Τάσος Σαραντής
Κατακαλόκαιρο, με ένα νομοσχέδιο που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση για μόλις εφτά ημέρες, η κυβέρνηση επιχειρεί να αποτελειώσει τις προστατευόμενες περιοχές της χώρας, «χαλαρώνοντας» τους τελευταίους περιορισμούς οι οποίοι αφορούσαν την προστασία της βιοποικιλότητας που φιλοξενούν. Το νομοσχέδιο σηματοδοτεί ακόμα μία σοβαρή υποβάθμιση του θεσμικού πλαισίου προστασίας του περιβάλλοντος, καταγγέλλουν 11 περιβαλλοντικές οργανώσεις που κάνουν λόγο για μια πρωτοφανώς μικρής διάρκειας και εμφανώς προσχηματική διαβούλευση, η οποία λήγει σήμερα, και «αποτελεί εμπαιγμό απέναντι σε κάθε ενδιαφερόμενο φορέα και πολίτη στο πλαίσιο της καλής διακυβέρνησης».
Το νομοσχέδιο, με τίτλο «Διατάξεις για την απλοποίηση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, των περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων και την προστασία του περιβάλλοντος, επείγουσες δασικές, χωροταξικές και πολεοδομικές διατάξεις, θέσπιση πλαισίου για την ανάπτυξη των Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων, αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και ζητήματα κυκλικής οικονομίας», επιχειρεί μεταξύ άλλων:
■ Την ακόμα εντονότερη αλλοίωση του διεθνώς αποδεκτού θεσμού των αυστηρά προστατευόμενων περιοχών (κατηγορία στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητά από τα κράτη-μέλη να εντάξουν τουλάχιστον το 10% της επικράτειας). Συγκεκριμένα επιτρέπει εντός των ορίων τους ακόμα περισσότερες δραστηριότητες που είναι ασύμβατες με κάθε έννοια αυστηρής προστασίας, όπως η κατασκευή πλατειών και «γραμμικών υποδομών μεταφορών» (δηλαδή δρόμων), οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και τηλεπικοινωνιών, η ερασιτεχνική αλιεία και η βόσκηση.
■ Την εξ αρχής επιβάρυνση όλων των ζωνών προστασίας των προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 με νέες χρήσεις που δεν προβλέπονταν από το έτσι κι αλλιώς προβληματικό ισχύον καθεστώς. Χαρακτηριστικά στις ζώνες προστασίας της φύσης (δεύτερη σε αυστηρότητα ζώνη προστασίας) προβλέπονται πλέον η κατασκευή και λειτουργία τουριστικών καταλυμάτων και άλλων τουριστικών υποδομών, εγκαταστάσεων ΑΠΕ καθώς και κατασκηνώσεων, ενώ σε όλες τις κατηγορίες (πλην της «απόλυτης προστασίας») προβλέπονται πλέον εξορυκτικές δραστηριότητες (εφόσον η είσοδος του μεταλλείου/λατομείου βρίσκεται έξω από αυτές!) συμπεριλαμβανομένων των εξορύξεων υδρογονανθράκων.
■- Τη νομιμοποίηση της συναλλαγής μεταξύ ελεγκτή και ελεγχομένου και την περαιτέρω υποβάθμιση του ήδη αναξιόπιστου θεσμού των Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), καθώς προβλέπει ότι οι ιδιώτες αξιολογητές των ΜΠΕ θα αμείβονται απευθείας από τους φορείς των έργων που ελέγχουν δημιουργώντας έτσι μια υπαλληλική σχέση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, η οποία ακυρώνει την ανεξαρτησία που πρέπει (σύμφωνα και με τη νομοθεσία της Ε.Ε.) να περιβάλλει το σύστημα αξιολόγησης των περιβαλλοντικών μελετών.
■ Να διακωμωδήσει την έννοια της δημόσιας διαβούλευσης, απαιτώντας από τους ενδιαφερόμενους να μελετήσουν και να σχολιάσουν μέσα σε μόλις μία εβδομάδα ένα νομοσχέδιο 97 άρθρων σε θέματα αιχμής των περιβαλλοντικών πολιτικών. Μάλιστα το υπουργείο στην πορεία μείωσε την προθεσμία για κατάθεση σχολίων κατά μισή μέρα, εμπαίζοντας περαιτέρω ενδιαφερόμενους πολίτες και φορείς και καταστρατηγώντας το δικαίωμά τους να συμμετέχουν στη διαδικασία.
Επιπλέον το νομοσχέδιο προεξοφλεί το περιεχόμενο των προεδρικών διαταγμάτων που η Ελλάδα εδώ και 10 χρόνια σκανδαλωδώς καθυστερεί να εκδώσει για την προστασία των περιοχών Natura 2000, προβλέποντας αποσπασματικές διαδικασίες για τη συνέχιση υφιστάμενων και την υλοποίηση νέων έργων και δραστηριοτήτων ανεξάρτητα από τις προβλέψεις των προεδρικών διαταγμάτων και τις οικολογικές ανάγκες οικοτόπων και ειδών. Αυτό παραβιάζει ευθέως τη νομοθεσία της Ε.Ε. για την προστασία της φύσης, η οποία δίνει προτεραιότητα στη διατήρηση της βιοποικιλότητας και επιβάλλει τη θέσπιση των κατάλληλων μέτρων ώστε να αποφεύγεται η υποβάθμιση των φυσικών οικοσυστημάτων και των προστατευόμενων ειδών, επισημαίνουν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις.
Σε ό,τι αφορά τα υπεράκτια αιολικά πάρκα, επιτρέπεται η παραχώρηση άνευ οικονομικού ανταλλάγματος της απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης και υδάτινου στοιχείου θάλασσας για την εγκατάσταση μετεωρολογικών ιστών πακτωμένων στον πυθμένα ή πλωτών εξεδρών για την εγκατάσταση μετεωρολογικών ιστών για όσο χρόνο διαρκεί η χρήση τους.
Το νομοσχέδιο έρχεται να κατατεθεί λίγους μήνες αφότου η κυβέρνηση δεσμεύτηκε «να γίνει πρωταθλήτρια στην πλήρη εφαρμογή της νομοθεσίας της Ε.Ε. για την προστασία του περιβάλλοντος» στο παγκόσμιο συνέδριο της Διεθνούς Ενωσης για την Προστασία της Φύσης (IUCN). Εντούτοις ο... πρωταθλητισμός της κυβέρνησης έχει να κάνει με την πρωτοφανή και συνεχή πορεία αποψίλωσης της νομοθεσίας προστασίας των πυρήνων βιοποικιλότητας από την ψήφιση του νόμου 4685/2020 για τον εκσυγχρονισμό της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και μετά, αλλά και με την καταδίκη της από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο της Ε.Ε. για τις αδικαιολόγητες και χρόνιες παραβιάσεις της οδηγίας για τις περιοχές Natura 2000 τον Δεκέμβριο του 2020.
Αντιδράσεις από 11 περιβαλλοντικές οργανώσεις
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ΑΝΙΜΑ, ΑΡΧΕΛΩΝ, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, Καλλιστώ, Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, Greenpeace, MEDASSET και WWF Ελλάς ζητούν από την κυβέρνηση και το υπουργείο να αποσύρουν τα κεφάλαια του νομοσχεδίου που αφορούν την περιβαλλοντική αδειοδότηση και τις προστατευόμενες περιοχές. Και ακόμα να προχωρήσει άμεσα στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών της που απορρέουν από την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τη βιοποικιλότητα και να ολοκληρώσει χωρίς άλλες καθυστερήσεις και παλινωδίες τη θεσμική θωράκιση των περιοχών Natura 2000.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου