, γεγονός στο οποίο στάθηκαν αρκετά οι δύο δικηγόροι υπεράσπισής του, Αλέξης Γεωργούλης και Δημήτρης Χούλης. Κι αυτό γιατί υποδείχτηκαν από συνεπιβάτες του Μουχαμάντ ότι αυτός οδήγησε τη βάρκα, ενώ άλλες καταθέσεις και η μαρτυρία του Σομαλού συνεπιβαίνοντα, αναγνωρισμένου πρόσφυγα που ζει στη Βιέννη ανέφερε ότι αναγκάστηκε να πιάσει το τιμόνι της βάρκας όταν ο Τούρκος διακινητής απείλησε τον κατηγορούμενο και εγκατέλειψε τη λέμβο.

Ο διασώστης, Ιάσων Αποστολόπουλος από την εμπειρία του κατέθεσε ότι η συνήθης πρακτική των Τούρκων διακινητών τα τελευταία χρόνια είναι να εγκαταλείπουν το σκάφος για να μη συλληφθούν, και εν τέλει καταδικάζονται πρόσφυγες που αναγκάστηκαν να αναλάβουν το τιμόνο για να μη βουλιάξει το σκάφος, παρά το γεγονός ότι πολλοί εξ αυτών δεν γνωρίζουν κολύμπι ή κάποιοι δεν έχουν δει ποτέ στη ζωή τους θάλασσα.

Στην απολογία του ο Μοχαμάντ ανέφερε, όπως και οι συμπατριώτες του ότι στη Σομαλία έχει πάνω από 30 χρόνια εμφύλιο πόλεμο, ότι φέρει σημάδια από πυροβολισμό στο σώμα του και αναγκάστηκε να φύγει από την πατρίδα του, με σκοπό όταν βρει ευρωπαϊκό έδαφος να ζητήσει άσυλο και στη συνέχεια με τη νόμιμη οδό να διεκδικήσει οικογενειακή επανένωση φέρνοντας την οικογένειά του όπου θα εγκαθίσταντο. Αντ’ αυτού βρέθηκε φυλακισμένος, επειδή επέλεξε όπως είπε να σωθεί ο ίδιος και να σώσει τους συνεπιβάτες του. «Δεν ήθελα να βοηθήσω κανέναν διακινητή, δεν ξέρω να οδηγώ σκάφος, ήθελα να βοηθήσω τους ανθρώπους, και αν βρισκόμουν στην ίδια κατάσταση το ίδιο θα έκανα ξανά» τόνισε στην απολογία του ο 30χρονος, ο οποίος έχει επιδείξει πολύ καλή διαγωγή στη Χίο και πάνω από 400 ημέρες κοινωνικής εργασίας.

Τα βλέμματα στην Εισαγγελέα

Τα βλέμματα συγκέντρωσε η Εισαγγελέας έδρας αρκετές φορές για το ότι επανέλαβε πολλές φορές το ερώτημα γιατί δεν ήρθαν νόμιμα οι επιβαίνοντες από τη Σομαλία στην Ελλάδα, πώς γίνεται να μη γνωρίζουν αγγλικά, εφόσον υπάρχουν Σομαλοί που γνωρίζουν αγγλικά κ.ά. Με την υπεράσπιση να της απαντά για τη συνθήκη Σένγκεν που απαγορεύει σε πολίτες εκτός ευρωπαϊκών κρατών να ταξιδεύουν χωρίς βίζα και τη συνθήκη της Γενεύης.

Μάλιστα η Εισαγγελέας ρώτησε τον κατηγορούμενο πώς χωρίς αγγλικά θα συνέχιζε τη ζωή του και εκείνος απάντησε: «Κανείς δεν κινήθηκε στη ζωή γνωρίζοντας τα πάντα, συνεχίζεις να μαθαίνεις μέχρι την τελευταία ημέρα που ζεις».

«Είναι μια μικρή νίκη, τόνισε ο Δημήτρης Χούλης μετά το πέρας της δίκης, επισημαίνοντας ότι ένας αθώος άνθρωπος εκτίει μια ποινή, ενώ δεν είναι διακινητής, κατηγορία η οποία θα τον κυνηγά για πάντα». Ευχαρίστησε ωστόσο τα ΜΜΕ και την πρωτοβουλία Κούλογλου καθώς η δίκη δεν κράτησε 20 λεπτά όπως συνηθίζεται.

«Αυτός ο νόμος πρέπει να αλλάξει» ανέφερε ο Αλέξης Γεωργούλης γιατί στέλνει αθώους πρόσφυγες σε πολυετείς καθείρξεις.

«Οι απόψεις Εισαγγελέα δεν θεωρώ ότι ήταν τόσο ξενοφοβικές, όσο σουρρεαλιστικές» επεσήμανε ο Στέλιος Κούλογλου: «Από τα 142 χρόνια που αρχικά καταδικάστηκε αυτός ο άνθρωπος, πλέον σε ένα μήνα θα είναι ελεύθερος, χάρη στο κίνημα αλληλεγγύης, το οποίο θα το συνεχίσουμε ώστε να βγουν από τη φυλακή οι άδικα καταδικασμένοι πρόσφυγες, που είναι η δεύτερη κατηγορία φυλακισμένων σε πληθυσμό στις ελληνικές φυλακές».

 

*****

Ο διεθνής Τύπος για απελευθέρωση Μοχαμάντ: Νίκησε έναν απαρχαιωμένο νόμο

Τον γύρο του διεθνούς Τύπου ξεκινά να κάνει η είδηση της απελευθέρωσης του Μοχαμάντ Χανάντ Αμπντί, του Σομαλού πολιτικού πρόσφυγα, που ενώ έσωσε 33 ζωές από τη θάλασσα καταδικάστηκε σε 142 χρόνια φυλακή ως διακινητής.

Την Δευτέρα, το Εφετείο της Μυτιλήνης μετέτρεψε την ποινή του από κάθειρξη σε φυλάκιση, τη μείωσε σε 37 χρόνια, που σημαίνει ότι από αυτά εκτίονται τα 8 και καθώς έχει περάσει ήδη δύο χρόνια και ένα μήνα στη φυλακή και έχει κάνει με άψογη διαγωγή 450 μεροκάματα, θα αφεθεί ελεύθερος τις επόμενες εβδομάδες.

Το Associated Press κάνει λόγο για νίκη του Μοχαμάντ. Επίσης αναφέρεται σε δηλώσεις του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Στέλιου Κούλογλου, που οργάνωσε και ηγήθηκε της διεθνούς εκστρατείας «142 χρόνια φυλακή: Μια δίκαιη δίκη για τον Μοχάμαντ», η οποία υποστηρίζεται από περισσότερους από 2000 ευρωβουλευτές, ΜΚΟ και μέλη της κοινωνίας των πολιτών και σκοπό έχει την υποστήριξη προσφύγων όπως ο Μοχαμάντ, που καταδικάστηκαν άδικα ως διακινητές.

«Είναι μια πολύ σημαντική απόφαση γιατί πολλοί απλοί μετανάστες αντιμετωπίζονται σαν διακινητές», είπε ο ίδιος στο Associated Press, σημειώνοντας ότι το επόμενο βήμα της εκστρατείας είναι η προσπάθεια αλλαγής του νόμου 4251/2014 βάσει του οποίου όποιος συλλαμβάνεται να κρατά το πηδάλιο της βάρκας με την οποία περνούν πρόσφυγες στην Ελλάδα καταδικάζεται ως διακινητής σε βαρύτατες ποινές φυλάκισης. Ο νόμος, που εξυπηρετεί τις φιλοδοξίες της κυβέρνησης να αποτρέψει τις προσφυγικές ροές, παραβλέπει το γεγονός ότι στην πραγματικότητα, ο αληθινός διακινητής εγκαταλείπει το σκάφος πριν τα ελληνικά χωρικά ύδατα αφού πρώτα δώσει το πηδάλιο -συχνά υπό την απειλή όπλου- στον άτυχο πρόσφυγα, που κάθεται δίπλα του.

Η γαλλική Le Monde περιγράφει ότι βγαίνοντας από το Εφετείο, «ο Μοχαμάντ φοράει χειροπέδες. Αλλά όχι για πολύ ακόμη». Η εφημερίδα υπενθυμίζει ότι ο Μοχαμάντ έφυγε από τη Σομαλία κυνηγημένος από την τρομοκρατική ομάδα Al-Shabaab, ότι έσωσε τις ζωές των συνταξιδιωτών του αλλά παρόλα αυτά λόγω του «απαρχαιωμένου νόμου» καταδικάστηκε ως διακινητής.

Επίσης, η βελγική Le Soir γράφει ότι η υπόθεση συμβολίζει τη μοίρα των προσφύγων στην Ελλάδα και τον τρόπο που αντιμετωπίζονται στην Ευρώπη. Υπενθυμίζει ότι αυτοί οι πρόσφυγες, σαν τον Μοχαμάντ, αποτελούν την δεύτερη πολυπληθέστερη κατηγορία κρατουμένων στις ελληνικές φυλακές. Υπογραμμίζει, δε, ότι το γεγονός ότι ο Μοχαμάντ δεν αθωώθηκε θα είναι κάτι που μπορεί να του προξενήσει προβλήματα στις μελλοντικές αιτήσεις ασύλου σε ευρωπαϊκές χώρες.

Η γαλλική έκδοση της Euractiv είναι ξεκάθαρη ότι «ο Σομαλός πρόσφυγας θα είναι πλέον ελεύθερος», ενώ το euronews αναφέρεται ειδικά στην στήριξη που προσέφεραν οι ευρωβουλευτές.

Ολόκληρο το άρθρο του Associated Press:

Ένα εφετείο στην Ελλάδα διέταξε την αποφυλάκιση ενός Σομαλού μετανάστη ο οποίος είχε καταδικαστεί σε ισόβια κάθειρξη για διακίνηση ανθρώπων - μια υπόθεση που τράβηξε τη διεθνή προσοχή στους δρακόντειους νόμους της χώρας περί προστασίας των συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο Μοχάμαντ Χανάντ Αμπντί καταδικάστηκε σε 142 χρόνια φυλάκιση το 2021 αφού καταδικάστηκε μετά από θανατηφόρο πέρασμα με λέμβο από την Τουρκία στο κοντινό ελληνικό νησί της Λέσβου τον προηγούμενο χρόνο. Κατά την εκδίκαση της έφεσης τη Δευτέρα στο ελληνικό νησί της Λέσβου, η ποινή του μειώθηκε σε 8 χρόνια και το εφετείο διέταξε την αποφυλάκισή του, αναγνωρίζοντας τον χρόνο που είχε εκτίσει και την καλή συμπεριφορά.

Στη δίκη συμμετείχαν πολλά μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που υποστήριξαν ότι ο Αμπντί, ένας 29χρονος πατέρας τεσσάρων παιδιών, είχε καταδικαστεί άδικα. «Είμαστε δακρυσμένοι από ανακούφιση. Ήταν μια πολύ δύσκολη μέρα. Ο εισαγγελέας κράτησε σκληρή γραμμή και ήθελε να διατηρήσει την ποινή», δήλωσε στο Associated Press ο ευρωβουλευτής Στέλιος Κούλογλου, ο οποίος ηγήθηκε της εκστρατείας υποστήριξης και παρευρέθηκε στη δίκη. «Είναι μια πολύ σημαντική απόφαση γιατί πολλοί απλοί μετανάστες αντιμετωπίζονται σαν διακινητές», είπε. «Ο Μοχάμεντ θα είναι έξω σε κάποιες ημέρες όταν τα χαρτιά του υποβληθούν σε επεξεργασία...το επόμενο βήμα για εμάς είναι να αγωνιστούμε για την αλλαγή του νόμου». Ο Αμπντί είπε στο δικαστήριο ότι είχε οδηγήσει τη λέμβο μόνο αφού την εγκατέλειψε ένας Τούρκος διακινητής κατά τη διέλευση του 2020 στη Λέσβο από την κοντινή τουρκική ενδοχώρα.

Δύο άνθρωποι πνίγηκαν όταν στο σκάφος μπήκε νερό ενώ άλλοι 33 διασώθηκαν. Πολλοί από τους επιζώντες υποστήριξαν την αφήγηση του Σομαλού για τα γεγονότα, σύμφωνα με τους δικηγόρους του Αμπντί.

Η υπόθεση έφερε την προσοχή στις σκληρές οδηγίες επιβολής ποινών στην Ελλάδα που εισήχθησαν τα τελευταία χρόνια ως μέρος μιας προσπάθειας καταπολέμησης της παράνομης μετανάστευσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο Στ. Κούλογλου, μέλος της πολιτικής ομάδας της Αριστεράς στο κοινοβούλιο της ΕΕ, είπε ότι πιστεύει ότι πολλές χιλιάδες ακόμη μετανάστες που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στις ελληνικές φυλακές έχουν επίσης καταδικαστεί άδικα.

Δεν υπήρξε άμεση απάντηση από την κεντροδεξιά κυβέρνηση της Ελλάδας, η οποία χαρακτήρισε την μεταναστευτική πολιτική της ως «αυστηρή αλλά δίκαιη», υποστηρίζοντας ότι η αυστηρή ποινή για τους διακινητές είναι βασικό μέρος της πολιτικής άμυνας των συνόρων της χώρας. Η εκστρατεία για την υποστήριξη των φυλακισμένων μεταναστών έχει κερδίσει την υποστήριξη από ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κορυφαίους Έλληνες καλλιτέχνες που συνέβαλαν στη συγκέντρωση χρημάτων για τα νομικά έξοδα.

Τον περασμένο μήνα, δύο Αφγανοί άνδρες, ο Ακίφ Ραζούλι και ο Αμίρ Ζαχίρι, οι οποίοι είχαν καταδικαστεί σε 50 χρόνια φυλάκιση, αποφυλακίστηκαν κατόπιν έφεσης. Ο Ραζούλι αφέθηκε ελεύθερος ενώ ο Ζαχίρι αφέθηκε ελεύθερος αφού η ποινή του μειώθηκε επίσης σε οκτώ χρόνια.

Δεκαπέντε μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στήριξαν την εκστρατεία του, υπογράφοντας επιστολές καταγγελίας προς τις ελληνικές αρχές.

Ολόκληρο το άρθρο της Le Monde:

Στην έξοδο του εφετείου του ελληνικού νησιού της Λέσβου, στην Ελλάδα, ο Mohammad Hanad Abdi, Σομαλός πρόσφυγας 29 ετών, εξακολουθεί να φοράει χειροπέδες… αλλά όχι για πολύ. Μέσα σε ένα μήνα, ο εξόριστος που καταδικάστηκε το 2021, πρωτόδικα, σε εκατόν σαράντα δύο χρόνια φυλάκισης επειδή οδήγησε ένα σκάφος υπερφορτωμένο με 33 μετανάστες, δύο από τους οποίους πέθαναν κατά τη διέλευση μεταξύ Σμύρνης της Τουρκίας και Λέσβου, θα ελευθερωθεί.

Μετά από σχεδόν έξι ώρες δίκης, ο δικαστής μείωσε σημαντικά την ποινή του κατηγορουμένου λόγω επανεκτίμησης των συνθηκών. «Χάρη στο "καλή συμπεριφορά υπό κράτηση”, και στις περισσότερες από 400 ημέρες γενικής εργασίας που πραγματοποίησε, και το γεγονός ότι έχει ήδη εκτίσει δυόμισι χρόνια φυλάκιση θα αφεθεί ελεύθερος σε ένα μήνα», εξηγεί ο δικηγόρος του Αλέξανδρος Γεωργούλης.«Είμαστε πολύ χαρούμενοι που σύντομα θα αποφυλακιστεί, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι αυτός ο αθώος θα έχει ένα ποινικό μητρώο για όλη του τη ζωή, το οποίο μπορεί επίσης να βαρύνει στις επόμενες διαδικασίες ασύλου του», καθυστερεί μετά την ετυμηγορία ο άλλος δικηγόρος του, Δημήτρης Χούλης.

Κατά τη διάρκεια της ακρόασής του, ένας συγγενής του Mohammad Hanad Abdi θυμήθηκε ότι ο τελευταίος διέφυγε από τη Σομαλία, μια χώρα που μαστίζεται από εμφύλιο πόλεμο, όπου «η διαφθορά και η βία είναι μέρος της καθημερινής ζωής». Κυνηγημένος από την τρομοκρατική ομάδα Al-Shabaab, και ακόμη και στόχος πυροβολισμών ενώ οδηγούσε ένα φορτηγό, ο νεαρός πατέρας τριών παιδιών πήρε πρώτα πτήση για την Τουρκία. Στη συνέχεια, μη νιώθοντας ασφαλής στην Τουρκία, αποφάσισε την 1η Δεκεμβρίου 2020 να πληρώσει έναν διακινητή 450 δολάρια για να φτάσει στην Ελλάδα.

Ένας εντελώς απαρχαιωμένος νόμος

Το σκάφος που παίρνει είναι υπερφορτωμένο με άλλους 33 επιβάτες που δεν φορούν σωσίβια. Μετά από 20 λεπτά, ο κινητήρας σταματά, το νερό αρχίζει να εισχωρεί. Πριν τους εγκαταλείψει, ο διακινητής προτάσσει ένα όπλο στον Μοχάμαντ, διατάζοντας τον στα τουρκικά να πάρει το τιμόνι. «Προσπάθησα να βοηθήσω τις γυναίκες, τα παιδιά, τους άνδρες που βρίσκονταν σε αυτό το σκάφος, όλοι κινδυνεύαμε να πνιγούμε. Αν έπρεπε να το ξανακάνω, θα έκανα ξανά το ίδιο», υποστηρίζει ο Mohammad Hanad Adbi, ο οποίος επίσης παραδέχεται ότι δεν κοιμάται πια και ότι έχασε 15 κιλά κατά τη διάρκεια της κράτησής του στη φυλακή στο νησί της Χίου, δίπλα στη Λέσβο.

Η υπόθεση αυτού του Σομαλού είχε επιστήσει την προσοχή των ΜΜΕ και ορισμένων ευρωβουλευτών στην ποινικοποίηση που αντιμετωπίζουν οι αιτούντες άσυλο που προσπαθούν να φτάσουν στα ελληνικά νησιά από την Τουρκία. Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία (4251- άρθρο 30), που χρονολογείται από το 2014, κάθε μετανάστης που κατηγορείται ότι οδηγεί σκάφος προσφύγων αντιμετωπίζει ελάχιστη ποινή φυλάκισης δέκα ετών, ακόμη και αν αποδειχθεί ότι δεν είναι διακινητής και ότι δεν πληρώθηκε από οι άλλοι επιβάτες να κάνουν τη διέλευση. Ο νόμος αυτός προβλέπει επίσης δεκαπέντε χρόνια φυλάκισης για όποιον πέθανε κατά τη διάρκεια του ταξιδιού και οκτώ χρόνια για κάθε επιβάτη που μεταφέρεται, εξ ου και η τεράστια ποινή που έλαβε ο Μοχάμεντ σε πρώτο βαθμό.

«Αυτός ο νόμος είναι εντελώς ξεπερασμένος, γνωρίζουμε πλέον ότι οι διακινητές δεν πλησιάζουν πλέον τις ελληνικές ακτές για να αποφύγουν τη σύλληψη και αφήνουν τους μετανάστες να καθοδηγούν μόνοι τους τις βάρκες», σημειώνει ο Αλέξανδρος Γεωργούλης. Ωστόσο, μόνο το 2019, 1.905 άτομα φυλακίστηκαν στην Ελλάδα για αυτόν τον λόγο.

Λανθασμένες αγωγές

Σύμφωνα με τον αριστερό Έλληνα ευρωβουλευτή (ΣΥΡΙΖΑ), Στέλιο Κούλογλου, ο οποίος ξεκίνησε μια εκστρατεία για το θέμα και προέτρεψε τους συναδέλφους του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να γράψουν στην ελληνική κυβέρνηση για να αλλάξει αυτόν τον νόμο, «χιλιάδες άλλοι μετανάστες βρίσκονται αυτή τη στιγμή στις ελληνικές φυλακές που κατηγορούνται ως διακινητές και καταδικάστηκαν άδικα». Συχνά καταδικάζονται μετά από αποτυχημένες δίκες που διήρκεσαν μόνο λίγα λεπτά και πραγματοποιήθηκαν χωρίς μεταφραστές.«Αυτή είναι η δεύτερη μεγαλύτερη κατηγορία κρατουμένων στην Ελλάδα», σύμφωνα με τον πολιτικό που κινητοποίησε και αρκετούς Έλληνες καλλιτέχνες για αυτό το θέμα.

Τον Δεκέμβριο του 2022, στη Λέσβο, δύο Αφγανοί, ο Ακίφ Ραζούλι και ο Αμίρ Ζαχίρι, που είχαν καταδικαστεί σε πενήντα χρόνια φυλάκιση, αφέθηκαν επίσης ελεύθεροι κατόπιν έφεσης σε παρόμοια υπόθεση. «Μας δίνει ελπίδα», σημειώνει ο Αλέξανδρος Γεωργούλης. «Δημιουργούμε νομικά προηγούμενα για μελλοντικές υποθέσεις και ελπίζουμε σταδιακά να μειωθεί η ποινικοποίηση των προσφύγων στην Ελλάδα».

Ολόκληρο το άρθρο της Le Soir:

Δύο συμβολικές δίκες έλαβαν χώρο στο νησί της Μυτιλήνης. Η μία ενός μετανάστη, ο οποίος καταδικάστηκε σε 142 χρόνια από την πρώτη στιγμή, η άλλη 24 εθελοντών, μεταξύ των οποίων και η Σαρα Μαρντινι, η οποία ήταν και η έμπνευση για την ταινία του Νετφλιξ «Oι Κολυμβήτριες».

Tον Χαναντ Αμπντί Μοχάμμαντ θα τον επιβαρύνει αυτή η ποινή μέχρι το τέλος της ζωής του. Κινδυνεύει να τον αποτρέψει από το να αποκτήσει το καθεστώς του πρόσφυγα στις ευρωπαϊκές χώρες επειδή κατηγορείται ως διακινητής, αναφέρει ο Δημητρης Χούλης. Η έφεση αυτού του Σομαλού, τον οποίο υπερασπίζονται μαζί με τον συνάδελφό του δικηγόρο Αλέξανδρο Γεωργούλη, διήρκεσε περισσότερες από επτά ώρες και οι δύο δικηγόροι είναι απογοητευμένοι. O εξόριστος θα αποφυλακιστεί σίγουρα σε λίγες μέρες, αφού πέρασε περισσότερα από δύο χρόνια στη φυλακή, αλλά το δικαστήριο μόλις επιβεβαίωσε την ενοχή του. Για να καταλαβετε την απογοήτευση, πρεπει να γνωρίζετε την ιστορία του Χαναντ Μοχαμάντ, ο οποίος αποφάσισε να εγκαταλείψει τη Σομαλία διότι η ζωή του ήταν γεμάτη παγίδες.

Γεννημένος το 1993, έχασε τον πατέρα του όταν ήταν μόλις δύο χρονών. Σύμφωνα με την παράδοση, η οικογένειά του ήθελε η μητέρα του να παντρευτεί τον αδερφό του συζύγου της. Εκείνη αρνήθηκε και έφυγε από τη Σομαλία στην Υεμένη. Τα παιδιά της, ο Μοχαμάντ και οι δύο αδερφές του έμειναν σε ένα ορφανοτροφείο. Όταν ενηλικιώθηκε, ο Μοχαμάντ έγινε οδηγός για τον θείο του - που ήταν αρχηγός της φυλής του- και «ήρθε πιο κοντά στην κυβέρνηση». Αλλά ο Χάναντ είναι ο στόχος των τρομοκρατών ενάντια στην κυβέρνηση. Είναι σοβαρά τραυματισμένος, όπως φαίνεται από μια μεγάλη ουλή στο πόδι του. Επίσης, ο Χαναντ Αμπντι ερωτεύτηκε μία νεαρή κοπέλα. Αλλά ο θείος του δεν του έδωσε άδεια να την παντρευτεί γιατί τον είχε λογοδόσει σε μία άλλη. Αποχωρεί λοιπόν από αυτόν τον γάμο, ο οποίος οδήγησε και στη γέννηση ενός παιδιού. Μετά από μερικούς μήνες, ο Μοχαμάντ αποφάσισε να παντρευτεί τη νεαρή κοπέλα ως δεύτερη σύζυγο. Όταν το έμαθε ο θείος του τον έστειλε σε ένα κλειστό κέντρο αποκατάστασης. Όταν έφυγε από εκεί, αφού τον απέρριψε η οικογένειά του, ο Μοχάμεντ επανενώνεται με τη δεύτερη σύζυγό του, με την οποία έχει τρία παιδιά, και κάνει πολλές μικρές δουλειές.

Η ζωή του έγινε ανυπόφορη στην χώρα του. «Αποφάσισα λοιπόν να φύγω, να πάω στην Ελλάδα. Για αρχή, πήγα στην Τουρκία αεροπορικώς. Στη Σμύρνη βρήκα ένα διακινητή» διηγείται. Πλήρωσε 450 δολάρια για τη διέλευση η οποία έγινε στις 2 Δεκεμβρίου 2020. Όμως ο διακινητής εγκατέλειψε τη βάρκα όταν πλησίασαν τα ελληνικά εγχώρια ύδατα και υπό την απειλή όπλων και μαχαιριών, παρέδωσε το τιμόνι στο Χανάντ, ο οποίος ήταν ο μόνος που καταλάβαινε τον Τούρκο, αλλά δεν είχε οδηγήσει βάρκα ποτέ και δεν ήξερε να κολυμπάει.

«Μας έσωσε»

Ο άνεμος είναι δυνατός και η θάλασσα ανήσυχη. Δύο γυναίκες πνίγονται ενώ η τουρκική ακτοφυλακή, τους οποίους είχαν φωνάξει για βοήθεια, σπρώχνουν τη βάρκα προς τα ελληνικά νερά. Αφού τους έσωσε η ελληνική ακτοφυλακή, οι εξόριστοι φτάνουν στο νησί της Λέσβου. Όμως ο Χανάντ βρίσκεται ακόμα στο τιμόνι. Στο τέλος της πρώτης δίκης, όπου μετά βίας μίλησε, καταδικάστηκε σε 142 χρόνια φυλάκισης. «Οι δικαστές βασίζονται σε έναν ελληνικό νόμο του 2014, το άρθρο 30 του νόμου 4251/2014 πιο συγκεκριμένα», εξηγεί ο κ Γεωργούλης. Οποιοδήποτε άτομο κρατάει το τιμόνι θεωρείται λαθρέμπορος και καταδικάζεται σε δεκαπέντε χρόνια ανά μεταφερόμενο άτομο και ισόβια κάθειρξη για κάθε άτομο που πέθανε κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της δίκης της έφεσης, ένας 21χρονος Σομαλός, που επέβαινε στο σκάφος, το εξήγησε: «αν είμαι ακόμα ζωντανός, είναι χάρη στον Χανάντ...». «Ο Χάναντ αναγκάστηκε να οδηγήσει. Ήταν γενναίος και μας έσωσε» Λόγια που δεν ήθελε να ακούσει ο εισαγγελέας.

Κάθε έννοια ανθρωπιάς εγκαταλείπεται

Αυτή η υπόθεση συμβολίζει τη μοίρα των προσφύγων στην Ελλάδα και τον τρόπο που αντιμετωπίζονται στην Ευρώπη. «Ολόκληρη η έννοια της ανθρωπότητας έχει εγκαταλειφθεί», εξηγεί ο ευρωβουλευτής Στέλιος Κούλογλου και προσθέτει: «Τα πάντα γίνονται για να αποθαρρυνθούν οι άνθρωποι από τη μετανάστευση. Με την επιβολή τέτοιων κυρώσεων, η ιδέα είναι να σταλεί ένα μήνυμα στη χώρα προέλευσης. Φανταστείτε κάποιον που έρχεται να ζητήσει άσυλο και, μόλις έφτασε στην Ευρώπη, κατηγορείται για εγκληματική δραστηριότητα, εμπορία και τιμωρείται με 142 χρόνια φυλάκιση.

Είναι υπερβολικό αυτό; Μια άλλη δίκη φαίνεται να υποστηρίζει την υπόθεσή του και  πραγματοποιείται αυτή την Τρίτη στη Μυτιλήνη. Αφορά 24 εθελοντές που έχουν σώσει αιτούντες άσυλο στη θάλασσα. Ανάμεσά τους είναι ο Sean Binder, ένας διπλωματούχος δύτης διάσωσης, και η Sarah Mardini, μια Σύρια πρόσφυγας και ακτιβίστρια της οποίας η ιστορία ενέπνευσε την ταινία The Swimmers του Netflix.

«Αν μπορεί να με μηνύσουν επειδή έκανα κάτι παραπάνω από το να μοιράσω μπουκάλια νερού και χαμόγελα, τότε όλοι μπορούν να καταλήξουν στην ίδια κατάσταση… Οι ελληνικές αρχές θέλουν να συντρίψουν κάθε συμπόνια και να εμποδίσουν τους ανθρώπους να αναζητήσουν ασφάλεια. Αλλά έχω εμπιστοσύνη στη δικαιοσύνη, γιατί αυτή θα επικρατήσει και μπορούμε να συνεχίσουμε τη πορεία της ζωής μας» δηλώνει ο Σεαν Μπιντερ. Οι κατηγορίες που τους επιβλήθηκαν: κατασκοπεία και χρήση πλαστογραφίας, εμπορία ανθρώπων, απάτη, συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση και ξέπλυμα βρώμικου χρήματος. Η έρευνα ήταν ανοιχτή για περισσότερα από τέσσερα χρόνια και έκτοτε η ζωή τους βρίσκεται σε αναμονή. Στην Ελλάδα περισσότεροι από 2.000 μετανάστες μαραζώνουν μέσα σε φυλακές- ο δεύτερος μεγαλύτερος πληθυσμός φυλακών στη χώρα.