Η έλευση της πανδημίας στα τέλη του 2019 και στις αρχές του 2020, ήταν ένα γεγονός βίαιης αποσταθεροποίησης και διακοπής της ομαλής ροής των πραγμάτων σε πλανητικό επίπεδο. Η δε επιρροή του, δεν αφορούσε μόνο κάποιους μεμονωμένους τομείς αλλά το σύνολο σχεδόν της αντιληπτής και βιωμένης πραγματικότητας.
Οι συνθήκες ήταν απρόβλεπτες και η ανάγκη προσαρμογής στη νέα πραγματικότητα των lockdown και της κοινωνικής αποστασιοποίησης, έπρεπε να είναι άμεση. Καθώς οι αλλαγές αυτές δεν προήλθαν με έναν συντεταγμένο, αλλά μάλλον με έναν άναρχο τρόπο, προσπαθήσαμε να βρούμε λύσεις σε προβλήματα τα οποία είτε ήταν πρωτόγνωρα, είτε είχαμε προγραμματίσει την επίλυσή τους για αργότερα.
Είναι λογική λοιπόν η αίσθηση της ύπαρξης ενός χάους, στο οποίο θα πρέπει να πλοηγηθούμε, χαρτογραφώντας παραγωγικές και ασφαλείς διαδρομές που θα μας οδηγήσουν στο να εξέλθουμε από όλο αυτό το οποίο σήμερα βιώνουμε ως κρίση. Στόχος μας είναι να κοιτάξουμε προς το άμεσο αλλά και το μακροπρόθεσμο μέλλον, να επαναπροσδιορίσουμε κάποιες αξίες και να βρούμε ενδεχομένως κάποιες λύσεις για μια ταχύτερη επάνοδο σε μια μετα-πανδημική κανονικότητα. Αυτή η «κανονικότητα» είναι και το κεντρικό σημείο, καθώς η εποχή μας θα ορισθεί από ένα θεμελιώδες σχίσμα – το οποίο θα αναπαράγουν και οι επόμενες γενιές – αυτό μεταξύ της προ- και μετά-Covid εποχής.
Η Τρέχουσα συγκυρία
Στην τρέχουσα συγκυρία, που είναι άνευ προηγουμένου, τουλάχιστον για τη γενιά μας, και η οποία βρίσκεται ακόμη υπό εξέλιξη, γινόμαστε μάρτυρες μιας αναδιάρθρωσης (και κυρίως της ανάγκης μιας αναδιάρθρωσης) της κοινωνικής, πολιτικής, οικονομικής, επιχειρηματικής και επικοινωνιακής τάξης, εντός της οποίας παραδοσιακά λειτουργούσαν ατομικοί και συλλογικοί δρώντες.
Καλούμαστε να διαχειριστούμε μία κρίση πολυδιάστατη – υγειονομική, κοινωνική, οικονομική, πολιτική – η οποία παρουσιάζει πλήθος διακινδυνεύσεων και χαρακτηρίζεται από την εγγενή πολυπλοκότητα που έχουν οι απροσδόκητες «κρίσεις τοπίου», όπως τις ορίζουν οι Howitt, Leonard & Giles (2009), ως:
«πρωτοφανή ανατρεπτικά γεγονότα μαζικής κλίμακας, των οποίων η απόλυτη μη προβλεψιμότητα οδηγεί σε υψηλά επίπεδα αβεβαιότητας, σε αποπροσανατολισμό, αίσθημα απώλειας ελέγχου και έντονη συναισθηματική διαταραχή».
Ίσως το καλύτερο μάθημα που πήραμε τα τελευταία χρόνια, είναι να αναμένουμε το μη αναμενόμενο. Αν και απρόβλεπτες, οι κρίσεις είναι στατιστικά προβλέψιμες.
Πολλές φορές το γεγονός της πανδημίας περιγράφεται με τον όρο «Μαύρος Κύκνος», ένας όρος που υποδηλώνει ότι πρόκειται για ένα συμβάν, το οποίο αν και ολιγοπίθανο, εντούτοις μπορεί να συμβεί και να διαταράξει την κανονικότητα οδηγώντας σε χάος, δυναμική ρευστότητα και αβεβαιότητα (Taleb, 2007). Αν φέρει κανείς τη σκέψη αυτή στο μυαλό του ως μία κανονική κατανομή – γνωστή στη θεωρία των πιθανοτήτων και ως γαυσσιανή συνάρτηση, θα δει ότι τα άκρα της κωδωνοειδούς καμπύλης είναι πιθανό να συμβούν, ακόμη κι αυτό είναι ακραίο και κοντά στο όριο των πιθανοτήτων (βλ. Γράφημα 1).
 |
| Κανονική κατανομή (Γκαουσιανή συνάρτηση): τα ακραία φαινόμενα μπορούν να συμβούν, αν και απίθανα |
Ως ένα ολιγοπίθανο, μη γραμμικό, ακραία κινδυνώδες, και ιστορικά παγκόσμιο συμβάν, η πανδημία του κωρονοϊού υπήρξε σαρωτική. Ένα «ολικό κοινωνικό γεγονός» (Kasuga, 2010) το οποίο μας υπενθύμισε με τον πιο σφοδρό και δραματικό τρόπο ότι ζούμε σε «κοινωνίες της διακινδύνευσης» (Βeck, 2015), οι οποίες παρά την τεχνολογική, οικονομική και επιστημονικό τους πρόοδο, παραμένουν ευάλωτες απέναντι σε μια σειρά υπολογίσιμων και μη υπολογίσιμων, ελεγχόμενων και μη ελεγχόμενων κινδύνων.
Σήμερα, είμαστε αντιμέτωποι με μία «νέα κατάσταση», με ένα «παρόν» που απαιτεί νέες μορφές σκέψης, δράσης και προγραμματισμού, ως αναγκαία συνθήκη για μια εποικοδομητική προσαρμογή στη μεταπανδημική πραγματικότητα.
Δύο χρόνια μετά την εισβολή της πανδημίας, σε ποιο σημείο βρισκόμαστε;
Τα αποτελέσματα της σχετικής έρευνας της διαΝΕΟσις για την Ελλάδα τον Νοέμβριο του 2021, δεν διαφέρουν ιδιαίτερα από αντίστοιχα άλλων χωρών. Στην Ελλάδα, τα κυρίαρχα συναισθήματα είναι αρνητικά, σε υψηλά επίπεδα παραμένουν το άγχος, η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια, ενώ αποτυπώνεται και το δίπολο εμβολιασμένοι / ανεμβολίαστοι, όπως φαίνεται και στα παρακάτω γραφήματα:
Κυρίαρχα συναισθήματα στους Έλληνες παραμένουν σταθερά η αβεβαιότητα (40%), η ανασφάλεια (31%) και το άγχος (25%).
 |
| Οι Έλληνες Μετά Από 20 Μήνες Πανδημίας/Dianeosis, Noε.2021 |
 |
Οι Έλληνες Μετά Από 20 Μήνες Πανδημίας/Dianeosis, Noε.2021 |
3 στους 4 Έλληνες πιστεύουν ότι η Covid-19 αποτελεί μια “σοβαρή απειλή” για την υγεία τους, ενώ μόνο 1 στους 5 νομίζει ότι πρόκειται για μια “συνηθισμένη απλή ασθένεια”. Υπάρχει ωστόσο μεγάλη διαφορά ανάμεσα σε εμβολιασμένους και ανεμβολίαστους: 13,5% των εμβολιασμένων πιστεύουν ότι είναι “μια απλή ασθένεια” – αλλά το αντίστοιχο ποσοστό στους ανεμβολίαστους είναι 51,2%.
Ο ρεαλισμός της στάσης τους έχει προέλθει, βεβαίως και από τη διάψευση των προσδοκιών που είχαν στα πρώτα στάδια της πανδημίας, για μια γρήγορη επάνοδο στην κανονικότητα (Γεωργακόπουλος, 2020). Αξίζει να θυμίσουμε ότι στην αρχή της κρίσης, τον Απρίλιο του 2020, η πλειοψηφία των Ελλήνων πίστευαν ότι θα έχουμε επανέλθει σε μια “φυσιολογική καθημερινότητα” μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2020. Καθώς ο καιρός περνούσε, βεβαίως, επικρατούσε ένας νέος ρεαλισμός και πλέον οι μισοί Έλληνες (47%), ερωτηθέντες τον Νοέμβριο του 2021, θεωρούν ότι θα επανέλθουμε σε μια “φυσιολογική καθημερινότητα” μετά το 2022.
 |
| Οι Έλληνες Μετά Από 20 Μήνες Πανδημίας/Dianeosis, Noε.2021 |
Τρεις μήνες μετά, τον Ιανουάριο του 2022, η εικόνα στην Ελλάδα είναι διαφοροποιημένη, γεγονός αναμενόμενο δεδομένης της διαρκούς μεταβολής των επιδημιολογικών δεδομένων και των συνθηκών (Metron Analysis, Ιαν. 2022). Έτσι, τον Ιουνάριο του 2022 βλέπουμε ότι ποσοστό που θεωρεί ότι «έχουμε αφήσει πίσω μας τα χειρότερα της πανδημίας» έχει σχεδόν διπλασιαστεί (62% από 35% τον Νοέμβριο 2021), ενώ αυτό που θα ονομάζαμε το περισσότερο «απαισιόδοξο» κομμάτι του πληθυσμού, σύμφωνα με το οποίο «τα χειρότερα βρίσκονται μπροστά μας», έχει μειωθεί σε 30% από 58% που ήταν τον Νοέμβριο 2021.
Tαυτόχρονα έχει αμβλυνθεί το δίπολο μεταξύ εμβολιασμένων και ανεμβολίαστων, με ένα ποσοστό 78% να δηλώνει υπέρ του εμβολιασμού για τον κορωνοϊό και το 17% να δηλώνει κατά. Το μεγαλύτερο ποσοστό των πολιτών επίσης δηλώνει πως «έχει κουραστεί ωστόσο αντέχει» (76%), ενώ στον αντίποδα, το 22% των ερωτηθέντων δηλώνει πως «έχει κουραστεί πολύ και δεν αντέχει άλλο».
Η μηνιαία έρευνα κοινής γνώμης σε 28 χώρες ανά τον πλανήτη της εταιρείας ερευνών Ipsos, αναδεικνύει την πανδημία ως το «πιο ανησυχητικό» θέμα για την πατρίδα τους (σε ποσοστό 35%), ενώ ακολουθούν η «φτώχεια και κοινωνική ανισότητα» (31%) και η ανεργία (28%).
 |
| © Ipsos | What Worries the World, January 2022 |
Σύμφωνα με την ίδια έρευνα κοινής γνώμης της Ipsos, τον Ιανουάριο του 2022 οι ερωτηθέντες πολίτες των περισσοτέρων χωρών θεωρούν ότι βρισκόμαστε στο στάδιο του “εγκλιματισμού”, θα λέγαμε σχηματικά περίπου στο μέσο της διαδρομής, έχοντας διέλθει το στάδιο της “προσαρμογής”, αλλά έχοντας ακόμη μπροστά μας τα στάδια του “ανοίγματος”, της “επανεκκίνησης”, της “νέας κανονικότητας», και τελικά αυτού που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε “μετα-πανδημική εποχή”.
 |
| © Ipsos | What Worries the World, January 2022 |
Στο σημείο αυτό θα πρέπει βέβαια να σημειώσουμε ότι για το εν λόγω θέμα διατυπώνονται και άλλες απόψεις, όπως για παράδειγμα αυτή του Νicholas Christakis (2020), ο οποίος στο τελευταίο του βιβλίο προσδιορίζει την πλήρη έξοδο από την πανδημική εποχή στο 2024.
Πιο πρόσφατα, και ως αποτέλεσμα της έξαρσης των κρουσμάτων που προκάλεσε η χαοτική μετάλλαξη Όμικρον, έχει εκκινήσει παγκοσμίως μια μεγάλη συζήτηση των ειδικών σχετικά με τη μετάβαση της πανδημίας σε ένα ενδημικό στάδιο, όπου ο ιός θα έχει μετατραπεί σε μέρος του οικοσυστήματος, ως μια ανεξάλειπτη ενδημική νόσος που «θα είναι εδώ για πάντα», λιγότερο θανατηφόρα ή απρόβλεπτη, αλλά εξακολουθώντας να αφήνει τα σημάδια της, επηρεάζοντας την υγεία, την εργασία και την οικονομία. Το εάν η ενδημικότητα θα σημάνει και κανονικότητα ή ικανότητα διαχειρισιμότητας της πανδημίας δεν είναι καθόλου σίγουρο και οι επιφυλάξεις που διατυπώνονται είναι επίσης πολλές.
Nέες αξίες, νέες πρακτικές
Από όλα τα παραπάνω λοιπόν προκύπτει ότι βρισκόμαστε σε ένα περιβάλλον VUCA (Bennis, Nanus, 1985) όπου οι έννοιες της μεταβλητότητας (volatility), της αβεβαιότητας (uncertainty), της πολυπλοκότητας (complexity) και της ασάφειας (ambiguity) παραμένουν κυρίαρχες, φέρνοντας αλλαγές παντού.
Τα πεδία της επικοινωνίας και της δημοσιογραφίας φαίνεται να επηρεάζονται σε σημαντικό βαθμό, καθώς οι ειδησεογραφικοί οργανισμοί και οι μεγάλες εμπορικές εταιρείες αναζητούν νέους τρόπους για να παραμείνουν συνδεδεμένοι με τα κοινά τους, αλλά και βιώσιμοι ως οργανισμοί. Μέσα σε αυτό πλαίσιο διαφαίνονται νέες αξίες, οι οποίες χαρακτηρίζουν πλέον τη δραστηριότητα των εν λόγω οργανισμών ως μια απόκριση τόσο στον απότομο ψηφιακό μετασχηματισμό, αλλά και στην οικονομική και κοινωνική κρίση. Έννοιες όπως οι συνέργεια, ενσυναίσθηση, καινοτομία, δημιουργικότητα, εμπιστοσύνη ή ανθεκτικότητα, έρχονται στο προσκήνιο και καθίστανται κεντρικές, διαμορφώνοντας ίσως μια νέα εποχή στη σχέση των πολιτών-καταναλωτών με τα media και τα brands.
Στρατηγικές καμπάνιες και εταιρικές δράσεις ευθύνης
Τα παραπάνω αντανακλώνται σε στρατηγικές, καμπάνιες και δημόσιες δράσεις, που υλοποιήθηκαν κατά τη περίοδο της πανδημίας (κυρίως στη φάση της Προετοιμασίας και της Προσαρμογής), όπως για παράδειγμα η branded καμπάνια της Vodafone UK σχετικά με τον ενοποιητικό ρόλο του διαδικτύου. Σε συνεργασία με τα Guardian Labs στράφηκε στα παραδοσιακά Μέσα προκειμένου να μεταδώσει ένα μήνυμα εθνικής ενότητας στην εποχή της πανδημίας, ενώ παράλληλα αξιοποίησε πολλαπλά ψηφιακά κανάλια, όπως βίντεο, φωτογραφίες, ψηφιακό περιεχόμενο, podcasts, διαδραστικά κουίζ και κυρίως αφηγήσεις προσωπικών ιστοριών.
Αντίστοιχα παραδείγματα, αποτελούν οι δράσεις πολλών εταιρειών που σχεδιάστηκαν στη βάση της γενναιοδωρίας, της κατανόησης και της ενσυναίσθησης, όπως η δωρεά από την L’Occitane πολλών χιλιάδων κρεμών χεριών σε νοσοκομεία και σε όλους τους εργαζόμενους στο εθνικό σύστημα υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου, η διάθεση δωρεάν συλλογών ηχητικών βιβλίων audiobooks από την Amazon ή το Ιnstagram take over του λογαριασμού της εταιρείας Burger King από μικρά εστιατόρια στο Ηνωμένο Βασίλειο, ώστε να μπορούν να διαφημιστούν μέχρι την επαναλειτουργία της αγοράς.
Δημοσιογραφία των δεδομένων
Αντίστοιχες πρωτοβουλίες επανασύνδεσης με το Κοινό είδαμε και στο πεδίο των Μέσων. Η πανδημία ανέδειξε την αξία των ειδησεογραφικών οργανισμών που μπόρεσαν να απεικονίσουν και να εξηγήσουν περίπλοκες πληροφορίες με προσιτό τρόπο για το κοινό τους, αξιοποιώντας την τεχνολογική και μεθοδολογική καινοτομία. Η «δημοσιογραφία των δεδομένων» που υιοθέτησαν πολλοί ενημερωτικοί οργανισμοί, μπόρεσε να προσφέρει σε ένα ανήσυχο και με υψηλές πληροφοριακές ανάγκες αναγνωστικό κοινό, νέους τρόπους οργάνωσης, εικονογράφησης, οπτικοποίησης και αφήγησης της πληροφορίας, και διαφορετικά μονοπάτια εξερεύνησης δεδομένων και ειδήσεων.
Το έργο παρακολούθησης της εξάπλωσης της πανδημίας (Covid Tracking Project) από το The Atlantic σε συνεργασία με το Αντιρατσιστικό Ερευνητικό Κέντρο του Πανεπιστημίου της Βοστώνης στις ΗΠΑ συνιστά μια εξαιρετική προσπάθεια δημοσιογραφίας των δεδομένων. Στην αρχή της πανδημίας, τα επίσημα στοιχεία σχετικά με την πανδημία στις ΗΠΑ ήταν κατακερματισμένα, μη συστηματοποιημένα και ανεπαρκή. Οι δημοσιογράφοι του Atlantic μπόρεσαν να συμπληρώσουν αυτό το πληροφοριακό κενό, μέσω της συστηματικής συλλογής πολυειδών δεδομένων σχετικά με την πανδημία (όπως ιατρικές εξετάσεις, καταγραφές περιστατικών, νοσηλειών, θεραπειών, κ.α. και μάλιστα κατανεμημένων σε δημογραφικές υποομάδες, όπως η φυλή ή η οικονομική κατάσταση).
Τα δεδομένα αυτά υπήρχαν εκεί και
«κείτονταν κάτω από την επιφάνεια των επίσημων στοιχείων», ενώ το
σημαντικότερο ήταν ότι θεωρήθηκαν πιο περιεκτικά και ακριβή από αυτά των
επίσημων πηγών και γι αυτό ιδιαίτερα σημαντικά σε περίοδο κρίσης και
πανδημίας. Είναι επίσης σημαντικό ότι το συγκεκριμένο εγχείρημα
βασίστηκε σε ένα δίκτυο εκατοντάδων εκπαιδευμένων εθελοντών για τη
συλλογή δεδομένων, όπως επίσης και το ότι τα δεδομένα παρέμειναν
«ανοιχτής πρόσβασης» για χρήση από οποιονδήποτε το επιθυμεί. Κατ’ αυτόν
τον τρόπο, η ομάδα όχι μόνο παρήγαγε εξαιρετική δημοσιογραφία, αλλά
επίσης προσέφερε δωρεάν εργαλεία για κοινή χρήση.
 |
| covid tracking |
https://covidtracking.com/analysis-updates/visualizing-covid-19s-impact-on-hospitals
Αντίστοιχο παράδειγμα υπήρξε το εγχείρημα των Financial Times με τίτλο Coronavirus Tracker, όπου αξιοποιήθηκε μια ποικιλία γραφικών για την αφήγηση της ιστορίας του Covid-19. Το διαδραστικό αυτό εργαλείο επέτρεψε στους αναγνώστες να εξερευνήσουν δεδομένα σχετικά με την πανδημία προκειμένου να κατανοήσουν καλύτερα την εξάπλωση της νόσου σε όλη τη χώρα.
H καλή «δημοσιογραφία των δεδομένων» θεωρείται ότι μπορεί να φέρει στην επιφάνεια νέες ενοράσεις, να εξηγήσει το «πως» και το «γιατί» των γεγονότων, και να μετατρέψει το αθέατο σε ορατό, αποκαλύπτοντας συσχετίσεις και μοτίβα μέσα στα ίδια τα δεδομένα (Neuve, 2017). Μια τέτοια διαχείριση της πληροφορίας με σκοπό τη νοηματοδότηση της κοινωνικής πραγματικότητας μπορεί να επιτευχθεί ακόμη και στο επίπεδο ενός απλού δημοσιογραφικού άρθρου.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της εφημερίδας Guardian που χρησιμοποίησε δεδομένα ελεύθερης πρόσβασης για να διερευνήσει και να αποτυπώσει την ανισότητα που υπάρχει στη Βρετανία ως προς την πρόσβαση σε χώρους πρασίνου, κατά την πανδημία της Covid-19. Τα δεδομένα κατέδειξαν ότι το κλείσιμο των πάρκων έπληξε περισσότερο τους φτωχούς Λονδρέζους και τα άτομα που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες. Το άρθρο αυτό διαβάστηκε και διαμοιράστηκε ευρέως και άνοιξε τη δημόσια συζήτηση σχετικά με τον ρόλο των πάρκων σε μια πανδημία.
Σε ένα περισσότερο ανθρωποκεντρικό εγχείρημα, οι Times παρήγαγαν καθημερινά κατά τη διάρκεια της πανδημίας διαδικτυακές ραδιοφωνικές μεταδόσεις, γνωστά ως podcasts, στα οποία παρουσιάζονταν συναρπαστικές ανθρώπινες ιστορίες της καθημερινής ζωής των πολιτών και συχνά πληγέντων από την πανδημία. Για παράδειγμα, το επεισόδιο «Φωνές της Νέας Υόρκης» αφορούσε ιστορίες απλών Νεοϋορκέζων (νοσοκόμων, γιατρών, οδηγών ταξί, μαθητών, γονέων, κ.α.) των οποίων η ζωή άλλαξε λόγω της πανδημίας Covid-19.
Ψευδής (παρα) πληροφόρηση
Στον αντίποδα όλων των παραπάνω, βρίσκεται η έξαρση του φαινομένου της παραπληροφόρησης και της ψευδούς πληροφόρησης, το οποίο εξαπλώθηκε και αυτό με τη μορφή πανδημίας, δίνοντας γέννεση στον όρο infodemic, ως μια πληροφοριακή πανδημία που έγκειται στην ταχεία διάδοση – κυρίως μέσω του διαδικτύου και των Μέσων κοινωνικής δικτύωσης – θεωριών συνωμοσίας, ψευδών και παραπλανητικών ειδήσεων.
Ο δημοσιογράφος και πολιτικός επιστήμονας David Rothkopf, ο οποίος επινόησε τον όρο infodemic, το περίεγραψε ως μία κατάσταση όπου «μερικά γεγονότα, αναμεμειγμένα με φόβο, εικασίες και φήμες, ενισχύονται και μεταδίδονται γρήγορα σε όλο τον κόσμο μέσα από τις σύγχρονες τεχνολογίες πληροφοριών επηρεάζοντας τις οικονομίες, την πολιτική και την ασφάλεια» (Rothkopf, 2003).
Παρομοίως, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας όρισε το 2021 το infodemic ως «περισσή πληροφορία που περιλαμβάνει ψευδείς ή παραπλανητικές πληροφορίες στα ψηφιακά ή φυσικά περιβάλλοντα κατά τη διάρκεια μίας πανδημίας».
Η ανάγκη για εκπαίδευση των πολιτών σε δεξιότητες μηντιακού γραμματισμού που θα τους επιτρέπουν να αποκωδικοποιούν την πληροφορία, να εξετάζουν και να ελέγχουν τις πηγές γίνεται όλο και πιο επιτακτική και οι δημοσιογραφικοί οργανισμοί επιχειρούν να βρουν καινοτόμες λύσεις προς αυτή την κατεύθυνση συμπράττοντας και με άλλους φορείς. Για παράδειγμα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνεργάστηκε με την Κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου και με μια σειρά δημοσιογραφικών οργανισμών, με στόχο την παραγωγή και διανομή περιεχομένου για την καταπολέμηση της εξάπλωσης της ψευδούς πληροφόρησης. Η καμπάνια Stop the Spread φιλοξενήθηκε στο BBC World κατά τη διάρκεια του Μαίου και του Ιουνίου του 2020, ενώ το ψηφιακό παιχνίδι Go Viral! απέκτησε γρήγορα εκατοντάδες χρήστες.
Δύο χρόνια σχεδόν μετά το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα κορονοϊου στη Wuhan της Κίνας, δημόσιοι επικοινωνητές, brands και media,- προσπαθούν να απαντήσουν στην ερώτηση, τι μορφή θα έχει η νέα κανονικότητα.
Η McKinsey (2020) προτείνει μια στρατηγική βασισμένη σε 4 Αξίες: Αποφασιστικότητα (resolve), Ανθεκτικότητα (resilience), Επιστροφή (return), Μεταρρύθμιση (reform), Επανασχεδιασμός (reimagination), σηματοδοτώντας τα αντίστοιχα βήματα, τα οποία θα μας οδηγήσουν από τη σημερινή κρίση στην επόμενη ημέρα.
Αν θα θέλαμε να μείνουμε περισσότερο σε
ένα από αυτά, θα ήταν το τελευταίο. Να επιχειρήσουν δηλαδή, εταιρείες,
brands, δημοσιογραφικοί οργανισμοί να φανταστούν ξανά τις σχέσεις τους με τα ακροατήριά τους, να αναθεωρήσουν τα επιχειρηματικά τους μοντέλα, και να επανασχεδιάσουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους υπό το πρίσμα των νέων συνθηκών και μετατοπίσεων.
Αναφορές
Γεωργακόπουλος, Θ. (2020). Πώς ζουν οι Έλληνες στην πανδημία. διαΝΕΟσις https://www.dianeosis.org/2020/04/pos-zoyn-oi-ellines-stin-pandimia/
Γεωργακόπουλος, Θ. (2021). Οι Έλληνες Μετά Από 20 Μήνες Πανδημίας. διαΝΕΟσις. https://www.dianeosis.org/2021/11/oi-ellines-meta-apo-20-mines-pandimias/
Beck, U. (2015). Κοινωνία της διακινδύνευσης: Καθ’ οδόν προς μία άλλη νεωτερικότητα (μτφρ.: Οικονόμου Η.). Αθήνα: Πεδίο
Bennis, W.G., Nanus, B. (1985). Leaders: the strategies for taking charge. New York: Harper & Row
Christakis, N. A. (2020). Apollo’s arrow: the profound and enduring impact of coronavirus on the way we live (First). Little, Brown Spark.
Howitt, A. M., Leonard, H. B., & Giles, D. W. (2009). Managing crises: responses to large-scale emergencies. CQ Press.
Ipsos, January 2022, What Worries the World. © Ipsos | What Worries the World, January 2022: https://www.ipsos.com/en/what-worries-world-january-2022
Kasuga, N. (2020). Total Social Fact: Structuring, Partially Connecting, and Reassembling. Revue du MAUSS, 2 (36): 101-110
McKinsey, March 2020, Beyond coronavirus: The path to the next normal, March 2020: https://www.mckinsey.com/industries/healthcare-systems-and-services/our-insights/beyond-coronavirus-the-path-to-the-next-normal
Metron Analysis, Ιαν. 2022, http://www.metroanalysis.com
Neveu, E. (2017). Revisiting the “Story vs. Information” Model, Journalism Studies, 18 (10): 1293-1306
Rothkopf, D.J. (11 May, 2003) When the Buzz Bites Back. The Washington Post Outlook. https://www.washingtonpost.com/archive/opinions/2003/05/11/when-the-buzz-bites-back/bc8cd84f-cab6-4648-bf58-0277261af6cd/
Taleb, N.N. (2007). The Βlack Swan: the impact of the highly improbable. New York: Random House
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου