Οι μασκαρεμένες «αλήθειες» της υπ. Παιδείας και η απάντηση του εκπαιδευτικού κινήματος - Της Αιμιλίας Τσαγκαράτου

Στατιστικές αλχημείες για να κρύψουν την πραγματικότητα

Η ενημέρωση των πολιτικών συντακτών την Δευτέρα 24/8 από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Πέτσα πριν τη συνέντευξη Τύπου της υπουργού Παιδείας ήταν ιδιαίτερα αποκαλυπτική. Ανακοινώθηκαν λοιπόν σε αυτήν η ενίσχυση του ελληνοτουρκικού ανταγωνισμού με αεροναυτικές ασκήσεις, η οριοθέτηση των AOZ με Ιταλία και Αίγυπτο και η επέκταση του αιματοβαμμένου  φράκτη της ντροπής στα σύνορα στον Έβρο για τους πρόσφυγες με επιπλέον χρηματοδότηση κατά 63.000.000 ευρώ στις τέσσερις κατασκευαστικές εταιρείες που τον έχουν αναλάβει. Οι συσχετισμοί και οι συνειρμοί δεν είναι δύσκολο να γίνουν, τουλάχιστον για όποιον θέλει να τους βλέπει.

Η πολεμική και αντιπροσφυγική μηχανή πρέπει να ταϊστεί πλουσιοπάροχα. Εσείς εκπαιδευτικοί και μαθητές πάρτε μάσκες και παγούρια από το ίδρυμα Λασκαρίδη. Για όλα τα άλλα που ζητάτε, χρήματα δεν υπάρχουν. Εξάλλου ο «μέσος όρος» των μαθητών ανά τμήμα είναι 17 στην «επικράτεια», στα δε ειδικά σχολεία 3! Οι 17 μαθητές στην τάξη για την υπουργό προκύπτουν αν προσθέσεις τους 25 των αστικών κέντρων με τους 8 των απομακρυσμένων νησιών και διαιρέσεις δια δυο. Στατιστικές αλχημείες για να κρύψουν την εγκατάλειψη του δημόσιου σχολείου, βγαλμένη κι από τα εγχειρίδια του ΟΟΣΑ που ακολουθούν πιστά, ο οποίος έτσι κι αλλιώς εκτιμά ότι η Ελλάδα έχει τον μικρότερο αριθμό μαθητών ανά τμήμα σε όλη την Ευρώπη με βάση αυτές ακριβώς τις «στατιστικές».   Άρα τα αιτήματά σας για λιγότερους μαθητές ανά τμήμα, προσλήψεις εκπαιδευτικών, γενναία χρηματοδότηση για ό,τι χρειάζεται το σχολείο – και όχι μόνο εξαιτίας της πανδημίας – δεν έχουν καμία βάση. Δεν ανακοίνωσε καν το αυτονόητο, την ανάγκη να γίνουν όλες οι προσλήψεις των αναπληρωτών για όλες τις ανάγκες του σχολείου σε μία φάση τώρα. Χωρίς ντροπή, η υπουργός απαντά σε ερώτηση δημοσιογράφου ότι  η οποιαδήποτε άλλη πρόταση για λειτουργία των σχολείων που θα εξασφαλίζει λιγότερους μαθητές ανά τμήμα δεν μπορεί να υλοποιηθεί γιατί «δεν επαρκεί το εκπαιδευτικό προσωπικό και γιατί κάτι τέτοιο θα είχε κόστος 10.000.000 ευρώ την ημέρα(!)».  Το μόνο λοιπόν που απομένει είναι η ατομική σας ευθύνη.  Ας μην ξεχνάμε ότι η κ. Κεραμέως συμμετέχει και στην Επιτροπή Βιομηχανίας που σύστησε πρόσφατα η κυβέρνηση. Ξέρει λοιπόν καλά τους νόμους του καπιταλιστικού παιχνιδιού.

Με πρωτόγνωρα λοιπόν δεδομένα γίνεται η έναρξη της φετινής σχολικής χρονιάς. Κι αν στη συζήτηση έχουν κυριαρχήσει η χρήση ή όχι της μάσκας στο σχολείο και ο αριθμός των μαθητών ανά τμήμα – το δεύτερο όχι φυσικά με πρωτοβουλία της κυβέρνησης αλλά των εκπαιδευτικών και των γονιών – δεν πρέπει να φεύγει από τον ορίζοντα ότι  η πανδημία του Covid-19 σε συνδυασμό με την ομοβροντία νομοθετικών παρεμβάσεων για την ταχύτατη εφαρμογή των συντηρητικών αναδιαρθρώσεων στην εκπαίδευση δημιουργούν ένα εκρηκτικό έδαφος πάνω στο οποίο θα ξεκινήσει η  νέα σχολική χρονιά. Κι αν θα είναι παράξενος ετούτος ο Σεπτέμβρης, μετά από ένα καλοκαίρι όπου με πυρετώδεις ρυθμούς η κυβέρνηση περνούσε το ένα αντιεκπαιδευτικό και αντεργατικό μέτρο μετά το άλλο,  δεν είναι καθόλου παράξενος ο τρόπος με τον οποίο η κυβέρνηση και το αστικό μπλοκ έρχονται να απαντήσουν στα αγωνιώδη ερωτήματα ούτε και πρωτότυπος. Εξάλλου τα ζήσαμε και τη διάρκεια του lockdown της άνοιξης. Ατομική ευθύνη, καταστολή, περιστολή εργασιακών και δημοκρατικών δικαιωμάτων.

Με ταχύτητα φωτός λοιπόν ανακοινώθηκαν ΦΕΚ, εγκύκλιοι και σχέδια νόμων σχετικά με την εκπαίδευση, με μπόλικη ιδεολογική γαρνιτούρα με εκθέσεις τύπου Πισσαρίδη.  Μόνο που δεν έχουν καμία σχέση με την ενίσχυση των σχολείων σε υποδομές και προσωπικό  για την αντιμετώπιση της πανδημίας, αλλά ακριβώς το αντίθετο: η   αύξηση του αριθμού των μαθητών ανά τμήμα στα νηπιαγωγεία και στις πρώτες τάξεις του δημοτικού, η κατάργηση μαθημάτων στη δευτεροβάθμια που εξοβελίζουν ολόκληρους κλάδους, η εντατικοποίηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας με την αξιολόγηση και τη σκλήρυνση του εξεταστικού, ο αποκλεισμός 13.000 εκπαιδευτικών από τους πίνακες προσλήψεων κυρίως εξαιτίας του παραβόλου … των 3 ευρώ στον ΑΣΕΠ, εκτός όλων των άλλων αλλαγών που θα επιφέρουν στο ήδη ρημαγμένο σώμα της δημόσιας εκπαίδευσης,   δημιουργούν όρους στοιβάγματος των μαθητών άρον – άρον στις τάξεις. Η υγειονομική  μάσκα δύσκολα μπορεί να κρύψει το σκληρό νεοσυντηρητικό πρόσωπο της κυβέρνησης αλλά και των διαχρονικών αντιεκπαιδευτικών πολιτικών.

Το σύνθημα «μέχρι 15 μαθητές στην τάξη» με ταυτόχρονους μαζικούς μόνιμους διορισμούς αναγκαίων εκπαιδευτικών αποκτά μια τραγική επικαιρότητα.

Η ίδια συνταγή λοιπόν που ακολουθείται στην υγεία ακολουθείται και στην παιδεία. Προσπαθούν να «αντιμετωπίσουν» την εξάπλωση της πανδημίας για την μεν υγεία  χωρίς ενίσχυση της πρωτοβάθμιων δομών της, χωρίς ενίσχυση των νοσοκομείων με προσωπικό και υποδομές, χωρίς μαζικά, δωρεάν τεστ· για τη δε παιδεία χωρίς γενναία οικονομική ενίσχυση, χωρίς επιπλέον χώρους, χωρίς επιπλέον προσλήψεις  εκπαιδευτικού και βοηθητικού προσωπικού, προϋποθέσεις που θα μπορούσαν στα σοβαρά να εξασφαλίσουν τους υγειονομικούς και μορφωτικούς όρους για μια ασφαλή επιστροφή όλων των εκπαιδευτικών και μαθητών στα σχολεία. Το σύνθημα «μέχρι 15 μαθητές στην τάξη» με ταυτόχρονους μαζικούς μόνιμους διορισμούς αναγκαίων εκπαιδευτικών αποκτά μια τραγική επικαιρότητα.

Η εκπαίδευση λοιπόν στην εποχή του Covid-19  λειτουργεί ως επιταχυντής σοβαρών εξελίξεων. Πρώτα απ’ όλα φαίνεται από τα πολυσέλιδα ντοκουμέντα των διεθνών οργανισμών που δίνουν τις συνολικές κατευθύνσεις και με βάση τις οποίες παίρνουν τις αποφάσεις τους οι κυβερνήσεις, ξεκινώντας με τη διαπίστωση ότι δεν υπάρχει προηγούμενη εμπειρία μιας τόσο εκτεταμένης περιόδου με τα σχολεία κλειστά και μια ταυτόχρονη τόσο σοβαρή οικονομική κρίση.

Παγκόσμια Τράπεζα και ΟΟΣΑ προτρέπουν στο καθολικό άνοιγμα των σχολείων , για οικονομικούς λόγους φυσικά και λιγότερο για μορφωτικούς – εκπαιδευτικούς. Η Παγκόσμια Τράπεζα βάζει κυρίως την οικονομική πλευρά με βάση τη λογική του «ανθρώπινου κεφαλαίου» : εκτιμά ότι 7 εκατομμύρια μαθητές θα εγκαταλείψουν οριστικά το σχολείο μετά την πανδημία ενώ η «επιστροφή» από την «επένδυση» που γίνεται στην εκπαίδευση παγκόσμια θα μειωθεί κατά 10 τρις δολάρια. Επίσης, βασική τους εκτίμηση είναι ότι η «εξ αποστάσεως εκπαίδευση» δεν λειτούργησε στο βαθμό που θα ήθελαν και προφανώς με διαφορετικές ταχύτητες από χώρα σε χώρα. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν αποτελεί μια βασική άμεση αλλά και  μακροπρόθεσμη επιλογή τους. Όπως εκτιμά ο ΟΟΣΑ: « η αξιοσημείωτη προσπάθεια που καταβλήθηκε επιτρέποντας στους εκπαιδευτικούς και στους μαθητές να βρουν τρόπους να διδάσκουν και να μαθαίνουν εξ αποστάσεως έχει τεράστια δυναμική για την αύξηση της παιδαγωγικής αποτελεσματικότητας των εκπαιδευτικών και των σχολείων στο μέλλον…. Η γνώση και η εμπειρία που αποκτήθηκε είναι παρακαταθήκες που πρέπει να βαθύνουν και να εξερευνηθούν για το μέλλον έτσι ώστε να δημιουργηθούν μικτοί τρόποι διδασκαλίας και μάθησης για μια μεγαλύτερη εξατομίκευση της εκπαίδευσης και την επέκταση του χρόνου εκμάθησης». Η υπουργός στις δηλώσεις της πιστή στο παραπάνω πνεύμα παγιώνει την τηλεκπαίδευση σε περίπτωση απουσίας εκπαιδευτικού και μαθητών και  αναστολής λειτουργίας τμήματος, και ταυτόχρονα ανακοινώνει ότι θα υπάρχουν προσλήψεις αναπληρωτών αποκλειστικά για την εξ αποστάσεως «εκπαίδευση»! Σε περίπτωση που θα γίνει κάτι τέτοιο, θα είναι η πρώτη φορά που εκπαιδευτικοί θα προσληφθούν για να εργαστούν εκτός του  φυσικού τους χώρου, εμπεδώνοντας τη λογική που νομιμοποιεί κάτι τέτοιο. Εξάλλου το νομοθετικό πλαίσιο υπάρχει με τη διαβόητη τροπολογία και την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που πέρασε το καλοκαίρι.

Φτώχεια λοιπόν και εγκατάλειψη του σχολείου περίπου ως …φυσικό φαινόμενο, τηλεκπαίδευση που από τη μια δεν αποδίδει μαθησιακά αλλά ταυτόχρονα πρέπει να είναι παρακαταθήκη για το μέλλον (τόσα κέρδισαν εξάλλου οι εταιρείες που εμπλέκονται σε αυτήν), εξατομίκευση της εκπαίδευσης – ατομική ευθύνη το είπαμε;- και στο βάθος του τούνελ κατάρτιση και φτηνή, ελαστική εργασία.

Το σύνθημα  λοιπόν «μέχρι 15 μαθητές στο τμήμα» και το αίτημα για μαζικούς μόνιμους διορισμούς με  μονιμοποίηση όλων των αναπληρωτών τώρα δεν είναι απλά αιτήματα μιας κρίσιμης στιγμής ούτε μιας χρήσης. Σε αυτή τη συγκυρία αποκτούν ένα άλλο περιεχόμενο, διαφορετικό από τα  καθιερωμένα αιτήματα που έχει κάθε φορά το εκπαιδευτικό κίνημα με το ξεκίνημα της σχολικής χρονιάς. Γι’ αυτό, αν  μπορούν να γίνουν πυροδότες μιας άλλης κατάστασης,  πρέπει ταυτόχρονα να αναδεικνύουν τις βαθύτερες, πραγματικές αιτίες που το σύστημα δεν τα υλοποιεί, ακόμα και σε περιόδους που φαίνονται αυτονόητα, σε περιόδους που στην κυριολεξία παίζεται η υγεία και η ανθρώπινη ζωή. Πρέπει να δένονται και με τα συνολικότερα αιτήματα ανατροπής των συντηρητικών αναδιαρθρώσεων, ενάντια στη αξιολόγηση, στους εξεταστικούς φραγμούς, στην κατάρτιση, στην μετρησιμότητα, στην παιδεία των «αρίστων». Με ανάδειξη και των γενικότερων κοινωνικών αιτημάτων, αφού η ανεργία και η ανέχεια λόγω της πανδημίας και της οικονομικής κρίσης έχει ήδη χτυπήσει την πόρτα πολλών μαθητών μας.  Τη φετινή χρονιά  πρέπει να επιδιώξουμε το εκπαιδευτικό κίνημα να έχει νίκες αλλά και  να αναμετρηθεί στα σοβαρά με θεμελιώδη ερωτήματα, συνολικά.  Για την παιδεία και την κοινωνία. Με όραμα απελευθερωτικό, χειραφετητικό.

ΠΗΓΗ: prin