 |
| Αποψιλωμένη δασική περιοχή για την καλλιέργεια αβοκάντο στο Μεξικό | AP Photo/Fernando Llano |
Η ζημιά που έχει προκαλέσει η ανθρώπινη δραστηριότητα στον πλανήτη διαπιστώνεται διαρκώς ότι είναι όλο και μεγαλύτερη. Βασική αιτία, η αύξηση των εκτάσεων που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή διατροφικών ειδών και η οποία πλέον θέτει σε κίνδυνο τη δυνατότητα του πλανήτη για να θρέψει τον πληθυσμό του.
Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΗΕ για τις γαίες του πλανήτη (Global Land Outlook 2), οι συνέπειες αυτής της κατάστασης είναι σοβαρότερες για τις γυναίκες, ειδικά στις αναπτυσσόμενες χώρες, καθώς νομικά στερούνται του δικαιώματος να κατέχουν γη και συχνά εκτοπίζονται από αυτήν όταν οι συνθήκες επιδεινώνονται.
Παράλληλα η ποιότητα του εδάφους υποβαθμίζεται, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ελλείψεις σε φυσικούς πόρους, γόνιμο έδαφος, νερό, να μειώνεται η βιοποικιλότητα, η χλωρίδα και η πανίδα σε όλο τον πλανήτη. Και ενώ πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι υποβαθμισμένη γη σημαίνει άνυδρη έρημος, τροπικά δάση που ακρωτηριάζονται από υλοτόμους ή περιοχές που καλύπτονται από πόλεις, σημαίνει παράλληλα και φαινομενικά «πράσινες» περιοχές, οι οποίες υφίστανται υπερκαλλιέργεια ή έχουν απογυμνωθεί από τη φυσική βλάστηση.
Η καλλιέργεια ειδών διατροφής σε υποβαθμισμένα εδάφη γίνεται σταδιακά πιο δύσκολη, καθώς αυτά εξαντλούνται γρήγορα, όπως και οι υδάτινοι πόροι, ενώ παράλληλα χάνονται φυτικά και ζωικά είδη και επιδεινώνεται η κλιματική κρίση μειώνοντας την ικανότητα της Γης να απορροφά και να δεσμεύει άνθρακα.
Εκτός από την παραγωγή τροφίμων (όπως η αυξημένη παραγωγή κρέατος που υπερκαταναλώνεται στον δυτικό κόσμο), στο πρόβλημα συμβάλλει και η παραγωγή ενδυμάτων, στο πλαίσιο της λεγόμενης «γρήγορης μόδας», δηλαδή ρούχων που φοριούνται για λίγο και μετά πετιούνται.
Ο ΟΗΕ προειδοποιεί ότι αν δεν αναληφθεί άμεσα δράση, το πρόβλημα θα επιδεινωθεί και μέχρι το 2050 μια έκταση στο μέγεθος της Νότιας Αμερικής θα προστεθεί στα εδάφη που ήδη έχουν υποστεί βλάβη.
Σύμφωνα με τον Ιμπραχίμ Τιάου, εκτελεστικό γραμματέα της Σύμβασης του ΟΗΕ για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης, «η υποβάθμιση της γης επηρεάζει τα τρόφιμα, το νερό, την παραγωγή αερίων του άνθρακα και τη βιοποικιλότητα. Μειώνει το ΑΕΠ, επηρεάζει την υγεία των ανθρώπων, μειώνει την πρόσβαση σε καθαρό νερό και επιδεινώνει την ξηρασία».
Η αποκατάσταση της υποβαθμισμένης γης μπορεί να επιτευχθεί, υπό τον όρο ότι θα αλλάξουν οι μέθοδοι καλλιέργειας, ακολουθώντας τη στρατηγική της αγρανάπαυσης, η συλλογή και αποθήκευση βρόχινου νερού για πότισμα των καλλιεργειών ή η φύτευση δέντρων για την πρόληψη της διάβρωσης του εδάφους. Πολλοί αγρότες αδυνατούν να λάβουν αυτά τα μέτρα, λόγω της αυξανόμενης πίεσης για μεγάλη παραγωγή, της έλλειψης γνώσεων, της κακής τοπικής διακυβέρνησης ή της έλλειψης πρόσβασης σε πόρους. Ωστόσο, για κάθε 1 δολάριο που δαπανάται για την αποκατάσταση, ο ΟΗΕ υπολογίζει απόδοση μεταξύ 7 και 30 δολαρίων σε αυξημένη παραγωγή και άλλα οφέλη.
Ο Ιμπραχίμ Τιάου κάλεσε τον ιδιωτικό τομέα να επενδύσει 1,6 τρισ. δολάρια την επόμενη δεκαετία για να αποκαταστήσει την ποιότητα περίπου 1 δισ. εκταρίων υποβαθμισμένης γης: πρόκειται για έκταση περίπου όσο οι ΗΠΑ ή η Κίνα. Και τονίζει ότι αυτό θα ισοδυναμούσε μόνο με ένα μικρό ποσοστό των 700 δισ. δολαρίων που δαπανώνται ετησίως για επιδοτήσεις στη γεωργία και τα ορυκτά καύσιμα, αλλά μπορεί να διασφαλίσει τα εδάφη, τους υδάτινους πόρους και τη γονιμότητα του πλανήτη.
«Κάθε αγρότης, μεγάλος και μικρός, μπορεί να ασκήσει αναγεννητική γεωργία», είπε ο Τιάου μιλώντας στη βρετανική εφημερίδα Guardian. «Υπάρχει μια πληθώρα τεχνικών και δεν χρειάζεται υψηλή τεχνολογία ή διδακτορικό για να τις χρησιμοποιήσει κανείς».
«Η σύγχρονη γεωργία έχει αλλάξει το πρόσωπο του πλανήτη, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ανθρώπινη δραστηριότητα. Πρέπει να επανεξετάσουμε επειγόντως τα παγκόσμια συστήματα παραγωγής τροφίμων, τα οποία ευθύνονται για το 80% της αποψίλωσης των δασών, το 70% της χρήσης του πόσιμου νερού και τη μεγαλύτερη αιτία απώλειας της χερσαίας βιοποικιλότητας», σημειώνει,
Περίπου το ήμισυ της παγκόσμιας ετήσιας οικονομικής παραγωγής, ή 44 τρισ. δολάρια ετησίως, κινδυνεύει εξαιτίας της υποβάθμισης των εδαφών, σύμφωνα με την έκθεση του ΟΗΕ, ωστόσο, το οικονομικό όφελος από την αποκατάσταση της υποβαθμισμένης γης θα μπορούσε να ανέλθει σε 125 έως 140 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, που θα ήταν περίπου 50% περισσότερο από τα 93 τρισ. δολάρια, όσο ήταν το παγκόσμιο ΑΕΠ για το 2021.
• Η έκθεση Global Land Outlook 2, μόνο η δεύτερη τέτοια έκθεση που δημοσιεύτηκε, χρειάστηκε πέντε χρόνια για τη σύνταξη του ΟΗΕ με 21 οργανισμούς εταίρους και αντιπροσωπεύει την πιο ολοκληρωμένη βάση δεδομένων για την κατάσταση του εδάφους του πλανήτη μέχρι σήμερα.
Η διατήρηση και η αποκατάσταση της χρόνιας υποβαθμισμένης γης σε όλο τον κόσμο «απαιτεί δράση σε βάση κρίσης», για να αποφευχθεί η απώλεια γης στο μέγεθος της Νότιας Αμερικής, προειδοποιεί νέα έκθεση των Ηνωμένων Εθνών.
Περιγράφοντας τα «ζοφερά» ευρήματα, η Σύμβαση του ΟΗΕ για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης (UNCCD) είπε ότι ο τρόπος με τον οποίο η κακοδιαχείριση και κακή χρήση των χερσαίων πόρων, όπως το έδαφος, το νερό και η βιοποικιλότητα, απειλεί την υγεία και τη συνεχή επιβίωση πολλών ειδών στη Γη, συμπεριλαμβανομένου του δικού μας.
Περιγράφοντας την πενταετή έρευνα ως την «πιο περιεκτική» ανάλυση που έχει γίνει ποτέ για αυτό το θέμα, ο οργανισμός προειδοποίησε ότι «το business as usual δεν είναι βιώσιμο μονοπάτι για τη συνεχή επιβίωση και ευημερία μας».
Η έρευνα - μια συλλογική προσπάθεια που περιλαμβάνει 21 οργανισμούς- εξετάζει τις πλανητικές συνέπειες τριών σεναρίων που θα μπορούσαν να συμβούν από τώρα έως το 2050.
Αυτά είναι:
- business as usual
- αποκατάσταση 50 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων γης
- Αποκατάσταση 50 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων γης επαυξημένη από την πρόσθετη διατήρηση φυσικών περιοχών σημαντικών για συγκεκριμένες λειτουργίες του οικοσυστήματος
Η ανάλυση αξιολογεί επίσης την πιθανή συμβολή των επενδύσεων αποκατάστασης γης στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, τη μείωση της φτώχειας, την ανθρώπινη υγεία και άλλους βασικούς στόχους βιώσιμης ανάπτυξης.
«Σε κανένα άλλο σημείο της σύγχρονης ιστορίας η ανθρωπότητα δεν αντιμετώπισε μια τέτοια σειρά οικείων και άγνωστων κινδύνων, που αλληλεπιδρούν σε έναν υπερσυνδεδεμένο και ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο», προειδοποιεί η έκθεση.
«Δεν έχουμε την πολυτέλεια να υποτιμήσουμε την κλίμακα και τον αντίκτυπο αυτών των υπαρξιακών απειλών».
Οι συγγραφείς πρόσθεσαν: «Η διατήρηση, η αποκατάσταση και η βιώσιμη χρήση των χερσαίων πόρων μας είναι μια παγκόσμια επιταγή, η οποία απαιτεί δράση σε μια βάση κρίσης».
Πηγή: Independent
Την ώρα που ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου Ελον Μασκ επιχειρεί να αγοράσει το Twitter, ο ΟΗΕ χτυπούσε καμπανάκι για κάτι πιο «πεζό», την… άμμο.
Η άμμος είναι σήμερα ο πιο εκμεταλλεύσιμος φυσικός πόρος του πλανήτη μετά το νερό. Αντίθετα με το νερό όμως δεν αναγνωρίζεται ως στρατηγικός φυσικός πόρος από τις κυβερνήσεις και τη βιομηχανία και αυτό εγκυμονεί, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, τεράστιους κινδύνους για την πανίδα και τη χλωρίδα του πλανήτη, καθώς οι ανάγκες και η εξόρυξη αυξάνονται με γοργούς ρυθμούς.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΟΗΕ, η ανθρωπότητα εξορύσσει κάθε χρόνο 50 δισεκατομμύρια τόνους άμμου και χαλικιού.
Ποσότητα αρκετή για το χτίσιμο ενός τεράστιου τείχους γύρω από τη Γη, ύψους 27 μέτρων και πλάτους -επίσης- 27 μέτρων.
Η αυξανόμενη εξόρυξη άμμου οδηγεί όμως σε απώλεια βιοποικιλότητας, επιδεινώνει τον κίνδυνο πλημμυρών από την άρση φυσικών φραγμών όπως οι αμμόλοφοι, επηρεάζει τα μέσα διαβίωσης των αλιευτικών κοινοτήτων. Τελικοί χρήστες της άμμου όπως ο τομέας του σκυροδέματος -αν μετρηθεί ως χώρα- είναι υπεύθυνος για τις τρίτες υψηλότερες εκπομπές άνθρακα στον κόσμο και συνιστούν έναν από τους μεγαλύτερους βιομηχανικούς υπαίτιους της κλιματικής αλλαγής.
Η εξόρυξη άμμου γίνεται με διάφορες μορφές, από τη βυθοκόρηση λιμνών και ποταμών έως μεθόδους εξόρυξης από τη γη και τη σύνθλιψη βράχων. Πραγματοποιείται τόσο από μεγάλες επιχειρήσεις όσο και από ιδιώτες με υποτυπώδη εργαλεία. Ο τρέχων ρυθμός δραστηριότητας ξεπερνά κατά πολύ εκείνον με τον οποίο μπορούν να αναπληρωθούν τα φυσικά αποθέματα άμμου.
Η όρεξη για άμμο αναμένεται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο στα επόμενα χρόνια, καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός αναμένεται να αγγίξει τα 10 δισεκατομμύρια πριν από το 2050 και εκτιμάται ότι έως τότε περίπου το 70% της ανθρωπότητας θα ζει σε αστικές περιοχές.
Ο ΟΗΕ τονίζει σε σχετική έκθεσή του ότι η προοπτική αυτή καθιστά όλο και πιο αναγκαία τη μεγαλύτερη παρακολούθηση και τον έλεγχο των αλυσίδων εξόρυξης και προσφοράς άμμου. Απαιτείται η διαμόρφωση κάποιων διεθνών προτύπων στην εκμετάλλευση έτσι ώστε το υλικό να ρυθμίζεται αποτελεσματικά και δίκαια. Μεταξύ των συστάσεων του ΟΗΕ είναι η θέσπιση νομικών πλαισίων για την ιδιοκτησία ορυκτών αδρανών υλικών.
Επίσης, η λήψη μέτρων για την αντιστάθμιση της σχετικής απώλειας των ζωικών και φυτικών ειδών, καθώς και των άνισων κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων που προκαλεί η εξόρυξη της άμμου. Οι δράσεις αυτές καθίστανται ακόμη πιο αναγκαίες λόγω της αυξανόμενης χρήσης του πόρου αυτού όχι μόνο από τις κατασκευές αλλά και από ραγδαία αναπτυσσόμενους οικονομικούς τομείς όπως η πληροφορική. Στις προτάσεις του ο ΟΗΕ περιλαμβάνει την επαναχρησιμοποίηση υπαρχόντων δομικών υλικών παράλληλα με την ενσωμάτωση εναλλακτικών δομικών υλικών και πρακτικών στις ανεπτυγμένες χώρες, ενώ αφήνει ανοικτό και το ενδεχόμενο μετατροπής τους. «Ο στόχος είναι να εστιάσουμε στην άμμο ως εμπόρευμα και ως υλικό που θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με τον ίδιο τρόπο με άλλα ορυκτά προϊόντα – είτε πρόκειται για κοιτάσματα ορυκτών, νερό, πετρέλαιο ή φυσικό αέριο», τόνισε ο Κρις Χάκνεϊ, ένας εκ των συντακτών της σχετικής έκθεσης του ΟΗΕ.
Ας σημειωθεί ότι πρόσφατη έρευνα έδειξε πως περισσότερα από 1.000 απειλούμενα με εξαφάνιση είδη ζώων και φυτών της «κόκκινης λίστας» επηρεάζονται σήμερα από την εξόρυξη άμμου και αμμοχάλικου. Ο αριθμός αυτός θεωρείται ότι επεκτείνεται σε 24.000 είδη συνολικά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου